توضیحات

جریان وجوه نقد آزاد بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم

تحقیقات قبلی جریان وجوه نقد آزاد را به عنوان یکی از منابع مشکلات نمایندگی بین مدیران و سهامداران تعریف می¬کند. مدیران واحدهای اقتصادی

دارای جریان وجوه نقد آزاد بالا و فرصت رشد پایین اغلب تمایل دارند تا در پروژه¬های اضافی و یا حتی در پروژه¬های دارای خالص ارزش فعلی منفی

(NPV منفی) سرمایه¬گذاری کنند و برای پوشش دادن اثرات سرمایه¬گذاری¬هایی که ثروت را بیشینه نمی¬کنند از اقلام تعهدی اختیاری افزایش¬دهنده سود استفاده می¬کنند.
بنابراین، هدف این تحقیق ارزیابی ارتباط ارزش عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم و اثر مشکلات نمایندگی ناشی از جریان وجوه نقد آزاد

بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم می¬باشد. برخلاف آنچه پیش¬بینی شده بود و برخلاف فرضیه های مطرح شده در

این تحقیق، جریان وجوه نقد آزاد به عنوان یک مشکل ناشی از تضاد منافع بین سهامداران و مدیران نتوانست بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش

دفتری حق مالی هر سهم (در تبیین رابطه با قیمت سهام) موثر واقع شود و این ارتباط ارزشی را تعدیل نماید.

 ۱۰۷صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

چکیده: ۱
مقدمه: ۲
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱ مقدمه ۴
۲-۱ بیان مسأله ۴
۳-۱ پرسش های اصلی تحقیق ۶
۴-۱ اهداف تحقیق ۶
۵-۱ فرضیه های تحقیق ۷
۶-۱ قلمرو تحقیق ۷
۷-۱ تعریف واژه ها ۸

فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق

۱-۲ مقدمه ۱۲
۲-۲ اهداف عمده حسابداری ۱۳
۳-۲ گزارشهای حسابداری ۱۴
۱-۳-۲ گزارشهای درون سازمانی ۱۴
۲-۳-۲ گزارشهای برونسازمانی ۱۴

۴-۲ استفاده کنندگان گزارشهای مالی و نیازهای اطلاعاتی آنها ۱۴

۱-۴-۲ سرمایه گذاران ۱۵
۲-۴-۲ نیازهای اطلاعاتی سرمایه گذاران (بخش عمومی و بخش خصوصی) ۱۶
۳-۴-۲ سرمایهگذاران بالقوه و نیازهای اطلاعاتی آنها ۱۷
۴-۴-۲ اعطاءکنندگان وام، اعتبار و سایر تسهیلات مالی و نیازهای اطلاعاتی آنها ۱۷
۵-۴-۲ نیازهای اطلاعاتی فروشندگان کالاها و خدمات ۱۸
۶-۴-۲ مشتریان ۱۸

۷-۴-۲ نیازهای اطلاعاتی مدیریت ۱۸
۸-۴-۲ کارکنان ۱۹
۹-۴-۲ دولت و نیازهای آن ۱۹
۱۰-۴-۲ جامعه ۱۹
۵-۲ اهداف گزاشگری مالی ۲۰

۱-۵-۲ فراهم آوردن اطلاعات لازم برای ارزیابی وضعیت مالی و بنیه اقتصادی ۲۰

۲-۵-۲ فراهم آوردن اطلاعات لازم برای ارزیابی عملکرد و توانایی سودآوری ۲۱
۳-۵-۲ فراهم آوردن اطلاعات لازم برای ارزیابی چگونگی تأمین و مصرف وجوه نقد ۲۲
۴-۵-۲ فراهم آوردن اطلاعات لازم برای ارزیابی چگونگی ایفای مسئولیت مباشرت مدیریت و انجام تکالیف قانونی ۲۳

۵-۵-۲ فراهم آوردن اطلاعات مکمل برای درک بهتر اطلاعات مالی ارائه شده و پیشبینی وضعیت آتی ۲۴
۶-۲ مقایسۀ سهامداران (سرمایه گذاران) با گروههای ذینفع ۲۴
۷-۲ تئوری نمایندگی ۲۶
۸-۲- حاکمیت شرکتی راه حلی برای مشکلات ناشی از روابط نمایندگی ۳۰
۱-۸-۲ طیف تعاریف حاکمیت شرکتی ۳۱
۲-۸-۲ تعاریف حاکمیت شرکتی ۳۲

جریان وجوه نقد آزاد بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم

۳-۸-۲ اهداف حاکمیت شرکتی ۳۲
۴-۸-۲ طبقه بندی سیستمهای حاکمیت شرکتی ۳۲
۵-۸-۲ مکانیزم های حاکمیت شرکتی ۳۴
۶-۸-۲ ویژگی های آئیننامه نظام حاکمیت شرکتی (راهبری شرکتی) در ایران ۳۵
۷-۸-۲ ارکان نظام راهبری شرکتی ۳۶
۹-۲ جریان وجوه نقد آزاد و مشکلات نمایندگی ناشی از آن ۳۷
۱-۹-۲تعریف جریان وجوه نقد آزاد ۳۷
۲-۹-۲ محاسبه جریان وجوه نقد آزاد ۳۸
۳-۹-۲ مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد ۳۸
۴-۹-۲ مکانیزمهای مؤثر بر مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد ۴۰
۱۰-۲ عایدی (سود) هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم ۴۰

