چکیده:.. ۱

مقدمه:.. ۲

فصل اول: کلیات تحقیق

۱-۱-مقدمه : ۴

۲-۱ بیان مسأله ۴

۳- ۱ تاریخچه موضوع تحقیق. ۶

۴-۱ اهمیت و ضرورت تحقیق. ۸

۵-۱ اهداف تحقیق. ۹

۱-۵-۱ هدف کلی. ۹

۲-۵-۱ هدف ویژه ۹

۶-۱ چارچوب نظری تحقیق. ۹

۷-۱ فرضیات تحقیق. ۱۲

۸-۱ تعریف واژگان و اصطلاحات.. ۱۲

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق

۱-۲- مقدمه: ۱۵

۲-۲ بازار مالی: ۱۵

۱-۲-۲ کارکرد های اقتصادی بازار مالی. ۱۶

۱-۱-۲-۲ کمک به فرایند تشکیل سرمایه ۱۶

۲-۱-۲-۲ تعیین قیمت دارایی های مالی. ۱۶

۳-۱-۲-۲ ایجاد بازار ثانویه برای معاملات دارایی های مالی (افزایش نقدینگی داراییها) ۱۷

۴-۱-۲-۲ کاهش هزینه مبادلات.. ۱۷

۲-۲-۲ طبقه بندی بازارهای مالی. ۱۷

۱-۲-۲-۲ بازار پول. ۱۸

۲-۲ -۲-۲ بازار سرمایه ۱۸

۳-۲ تاریخچه بورس و اوراق بهادار در جهان. ۱۸

۴-۲ تاریخچه بورس و اوراق بهادار تهران. ۱۹

۵-۲ تعریف بورس اوراق بهادار. ۲۱

۶-۲ دارایی. ۲۲

۱-۶-۲ دارایی مالی. ۲۲

۷-۲ اوراق بهادار. ۲۳

۸-۲ سهام عادی. ۲۳

۹-۲ بازدهسهام ۲۴

۱-۹-۲ مفهوم بازده ۲۴

۱۰-۲ بازده تحقق یافته در مقابل بازده مورد انتظار. ۲۴

۱-۱۰-۲ بازده تحقق یافته ۲۵

۲-۱۰-۲ بازده مورد انتظار. ۲۵

۱۱-۲ اجزای بازده ۲۵

۱-۱۱-۲ سود دریافتی. ۲۵

۲-۱۱-۲ سود(زیان)سرمایه ۲۵

۱۲-۲ اندازه شرکت و اثر گذاری آن در عملکرد شرکت.. ۲۹

۱-۱۲-۱ لزوم تجزیه و تحلیل اندازه شرکت.. ۲۹

۱۳-۲ شاخص های اندازه ۳۰

۱-۱۳-۲ میزان دارایی شرکت.. ۳۰

۲-۱۳-۲ میزان فروش کل شرکت.. ۳۰

۳-۱۳-۲ لگاریتم فروش کل. ۳۱

۴-۱۳-۲ تعداد پرسنل شرکت.. ۳۱

۵-۱۳-۲ ارزش بازار شرکت.. ۳۱

۱۴-۲مفهوم ارزش.. ۳۲

۱۵-۲ انواع ارزش.. ۳۲

۱-۱۵-۲ ارزش اسمی. ۳۲

۳-۱۵-۲ ارزش بازار. ۳۳

۴-۱۵-۲ ارزش انحلال. ۳۴

۵-۱۵-۲ ارزش با فرض تداوم فعالیت شرکت.. ۳۴

۶-۱۵-۲ ارزش ذاتی. ۳۴

۷-۱۵-۲ ارزش منصفانه ۳۵

۱۶-۲ نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار (BE/ME ) 35

۱۷-۲ قیمت گذاری (ارزشیابی) دارایی های مالی. ۳۵

۱۸-۲ مدل بهینه سازی پرتفوی مارکوویتز. ۳۶

۱۹-۲ مدل های تعادلی. ۳۶

۱-۱۹-۲ نظریه قیمت گذاری آربیتراژ. ۳۷

۲-۱۹-۲ مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای ۳۹

۱-۲-۱۹-۲ کاربردهای مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای. ۴۱

۳-۱۹-۲ مدل سه عاملی فاما و فرنچ. ۴۱

۱-۳-۱۹-۲ عامل اندازه ۴۳

۲-۳-۱۹-۲ عامل ارزش.. ۴۳

۲۴-۲ پیشینه تحقیق. ۴۴

۱-۲۴-۲ تحقیقات در خارج از ایران. ۴۴

۲-۲۴-۲ تحقیقات انجام شده در ایران. ۴۹

