توضیحات

انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی  در ایران

بکارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در عرصه‌های مختلف اقتصادی، بازرگانی تاثیرات شگرف این پدیده را بیش از پیش نمایان ساخته است. مزایای فراوان اقتصادی کاربرد فناوری اطلاعات و ارتباطات در اقتصاد و بازرگانی شامل صرفه‌جویی هزینه مبادلاتی، افزایش بهره‌وری بنگاه و صنعت، تغییر فرایندهای مدیریت و تولید بنگاه‌های اقتصادی، کاهش هزینه جستجو، دسترسی بیشتر و آسانتر و ارزانتر به اطلاعات، کاهش محدودیت های ورود به بازار، شمار بیشتر عرضه کنندگان، افزایش رقابت، کاهش سود انحصاری ، کاهش هزینه تمام شده و قیمت کالا و تسهیل تجاری موجب توجه روزافزون به این پدیده نوین شده است.

سازمان‌های بین المللی به رهبری سازمان ملل و سازمان های وابسته به آن همانند UNCTAD و UN/CEFACT طی چند سال گذشته، با ارایه استانداردها و راهبردهای پیشنهادی به کشورهای عضو، اقدامات عملی برای توسعه تجارت الکترونیکی و زیرمجموعه‌های آن یعنی بانکداری الکترونیکی، حمل و نقل الکترونیکی بیمه الکترونیکی و … در جهان به عمل آورده‌اند. دولت‌ها نیز اقدامات گسترده‌ای برای توسعه تجارت الکترونیکی انجام داده‌اند. برخی دولت‌ها در کشورهای پیشرفته با بسترسازی حقوقی، قانونی، اقتصادی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و با سیاستگزاری و هدایت کلان به توسعه تجارت  و بانکداری الکترونیکی همت گمارده‌اند. در این کشورها بخش خصوصی پویا و کارآمد محوریت را به عهده گرفته و از آخرین تحولات فنی در فعالیت‌های خود استفاده می‌کند.

از سوی دیگر در برخی کشورهای در حال توسعه پیشرو همانند کشورهای آسیای جنوب‌شرقی، دولت ها علاوه بر سیاستگزاری و هدایت کلان، حمایت گسترده‌ای از توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی به عمل آورده‌اند. پیوند با اقتصاد جهانی، اصلاحات اقتصادی مناسب، توسعه منابع انسانی، بسترسازی اقتصادی،‌ حقوقی، فنی، مخابراتی و ارتباطی و بخش خصوصی نسبتاً کارآمد شرایط مناسبی را برای توسعه تجارت و بانکداری الکترونیکی در این کشورها بوجود آورده است.

بدین‌ترتیب فعالان اقتصادی در سراسر جهان به ویژه در کشورهای پیشرفته و در حال توسعه پیشرو با بکارگیری آخرین یافته‌های فناوری به ویژه فناوری ارتباطات و اطلاعات بطور فزاینده مبادلات تجارت الکترونیکی خود را گسترش می‌دهند. در این راستا برخی بنگاههای اقتصادی از جمله بانک‌ها با مهندسی مجدد فعالیت‌های مدیریتی و تولیدی و خدماتی خود و بکارگیری کسب و کار الکترونیکی توانسته‌اند سهم بازار خود را در بازارهای جهانی ابتدا حفظ و سپس ارتقاء دهند. بدیهی است برای بنگاههایی که در این رقابت عقب بمانند، کاهش سهم بازار اولین پیامد آن خواهد بود.

مصرف‌کنندگان نیز در کشورهای مختلف تمایل چشمگیری برای انجام مبادلات به صورت الکترونیکی از خود نشان داده‌اند. کاهش هزینه و افزایش سرعت دسترسی به اینترنت و مزایای اقتصادی و اجتماعی تجارت و بانکداری الکترونیکی از دلایل اصلی توجه مردم به اینگونه مبادلات است.