۱۱-۲ بررسی اثر مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم ۴۱

۱۲-۲ پیشینه تحقیق ۴۲
۱-۱۲-۲ تحقیقات انجام شده در خارج از کشور ۴۲
۲-۱۲-۲ تحقیقات انجام شده در داخل کشور ۴۵
فصل سوم: روش‌ اجرای تحقیق
۱-۳ مقدمه ۴۸
۲-۳ جامعه آماری و نمونه آماری ۴۸
۱-۲-۳ جامعه آماری ۴۸
۲-۲-۳ نمونه آماری تحقیق و روش نمونهگیری ۴۸
۳-۳ ابزار گردآوری دادهها ۴۹
۴-۳ ابزار تجزیه و تحلیل ۵۰
۵-۳ متغیر های مستقل و وابسته ۵۰
۶-۳ روش آزمون فرضیه های تحقیق ۵۰
۱-۶-۳ روش آزمون فرضیه های اصلی ۵۰
۲-۶-۳ روش آزمون فرضیه های فرعی ۵۱
۳-۶-۳ روش محاسبه جریان وجوه نقد آزاد ۵۲
۴-۶-۳ روش محاسبه فرصت رشد ۵۲

۷-۳ مثال عددی برای محاسبه جریان وجوه نقد آزاد و فرصت رشد ۵۳

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
۱-۴ مقدمه ۵۶
۲-۴ آزمون فرضیه ها ۵۷
۱-۲-۴ شاخص های توصیفی متغیرهای فرضیه های اصلی ۵۷
۲-۲-۴ آزمون فرضیه اصلی اول ۶۱
۳-۲-۴ آزمون فرضیه اصلی دوم ۶۵
۴-۲-۴ جمع بندی دو مدل فرضیه های اصلی ۷۰
۵-۲-۴- شاخص های توصیفی متغیرهای فرضیه های فرعی ۷۱
۶-۲-۴ آزمون فرضیه فرعی اول ۷۷
۷-۲-۴ آزمون فرضیه فرعی دوم ۸۰
۸-۲-۴ جمع بندی دو مدل فرضیه های فرعی ۸۰

۹-۲-۴- خلاصه نتایج حاصل آزمون فرضیه های اصلی و فرعی ۸۰

فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات
۱-۵ مقدمه ۸۳
۲-۵ نتایج تحقیق ۸۳
۱-۲-۵ نتایج حاصل از آزمون فرضیه اصلی اول ۸۳
۲-۲-۵ نتایج حاصل از آزمون فرضیه اصلی دوم ۸۴
۳-۲-۵ نتایج حاصل از آزمون فرضیه فرعی اول ۸۴
۴-۲-۵ نتایج حاصل از آزمون فرضیه فرعی دوم ۸۴

۳-۵ خلاصه و نتیجه گیری کلی ۸۴
۴-۵ پیشنهادهای تحقیق ۸۵
۱-۴-۵ پیشنهادهای حاصل از نتایج تحقیق ۸۵
۲-۴-۵ پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی ۸۶
۵-۵ محدودیتهای تحقیق ۸۷
پیوست ها
لیست شرکتهای عضو نمونه آماری ۸۹
منابع و ماخذ
منابع فارسی: ۹۱
منابع لاتین: ۹۲
چکیده انگلیسی: ۹۷

جریان وجوه نقد آزاد بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم

جدول۱-۴ شاخص های توصیف کننده متغیرهای تحقیق، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های ۵۸
جدول ۲-۴ آزمون کلموگروف- اسمیرنوف فرضیه های اصلی( متغیر قیمت هر سهم) ۶۱
جدول ۳-۴ضریب همبستگی پیرسون بین عایدی هر سهم وقیمت هر سهم ۶۲
جدول ۴-۴ ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون متغیرهای فرضیه اصلی اول(بین قیمت هر سهم و عایدی هر سهم) ۶۲
جدول ۵-۴ آنالیز واریانس رگرسیون فرضیه اصلی اول ۶۳

جدول ۶-۴ ضرایب معادله رگرسیونی فرضیه اصلی اول(قیمت هر سهم و عایدی هر سهم) ۶۳
جدول ۷-۴ ضریب همبستگی پیرسون بین ارزش دفتری حق مالی هر سهم و قیمت هر سهم ۶۶

جدول ۸-۴ ضریب همبستگی، ضریب تعیین و آزمون دوربین- واتسون( ارزش دفتری حق مالی هر سهم و قیمت هر سهم) ۶۶

جدول۹-۴ آنالیز واریانس رگرسیون فرضیه اصلی دوم (متغیر های ارزش دفتری حق مالی هر سهم و قیمت هر سهم) ۶۷

