توضیحات

پایان نامه معماری شهر کتاب

ضرورتهای طراحی :

۱ـ نرخ پایین زمان مطالعه در جامعه به خصوص دانشجویان به عنوان قشر روشنفکر جامعه

۲ـ فقدان فضای مناسب برای مطالعه دانشجویان و رعایت نشدن استانداردها و سرانه های فضای مطالعه و عدم وجود کتابخانه در خور مجموعه دانشکده فنی ـ مهندسی که این خود موجب دشواری دسترسی دانشجویان به منابع مطالعاتی گشته است .

۳ـ ضرورت بازنگری در طراحی کتابخانه ها به دلیل کاهش استقبال عمومی و عدم کارایی آنها با توجه به گسترش مقولاتی همچون شبکه اینترنت و فن آوری اطلاعات. از دلایل دیگر منزوی شدن کتابخانه ها پیوند نداشتن آنها با فضاهای شهری است. یکی از راه حل های این موضوع آمیختن کتابخانه ها با سایر کاربری ها مانند مسجد ، دانشگاه و سایر نهادهای فرهنگی است.

۴ـ عدم وجود رابطه مناسب شهری دانشکده فنی مهندسی با همسایه ها ، در عین حال کتابخانه یا فرهنگسرای مناسبی در مقیاس ناحیه وجود ندارد که سبب فقر فرهنگی آشکار قشر محروم این ناحیه گشته است .

اهداف طراحی :

۱ـ بالارفتن سطح فرهنگ عمومی در دراز مدت

۲ـ ایجاد یک منبع اطلاعاتی ، به منظور خدمت به دانش پژوهان و دانشجویان

۳ـ طراحی کتابخانه امروزی با توجه به حضور رسانه های جدید و توجه به مطرح شدن گونه جدید کتابخانه یعنی کتابخانه چند رسانه ای . [۱]

۳ـ۱) شناخت تاثیر شیوه های جدید انتقال اطلاعات بر تصور فضایی جدید

۴ـ طراحی کتابخانه در پیوند با فضای شهری چهارراه امامیه و پارک و استفاده از ظرفیت بالای فرهنگی ـ اجتماعی سایت در جهت جذب مخاطبین خاص خود

۴ـ۱) استفاده از معماری به عنوان ابزاری برای بهبود شرایط مدنی و اجتماعی

عنوان:شهر کتاب

گروه معماری و هنر

عنوان:شهر کتاب

پایان نامه برای دریافت درجه کارشناسی رشته معماری

فهرست مطالب

مقدمه

بیان موضوع طراحی :