فصل سوم: روش اجرای تحقیق

۱-۳- مقدمه ۵۳

۲-۳ روش تحقیق. ۵۳

۳-۳ جامعه مطالعاتی. ۵۴

۴-۳ قلمرو تحقیق: ۵۵

۱-۴-۳ قلمرو موضوعی تحقیق : ۵۵

۲-۴-۳-قلمرو زمانی تحقیق : ۵۵

۳-۴-۳-قلمرو مکانی تحقیق : ۵۵

۵-۳ مدل تحلیلی تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیر های تحقیق. ۵۶

۶-۳ روش و ابزار گرد آوری اطلاعات.. ۵۸

۷-۳ روش تجزیه و تحلیل داده ها ۵۸

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها

۱-۴ مقدمه: ۶۴

۲-۴ شاخص های توصیفی متغیر ها ۶۴

۳-۴ آزمون فرضیه ها ۶۵

۱-۳-۴ فرضیه اول. ۶۷

۲-۳-۴ فرضیه دوم ۷۱

۴-۴ آزمون فرضیات در حالت دو متغیره ۷۵

۵-۴ آزمون معنی داری رگرسیون چند گانه ۷۶

۶-۴ آزمون هم خطی. ۸۶

۷-۴ خلاصه نتایج آزمون فرضیه ها ۸۷

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات

۱-۵-مقدمه ۹۱

۲-۵ نتایج آزمون فرضیه ها ۹۱

۱-۲-۵ نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها در رگرسیون تک متغیره ۹۱

۲-۲-۵ نتایج حاصل از آزمون فرضیه ها در حالت رگرسیون دو متغیره ۹۳

۳-۵ نتیجه گیری. ۹۳

۴-۵ پیشنهاد هایی  مبنی بریافته های  تحقیق. ۹۵

۵-۵ پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی. ۹۶

۶-۵ محدودیت های تحقیق. ۹۷

پیوستها:

پیوست الف: ۹۹

پیوست ب: ۱۰۵

پیوست ج: ۱۱۱

پیوست د: ۱۱۷

پیوست ه: ۱۲۳

منابع و ماخذ:

منابع فارسی: ۱۳۱

منابع لاتین: ۱۳۳

منابع اینترنتی: ۱۳۵

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………….۱۳۶

نگاره ۱-۱: یافته های تحقیقات در ارتباط با نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و اندازه شرکت با بازده سهام ۱۰

نگاره ۱-۴ : توصیف متغیرها با شاخص های مرکزی، پراکندگی و نمودار توزیع داده ها (Statistics) 65

نگاره ۲-۴  : آزمون کلموگروف- اسمیرنف در سطح هر پرتفوی. ۶۶

نگاره ۳-۴ : ضریب همبستگی و ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون در ارتباط با اندازه شرکت و بازده ۶۷

نگاره ۴-۴ : تحلیل واریانس بین لگاریتم اندازه شرکت و بازده واقعی S/H.. 68

نگاره ۵-۴ : ضرایب معادله رگرسیون بین لگاریتم طبیعی اندازه شرکت و بازده واقعی S/H.. 69

نگاره ۶-۴ : ضریب همبستگی و ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون در ارتباط با نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و بازده ۷۱

نگاره ۷-۴ : تحلیل واریانس بین نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و بازده واقعی S/H.. 72