جدول ۱۰-۴ ضرایب معادله رگرسیونی فرضیه اصلی‌دوم (متغیر های ارزش دفتری حق مالی هر سهم و قیمت هر سهم) ۶۷
جدول ۱۱-۴ مقایسه دو مدل ارزش دفتری و عایدی هر سهم در تبیین رابطه با قیمت سهام ۶۹

جدول ۱۲-۴ شاخص های توصیفی متغیرهای فرضیه های فرعی ۷۱

(مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد، عایدی هر سهم، قیمت هر سهم، اثر متقابل بین مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد و عایدی هر سهم) ۷۱

جدول ۱۳-۴: ضرایب همبستگی پیرسون و سطوح معنا داری متغیر های فرضیه فرعی اول ۷۵
(قیمت هر سهم، مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد، عایدی هر سهم،اثر متقابل بین مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد و عایدی هر سهم) ۷۵
جدول ۱۴-۴: آزمون کلموگروف- اسمیرنوف فرضیه های فرعی(قیمت هر سهم) ۷۶
جدول ۱۵-۴: مقادیر ضریب همبستگی، ضریب تعیین وضریب تعیین تعدیل شده مدل و آماره دوربین ۷۷
جدول ۱۶-۴ آنالیز واریانس رگرسیون فرضیه فرعی اول ۷۷
جدول ۱۷-۴: ضرایب معادله رگرسیونی فرضیه فرعی اول ۷۸
جدول ۱۸-۴ مقایسه دو مدل فرضیه های فرعی ۸۰
جدول ۱۹-۴ خلاصه نتایج از آزمون فرضیه های اصلی و فرعی ۸۱

نمودار ۱-۴ توزیع متغیر عایدی هر سهم ۵۹
نمودار ۲-۴ توزیع متغیر قیمت هر سهم ۶۰
نمودار ۳-۴ توزیع متغیر ارزش دفتری هر سهم ۶۰
نمودار ۴-۴ آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون فرضیه اول ۶۴
نمودار ۵-۴ خط و معادله رگرسیون فرضیه اصلی اول ۶۵
نمودار ۶-۴ آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون فرضیه اصلی دوم ۶۸

نمودار ۷-۴ خط و معادله رگرسیون فرضیه اصلی‌دوم ۶۹
نمودار ۸-۴ توزیع متغیر مشکلات نمایندگی ناشی از جریان وجوه نقد آزاد ۷۲
نمودار ۹-۴ توزیع متغیر عایدی هر سهم ۷۳
نمودار ۱۰-۴ توزیع متغیر قیمت هر سهم ۷۳
نمودار ۱۱-۴ توزیع اثر متقابل بین متغیر مشکلات ناشی از جریان وجوه نقد آزاد و عایدی هر سهم ۷۴
نمودار ۱۲-۴ توزیع لگاریتم متغییر قیمت هر سهم ۷۴
نمودار ۱۳-۴ آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون فرضیه اول فرعی ۷۹

مقدمه:

از دیدگاه اقتصادی با فرض منطقی بودن رفتار افراد، فرض بر این است که همه در وهله اول

به دنبال حداکثر کردن منافع خویش هستند. مدیران نیز از این قاعده مستثنی نمی¬باشند. مدیران علاقمندند در راستای حداکثر کردن منافع شخصی، رفاه اجتماعی و تثبیت موقعیت شغلی خود، تصویر مطلوبی از وضعیت مالی واحد تجاری به سهامداران و سایر افراد ذینفع ارائه نمایند.

لیکن در برخی موارد الزاماً افزایش ثروت مدیران در راستای افزایش ثروت سایر گروه¬ها از جمله سهامداران نیست. این امر عدم همسویی میان منافع مدیران و سایر گروه¬های ذینفع در واحد تجاری را نشان می دهد.با در نظر گرفتن تئوری تضاد منافع میان مدیران و مالکان، مدیران واحدهای‌تجاری‌از

انگیزه¬های لازم برای حداکثر کردن منافع خود برخوردار می¬باشند. در راستای تحلیل ارزش ایجاد شده برای سهامداران، جریان¬های وجوه نقد آزاد شرکت از اهمیت خاصی برخوردار است.

جریان وجوه نقد آزاد بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم

با توجه به تئوری تضاد منافع بین مدیران و مالکان، ممکن است برخی مدیران وادار شوند
جریان¬های وجوه نقد آزاد را در پروژه¬های با خالص ارزش فعلی منفی سرمایه¬گذاری تا در کوتاه¬مدت برخی از منافع شخصی خود را تأمین نمایند.

فصل اول
کلیات تحقیق

۱-۱ مقدمه

مدیران شرکت¬ها نمایندگان سهامداران می¬باشند، رابطه¬ای مملو از منافع متضاد.

تئوری نمایندگی، تحلیل¬گر این قبیل تضادها، هم اکنون بخش با اهمیتی از ادبیات¬های اقتصادی و مالی است. پرداخت سود سهام نقدی به سهامداران ایجادکننده تضاد اصلی بین سهامداران و مدیران است که تا

کنون به خوبی مورد توجه قرار نگرفته است.