ضرورتهای طراحی

اهداف طراحی

مطالعات پایه

فصل ۱ : آشنایی با کتابخانه

۱ـ۱ تعریف کتابخانه

۱ـ۲ انواع کتابخانه ها و وظایف آنها

۱ـ۲ـ۱ کتابخانه عمومی

۱ـ۲ـ۲ کتابخانه آموزشگاهی

۱ـ۲ـ۳ کتابخانه دانشگاهی

۱ـ۲ـ۴ کتابخانه اختصاصی

نتایج

فصل ۲ : ساختار کتابخانه

۲ـ۱ الگوهای مختلف در طراحی کتابخانه

۲ـ۱ـ۱ معماری کتابخانه و سیر تحول آن

۲ـ۱ـ۲ شناسایی الگوهای طراحی کتابخانه

۲ـ۱ـ۳ـ شیوه عرضه محصولات

۲ـ۱ـ۳ـ۱ فضاهای مورد نیاز در سیستم باز

۲ـ۱ـ۳ـ۱ فضاهای مورد نیاز در سیستم بسته

۲ـ۱ـ۳ـ۳ فضاهای حداقل یک کتابخانه

۲ـ۲ قسمتهای اساسی یک کتابخانه و احتیاجات آن،

۲ـ۲ـ۱ قسمتهای عمومی کتابخانه

۲ـ۲ـ۲ بخش های مربوط به کارکنان کتابخانه

۲ـ۲ـ۳ قسمت ذخیره و حفظ کتاب

۲ـ۳ فضاهای مورد نیاز در یک کتابخانه دانشگاهی

۲ـ۳ـ۱ حوزه خدمات فنی

۲ـ۳ـ۲ حوزه خدمات عمومی

۲ـ۳ـ۳ حوزه خدمات اداری

۲ـ۳ـ۴ حوزه خدمات پشتیبانی

نتایج

فصل ۳ قواعد و معیارها

۳ـ۱ اصول طراحی فضاهای داخلی کتابخانه

۳ـ۲ استانداردهای وسایل و تجهیزات فضاهای مختلف

۳ـ۳ استانداردهای کتابخانه های دانشگاهی ایران

۳ـ۳ـ۱ اهداف و وظایف

۳ـ۳ـ۲ سازمان و مدیریت

۳ـ۳ـ۳ نیروی انسانی

۳ـ۳ـ۴ مجموعه

۳ـ۳ـ۴ـ۱ رهنمودهای کیفی

۳ـ۳ـ۴ـ۲ رهنمودهای کمی

۳ـ۳ـ۵ سازماندهی منابع

۳ـ۳ـ۶ خدمات

۳ـ۳ـ۷ ساختمان و تجهیزات

۳ـ۳ـ۷ـ۱ رهنمودهای کیفی

۳ـ۳ـ۷ـ۲ رهنمودهای کمی

۳ـ۳ـ۸ بودجه

۳ـ۳ـ۹ تعریف کتابخانه در نظام های متمرکز و نیمه متمرکز

۳ـ۴ ویژگی های کتابخانه ای امروزی

نتایج

فصل ۴ : مطالعات تطبیقی : بررسی نمونه های داخلی و خارجی :

۴ـ۱ نمونه های دانشگاهی

۴ـ۱ـ۱ کتابخانه دانشکده آکستر (لویی کان) ـ

۴ـ۱ـ۲ کتابخانه علوم دانشگاه لوس آنجلس (جیمز استرلینگ)

۴ـ۱ـ۳ کتابخانه دانشگاه آویرو، پرتغال (آلوارسیزا)

۴ـ۱ـ۴ کتابخانه دانشگاه لین . فلوریدا (هربرت نیومن)

۴ـ۲ نمونه های غیر دانشگاهی :

۴ـ۲ـ۱ کتابخانه ملی ایران (مهندسین مشاور پیر راز)

۴ـ۲ـ۳ کتابخانه ملی فرانسه (دومینیک پرو) ـ

۴ـ۲ـ۴ کتابخانه مرکزی سیاتل (رم کولهاس)

۴ـ۲ـ۵ کتابخانه عمومی یوسرا ـ مادرید (ادوارد آریو)

۴ـ۲ـ۶ کتابخانه عمومی سالت لیک سیتی (موشه سفدی)

نتایج

فصل ۵ : مطالعات تکمیلی

۵ـ۱ ملاحظات نورگیری فضاها

۵ـ۲ ملاحظات توسعه پایدار و صرفه جویی در انرژی

۵ـ۳ ملاحظات تاسیساتی ویژه

۵ـ۴ ملاحظات هوشمندی بنا

۵ـ۵ سیستم ها

۵ـ۵ـ۱ سازه طرح

۵ـ۵ـ۲ تاسیسات و تجهیزات مکانیکی

۵ـ۵ـ۲ـ۱ سیستم های کنترل خودکار

۵ـ۵ـ۲ـ۲ سیستم جمع آوری آب باران

۵ـ۵ـ۳ تاسیسات و تجهیزات الکتریکی و الکترونیکی

فصل ۶: مطالعات زمینه : سایت آنالیز و قابلیت سنجی

۶ـ۱ موقعیت زمین

۶ـ۲ همجواری ها

۶ـ۳ دسترسی ها

۶ـ۴ دید و منظر

۶ـ۵ دیدها به پروژه

۶ـ۶ بررسی آلودگی های صوتی

۶ـ۷ شرایط اقلیمی

فصل ۷ : مطالعات مربوط به پروژه :

۷ـ۱ مبانی نظری عام طرح

۷ـ۲ مبانی طراحی معماری پروژه

۷ـ۳ مبانی برنامه ریزی فیزیکی

۷ـ۳ـ۱ تعیین جمعیت هدف و نوع مخاطب

۷ـ۳ـ۲ مطالعات آماری

۷ـ۳ـ۳ نرخ استفاده از کتابخانه در بین دانشجویان

۷ـ۳ـ۴ محاسبه ظرفیت مجموعه

۷ـ۴ طرح جامع فیزیکی

فصل ۸ : مدارک معماری

منابع و ماخذ

فضای مطالعه:

به ازای هر نفر                                    ۵/۲ متر مربع

به ازای هر میز تکنفره                         ۳ متر مربع

فضای کارمندان:

متوسط فضا به ازای هر کارمند             ۱۰ متر مربع

فضای کل کتابخانه با افزدن ۲۵ تا ۴۰ درصد (برای فضاهایی مانند راهروها، راه پلکان، آسانسورها ، دستشویی ها) به فضای خالص آن، محاسبه می شود.

