فروشگاه

توضیحات

بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان

 

بُته‌جـِقّه یکی از نقش‌های تزئینی ایرانی است. این نقش از سرو ایرانی که از نمادهای زرتشتی بوده سرچشمه گرفته و بعدها در شرق رواج زیادی گرفته و طغراهای سلطان‌های عثمانی هم در همین نقش طراحی شده است.

در آمریکا این نقش را “Paisley” (نام شهری در اسکاتلند) یا “Persian pickles” به معنی “خیار شور ایرانی” می‌نامند.

عده‌ای این نقش را سرو که نشانه آزادگی ایرانیان است می‌دادند که از سر فروتنی سر خود را خم نموده است.

عده‌ای دیگر آن را به عنوان سرو می‌دانند که در دوران مزدکیان نشانه آزادگی آنان بوده و پس از شکست مزدک سر خود را از شرمساری به زیر انداخته است.

بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان

یکی از گرانبهاترین و قدیمی ترین میراث به جا مانده از گذشتگان و هنر آنها نقوش سنتی است .

نقوشی که ریشه در دل فرهنگ ما دارد، نقوشی که با قلب تاریخ تپیده و تا به امروز به زندگی اش ادامه داده.

یکی از این نقوش بته جقه است . این نقش در اکثر هنرهای سنتی ایران استفاده می شود. اما وجه تسمیه آن چیست؟

– جقه یا پرک بته ای است، ساخته شده از پر پرندگان که بر بالای کلاه پادشاهان ایران است و آن تغییر یافته سرو سر افکنده است.

نشانی از ایران و ایرانیان و حکایت از راستی و تواضع ایشان است.

۵۰صفحه فایل ورد فونت ۱۴ منابع و عکس دارد

 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

 

 

 

بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان
بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان
بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان

معنی لغوی بوته، یک دسته برگ است . ساده ترین شکل آن شباهت زیاد به برگ دندانه دار دارد. این نقش که نام دیگری تحت عنوان “سرومینو سپنت” دارد، طبق عقاید باستانی نماد فنا پذیری است.باور دارند که این سرو مربوط به نور ایزد اهورامزداست و حتی مربوط به شخص زرتشت است؛

این سرو را زرتشت از بهشت آورد و در کاشمر یا کشمیر کاشت. اما درباره این نقل انتفاق نظر وجود ندارد. گروهی نیز براین باورند که زرتشت را پس ازمرگ به قله کوهی انتقال دادند و او به صورت سرو در آمد.

براساس حکایتی دیگر، ما مواجه با سروی از بهشت هستیم که در کاشمر توسط زرتشت(

ترشیز) کاشته شد که بعدها بلندترین سرو جهان گردید و در قسمتی دیگر به این مطلب بر می خوریم که درخت مزبور آنقدر رشد کرد و بزرگ شد که تا آن

هنگام کسی سروی به آن بلندی ندیده بودولی این درخت به دستور خلیفه

متوکل با الله در سال ۸۶۱ پس از میلاد قطع شد و تکه های آنرا به سامرا حمل کردند ولی قبل از رسیدن درخت به محل مذکور خلیفه توسط پسرش به قتل رسید .

بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان پایان نامه مقاله پروپوزال

بته عنصری تزئینی است که ریشه ای بسیارغنی و پیچیده درایران

دارد که به شکل شعله آتش، میوه، درخت کاج، سروخمیده، مرغی که سر در سینه فرو برده، زهدان مادرو یا زنی که چادربه سردارد و سردرگریبان فرو برده است.

گروهی بته را مظهر رمزی شعله آتش آتشکده های زرتشتی، تمثیل بادام، گلابی، انجیرو در جایی به میوه نخل ، صنوبردانسته اند و یا پرنده مهر یا

مشتبه ساختن آن با شیارهای رودخانه جوزا که در مسیر خود از دره کشمیر به جلگه هندوستان می رود، میوه انبه و یا سوگی به معنی طوطی ماده در هند و نشانه احترام و اعتقادی است که در باورهای عامه دو کشور ایران و هند برای این نقش قائلند.

بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان

در زبان انگلیسی بته معمولا به نام مخروط لاغر شده یا میوه کاج باریک شده است. به هر حال بته را بیشتر به درخت و گیاه ربط داده اند. تمام موارد

مذکور طرحهایی است که جزئی از اسطوره ها و اعتقادات ایرانیان قدیم بوده و تحت تاثیر فرهنگ و شرایط اجتماعی قرنهای بعد تغییر فرم و شکل داده

است . اخیرا برخی به این نتیجه رسیده اند که نقشمایه تجسم یافته

گیاهی هندی است و به طبع آن یقین کرده اند که بته جقه از هند به ایران آمده است.
اما شواهد تاریخی بسیار در دست است که بته در اصل سرو بوده ، سروی که تارک آن از باد خم شده و برخلاف تصور رایج (بیشتر به حکم فراوانی این نقشمایه در شال کشمیر) از ایران به هند رفته است.

سرو در دوره بعد از اسلام دیگر بار مذهبی و رمزی ندارد و صرفا مداومت یک

نقشمایه سنتی است و حتی ادامه حیات درخت سرو در بقای زیارتگاهها و قدمتگاههای عصر اسلامی تداعی کننده مفهوم مذهبی سرو پیشینیان نیست.

بررسی نماد بته جقه

کسانی نیز تا به جایی پیش رفتند که منشا آنرا از خط هیروگلیف و تصویر

شناسی و خط تصویری مصر دانسته اند. اما در جاهای بیشتری به سروی که تارک آن از باد خم شده و نماد رمزی شعله مذهب زرتشت، ذکر گردیده

است .بعد از بررسی ریشه و وجه تسمیه بته بی ربط نمی باشد که

سیر تحول و تطور آنرا دنبال کنیم . بته ای که از هزاره هشتم قمری تا دوره

هخامنشی در هنرها بکار برده می شد ، بیشتر بته بادامی بود که تعداد کمی از آنها خمیده هستند .از نمونه های یافته شده که شاید اولین بته در تاریخ

هنر ایران است، نمونه ای یافته شده در پیکره کنده های آشوری- عیلامی

بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان

متعلق به ۳۰۰۰ قبل از میلاد و گلدانی را می بینیم که دو عددد برگ بته مانند از آن آویزان است .اطن بته ها ساده و عاری از تزئین هستند. نقش برجسته مذکور هم اکنون در موزه بغداد است.سیر و تحول و تطور سرو بصورت نگاره

بته ای فرآطندی است بسیار طولانی و پر پیچ و خم که قابل تفکیک به

مراحل قبل از اسلام و بعد از اسلام است.وجه تمایز مرحله یکم در منزلت خاص سرو بوده ، بعنوان درخت مقدس و یک مظهر رمزی، مذهبی و نشانی از خرمی و همیشه بهاری و مردانگی که سر آغاز آن هنر عیلامی –آشوری و

سرانجام آن هنر هخامنشی است . اما در ادوار بعد از اسلام مفهوم مقدس خود را از دست داده و صرف یک نقش سنتی در هنرها بکار می رود.
هخامنشی: بروی حجاریها،جامهای طلایی، وسایل رزم و زینت آلات می توان دید که بته ها در این دوره کم کم خمیده می شوند.

بررسی نماد بته جقه در ایران

اشکانی: نمونه های بسیار کمی از آثار هنری و متنوع ایرانی در دست است. در نقوش دوره اشکانی طرح برگی با دمبرگی بسیار نازک شبیه بته جقه دیده شده است.
ساسانیان : در این دوره تنوع آثار را می توان در ظروف نقره ای و طلائی ، انواع بافته ها ، معماری، گچبری و زیور آلات می توان دید . در این دوره در زمینه نقوش بته جقه ای بیشتر از فرم بته های دیگر استفاده شده وتنوع فرم بسیاراست. فرم بادامی سرو- کاج خرمی و… . قابل توجه است که حتی علامت