نگاره ۸-۴ : ضرایب معادله رگرسیون بین نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و بازده واقعی ….S/H.. 73

نگاره ۹-۴ : ضریب همبستگی و ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون در ارتباط با اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی. ۷۶

نگاره ۱۰-۴: متغیرهای رگرسیون چند گانه ۷۷

نگاره ۱۱-۴ : تحلیل واریانس بین لگاریتم اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی B/H   ۷۷

نگاره ۱۲-۴ : تحلیل واریانس بین لگاریتم اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی B/M   ۷۸

نگاره ۱۳-۴ : تحلیل واریانس بین لگاریتم اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی B/L  ۷۸

نگاره ۱۴-۴ : تحلیل واریانس بین لگاریتم اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی S/H   ۷۹

نگاره ۱۵-۴ : تحلیل واریانس بین لگاریتم اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی S/M   ۷۹

نگاره ۱۶-۴ : تحلیل واریانس بین لگاریتم اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی S/L  ۸۰

نگاره ۱۷-۴ : ضرایب معادله رگرسیون بین لگاریتم طبیعی اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی B/H.. 80

نگاره ۱۸-۴ : ضرایب معادله رگرسیون بین لگاریتم طبیعی اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی B/M.. 81

نگاره ۱۹-۴ : ضرایب معادله رگرسیون بین لگاریتم طبیعی اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی B/L. 82

نگاره ۲۰-۴ : ضرایب معادله رگرسیون بین لگاریتم طبیعی اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی S/H.. 83

نگاره ۲۱-۴ : ضرایب معادله رگرسیون بین لگاریتم طبیعی اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی S/M.. 84

نگاره شماره ۲۲-۴ : ضرایب معادله رگرسیون بین لگاریتم طبیعی اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی S/L. 85

نگاره  ۲۳ -۴ : تحلیل شاخص وضعیت و مقادیر ویژه متغیرهای  مستقل. ۸۶

نگاره ۲۴-۴: وضعیت هم خطی بین متغیرها ۸۷

نگاره ۲۵-۴ خلاصه نتایج فرضیات.. ۸۹

 نمودار۱-۱ : رابطه بین اندازه شرکت و ارزش دفتری به ارزش بازار جهت تشکیل پرتفوی. ۵۶

 نمودار۱-۳: رابطه بین هدف، روش و ابزار. ۵۳

نمودار ۱-۴ : نمودار هیستوگرام در بازده واقعی. ۷۰

نمودار ۲-۴ : معادله رگرسیون بین اندازه شرکت و بازده واقعی S/H.. 70

نمودار ۳-۴ : نمودار هیستوگرام در بازده واقعی. ۷۴

 نمودار ۴-۴ : معادله رگرسیون بین نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و بازده واقعی S/H.. 74

۱-۱-مقدمه :

یکی از ارکان اصلی هر جامعه اقتصاد پویای آن است. چرا که توسعه و تحول و به دنبال آن رفاه اقتصادی بر پایه اقتصاد سالم و پویا شکل می گیرد. در دنیای پر تلاطم  و سرشار از پیچیدگی ها و تعاملات اقتصاد داخلی و خارجی، کشور هایی موفق خواهند بود که در بازار های جهانی سهم بیشتری را به خود اختصاص دهند و مورد توجه سرمایه گذاران و مشتریان و اعتبار دهندگان و. . . قرار گیرند. بازار ها در معنای اخص این امکان را برای رسیدن به هدف فراهم نموده اند. در میان این بازار ها می توان بازار(بورس) اوراق بهادار را راهی مناسب برای سرمایه گذاری سرمایه داران و تامین مالی شرکت های پذیرفته شده در این بازار قلمداد کرد. سرمایه گذاران به تناسب سرمایه گذاری خواهان دریافت سود یا بازده هستند که در ادبیات مالی به آن مصالحه خطر پذیری و بازده گفته می شود. لذا ارائه راه کاری صحیح و قابل تعمیم در شرایط مختلف جهت رسیدن به بازده مطلوب و مورد انتظار می تواند انگیزه سرمایه گذاران را برای مشارکت در توسعه و پیشبرد اقتصاد هر جامعه  مفید دانست. این فصل با طرح مسئله تحقیق و چهارچوب نظری و مدل تحلیلی و همچنین پیشینه آن مراحل تحقیق را پشت سر می گذارد.