پرداخت سود سهام به سهامداران، منابع تحت کنترل مدیریت را، کاهش می¬دهد در نتیجه منجر به کاهش قدرت مدیران می¬شود.

جریان وجوه نقد آزاد، وجوه نقدی است که مازاد بر وجوه نقد مورد نیاز برای کلیه پروژه¬های دارای خالص ارزش فعلی مثبت، وجود دارد. تضاد منافع بین

سهامداران و مدیران بر سر سیاست¬های پرداخت سود سهام زمانی افزایش پیدا می¬کند که سازمان جریانات وجوه نقد آزاد قابل توجهی ایجاد

می¬کند و مشکل اصلی این است که چگونه به مدیران این انگیزه داده شود تا جریان وجوه نقد آزاد را تخلیه نمایند و از سرمایه¬گذاری آن در

هزینه¬های سرمایه پایین یا تلف کردن آن در فعالیت¬های با بازده پایین جلوگیری شود (جنسن،ص ۳۲۳) .

در این فصل از پژوهش، ابتدا مسأله تحقیق، اهمیت و ضرورت آن مورد بحث قرار می¬گیرد. سپس توضیحاتی راجع به اهداف و فرضیه های تحقیق و

کاربرد نتایج آن ارائه شده و در نهایت، این فصل با شرح مختصری از روش تحقیق و تعریف واژگان عملیاتی به پایان خواهد رسید.

۲-۱ بیان مسأله

تحقیقات پیشین جریان وجوه نقد آزاد را به عنوان یکی از عوامل مشکلات نمایندگی بین مدیران و سهامداران تعریف می¬کنند.

جریان وجوه نقد آزاد همراه با فرصت¬های سرمایه¬گذاری پایین به عنوان یک مشکل نمایندگی اصلی مطرح می¬شود که در این حالت مدیران هزینه¬هایی را برای سهامداران ایجاد می¬کنند که ثروت سهامداران را کاهش می¬دهد.

جریان وجوه نقد آزاد بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم

مدیران واحدهای اقتصادی دارای جریان وجوه نقد آزاد بالا و فرصت رشد پایین، اغلب

تمایل دارند تا در پروژه¬های اضافی و یا حتی در پروژه¬های دارای خالص ارزش فعلی منفی سرمایه¬گذاری کنند و برای پنهان کردن و پوشش دادن اثرات سرمایه¬گذاری¬هایی که ثروت سهامداران را بیشینه نمی¬کنند از اقلام تعهدی اختیاری افزایش¬دهنده سود استفاده می¬کنند.

جریان وجوه نقد آزاد بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم

جریان وجوه نقد آزاد منجر به تضاد منافع بالقوه¬ای بین مدیران و سهامداران می¬شود. سهامداران تمایل دارند که جریان وجوه نقد آزاد به صورت سود سهام نقدی بین آنها توزیع شود، در حالیکه مدیران تمایل دارند تا این جریان وجوه نقد مازاد را در پروژه¬های دارای خالص ارزش فعلی منفی

سرمایه¬گذاری کنند ولذا برای پنهان کردن و پوشش دادن اثرات سرمایه¬گذاری¬هایی که ثروت سهامداران را بیشینه نمی¬کنند از اقلام تعهدی اختیاری افزایش¬دهنده سود استفاده می¬کنند.

سهامداران تمایل دارند که جریان وجوه نقد آزاد به صورت سود سهام نقدی بین آنها توزیع شود، در حالیکه مدیران تمایل دارند تا این جریان وجوه نقد مازاد را در پروژه¬های جدید سرمایه¬گذاری کنند. ممکن است مدیران در این اندیشه به سر ببرند که پرداخت سود سهام به سهامداران، منافع تحت کنترل آنها را کاهش خواهد داد و در نتیجه موجب کاهش قدرت آنها خواهد شد.

تمایل مدیران واحدهای اقتصادی دارای جریان وجوه نقد آزاد بالا و فرصت¬های رشد کم، به سرمایه-گذاری در پروژه¬های اضافی (نهایی) یا حتی پروژه¬های دارای خالص ارزش فعلی منفی

می¬تواند از طریق ایجاد سرمایه¬گذاری¬هایی که ثروت سهامداران را بیشینه نمی¬کند، مشکل نمایندگی را افزایش دهد. سرمایه¬گذاری¬هایی که ثروت سهامداران را بیشینه نمی¬کند سرانجام می¬تواند منجر به قیمت سهام پائین¬تر و تحریک سهامداران به بر کنار کردن هیأت مدیره و مدیران ارشد گردد.

جریان وجوه نقد آزاد بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم

همچنین مدیران به این دلیل که دارای انگیزه دریافت پاداش در عوض رشد واحد اقتصادی هستند، تمایل دارند تا جریان وجوه نقد آزاد خود را در پروژه¬های جدید سرمایه¬گذاری نمایند و رشد واحدهای اقتصادی قدرت مدیران را از طریق افزایش منابع تحت کنترل

آنها افزایش می¬دهد. این قبیل پروژه-ها و فعالیت¬ها احتمالاً موجب خود خشنودی مدیران می¬شود و نیز ممکن است مزایای نقدی با سایر جوایز شخصی را برای مدیریت فراهم آورد و این وضعیت مشکلات نمایندگی را افزایش خواهد داد.