مخصوص ساسانیان نیزبر طبق نظر برخی مورخان و محققان از فرم بته گرفته شده است

و بیشتر توجه هنرمندان این دوره استفاده از فرم بته گرفته شده

و بیشتر توجه هنرمندان این دوره استفاده از جقه در طراحی اشکال دیگراست مانند بال و پر پرندگان و ایجاد ترنج از ترکیبات بته جقه ای در حجاریهای طاق بستان در دوره ساسانی- حدود ۶۰۰ میلادی در اطراف نقش یک سیمرغ تزئینی مشاهده می گردد

 

بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان

………………………………..

 

 

هشت بته کردستانی : از نقشهایی که در قالیهای کردی به کار می رود : قالی چهار گوش

که به دور آن چهار جفت بته قرینه هم و در میان هر دو جفت بته ، قابی دیگر نقش شده است . به نگاره هشت بته ، بته کردستانی نیز می گویند و همین نگاره هاست که در متن فرش به ردیف هم ، تکرار می شود و طرح هشت بته یا طرح بته ای کردستانی راتشکیل می دهد .

بته بولوردی : ترکیبی از خطهای راست و کمانی که نگاره ای مانند یک لوزی

در میان و دو لوزی در کنارش به وجود آورده است که در میان پیکره ای

جا دارد که در کل ، نقشی همچون بته می نماید . نگاره لوزی در قالیبافی بولوردی ،کاربرد فراوان دارد .

بته تاکی : از نگاره های قالیبافی « بولوردی » وهمچنین ایل قشقایی و

برخی دیگر از کانونهای بافندگی « جنوب » ایران . این نقش در کل مانند داربست درخت انگور ، آلاچیق پرگل و درختان پیچان است . بته تاکی در بولوردی ،ویژه قالیچه هایی است که بیش از دو ذرع مساحت دارد ۱۴٫ »
در جایی دیگر از همین کتاب در مورد انواع بته چنین نیز نوشته شده است :

بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان

« بته جقه : [botte jegge]
نقشه ای با نگاره های بته جقه که یاد آور « سوزن دوزی » است . سوزن ( در کرمان : پته patte – دوزی یا سلسله دوزی) همان طرحی است که بر اساس آن« شال ترمه » بافته می شده با این تفاوت که در « پته دوزی » نگاره ها ظریفتر است ولی در ترمه بافی از جنس نفیس تر .
مروارید (morvarid) بته جقه

بته لچک ترنج (botte – ye Lachak torang)

نقشه ای پر کار و معمول در کرمان : ترکیبی از نقش و نگار بته جقه ها ، لچک ترنج ، قاب ، اسلیمی و ختایی ،

برگ و گلهای شاه عباسی و گلهای ترکیب شده از نگاره بته ها به این

گونه نقش بندی « سبک کرمانی طرح بته لچک ترنج » نیز می گویند که از هنر سنتی پته دوزی کرمان که بر اساس ترکیب بته هاست اثر گرفته است .

بته میر شکسته : نقشی شکسته از بته میر بته میر

بته با زمینه الوان : طرح بته که در آن ، زمینه یکی یا ردیفی از نگاره ها به رنگی ویژه باشد . این گونه نقشه از جمله طرحهای محرمات به شمار می رود .
طرح بته ای کردستان طرح هشت بته » ۱۵

در کتاب آشنایی طراحی قالی ایران نیزهمان تعاریفی که در کتاب فرشنامه ایران آمده ذکر شده است .

بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان

در کتاب سیری در هنر قالی بافی ایران معروفترین طرحهای بته ای را

چنین معرفی کرده است : « بته جقه یا بته مادر بچه – بته ترمه ای – بته سر آبندی – بته قلمکار اصفهانی – بته کردستانی یا هشت پر . »۱۶ کتاب فرش ایران نیز دقیقا همین اسامی را ذکر کرده است .