۲-۱ بیان مسأله

فاما و فرنچ[۱] (۱۹۹۲) در مورد مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای به نتایج ارزشمندی رسیدند. هدف از مطالعه آنان، ارزیابی عوامل مشترک با ضریب حساسیت بازار مانند: اندازه شرکت، اهرم مالی و  نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار، در بیان انحرافات از میانگین بازده های سهام بود. این محققان نتیجه گرفتــند که در فاصله زمانی سالهای ( ۱۹۶۳ تا ۱۹۹۰)، اندازه و و ارزش دفتری بازار، عوامل اصلی تبیین انحرافات میانگین بازده ها از میان متغیر های اندازه، ارزش دفتری به قیمت بازار و اهرم را تشکیل می دهد.

اسلاو[۲] و لیو (۱۹۹۹) ، بیان میکنند که پرتفولیوهایی که بر اساس اندازه شرکت و نسبت ارز ش دفتری به ارزش بازار سهام شکل گرفته اند، با رشد اقتصادی آینده در ارتباط اند. موضوعی چون تصمیم های سرمایه گذاری، شیوه های تأمین مالی، خط مشی پرداخت سود سهام، ساختار مالی، سرمایه و. . . ، چندین دهه است که مورد توجه متخصصان قرار دارد. از این رو پیوسته بورس های کشورهای مختلف مورد بررسی و مطالعه قرار گرفتند. در این میان کارایی بازار سرمایه از اهمیت بسزایی برخوردار است. چرا که عدم کارایی در بازار باعث می شود که انتظارات سرمایه گذاران برآورده نگردد. عدم کارایی خروج سرمایه گذار را بدنبال خواهد داشت و به این نکته واقف هستیم که سرمایه عامل تعیین کننده تولید و توسعه هر اقتصاد است. از این رو نظریه بازار کارا به نوعی می توانند رفتار سرمایه گذاران را توجیه کند.

مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، به عنوان نظریه پرتفوی و یا سایر مدل های گسترش یافته این مدل همچون مدل شرطی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای و مدل کاهشی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای و حتی مدل سه عاملی فاما و فرنچ و مدل قیمت گذاری آربیتراژ و. . . توسط بسیاری از پژوهشگران در بازار های متفاوتی مورد بررسی قرار گرفت.

تحقیقاتی که توسط بلاک، جنسن و شولز (۱۹۷۲)[۳]، فاما و مکبث[۴] (۱۹۷۳) ، فرانسیس[۵] (۱۹۸۳) انجام گرفت نشان داد که مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای توان تبیین بازده سهام ندارد و گنجاندن عامل بازار در مدل فقط باعث می شود ؛ابعاد گوناگون ریسک تجزیه شود و این مدل نتواند ریسک هایی را توزیع کند که واحد اقتصادی با آن درگیر اند. از طرفی باسو[۶] (۱۹۷۷)، بنز[۷] (۱۹۸۱)، بهانداری[۸] (۱۹۸۸) و فاما و فرنچ[۹] (۱۹۹۲) و همچنین بارتلدی و پییر[۱۰] (۲۰۰۵) به بررسی عوامل دیگری از قبیل،  نسبت قیمت به درآمد، نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و اندازه شرکت، با بازده سهام  در تحقیقات خود پرداختند. با توجه به تحقیقات فوق سعی شده تا با استفاده از مدل فاما و فرنچ به بررسی رابطه بین اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار در ارتباط با بازده سهام با تشکیل سبد سهام پرداخته شود.