مشکل اصلی این است که چگونه به مدیران این انگیزه داده شود تا جریان وجوه نقد آزاد را در جهت بهینه و بیشینه نمودن ثروت سهامداران مصرف نمایند و از سرمایه¬گذاری آن در پروژه¬های بیهوده و تلف کردن آن در فعالیت¬هایی با بازده پائین جلوگیری شود. با این حال، با اینکه سهامداران خواستار

افزایش ثروت و ارزش سهام خود هستند، مدیران ممکن است تمایلات شخصی خود را ترجیح داده و به فکر استفاده از مزایای جانبی باشد

(وستفالن،۲۰۰۲،ص۱۲). این رفتار در ادبیات تحقیق تحت عنوان ساختار امپراطوری یا مشکلات سرمایه¬گذاری افراطی (بیش از حد) شناخته می¬شود.

با توجه به مسائل توضیح داده شده و با توجه به اینکه مدیران واحدهای اقتصادی دارای فرصت رشد پائین و جریان وجوه نقد آزاد بالا تمایل به

سرمایه¬گذاری در پروژه¬های اضافی (نهایی) و حتی پروژه¬های دارای خالص ارزش فعلی منفی، دارند و از اقلام تعهدی اختیاری افزاینده سود استفاده می¬کنند، پیش¬بینی شده است که سرمایه¬گذاران نسبت به مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد عکس¬العمل نشان خواهند داد و این موضوع در قیمت سهام منعکس شده است (بازار کارا فرض شده است).

در این مفهوم پیش¬بینی شده است که مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد وابسته

ارزشی (مربوط ارزشی) بوده و طریقه حسابداری سودها و ارزش دفتری هر سهم مورد استفاده در تصمیم¬گیری¬های اقتصادی را تحت تأثیر قرار خواهد داد، لذا در این تحقیق به ارزیابی ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم و بررسی مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد بر آنها پرداخته شده است.

۳-۱ پرسش های اصلی تحقیق:
الف): آیا عایدی هر سهم با قیمت هر سهم رابطه دارد؟
ب): آیا ارزش دفتری حق مالی هر سهم با قیمت هر سهم ارتباط دارد؟

ج): آیا مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد رابطه بین عایدی هر سهم و قیمت هر سهم را ضعیف می نماید؟

د) : آیا مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد رابطه ارزش دفتری حق مالی و قیمت هر سهم را ضعیف می نماید؟

۴-۱ اهداف تحقیق
با توجه به اینکه در موضوع تحقیق هدف اصلی بررسی اثر مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد (به عنوان متغیر مستقل)

بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم

می¬باشد، لذا ابتداً نیازمند بیان وجود ارتباط ارزشی بین عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم می¬باشد.

با توجه به توضیحات فوق اهداف علمی تحقیق به دو هدف اولیه و ثانویه تقسیم شده و به شرح زیر قابل ذکر است:
الف) هدف اولیه تحقیق ارزیابی ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم می¬باشد.

ب) هدف ثانویه تحقیق عبارتست از بررسی اثر مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم، با استفاده از مدل اولسون، می¬باشد.

۵-۱ فرضیه¬های تحقیق

با توجه به آنچه در اهداف تحقیق ذکر شده است، فرضیه¬های تحقیق به دو گروه اصلی و فرعی تقسیم شده¬اند:
فرضیه اصلی اول :
بین عایدی هر سهم و قیمت هر سهم ارتباط مثبتی وجود دارد.

فرضیه فرعی اول:
ارتباط بین عایدی هر سهم و قیمت هر سهم در واحدهای اقتصادی دارای مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد، ضعیف¬تر است.
فرضیه اصلی دوم:
بین ارزش دفتری حق مالی هر سهم و قیمت هر سهم ارتباط مثبتی وجود دارد.

فرضیه فرعی دوم:
ارتباط بین ارزش دفتری حق مالی هر سهم و قیمت هر سهم در واحدهای اقتصادی دارای مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد، ضعیف¬تر است.

۶-۱ قلمرو تحقیق
قلمرو مکانی تحقیق
قلمرو مکانی تحقیق شامل شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می¬باشد.

قلمرو زمانی تحقیق

قلمرو زمانی و دوره مطالعاتی این پژوهش در خصوص شرکت¬های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، بین سال¬های ۱۳۸۰ و ۱۳۸۶ (یک دوره هفت ساله) می¬باشد.

۷-۱ تعریف واژه¬ها
جریان وجوه نقد آزاد : جریان وجوه نقد آزاد وجوه نقدی است که مازاد بر وجوه نقد مورد نیاز برای کلیه پروژه¬های دارای خالص ارزش فعلی مثبت، وجود دارد (جنسن، ۱۶،ص۳۲۳) .

لازم به ذکر است که جنسن جریان وجوه نقد آزاد را در تحقیقات خود، علاوه بر تعریف فوق،

تحت عنوان خالص جریان نقدی تعریف نموده است که حاصل از عملیات واحد تجاری بوده و مازاد بر وجوه مورد نیاز جهت پرداخت مالیات، هزینه بهره و سود سهام می¬باشد.