  ۳۳۰ صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد  

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

فهرست مطالب

پیشگفتار

فصل اول : تجارت الکترونیکی

    ۱ـ۱ـ مقدمه

    ۲ـ۱ـ مفهوم تجارت الکترونیکی

    ۳ـ۱ـ تاریخچه تجارت الکترونیکی

    ۴ـ۱ـ مزایای ایجاد تجارت الکترونیکی

    ۵ـ۱ـ معایب تجارت الکترونیکی

    ۶ـ۱ـ مراحل تجارت الکترونیکی

    ۷ـ۱ـ مدلهای تجارت الکترونیکی

    ۸ـ۱ـ عواملی که باعث شتاب تجارت الکترونیکی شده‌اند

    ۹ـ۱ـ تجارب کشورها در خصوص تجارت الکترونیکی

    ۱۰ـ۱ـ اثرات تجارت الکترونیکی بر کشورهای در حال توسعه

    ۱۱ـ۱ـ محدودیت‌های رشد تجارت الکترونیکی در کشورهای در حال توسعه

    ۱۲ـ۱ـ عوامل مؤثر در گسترش تجارت الکترونیکی

    ۱۳ـ۱ـ جایگاه تجارت الکترونیکی در ایران

فصل دوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی

    ۱ـ۲ـ مقدمه

    ۲ـ۲ـ پول و نقش آن در تجارت

       ۱ـ۲ـ۲ـ نقش‌های اساسی پول

       ۲ـ۲ـ۲ـ ویژگیهای مطلوب پول

       ۳ـ۲ـ۲ـ انواع تقسیم‌بندی پول

۳ـ۲ـ چگونگی پیدایش نظام بانکداری در جهان و سیر تکاملی آن

       ۱ـ۳ـ۲ـ تاریخچه و چگونگی پیدایش بانکداری

       ۲ـ۳ـ۲ـ تاریخچه پیدایش بانکداری الکترونیکی

       ۳ـ۳ـ۲ـ مقایسه بانکداری سنتی و بانکداری الکترونیکی

    ۴ـ۲ـ انتقال الکترونیکی وجوه

       ۱ـ۴ـ۲ـ مقدمه

       ۲ـ۴ـ۲ـ مفهوم انتقال الکترونیکی وجوه (EFT)

       ۳ـ۴ـ۲ـ اهمیت و جایگاه EFT

       ۴ـ۴ـ۲ـ مزایای بکارگیری انتقال الکترونیکی وجوه

       ۵ـ۴ـ۲ـ نحوه عملکرد انتقال الکترونیکی وجوه

       ۶ـ۴ـ۲ـ انواع سیستم‌های انتقال الکترونیکی وجوه

       ۷ـ۴ـ۲ـ معماری سیستم‌های پرداخت الکترونیکی

    ۵ـ۲ـ سوئیفت (SWIFT)