۴ـ کتابخانه های دانشگاهی باید درصد یاز فضای خود را برای استفاده کاربران معلول و نابینا اختصاص دهند.

۵ـ برای کارمندان فنی کتابخانه که مسئول امور سازمان دهی و مجموعه سازی هستند باید اتاق های مجزا در نظر گرفته شد.

۶ـ لازم است متناسب با تعداد مراجعان، ایستگاه های کاری جهت جستجوی مستقیم در بانک ها و پایگاه های اطلاعاتی در کتابخانه نصب گردد. لازم است در طراحی این ایستگاه ها ، استانداردهای موجود رعایت شود.

۷ـ برای ایجاد حد اعلا انعطاف و ادغام پذیری لازم است هر متر مربع کتابخانه قادر به تحمل ۷۵۰ کیلوگرم وزن اضافی باشد.

۸ـ لازم است از ایجاد موانع زیر که برای همه کاربران، به ویژه کاربران معلول و نابینا، ایجاد مشکل می کند احتراز شود: تابلوهای راهنمای کم ارتفاع، پاگرد  درگاهی های کم عرض، پله ها و بالکن های بدون حفاظ، پنجره هایی که ۱۸۰ درجه باز نمی شود، و اختلاف سطح بین قسمت های مختلف کتابخانه.

۹ـ لازم است از ایجاد پله و اختلاف سطح در سالن کتابخانه ، ولو برای زیبایی یا هر دلیل دیگری ، اجتناب کرد.

۱۰ـ برای ورود و خروج به کتابخانه باید تنها یک در اصلی عریض در نظر گرفته شود تا حفظات مواد و کنترل آمد و رفت ها ساده تر باشد.

۱۱ـ لازم است نور مناسب (در حدود ۵۰۰ لوکس) روی سطح میزهای مطالعه پیش بینی شود.

۱۲ـ تهویه مطبوع در سالن های ویژه مطالعه باید دوازده بار در ساعات انجام گیرد و دارای حداقل سر و صدا باشد.

۱۳ـ لازم است میزان رطوبت هوای مخازن بین ۴۵ تا ۵۵ درصد کنترل شود.

۱۴ـ کتابخانه باید از وسایل مجهز تامین حرارت مطلوب و یکنواخت (حداکثر ۲۴ و حداقل ۲۰ درجه سانتیگراد) در زمستان و تابستان برخوردار باشد.

۱۵ـ لازم است میزان اهعکاس صدا در داخل کتابخانه و نیز نفوذ صدا از خارج با استفاده از تدابیر صوت شکن (آکوستیکی) و تعبیه شیشه های دو جداره در پنجره ها، و مانند آن شدیدا کنترل شود.

۱۶ـ کتابخانه باید پیش بینی های لازم را برای جلوگیری از آتش سوزی بکند و وسایل ساده و مجهز اعلام و اطفاء حریق مناسب کتابخانه را در اختیار داشته باشد. تمام کارمنداان باید با طرز کار این وسایل آشنا باشند.

۱۷ـ ساختمان کتابخانه باید در مقابل زلزله و سوانح دیگر مقاوم باشد، و مفاد آیین نامه ۲۰۰ مرکز تحقیقات ساختمان و مسکن در آن رعایت شود.

۳ـ۳ـ۸ استاندارد هشت: بودجه

کتابخانه بخش عمده ای از سرمایه علمی و معنوی هر موسسه آموزش عالی است و حفظ و ارتقای آن نیاز به سرمایه گذاری منظم و مداوم دارد.

کتابخانه دانشگاهی باید از بودجه کافی ، مستقل ، و متناسب با هدف ها و وظایف مدون و مصوب خود برخوردار باشد تا بتواند نیازهای اطلاعاتی جامعه استفاده کننده را به راحتی برآورده سازد.