.

جریان وجوه نقد آزاد بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم

فرصت رشد :
عبارتست از نسبت ارزش بازار سهام (قیمت سهام) به ارزش دفتری هر سهم.

بالا بودن این نسبت بیانگر وجود فرصت¬های رشد و بهبود برای شرکت است

، در حالی که پائین بودن آن نشان¬دهنده ثبات شرکت و محدود بودن فرصت¬های رشد می¬باشد (آیولیافؤاد رحمان و همکاران،،ص۸۰) .

ارزش دفتری هر سهم :

ارزش هر سهم از سهام طبق دفاتر شرکت، بر مبنای بهای تمام شده تاریخی آن. این ارزش از ارزش بازار آن متمایز است. ارزش دفتر هر سهم عادی می¬تواند به صورت زیر محاسبه شود:

مجموع حقوق صاحبان سهام منهای حاصل جمع ارزش تسویه (انحلال) هر سهم ممتاز و سود معوقه سهام ممتاز، تقسیم بر مجموع تعداد سهام عادی صادره و پذیره¬نویسی شده در پایان سال.

همچنین ارزش دفتری هر سهم ممتاز نیز به صورت زیر محاسبه می¬گردد:

ارزش تسویه سهام ممتاز به اضافه سود سهام ممتاز معوقه، تقسیم بر مجموع تعداد سهام ممتاز در پایان سال (نوروش،۱،ص۲۵۹)۶٫

مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد :

با توجه به تحقیقات گذشته مبنی بر اینکه مدیران واحدهای اقتصادی دارای جریان وجوه نقد آزاد بالا و فرصت رشد کم، با احتمال بیشتری، وجوه نقد مازاد را در پروژه¬های اضافی (نهایی) و یا حتی پروژه¬های دارای خالص ارزش فعلی منفی سرمایه¬گذاری می¬کنند، لذا این چنین فرض می¬شود که در

واحدهای اقتصادی دارای جریان وجوه نقد آزاد بالا و فرصت رشد کم تضاد منافع بین مدیریت و سهامداران، سرمایه¬گذاران و اعتباردهندگان بیشتر است (جنسن، ۱۶،ص۳۲۳) .

جریان وجوه نقد آزاد بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم

ارتباط ارزشی :

یک رقم حسابداری زمانی وابسته ارزشی تلقی می¬گردد که دارای ارتباط پیش¬بینی شده¬ای

با ارزش-های بازار حقوق صاحبان سهام داشته باشد. هاند ذکر نموده است که زمانی صورت¬های مالی وابسته ارزشی تلقی می¬گردند که به قیمت، ارزش یا بازده¬های حقوق صاحبان سهام وابسته باشد.

عایدی هر سهم :
درآمدی که بابت هر سهم تحت تملک سهامدار به وی تعلق می¬گیرد. در ساختار ساده سرمایه، «درآمد سهم» عبارتست از، سود ویژه منهای سود سهام ممتاز تقسیم بر مبنای میانگین موزون سهام عادی منتشر شده در دست سهامداران (سهام منتشره و بازخرید نشده). اما در ساختار پیچیده

سرمایه، «درآمد هر سهم» به دو صورت «درآمد اولیه هر سهم» و «درآمد کاملاً رقیق شده هر سهم» ارائه می¬گردد (نوروش،ص۲۵۹)۴٫
ارزش دفتری حق مالی هر سهم۵:

عبارتست از نسبت حقوق صاحبان سهام به تعداد سهام منتشر شده در جریان (تعداد سهام منتشره پس از کسر تعداد سهام خزانه) (همان منبع،ص۲۵۹) ۶٫

بازار کارا۷:

بازار کامل فرضی که در آن سرمایه¬گذاران کوچک فراوانی وجود دارند و هر کدام از آنها اطلاعات و انتظارات کسانی را از مدل اوراق بهادارند. در این بازار، هیچگونه محدودیتی برای سرمایه-گذاری و همچنین هیچگونه مالیات و هزینه معاملاتی وجود ندارد.

تمام سرمایه¬گذاران در این بازار به صورت منطقی عمل می¬کنند و دیدگاه آنان نسبت به اوراق بهادار، یکسان است،

همه آنها از هزینه پذیرش ریسک اجتناب می¬نمایند و بازده بیشتر و ریسک کمتر را ترجیح می¬دهند. بنابراین، در این بازار وجوه به مطلوب¬ترین شکل بهره¬وری خود اختصاص داده

جریان وجوه نقد آزاد بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم

می¬شوند (همان منبع،ص۲۵۹)۱٫

مدل اولسون۲:
مدل اولسون مدلی است که به طور گسترده¬ای به صورت چارچوبی درباره ارزشیابی ارقام حسابداری به کار رفته است و در این پژوهش برای آزمون مربوط بودن عایدی سهام در واحدهای اقتصادی دارای مشکلات نمایندگی

جریان وجوه نقد آزاد استفاده شده است. این مدل ارزش حقوق صاحبان سهام واحد اقتصادی را به صورت تابعی از عایدی سهام و ارزش¬های دفتری سهام آن بیان می¬کند. مدل قیمت به صورت زیر نوشته می¬شود.