                   ۱ـ۵ـ۲ـ مقدمه

       ۲ـ۵ـ۲ـ تعریف سوئیفت

       ۳ـ۵ـ۲ـ تاریخچه سوئیفت

۴ـ۵ـ۲ـ مزایای سوئیفت

    ۵ـ۵ـ۲ـ کاربرد سوئیفت

       ۶ـ۵ـ۲ـ مکانیزم عمل سوئیفت

    ۶ـ۲ـ کارت‌های بانکی

       ۱ـ۶ـ۲ـ مفهوم کارت‌های بانکی

       ۲ـ۶ـ۲ـ تاریخچه کارتهای بانکی

       ۳ـ۶ـ۲ـ مزایای کارتهای بانکی

       ۴ـ۶ـ۲ـ انواع کارتهای بانکی

       ۵ـ۶ـ۲ـ مکانیزم عمل کارتهای بانکی

       ۶ـ۶ـ۲ـ الزامات و تجهیزات سیستم مدیریت کارت

       ۷ـ۶ـ۲ـ مسائل و مشکلات کارتها

    ۷ـ۲ـ پول الکترونیکی

    ۱ـ۷ـ۲ـ مقدمه

       ۲ـ۷ـ۲ـ تعریف پول الکترونیکی

       ۳ـ۷ـ۲ـ اهمیت و مزایای پول الکترونیکی

       ۴ـ۷ـ۲ـ انواع پول الکترونیکی

       ۵ـ۷ـ۲ـ معایب و پیامدهای منفی پول الکترونیکی

    ۸ـ۲ـ پرداخت الکترونیکی صورت‌حسابها

       ۱ـ۸ـ۲ـ مقدمه

       ۲ـ۸ـ۲ـ تعریف پرداخت الکترونیکی صورت حسابها

       ۳ـ۸ـ۲ـ اهمیت پرداخت الکترونیکی صورت حسابها

       ۴ـ۸ـ۲ـ فرآیند پرداخت الکترونیکی صورت حسابها

       ۵ـ۸ـ۲ـ مزایای پرداخت الکترونیکی صورت حسابها

    ۹ـ۲ـ امنیت در سیستم‌های الکترونیکی انتقال وجوه

       ۱ـ۹ـ۲ـ مقدمه

       ۲ـ۹ـ۲ـ مفهوم امنیت

       ۳ـ۹ـ۲ـ مسائل مربوط به امنیت

       ۴ـ۹ـ۲ـ فناوری‌های امنیت اطلاعات

فصل سوم : انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی و موانع گسترش آن در ایران

    ۱ـ۳ـ مقدمه

    ۲ـ۳ـ بانکداری الکترونیکی در ایران

    ۳ـ۳ـ مشکلات و موانع گسترش انتقال الکترونیکی وجوه و بانکداری الکترونیکی در ایران

    ۱ـ۳ـ۳ـ مشکلات  مربوط به زیرساخت‌های اساسی

    ۲ـ۳ـ۳ـ کمبود سرمایه‌های انسانی مناسب برای انتقال الکترونیکی وجوه در ایران

    ۳ـ۳ـ۳ـ موانع قانونی کاربرد انتقال الکترونیکی وجوه در ایران

۴ـ۳ـ۳ـ موانع اقتصادی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران

۵ـ۳ـ۳ـ موانع فرهنگی ـ اجتماعی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران

    ۶ـ۳ـ۳ـ موانع سیاسی گسترش و توسعه انتقال الکترونیکی وجوه در ایران

۷ـ۳ـ۳ـ موانع مربوط به مقاومت کارکنان و مدیران بانکها در مقابل تغییر حرکت از بانکداری سنتی به بانکداری الکترونیکی

۸ـ۳ـ۳ـ مشکلات مربوط به نظام مدیریتی حاکم بر بانکهای کشور

۹ـ۳ـ۳ـ سنتی بودن سیستم‌های اطلاعاتی و ارتباطی سازمانها و مؤسسات دولتی و بخش خصوصی در ایران

۱۰ـ۳ـ۳ـ دولتی بودن بانکهای کشور و وضعیت غیررقابتی بودن آنها

۱۱ـ۳ـ۳ـ مشکلات امنیتی

۱۲ـ۳ـ۳ـ اثرات ناشی از تحریم اقتصادی آمریکا

فصل چهارم : راههای گسترش و توسعه بانکداری الکترونیکی در ایران

    ۱ـ۴ـ مقدمه

    ۲ـ۴ـ برنامه راهبردی تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی ایران

    ۳ـ۴ـ نقش وظایف بانک مرکزی در برنامه تحول در نظام بانکداری جمهوری اسلامی

    ۴ـ۴ـ شیوه ایجاد تحول در یک بانک

ضمیمه: تعریف واژه‌های کلیدی

عرصه نوین رقابت, مزیت‌های رقابتی زیادی را برای آنها به همراه خواهد داشت.

در سال ۱۹۹۱ اینترنت در سراسر دنیا فقط ۳ میلیون کاربر داشت و از طریق اینترنت تجارتی صورت نمی‌گرفت ولی در سال ۱۹۹۹ بالغ بر ۱۵۰ میلیون نفر به اینترنت دسترسی پیدا کردند و تقریباً  آنها خریدهای خود را به صورت پیوسته از پایگاههای تجارت الکترونیکی انجام می‌دادند[۱].

با توجه به مزیت‌های زیادی که تجارت الکترونیکی در بردارد پیش‌بینی می‌گردد در آینده نزدیک, با سرعت زیادتری مورد استفاده قرار گیرد و انقلاب دیگری را در عرصه تجارت به وجود آورد. این انقلاب جدید نحوه خرید و فروش کالا و خدمات توسط مؤسسات تجاری و اشخاص را متحول می‌سازد.