بنابراین سئوال اصلی تحقیق به شرح زیر بیان می شود:

1. آیا متغیر اندازه شرکت توانایی تبیین و توضیح بازده واقعی سهام را دارا است؟
2. آیا متغیر نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار توانایی تبیین و توضیح بازده واقعی سهام را دارا است؟
3. آیا تشکیل یک سبد سهام با استفاده از اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری با ارزش بازار می تواند بازده را به نحو مطلوب تری تبیین کند؟

۳- ۱ تاریخچه موضوع تحقیق

اساس توسعه مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای، توسط ویتز[۱۱] (۱۹۵۲) و توبین[۱۲] (۱۹۵۸) بنا نهاده شده است. ویلیام شارپ[۱۳] (۱۹۶۴) و ترینور[۱۴] (۱۹۶۱) و لینتر[۱۵] (۱۹۶۵) و بلک[۱۶] (۱۹۷۷) از جمله محققانی بودند؛ که کوشیدند از نظریه مارکوویتز برای مکانیزم قیمت گذاری اوراق بهادار بازار بطور موثری استفاده کنند. تلاش آن ها در اوایل دهه شصت به بار نشست ؛که امروزه به نظریه قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای معروف است. فاما و فرنچ[۱۷] (۱۹۹۲) در مورد مدل قیمت گذاری دارایی سرمایه ای به نتایج ارزشمندی رسیدند. هدف از مطالعه آنان، ارزیابی عوامل مشترک با ضریب حساسیت بازار مانند: اندازه شرکت، نسبت درآمد به قیمت، اهرم مالی و  نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار در توصیف انحرافات از میانگین بازده های سهام بود. یافته های آنان نشان می دهد که در فاصله زمانی سالهای (۱۹۶۳ تا ۱۹۹۰)، اندازه و ارزش دفتری بازار، عوامل اصلی تبیین انحرافات میانگین بازده ها از میان متغیر های اندازه، نسبت درآمد به قیمت، ارزش دفتری به قیمت بازار و اهرم را تشکیل می دهد. در سال (۱۹۹۹ ) باری، ود و رودری گواز، در یافتند که، شرکت های کوچک و همچنین شرکتهای با نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار پایین، متوسط بازده بالایی نسبت به بقیه شرکتها دارند. واسلاو و لیو[۱۸] (۱۹۹۹)، بیان میکنند که پرتفولیو هایی که بر اساس اندازه شرکت و نسبت ارز ش دفتری به ارزش بازار سهام شکل گرفته اند، با رشد اقتصادی آینده در ارتباط اند.

جاناتان لولن[۱۹] ( ۱۹۹۹) بیان کرد که استفاده از یک مدل چند عاملی برای محاسبه بازده سهام، بهتر از یک مدل تک عاملی قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای است. گلدریر و همکاران [۲۰] در سال (۱۹۹۹) اثر اندازه ی شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار را در بازارهای سرمایه نو ظهور مورد بررسی قرار دادند؛ نتایج آنها نشان می دهد، که اثر اندازه در بعضی از ماههای سال محسوس است. در حالی که اثر نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار در کل دوره مورد بررسی فراگیر و معنا دار است. هانس ناتس[۲۱] (۲۰۰۳) به مقایسه قدرت تبیین هر یک از سه مدل قیمت گذاری دارایی های سرمایه ای، فاما وفرنچ[۲۲] ، در پیش بینی بازده اوراق بهادار بریتانیا  طی دوره ( ۲۰۰۳ -۱۹۷۳) نموده است. شرکتها براساس اندازه به ۵ گروه و بر اساس نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار به ۵ گروه تقسیم بندی شده اند. که از ترکیب این گروه ها، ۲۵ پرتفوی تشکیل شده است ؛ رگرسیون داده ها در قالب مدل سه متغیره فاما و فرنچ، همبستگی بالای بازدهی اکثر پرتفوی ها، با متغیرهای مدل را آشکار نمود. ۱۱ پرتفوی دارای R²  بالای ۹۰درصد  بودند ؛۱۲ پرتفوی دارای R² بین ۷۰ درصد  و۹۰درصد بودند و تنها دو پرتفوی کوچک که در طبقات۱و۲ نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار  قرار داشتند دارایR² کوچکتر از۷۰ درصد بودند؛ که علت این امر تعداد نمونه کم و ناکافی حاضر در این پرتفوی ها ذکر شده است. این نتایج تقریباً مشابه نتایج فاما و فرنچ  در خصوص بورس آمریکا می باشد.