که در این مدل داریم:

: قیمت حقوق صاحبان سهام واحد اقتصادی در زمان t.
: عبارتست از عایدی سهام دوره t.

: عبارتست از ارزش دفتری حقوق صاحبان سهام در زمان t.
مدل قیمت، به این دلیل که قیمت جاری سهام نشانگر اثر انباشته اطلاعات عایدی (سود) سهام است، به کار گرفته شده است.

فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
۱-۲ مقدمه

از دیدگاه اقتصادی با فرض منطقی بودن رفتار افراد، فرض بر این است که

همه در وهله اول به دنبال حداکثر کردن منافع خویش هستند. مدیران نیز از این قاعده مستثنی نمی¬باشند. مدیران علاقمندند در راستای حداکثر کردن منافع شخصی، رفاه اجتماعی و تثبیت موقعیت شغلی خود، تصویر مطلوبی از وضعیت مالی واحد تجاری به سهامداران و سایر افراد ذینفع ارائه نمایند.

لیکن در برخی موارد الزاماً افزایش ثروت مدیران در راستای افزایش ثروت سایر گروه¬ها

از جمله سهامداران نیست. این امر عدم همسویی میان منافع مدیران و سایر گروه¬های ذینفع در واحد تجاری را نشان می دهد.با در نظر گرفتن تئوری تضاد منافع میان مدیران و مالکان، مدیران واحدهای تجاری از انگیزه¬های لازم برای حداکثر کردن منافع خود برخوردار می¬باشند.

در راستای تحلیل ارزش ایجاد شده برای سهامداران، جریان¬های وجوه نقد آزاد شرکت از اهمیت خاصی برخوردار است. مدیران می¬توانند از طریق شناسایی فرصت¬های رشد مناسب، وجوه مذکور را در پروژه¬های با خالص ارزش فعلی مثبت سرمایه¬گذاری و به این ترتیب باعث افزایش ثروت

سهامداران خود گردند. با توجه به تئوری تضاد منافع بین مدیران و مالکان، ممکن است برخی مدیران وادار شوند جریان¬های وجوه نقد آزاد را در پروژه¬های با خالص ارزش فعلی منفی سرمایه-گذاری تا در کوتاه¬مدت برخی از منافع شخصی خود را تأمین نمایند.

با اینکه گراس من و هارت این منافع متضاد را تشخیص داده و نقش ضمانتی بدهی را تعریف کرده¬اند، اما جنسن این ایده را عمومی نمود و پیشنهاد

کرده است که بدهی¬ها و تعهدات چاره¬ای برای این نوع از هزینه¬های نمایندگی است، زیرا که پرداخت¬های کوپنی اوراق قرضه وجوه نقد در دسترس مدیران را کاهش می¬دهد.

جنسن هزینه¬های ناشی از جریان¬ها وجوه نقد آزاد را هزینه¬هایی دانست که در پروژه¬ها با خالص ارزش فعلی منفی سرمایه¬گذاری شده¬اند. از نظر جنسن، مدیران واحدهای تجاری با جریان¬های نقد آزاد زیاد و رشد کم،

سود را مدیریت می¬نمایند تا سودهای کم و زیان¬های ناشی از سرمایه¬گذاری

جریان وجوه نقد آزاد بر ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم

در چنین پروژه¬هایی را از بین برده و در کوتاه¬مدت منافع شخصی خود را تأمین نمایند(جنسن،۶، ص۳۳۰) .
با توجه به مباحث مطرح شده پیش¬بینی می¬شود که سرمایه¬گذاران بالفعل و بالقوه نسبت به مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد عکس¬العمل

نشان خواهند داد و این موضوع در قیمت سهام منعکس شده است. لذا در این تحقیق به ارزیابی ارتباط ارزشی عایدی هر سهم و ارزش دفتری حق مالی هر سهم و بررسی اثر مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد بر آنها پرداخته شده است.

در این فصل از پژوهش انجام شده، با توجه به مباحث مطرح شده، ابتدا

فصل را به اهداف عمده حسابداری، گزارش¬های حسابداری، استفاده¬کنندگان گزارش¬های مالی و نیازهای آنها آغاز نموده و در خلال فصل به طور مفصل به اهداف گزارشگری مالی و موضوعات پیرامون آن، تئوری نمایندگی و

حاکمیت شرکتی پرداخته شده است. در نهایت پس از شرح مشکلات نمایندگی جریان وجوه نقد آزاد با بررسی سوابق تحقیقات انجام شده در خارج و داخل ایران فصل به پایان خواهد رسید.