قبل از پرداختن به مقوله تجارت الکترونیکی لازم است تعریف روشنی از آن ارائه گردد. هر چند با توجه به عمر کوتاه تجارت الکترونیکی هنوز تعریف دقیق, روشن, جامع و مانع از این اصطلاح به ارائه نگردیده است, ولی این بدان معنی نیست که در این زمینه کاری نشده و یا تعریفی ارائه نشده است. بلکه تعاریف بسیار زیادی ارائه شده است, اما در بین اندیشمندان این رشته اتفاق نظر وجود ندارد. در ادامه به پاره‌ای از تعاریف اشاره می‌شود و سپس یک تعریف جمع‌بندی شده ارائه و مورد استفاده قرار می‌گیرد..

”باجاج“[۲] تجارت الکترونیکی را این گونه توصیف می‌نماید: ”تجارت الکترونیکی یعنی مبادله اطلاعات تجاری بدون استفاده از کاغذ است که در آن نوآوری‌هایی مانند مبادله الکترونیکی داده‌ها, پست الکترونیکی, تابلو اعلانات الکترونیکی, انتقال الکترونیکی وجوه و سایر فناوریهای مبتنی بر شبکه به کار برده می‌شود. تجارت الکترونیکی نه تنها عملیاتی را که در انجام معاملات به طور دستی و با استفاده از کاغذ صورت می‌گیرد به حالت خودکار درمی‌آورد, بلکه سازمانها را یاری می‌کند به یک محیط کاملاً الکترونیکی قدم بگذارند و شیوه‌های کاری خود را تغییر دهند.“[۳]

در تعریف دیگری تجارت الکترونیکی این گونه تعبیر شده است: ”انجام تجارت روی اینترنت, فروش کالاو خدماتی که به صورت ناپیوسته توزیع می‌شود و ]یا فروش[ به صورت پیوسته یعنی ارائه محصولات ]مثل کتاب الکترونیکی, نرم‌افزار[ که از طریق نرم‌افزارهای کامپیوتری به دست مصرف‌کننده می‌رسد.“ مبادلات می‌تواند بین بنگاههای تجاری, شرکتها و مصرف‌کننده انجام شود. اما اینترنت شامل یک طیف وسیع‌تر از فعالیت‌های بالقوه تجاری و تبادل اطلاعاتی است. به عنوان نمونه اینترنت به شرکتها, اشخاص و دولت‌ها یک زیرساخت الکترونیکی را پیشنهاد می‌کند که قادر است بازارهای مجازی مزایده برای کالاها و خدمات ایجاد کنند. مثلاً ebay.com جزو اولین سایت‌هایی است که موفق شد چارچوبی ایجاد کند که در آن مصرف‌کنندگان بتوانند کالاها و خدمات بسیار متنوعی را با افراد دیگر (C2C) و یا (C2B) داد و ستد کنند[۴].

هدف از بکارگیری تجارت الکترونیکی توسعه روشهای قدیمی تجارت نیست بلکه ارائه روشی جدید در انجام امور بازرگانی محسوب می‌شود. با توجه به این روش جدید بازرگانان قادرند محصولات خود را به شکل تمام وقت و به تمام خریداران در سرتاسر جهان مستقل از مرزهای جغرافیایی و ملتها عرضه کنند.

با توجه به نو بودن مفهوم تجارت الکترونیکی هنوز اغلب مردم فکر می‌کنند تجارت الکترونیکی معادل خرید و فروش از طریق شبکه اینترنت می‌باشد. در صورتی که این فقط جزء کوچکی از تجارت الکترونیکی محسوب می‌شود. تجارت الکترونیکی امروزه مفهوم بسیار وسیعی دارد که جنبه‌های مختلف تجارت, اقتصاد و بانکداری را دربرمی‌گیرد. تجارت الکترونیکی شامل خرده‌فروشی, عمده‌فروشی کالاهای قابل لمس (مثل اتومبیل) و کالاهای غیرقابل لمس (مثل اطلاعات, نرم‌افزار), ارائه سرویسهای مختلف به مشتریان نظیر مشاوره‌های پزشکی, حقوقی, مشاوره‌ای مدیریتی و تخصصی و دیگر موارد تجارت مثل راه‌اندازی مناقصات و مزایده‌ها و تبادل کالا با کالا و همچنین شامل هر گونه تراکنش مالی / تجاری بین مؤسسات و افراد مختلف می‌گردد.

