توضیحات

اثر بخشی کارایی قرآن از منظر حقوقی

چکیده:

قرآن با نگاهی تطبیقی در راستای یاری حق در برابر باطل، جلوه های باطل را

در تمام زمانها به نقد می نیشند. بر این اساس بایستی تجربه بشری در رابطه

با حق و هدف حقوق را به مطالعه گرفت. حقوق در اندیشه بشری و غربی

نگاه به فرجام زندگی انسان دارد و آخرت باوری را مد نظر قرار نمی دهد،

چنان که برای خدا و اخلاق نیز نقشی قائل نیست. در تفکر بشری، عدالت یکی

از اهداف حقوق بشر است و این هدف در این اواخر بیشتر به یک دفاع از فرد

و آزادی او همت می گمارد. حقوق اجتماعی که نقطه مقابل حقوق فردی است

به خیر عمومی و حقوق دولت به عنوان اهداف حقوق می اندیشد.

اثر بخشی کارایی قرآن از منظر حقوقی

حقوق در قرآن، تأمین عدالت را مهم می داند، در عین حال با توجه به وجود

ترکیبی انسان (روح و جسم)، حقیقت دنیاباوری و آخرت نگری و مصالح فرد و

جامعه، رابطه انسان با خدا، رابطه انسان با خودش و رابطه انسان با انسان

را محورهای حقوق می شناسد که هر کدام هدفی را دنبال می کند، تحقق

اثر بخشی کارایی قرآن از منظر حقوقی

هدف در حوزه رابطه انسان با خود و رابطه انسان انسان با خدا، با هدف حقوق

در حوزه رابطه انسان با انسان زمینه پیدا می کند. بر این مبنا حقوق در

قرآن ماهیت جامعه گرایانه پیدا می کند که نماد عینی آن همانا دوری از ظلم،

تعاون، گذشت، دفاع از مظلوم و حمایت از دین خواهد بود. این اهداف وسیله

ای است برای دستیابی به تقوا و رستگاری دنیوی و اخروی که با رشد همه جانبه انسان و خداگونگی وی در آمیخته است.

۳۴ صفحه  فایل ورد فونت ۱۴ منابع دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

فهرست

عنوان ………………………………………………………………………………………………………………….صفحه

چکیده …………………………………………………………………………………………………………………. ۳

مقدمه …………………………………………………………………………………………………………………… ۴

اثر بخشی کارایی قرآن از منظر حقوقی

جایگاه هدف در نظامهای حقوقی ……………………………………………………………………………… ۵

خاستگاه هدف ……………………………………………………………………………………………………….. ۵

هدف گیری های حقوق ……………………………………………………………………………………………. ۷

قرآن و هدف اساسی حقوق ……………………………………………………………………………………… ۲۶

پی نوشت ها …………………………………………………………………………………………………………..

جایگاه هدف در نظامهای حقوقی

همه حقوقدانان این را پذیرفته اند که هدف در فلسفه حقوق ـ همچون سایر دانشهای تجربی و نظری ـ نقش محوری دارد،

تمام مسائل این حوزه فکری سمت و سوی خود را وامدار رهبری و هدایتگری هدف هستند،

مکاتب حقوقی بدون استثنا در پرتو جاذبه های هدف، مسیر شکوفایی و بالندگی را پیموده

و می پیمایند، دست یابی به پاسخ به پرسشهایی از این دست: هدف حقوق چیست

و با چه ابزارها و راهکارهایی قابل تحقق و حراست می باشد، در

گذشته و حال، دغدغه اصلی فلاسفه حقوق را تشکیل داده است. با توجه به چنین جایگاهی حقوقدانان می گویند: «حقوق که عمل را با یک هدف جفت

و جور می کند، خصوصیت نظم دهندگی و محرکه خود را از همین هدف می گیرد».۱[۱] «جوهر حق را باید در هدف آن جست وجو کرد».[۲] «هدفی که

دولت به دنبال آن، قاعده وضع می کند در ایجاد و چگونگی مفاد آن بسیار مؤثر است

و در واقع رهبر و رهنمای اوست، به همین جهت باید اعتراف کرد که شناختن مبانی حقوق جز با تشخیص هدف آن امکان ندارد».[۳]

اثر بخشی کارایی قرآن از منظر حقوقی

خاستگاه هدف حقوق

اهمیت هدف نزد همگان پذیرفته است. به رغم این واقعیت، ماهیت هدف و منبع جوشش آن اختلاف انگیزترین محور حقوقی می نماید؛

سؤالهای ذیل عمق این اختلاف را نشان می دهد: «هدف حقوق چیست؛ آیا وظیفه حقوق، ایجاد نظم و جلوگیری از آشوب است یا می

خواهد عدالت را در جامعه مستقر سازد، یا مقصود از آن تأمین پیشرفت، اجتماع و تمدن است؟ حقوق باید ضامن آزادی های فردی در

برابر قدرت دولت ـ باشد یاحکومت را در برابر تجاوز افراد حمایت کند؟»[۴] پیش از اینکه به بررسی پاسخهای فوق بپردازیم دو نکته

شایان توجه است؛ نخست آن که چیستی و چگونگی هدف یا اهداف در قواعد حقوقی ارتباط و پیوند زیادی با مبنای حقوق دارد و اگر

اثر بخشی کارایی قرآن از منظر حقوقی

مبنای حقوق را فطرت بدانیم یا اراده الهی یا دولت، بر اساس هر یک از آنها اهداف متفاوت می شود. و این نکته ای است که در طول ای

ن نوشتار آشکار خواهد شد. نکته دوم آن که در مکاتب حقوق غربی، حتی حقوق فطری، فرجام انسان و اقتضاءات آن به فراموشی

سپرده شده است، گرچه اراده خداوند به گونه ای در نظامهای حقوقی مطرح است، ولی کسی از رابطه حقوق با معاد سخن نگفته

اثر بخشی کارایی قرآن از منظر حقوقی

است، البته سخن «فرانسوا ژنی» دانشمند فرانسوی که می گوید: «برای شناخت اصول و قواعد کلی در رفتار… انسان، باید از مفهو

م کلی این جهان و از ذات و فطرت انسان و از اسرار پیدایش و هستی او در این دنیا و از مقدرات او در آینده گفت و گو شود»؛[۵] ممکن

است این معنی را القا کند که نامبرده، رابطه حقوق با معاد و زندگی جاودانه

و ابدی انسان در آخرت را یادآوری می کند، ولی تصریح

توماس آکویناس (۱۲۷۴ ـ ۱۲۲۵م) قدیس، روحانی، متکلم و نویسنده نامدار کلیسای کاتولیک،[۶]چنین احتمالی را برنمی تابد: «انسان دو

هدف جداگانه دارد: هدف طبیعی وی حفاظت از وجود و تحصیل سعادت دنیوی است، تأمین این هدف وظیفه جامعه و در نتیجه دولت

است که عالی ترین جامعه دنیوی به شمار می رود، و قانون انسانی چیزی نیست جز ابزاری در دست دولت برای تأمین همین هدف.

اما… نجات روح و تنعم از رحمت الهی در سرای آخرت، به قانون دیگر… نیازمند است… حکومت این قلمرو به پادشاه دنیوی سپرده نشده

بلکه… به روحانی اعظم، جانشین پطروس… قائم مقام عیسی یعنی پاپ اعظم روم، اعطا گردید و تمام پیروان مسیح باید از او اطاعت کنند».[۷]