آندریاس و النی[۲۳] (۲۰۰۴) مدل سه متغیره فاما و فرنچ را در خصوص داده های شرکتهای ژاپنی در سال های۲۰۰۱-۱۹۹۲ مورد آزمون تجربی قرار دادند. نتایج تحقیق نشان داد که در صورت استفاده از مدل سه متغیره فاما و فرنچ متغیر های اندازه (ارزش بازار پرتفوی) و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار، توان تبیین پراکندگی مقطعی میانگین بازدهی سهام در بورس ژاپن را دارا می باشند. عامل بازار بتا، نسبت به سایر عوامل، بیشترین قدرت تبیین تغییرات بازدهی سهام در مدل سه عاملی فاما و فرنچ را دارا بود. در پرتفوی هایی که سهام با اندازه کوچک را شامل بودند ؛قدرت تبیین عامل اندازه بر قدرت تبیین نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار برتری داشت. عکس این موضوع در خصوص پرتفوی هایی که شامل سهام با اندازه بزرگ بودند، صادق بود.

با کنترل اثر نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار، رابطه بین اندازه و میانگین بازدهی در سهام دارای نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار پایین و نرمال، منفی (معکوس) بود و در خصوص سهام دارای نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار بالا، این رابطه مثبت (مستقیم ) بود ؛ با کنترل اثر اندازه، رابطه بین نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار و میانگین بازدهی در خصوص سهام با اندازه کوچک منفی (معکوس ) بود ؛ و در خصوص سهام با اندازه بزرگ، مثبت (مستقیم ) بود. در مجموع نتایج بدست  آمده در این تحقیق نشان  می دهد، که مدل  فاما و فرنچ  در خصوص تغیرات بازده  مورد انتظار  سهام در بورس  اوراق بهادار ژاپن دارای قدرت تبیین بیشتری نسبت به مدل ارزش گذاری دارایی های سرمایه می باشد. باقر زاده، به بررسی عوامل موثر بر بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران پرداخته است. نتایج حاصل از تحقیق ایشان نشان می دهد که بین ریسک سیستماتیک و بازده سهام در بورس اوراق بهادار تهران رابطه خطی مثبت وجود دارد؛ اما این رابطه از لحاظ آماری بسیار ضعیف است. همچنین، از بین متغیرهای مورد مطالعه در تحقیق، سه متغیر اندازه شرکت، نسبت ارزش دفتری به قیمت بازار و نسبت سود به قیمت بیش ترین نقش را در تبیین بازده سهام ایفا می کند. تحقیق ایشان در بازه زمانی ۱۳۸۳-۱۳۷۶انجام گرفته و با الهام از روش شناسی فاما و فرنچ[۲۴] (۱۹۹۲) برای تخمین بتای پیش رتبه بندی و پس رتبه بندی و تفکیک کردن اثر اندازه از بتا، اقدام به تشکیل پرتفوی های (اندازه- بتا) شده است. هم چنین برای اعتبار بخشیدن به نتایج تحقیق، برای تخمین ریسک سیستماتیک ( ضریب بتا) و اعمال آن در مدل ر رگرسیون مقطعی برآوردی، از روش بهبود یافته دیمسون[۲۵] (۱۹۷۹) استفاده گردیده است.