کنسرسیوم صنعت کمرس نت[۵] از تجارت الکترونیکی تعریف زیر را ارائه نموده است:

”تجارت الکترونیکی“ عبارت است از استفاده از کامپیوترهای یک یا چند شبکه برای ایجاد انتقال اطلاعات تجاری که بیشتر با خرید و فروش اطلاعات, کالا و خدمات از طریق اینترنت مرتبط می‌باشد. رسالت تجارت الکترونیکی فقط ارتباط نیست بلکه پی‌ریزی و تقویت روابط تجاری است[۶].

کلاکوتا و وینستون[۷] (۱۹۹۷) معتقدند که ارائه یک تعریف از تجارت الکترونیکی بستگی به این دارد که از نظر چه کسی بخواهیم تجارت الکترونیکی را تعریف نماییم:

از دیدگاه ارتباطات, تجارت الکترونیکی عبارت است از تحویل اطلاعات, کالا یا خدمات یا پرداخت‌ها از طریق خطوط تلفن, شبکه‌های کامپیوتر یا ابزارهای دیگر.

از دیدگاه فرآیند کسب و کار, تجارت الکترونیکی عبارت است از کاربرد فناوری به سمت و سوی اتوماسیون مبادلات تجاری و جریان کارها.

از دیدگاه خدماتی, تجارت الکترونیکی عبارت است از یک ابزاری که به وسیله آن شرکتها و مؤسسات, مشتریان و مدیریت, هزینه‌های خدمات را کاهش می‌دهند, کیفیت کالاها را بهبود می‌بخشند و سرعت ارائه خدمات را افزایش می‌دهند.

از دیدگاه پیوسته[۸] تجارت الکترونیکی باعث ایجاد توانایی خرید و فروش کالا و اطلاعات از طریق اینترنت و سایر سرویس‌های پیوسته می‌شود.

تعاریف فوق هر کدام, جنبه‌ای از جنبه‌های تجارت الکترونیکی را مد نظر داشته است ولی هیچ کدام جامع و مانع نمی‌باشد. زیرا هر کدام با زدن لنزی بر چشمان خود برای لحظه‌ای چشم‌انداز تجارت الکترونیکی را به تصویر کشیده‌اند.

به طور کلی تجارت الکترونیکی بر تولید (ایجاد) و بهره‌برداری از فرصت‌های جدید کسب و کار تأکید دارد. و به عبارت دیگر ”ایجاد ارزش اقتصادی“ یا ”انجام کار بیشتر با هزینه کمتر“ در تجارت الکترونیکی مد نظر است.

تجارت الکترونیکی کوشش می‌نمایند فرآیند اجرایی مبادلات مؤسسات و کسب و کار را بر روی شبکه‌های گوناگون, قانونی نموده و تعمق ببخشد. توسعه این فرآیندها می‌تواند باعث عملکرد کاراتر (کیفیت بهتر, رضایت بیشتر مشتریان و تصمیم‌گیری بهتر در سطح مؤسسات و سازمانها), کارایی اقتصادی بیشتر (هزینه‌های کمتر) و مبادلات سریع‌تر (سرعت بالاتر, پرشتاب, یا مبادلات پیوسته) گردد. به طور خاص تجارت الکترونیکی اجرای تبادل اطلاعات بین دو یا چند بخش (مؤسسات, سازمانها, اشخاص) را با استفاده از ارتباطات شبکه‌ای میسر می‌سازد. این شبکه‌ها می‌توانند ترکیبی از سیستم تلفن معمولی (POTS)[9], تلویزیون کابلی[۱۰], خطوط اجاره‌ای[۱۱] و بی‌سیم[۱۲] باشند. مبادلات مبتنی بر فناوری اطلاعات و ارتباطات در حقیقت راه جدیدی برای انجام امور کسب و کار و حتی انواع جدید کسب و کار را به وجود آورده است. به همین علت اخیراً مفهوم کسب و کار الکترونیکی[۱۳] به طور گسترده‌ای مورد استفاده قرار گرفته است.