۳ـ۳ـ۹ نظام های متمرکز و غیر متمرکز

یکی از موضوع هایی که در ارتباط با کتابخانه های دانشگاهی همیشه محل بحث بوده است نظام متمرکز، غیر متمرکز، یا نیمه متمرکز فعالیت ها و خدمات کتابخانه های یک دانشگاه است . مشخصات هر یک از این نظام ها به اختصار به شرح زیر است:

نظام کاملا متمرکز : در اینجا دانشگاه دارای تنها یک مجموعه یا کتابخانه مرکزی است که در آن هر گونه مطلب برای دانشجو و استاد، در هر سطح و هر رشته گردآوری می شود. در نتیجه هر دانشکده دارای کتابخانه مستقل و مجزا نخواهد بود و کل خدمات کتابخانه در سطح دانشگاه در یک محل ارائه می شود. این امر باعث می شود دسترسی به کتابخانه مرکزی برای استادان و بعضی دانشجویان یا دانشکده ها سهلتر و برای برخی دیگر به دلیل بعد مسافت دشوارتر شود. این نظام از لحاظ صرفه جویی در منابع مالی و نیروی انسانی مناسب است، اما از نظر خدمات مراجعان، به خصوص خدمات تخصصی موضوعی، امکان پاسخ گویی به درخواست ها محدودتر می شود.

نظام کاملا غیر متمرکز : در این نظام علاوه بر کتابخانه مرکزی ، هر دانشکده یا گروه هم کتابخانه خاص خود را دارد. درنتیجه هرکتابخانه نیازهای اطلاعاتی دانشکده را در زمینه مربوط برآورده می کند و دسترسی به کتابخانه بسیار آسانتر است. البته در این نظام معایبی چون هزینه های سرسام آور ، اتلاف نیروی متخصص، اتلاف فضاهای ساختمانی جداگانه ، و تکرار مجموعه ها اجتناب ناپذیر است.

نظام نیمه متمرکز : این نظام که برای دانشگاه های ایران ، بویژه دانشگاه های بزرگتر، مناسب تلفیقی از دو نظام قبلی است . در اینجا کتابخانه مرکزی نقش کتابخانه مادر و هماهنگ کننده خدمات فنی و تکنیکی سایر کتابخانه ها را بر عهده می گیرد و خدمات زیر را ارائه می دهد:

ـ فراهم آوری و مبادله منابع.

ـ سازمان دهی منابع .

ـ برنامه ریزی خدمات ماشینی و توسعه شبکه کتابخانه های دانشگاه.

ـ تهیه فهرستگان منابع.

ـ پر کردن شکاف های موضوعی مجموعه های دانشکده ها .

ـ هماهنگ ساختن خدمات کتابخانه های دانشکده ها .

به این ترتیب کتابخانه هر دانشکده نیازهای آموزشی  پژوهشی ویژه دانشکده تحت پوشش خود را برآورده و منحصرا به گزینش منابع و ارائه خدمات اطلاعاتی به مراجعان خود خواهد پرداخت. کتابداران متخصص این کتابخانه ها که از کارهای فنی کتابخانه معاف می شوند می توانند تمام هم خود را مصروف تهیه و تولید منابع کتابشناختی ، نمایه نامه ها ، چکیده نامه ها و ارائه خدمات آگاهی رسانی و اشاعه گزینشی اطلاعات به کاربران کنندو حداکثر همکاری را با گروه های آموزشی داشته باشند. اهم خدمات این کتابخانه ها عبارتند از :

ـ گزینش منابع.

ـ امانت کتابخانه ای و بین کتابخانه ای.

ـ خدمات مرجع گسترده از جمله آگاهی رسانی جاری و گذشته نگر (و انتشارات مربوط) و اشاعه گزینشی اطلاعات …

ـ بازبینی و وجین منابع…………………………………

۵ـ۱ ملاحظات نورگیری فضاها:

فضاهای وسیعی از کتابخانه نه تنها به نور طبیعی نیاز ندارند. بلکه به دلیل اشعه ماوراء بنفش موجود در نور طبیعی، باید از آن محفوظ باشند . اما توصیه شده سایر فضاهای کتابخانه حتی المقدور امکان نورگیری طبیعی را داشته باشند.

کتابخانه از فضاهایی با وسعت حدود ده متر مربع تا هزار متر مربع تشکیل می شود و این فضاها در بیشتر موارد باید با هم ترکیب شوند . شاید با تکیه بر نور مصنوعی بتوان این مسئله را با تدابیر عادی حل کرد. ولی چنانچه اولویت دادن به نور طبیعی و احتراز از نور مصنوعی جزو ملاحظات طرح باشد. ترکیب کردن این فضاهای متنوع، معماری متفاوتی را خواهد طلبید. در این صورت ، جایگزینی فضاهای گوناگون طر ح و ساختمان فاها و شکل کبی بنا، به تبع نور شکل خواهد گرفت.