۲-۲ اهداف عمده حسابداری

اهداف عمده حسابداری را می¬توان به شرح زیر خلاصه کرد:
– تأمین نیازهای اطلاعات مالی اداره¬کنندگان واحدهای اقتصادی

– ارائه خدمات مالی و اطلاعاتی به مدیریت اجرایی جهت اداره مؤثر و کارآمد واحدهای اقتصادی

– فراهم کردن اطلاعات مالی مورد نیاز سرمایه¬گذاران، اعطاکنندگان وام و اعتبار،

مراجع قانونی، کارکنان و سایر اشخاص ذیحق، ذینفع و ذیعلاقه به واحدهای اقتصادی از طریق ارائه گزارش¬های مالی

– فراهم کردن اطلاعات لازم جهت محاسبه انواع مالیات¬ها، عوارض، بیمه¬های اجتماعی و سایر حقوق دولتی
– مستند کردن معاملات و آثار مالی رویدادهای مؤثر بر واحدهای اقتصادی و اقامه دلیل در قبال سایر اشخاص

۳-۲ گزارشهای حسابداری

محصول پردازش اطلاعات مالی توسط هر سیستم حسابداری، گزارش¬های متعدد و متنوعی است که گزارش¬های حسابداری نامیده می¬شود. گزارش¬های حسابداری را می¬توان در دو گروه متمایز زیر
طبقه¬بندی کرد:

۱-۳-۲- گزارش¬های درون سازمانی
به مجموعه گزارش¬هایی که توسط هر سیستم حسابداری در طول دوره مالی با هدف انجام خدمات مالی و ارائه اطلاعات تفصیلی تهیه می¬شود، گزارش¬های درون¬سازمانی می¬گویند. منظور از تهیه و ارائه این گونه گزارش¬ها عمدتاً رفع نیازهای اطلاعاتی مدیریت واحدهای اقتصادی در

برنامه¬ریزی و کنترل است. اما برخی از آنها علاوه بر کمک به مدیریت، اطلاعاتی را به اشخاصی که با واحد اقتصادی داد و ستد یا ارتباط مستمر دارند،

ارائه می¬دهد. ویژگی اصلی گزارش¬های درون¬سازمانی در این است که معمولاً به شکل تفصیلی و در فواصل زمانی کوتاه و حتی گاه روزانه تهیه می¬شود.

۲-۳-۲ گزارش های برون سازمانی

به گزارش¬هایی که توسط سیستم حسابداری در پایان سال مالی یا مقاطع دیگری از زمان در جهت ارائه اطلاعات به طیف وسیعی از اشخاص ذیحق و ذیعلاقه به یک واحد اقتصادی تهیه می¬گردد، گزارش¬های برون¬سازمانی گفته می¬شود. صورت¬های مالی که محصول نهایی پردازش اطلاعات مالی توسط سیستم حسابداری است اصلی¬ترین بخش گزارش¬های برون¬سازمانی است. ویژگی اصلی

گزارش¬های برون¬سازمانی در این است که مجموع اطلاعات مالی مربوط به یک واحد اقتصادی را به شکل خلاصه و طبقه¬بندی شده همراه با توضیحات و تفاسیر لازم به طور یکجا ارائه می¬کند. بنابراین، سیستم¬های حسابداری از لحاظ گزارشگری غالباً دو جنبه متمایز دارد، یکی جنبه تأمین نیازهای اطلاعاتی درون سازمانی و دیگری جنبه تأمین نیازهای اطلاعاتی برون سازمانی.

۴-۲ استفاده کنندگان گزارش های مالی و نیازهای اطلاعاتی آنها

اشخاص و مراجع مختلفی با حقوق، منافع و علایق گوناگون و گاه متضاد، برای قضاوت و
تصمیم¬گیری درباره امورو وضعیت واحدهای انتفاعی، به اطلاعات مالی نیاز دارند. به منظور تأمین این نیازها، واحدهای انتفاعی مختلف بر حسب شرایط و اوضاع و احوال اقتصادی – اجتماعی، طبق الزامات قانونی، عرف جاری، قراردادهای دو یا چند جانبه و یا تصمیمات اداره¬کنندگان آنها، گزارش¬های

مالی گوناگونی را که اساساً جنبه استفاده های برون سازمانی دارد، تهیه و ارایه می کنند.این گونه گزارش¬ها، مهمترین منبع تأمین اطلاعات مالی برای اشخاص و مراجع ذیحق، ذینفع و ذیعلاقه به واحدهای انتفاعی است. از آنجا که صورت¬های مالی عمده¬ترین وسیله انتقال اطلاعات مالی به خارج

از واحدهای انتفاعی و محور اصلی و عامل مشترک در کلیه گزارش¬های مالی است، انتظار می¬رود اطلاعات مالی منعکس در آن بتواند وضعیت مالی و نتایج عملیات واحدهای انتفاعی را به گونه¬ای ارائه کند که نیازهای اطلاعاتی طیف وسیعی از اشخاص و مراجع ذیحق، ذینفع و ذیعلاقه به واحدهای

انتفاعی هر چه بیشتر و بهتر برآورده شود. کلیه اشخاص و مراجع ذیحق، ذینفع و ذیعلاقه که اختیار دسترسی به صورت¬های مالی واحدهای انتفاعی را دارند و انتظار می¬رود که در مورد اطلاعات مالی گزارش شده قضاوت یا بر مبنای آن اطلاعات تصمیم¬