۳ـ۱ـ تاریخچه تجارت الکترونیکی

هر چند اصطلاح تجارت الکترونیکی جدیداً مطرح شده است ولی استفاده از فناوری‌های الکترونیکی در انجام امور بازرگانی و تجاری به سالهای قبل بازمی‌گردد. به عنوان مثال استفاده از کارت به جای پول در اوایل دهه ۱۹۵۰ در کشور آمریکا آغاز شد. در این دهه اولین کارت پلاستیکی جهت پرداخت هزینه‌های خرید کالا یا خدمات توسط مؤسسه آی دینرز[۱۴] تولید شد.

از آن تاریخ به بعد استفاده از انواع کارت‌ها توسط مؤسسات خدمات عمومی به عنوان بلیط قطار, اتوبوس و راه‌آهن شهری, مؤسسات مالی نظیر بانکها و یا مؤسسات غیرمالی نظیر مخابرات, ثبت احوال و مؤسسات مالی اعتباری بین‌المللی مثل ویزا[۱۵], مسترکارت[۱۶], آمریکن اکسپرس[۱۷], معمول و گسترش یافت.

با الکترونیکی شدن کارت‌ها و به کارگیری پایانه‌های رایانه‌ای در نقطه فروش
(POS)[18] در سال ۱۹۸۳ ابعاد استفاده از کارت‌ها در تجارت گسترده‌تر شد.

علاوه بر کارت‌ها که در شکل‌گیری تجارت الکترونیکی مؤثر بوده, بکارگیری وسیع رایانه توسط شرکت‌های بزرگ در دهه ۷۵ میلادی نیز مؤثر بوده است. در این دهه شرکتهای بزرگ و چندملیتی شبکه‌های اختصاصی رایانه‌ای بوجود آوردند تا از این طریق بتوانند با سرعت و سهولت بیشتری اطلاعات تجاری را بین خود و تولیدکنندگان دیگر مبادله نمایند. این روش انتقال الکترونیکی داده‌ها را ”مبادله الکترونیکی داده‌ها (EDI) [19] “ می‌نامند.

از مبادله الکترونیکی داده‌ها می‌توان برای مخابره الکترونیکی مدارک و اسناد مانند سفارش خرید, فاکتور, اعلامیه حمل, تأییدیه وصول کالا و سایر مکاتبات استاندارد بازرگانی بین طرفین تجاری استفاده نمود. این فناوری را همچنین می‌توان برای ارسال اطلاعات مالی و پرداخت‌های الکترونیکی بکار برد.

شاید آنچه بیش از همه بر تجارت الکترونیکی تأثیر گذاشت و سبب گسترش روزافزون آن شد, بوجود آمدن اینترنت بود. اینترنت شبکه بین‌المللی متشکل از شبکه‌ها و شاهراههای اطلاعاتی جهانی است. اینترنت همچنین منابع اطلاعات موجود در عرضه‌کنندگان سرویس‌های بی‌شمار را در اختیار کاربران مختلف قرار می‌دهد. از طریق اینترنت میلیونها رایانه به یکدیگر متصل می‌شوند و شبکه جهانی را به وجود می‌آورد. در این شبکه جهانی هر نوع کاربری یافت می‌شود: افراد, دانشگاهها, سازمانهای دولتی, مؤسسات و شرکت‌های خصوصی, فروشگاهها, بانکها و… . هر چند در ابتدا اینترنت جهت اهداف نظامی طراحی گردید و سپس در زمینه فعالیت‌های تحقیقاتی و مطالعاتی مورد استفاده قرار گرفت. ولی به سرعت نحوه استفاده از آن در امر تجارت شناخته شده و مورد بهره‌برداری وسیع قرار گرفت.

تجارت الکترونیکی با استفاده از اینترنت از دو طریق انجام می‌شود: نخست اجرای مبادله الکترونیکی داده‌ها از طریق اینترنت, به این معنی که اینترنت به عنوان یک شبکه رایگان یا ارزان به جای شبکه‌های گران‌تر ارزش افزوده (VAN)[20] برای ارتباطات بازرگانی مورد استفاده قرار می‌گیرد؛ دیگر وب جهانی[۲۱] یا بازاری است که کالا, اطلاعات و خدمات را برای فروش عرضه می‌نماید و خریداران می‌توانند به وسیله مرورگرها[۲۲] این بازار را ببینند و در آن خرید کنند[۲۳].