۴-۱ اهمیت و ضرورت تحقیق

 در اقتصاد رو به رشد حال حاضر مدیران سرمایه گذار و مدیران پرتفوی، همواره به دنبال گزینه های مناسب سرمایه گذاری هستند تا بتوانند هم سود مورد نظر را کسب کنند و هم در بلند مدت ثروت خود را افزایش دهند. بازار های مالی یکی از محافلی هستند که می توانند انگیزه سرمایه گذاری را برای سرمایه گذاران متجلی سازند. نحوه عمل در بازارهای مالی بدین گونه است که سرمایه گذار از طریق خرید و فروش دارایی های مالی (سهام و اوراق قرضه) اقدام به سرمایه گذاری می کند. در حال حاضر بورس اوراق بهادار کشورمان این مهم را به عهده گرفته است، بدین معنی که سرمایه گذاران به واسطه بورس اوراق بهادار می توانند نسبت به سرمایه گذاری در اوراق بهادار شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار اقدامات لازم را صورت دهند. نکته ای که باید بدان اشاره کرد این است که مدیران سرمایه گذاری و مدیران پرتفوی به دنبال انتخاب و گزینش اوراق بهاداری هستند که بیشترین سود دهی را داشته باشد. پس شناسایی عواملی که می تواند به سرمایه گذاران در انتخاب یک سهام با ویژگی های مورد انتظارش کمک کند تا به سود و بازده دست پیدا کند، می تواند بسیاری از تردید های سرمایه گذاری را کاهش داده و اقتصاد را در رسیدن به چشم اندازهای بلند مدت (دستیابی به بازاری که کامل بودن و شفافیت اطلاعات مالی و غیر مالی را برای تمامی سرمایه گذاران مهیا سازد) رهنمون سازد. هدف این تحقیق بررسی همزمان اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار شرکت در تبیین بازده واقعی سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران است، که در دوره ۵ ساله انجام شده است.

۵-۱ اهداف تحقیق

با ذکر این مطلب که هر پژوهش برای دستیابی به هدف و منظور خاص صورت می گیرد. اهداف این تحقیق بر مبنای دو طبقه بندی صفحه بعد ارائه می شود:

۱-۵-۱ هدف کلی

هدف کلی این پژوهش بررسی رابطه بین اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار با بازده واقعی سهام در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد.

۲-۵-۱ هدف ویژه

هدف ویژه این تحقیق، بررسی تاثیر بزرگ و کوچک بودن اندازه شرکت و همچنین تاثیر نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار در پیش بینی بازده سهام شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد و همچنین آزمون مدل فاما و فرنچ در شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار.

۶-۱ چارچوب نظری تحقیق

 چارچوب نظری الگویی است که محقق بر اساس آن روابط بین عواملی که در ایجاد مساله، مهم تشخیص داده شده اند نظریه پردازی می کند، این نظریه می تواند ضرورتاً سخن پژوهشگر نباشد و بطور منطقی از نتایج تحقیقات قبلی پیرامون مسئله نشات گرفته باشد.

بطور کلی چارچوب نظری به رابطه بین متغیرهایی مانند متغیرهای مستقل، وابسته، مداخله گر، تعدیل گر که تصور می شود شرایط مورد برای نقش دارند بپردازد. ایجاد چنین چارچوبی نظری در برقراری و ساخت فرضیه ها به آزمون آن ها و همچنین تکمیل درک پژوهشگر کمک می کند (خاکی، ۱۳۸۲،ص۳۳)^۱.

فاما وفرنچ با توجه به تحقیقات انجام شده قبلی بر روی هر یک از عامل ها، ارتباط میانگین بازده ها را با  عامل هایی (خطر پذیری، اندازه شرکت و نسبت ارزش دفتری به ارزش بازار) مورد آزمون قرار دادند. نتایج نشان داد که عامل اندازه ونسبت دفتری به ارزش بازار، توانایی بیشتری درپیش بینی بازده سهام دارد و شرکتهایی که از نظر اندازه، کوچک بودند و ارزش دفتری به ارزش بازار بالایی داشتند، دارای میانگین

…………………..

……………