در سایتی به نام Persian andicarfts به تقسیم بندی جدیدی بر می خوریم :
« جقه خرقه ای : از طرحهای بته ای بسیار زیبا که در سنندج معروف به جقه چارکی است این نقش معمولا در قالی های با ابعاد بزرگ بافته می شود حد فاصل جقه های بزرگ ، جقه های کوچک و گلهای ساده که بسیار ماهرانه بافته می شود .

جقه ۳ گره ای : برای قالی های با ابعاد ۲ در ۳ متر مربع مناسب و منظور از ۳ گره اندازه طول جقه است .

هر گره ۷٫۵ سانتی متر است . در فاصله جقه ها بندها ی ساده و گلهای کوچک قرار می گیرد و نیز داخل جقه ها اشکال مختلفی کار می شود . جقه زمردی : همان جقه سه گره ای . با این تفاوت

که نوار سبز رنگی دور تا دور شکل جقه قرار می گیرد و دایره های کوچکی در فواصل منظم بر روی این نوار قرار می گیرد و این حالت دایره های زیبا ی خاصی به فرم جقه دارد و آن را خوشرنگ می کند .

جقه دو گره : این طرح به ۲ گونه بافته می شود . در جقه های دو گره ای بر حسب سلیقه بافندگان عرض جقه تغییر می کند و لی طول آن به ندرت تا cm 2 تغییر می کند .

بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان

جقه ریز : این جقه بخصوص در اندازه پشتی بوده و در اندازه دیگری کار نمی شود و حالت خاص خود را دارد و قسمت داخل جقه ها گل سرخ کار می شود .
جقه توپی : این طرح به وسیله ترکیب کردن ۸ عدد جقه دو گره ای با یکدیگر

بوجود می آید و قاعده جقه ها به واسطه ی یک لوزی به هم وصل شدند

و در نهایت به شکل یک دایره می رسند و به این دلیل آن را جقه توپی می گویند

این نقش در اندازه مختلف بافته شده ولی در قالی های ۲ گره ای جلوه خاصی دارد . »۱۷
همچنین در سایت boteh.blogfa نیز چند نوع بته را نام برده : « بته جقه – بته شاخ گوزن – بته ترمه – بته سرابندک – بته خرقه ای – بته قلمکار اصفهان

– هشت گل – بته کردستانی یا هشت بته – بته میر شکسته – بته لچک ترنج – بته سنندج – بته افشاری – بته بازوبندک – بته بادامی . »۱۸
در کتاب طراحان بزرگ فرش ایران نیز دقیقا همین تقسیم بندی به چشم می خورد .
بته مناطق :

بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان

کتاب فرشنامه ایران بته هر منطقه را چنین نام برده است :
« کاشان : بته ترمه ای قالی میر : بته ترمه ، بته میری
بیرجند : بته جقه قم : بته ترمه
کرمان : بته جقه سرابند : بته میری

همدان : بته ترمه ،بته بازوبندی سنندج : بته شال کشمیری ،بته شکسته »۱۹
در کتاب پژوهشی در فرش چند نوع بته برای مناطق مختلف نام برده شده

که بدین قرار است: « بیرجند : طرح بته امیری ( نام دیگری است برای طرح بته جقه ای در بیرجند )

از طرحهای اصیل و قدیمی منطقه بیرجند است . »۲۰

« سرابند (اراک) : نقش بته میری که نوع اصیل آن در روستای مالمیر واقع در شهرستان سربند بافته می شد . »۲۱

 

بلافاصله بعد از پرداخت موفق میتوانید فایل کامل این پروژه را با سرعت و امنیت دانلود کنید

 

 

 

1 نقد وبررسی برای بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان

  1. جهانگرد

    بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان
    پایان نامه بسیار عالی بود از شما بسیار ممنونم

افزودن نقد و بررسی

بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان

1 نقد و بررسی
بررسی نماد بته جقه در ایران و پاکستان و هندوستان پایان نامه مقاله پروپوزال

قیمت : تومان120,000