۵ـ۲ ملاحظات توسعه پایدار و صرفه جویی در انرژی:

فکر صرفه جویی در انرژی از اوخر دهه ۱۳۵۰ و فکر توسعه پایدار از اواخر دهه ۱۳۷۰ مطرح شده است. توجه به اصول توسعه پایدار در کاربرد مصالح و تجهیزات و صرفحه جویی در انرژی علاوه بر اینکه می باید جزو اصول اولیه طراحی ساختمانهای امروزی در دنیا مورد توجه قرار گیرد. رعایت آن برای کشور فقیری چون کشور ما حائز اهمیت زیادی است . در رهگذر توسعه. هر طرحی باید در برگیرنده نیازهای نسل حاضر، با استفاده از سهم نسل حاضر در منابع و ظرفیت های موجود، بدون استفاده و صرف منابع ظرفیتها و توان نسل آینده باشد. توسعه پایدار ، به خصوص در معماری امروز، به اخلاق جدید جهانی و مدلهایی توجه دارد که مربوط به استفاده از منابع و مصالح تجدید شونده یا منابع و مصالحی که محدودیت نسبی کمتری دارند می شود. مثلا چون از مصالح تجدید شوند است و خاک، گچ، سیمان و سنگ از نفت، آهن ، مس و غیره محدودیت کمتری دارند یا دارای فراوانی بیشتری در دنیا هستند . در طرح پروژه ها در کشور ما ، به عنوان الگوی ساخت و ساز، می باید تا که امکان دارد از مصالح مناسبی که در طبیعت فراوانی بیشتری دارد. مثلا آجر، که مواد تشکیل دهنده آن خاک است. استفاده شود . برای صرفه جویی در مصرف سوخت هم باید تمهیداتی فراهم شود که ساختمان را بتوان با کمترین نیاز به سوختهای فسیلی ، که پایان یافتنی است. در فصل سرما گرم، و در فصل گرما خنک و قابل استفاده کرد.

در طرح کتابخانه صرفه جوی در مصرف انرژی با تمهیداتی به شرح زیر می تواند حاصل شود:

ـ طراحی جزئیات و مشخصات اجرای پنجره ها و نورگیرهای سقفی و تقلیل اتلاف انرژی (ضریب هدایت حرارتی در پنجره های دو جداره به ۶۵/۰ و نورگیریهای سقفی به ۴۶/۰ رسانده شده است) و تقلیل سطوح پنجره های جانبی

ـ استفاده از نورگیرهای سقفی برای روشنای فضاها با نور طبیعی و به حداقل رساندن مصرف نور مصنوعی در طول روز با بهره برداری از نورگیرهای سقفی  چهار برابر نورگیری دیوار بازده روشنایی دارد.

ـ حفاظت پنجره های جبهه غربی از اشعه مزاحم و گرم خورشید در فصل تابستان به کمک درختهای خزان کننده

ـ دسترسی سهل مراجعان به فضاهای اصلی طرح بدون نیاز به استفاده از وسایل بالا بر مکانیکی

ـ استقررا فضاهای متصل به سیستم آب سرد و گرم و اتاقهای برق به صورت عمودی روی هم و جلوگیری از اتلاف انرژی در شبکه های تاسیساتی و برقی بین نقاط مصرف و مراکز تاسیسات و برق

ـ استقرار مخازن اصلی کتاب، که شرایط تاسیساتی ویژه دارند ، در طبقات تحتانی و بدون تماس با جداره خارجی ساختمان.

ـ برخورداری پارکینگهای مستقر در طراح از نور و تهویه طبیعی

ـ طراحی پیشانی مرتفع در جداره طبقات برای مسیر عبور کانالهای هوادهی پیرامونی (primeter zone)

ـ انتخاب مصالح مصرفی و جزئیات مناسب در پوسته و جداره های نما (دیوارهای خارجی دو جداره با ضریب هدایت حرارتی ۵۶۳/۰ و پوشش با مها نیز دو جداره با ضریب ۸۳/۰)…………………………….

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پایان نامه را دانلود کنید