توضیحات

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

این پژوهش روابط موجود در میان حسابداری محافظه کارانه و ریسک ورشکستگی را مورد بررسی قرار می دهد، که محافظه کاری سبب افزایش اموال و

پول نقد و ورشکستگی به عنوان شرایطی که در آن پول نقد به میزان کافی وجود ندارد.تبعیت می کند، بنابراین تئوری حسابداری حاکی از وجود رابطه بین این دو مقوله است. در این پژوهش از طبقه بندی

محافظه کاری مشروط و نامشروط و از مدل پیش بینی ورشکستگی زاوگین و آلتمن که طیفی از احتمال ورشکستگی را ارائه می دهند استفاده شده

است. جهت بررسی رابطه در شرایط بازار سرمایه ایران در دوره زمانی ۱ جامعه مطالعاتی شامل شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران می باشد که با استفاده از روش حذف

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی 

سیستماتیک شرکت هایی که اطلاعات مورد نیاز پژوهش ما را فراهم نکردند حذف و تعداد ۷۶ شرکت انتخاب شوند. پس متغیر های پژوهش مورد

شناسایی قرار گرفته و جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، از داده های به دست آمده از نرم افزار های رهاورد نوین، برای محاسبه متغیر های پژوهش از نرم افزار Excel استفاده شده است. این داده ها جهت آزمون فرضیه

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی 

ها توسط نرم افزار Spss به کمک آماره های توصیفی و استنباطی نظیر تحلیل همبستگی مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. از تحقیق این نتایج حاصل شد فرضیه اصلی اول: بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورکستگی طبق مدل آلتمن در بازار سرمایه ایران ارتباط معنادار وجود دارد. با توجه به تقسیم محافظه کاری به مشروط، مولفه های آماری به دست

آمده از آزمون های آماری مربوط به متغیر های این فرضیه نشان می دهد که متغیر ها دارای ارتباط خطی و معکوس با یکدیگر هستند. در نتیجه فرض خطی بودن رابطه بین محافظه کاری مشروط و نامشروط و ریسک ورشکستگی تایید می گردد. فرضیه اصلی دوم: بین

محافظه کاری و ریسک ورشکستگی طبق زاوگین در بازار سرمایه ایران ارتباط معنادار وجود دارد. با توجه به سنجش محافظه کاری از طریق تقسیم بین

محافظه کاری مشروط ونامشروط، مولفه های آماری به دست آمده از آزمون های آماری مربوط به متغیر های این فرضیه نشان می دهد

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری 

که محافظه کاری مشروط و نامشروط با ریسک ورشکستگی طبق مدل زاوگین دارای ارتباط خطی و معکوس هستند. در نتیجه فرض خطی بودن رابطه

بین

متغیر ها تایید می گردد. نتایج مقایسه ای حاصل از دو فرضیه اصل پژوهش نیز حاکی از این مهم است که رابطه بین محافظه کاری مشروط و ریسک

ورشکستگی طبق دو مدل آلتمن و زاوگین قوی تر از رابطه بین محافظه کاری نامشروط و این دو مدل می باشد. نتایج به دست آمده

 محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

در این پژوهش با سایر تحقیقات جهانی به خصوص نتایج تحقیق فرانک و همکاران

(۲۰۱۰) مطابقت کاملی را نشان می دهد و می تواند کلیه گروه های ذی نفع درون سازمانی و برون سازمانی را در اتخاذ تصمیمات خود یاری کند.

واژه های کلیدی: محافظه کاری حسابداری، محافظه کاری مشروط، محافظه کاری نامشروط، ریسک ورشکستگی، مدل آلتمن، مدل زاوگین

 ۱۴۰صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

را دانلود کنید

چکیده: ۱
مقدمه: ۳
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱ مقدمه ۵
۲-۱ تاریخچه مطالعاتی ۷
۳-۱ بیان مسئله ۹
۴-۱٫ چهار چوب نظری تحقیق ۱۱
۵-۱٫ فرضیه های تحقیق ۱۲
۶-۱٫ اهمیت و ضرورت تحقیق ۱۲
۷-۱٫ اهداف تحقیق ۱۳
۸-۱٫ حدود مطالعاتی ۱۴
۱-۸-۱ قلمرو مکانی ۱۴

۲-۸-۱ قلمرو زمانی ۱۴
۳-۸-۱ قلمرو موضوعی ۱۴
۹-۱٫ تعریف مفاهیم و واژه های کلیدی ۱۴
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
۱-۲ بخش اول : مبانی نظری ۱۷
۱-۱-۲ مقدمه ۱۷

۲-۱-۲٫ تعریف محافظه کاری ۱۷
۳-۱-۲ . احتیاط ۲۰
۴-۱-۲٫ معیارهای ارزیابی محافظه کاری ۲۰
۱-۴-۱-۲٫ معیارهای خالص دارایی ها ۲۱
۲-۴-۱- ۲٫ معیارهای سود و اقلام تعهدی ۲۱

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۳-۱-۴-۲٫ معیارهای رابطه سود و بازده سهام ۲۲
۵-۱-۲٫ تقسیم انواع محافظه کاری ۲۲
۱-۵-۱-۲٫ محافظه کاری مشروط: (محافظه کاری سود و زیانی- محافظه کاری از پیش تعیین شده) ۲۳
۲-۵-۱-۲٫ محافظه کاری نامشروط (محافظه کاری ترازنامه ای- محافظه کاری آینده نگر) ۲۳
۶-۱-۲ روش های اندازه گیری محافظه کاری: ۲۴
۱-۶-۱-۲ روش ها اندازه گیری محافظه کاری مشروط ۲۴

۲-۶-۱-۲٫ روش های اندازه گیری محافظه کاری نامشروط ۲۶
۷-۱-۲٫ تعریف ورشکستگی ۲۸
۸-۱-۲ بررسی قانون ورشکستگی در برخی کشورها ۲۹
۹-۱-۲ بررسی قانون ورشکستگی ایران ۳۰
۱۰-۱-۲ دلایل ورشکستگی ۳۱
۱-۱۰-۱-۲ دلایل درون سازمانی ۳۱

۱۱-۱-۲ مراحل ورشکستگی : ۳۳
۱-۱۱-۱-۲ دوره نهفتگی ۳۳
۲-۱۱-۱-۲ دوره کسری وجوه نقد ۳۴
۳-۱۱-۱-۲ دوره نبود توان پرداخت دیون کامل : ۳۴
۱۲-۱-۲ ورشکستگی از نظر حقوقی: ۳۵
۱۳-۱-۲ بررسی استانداردهای موضوعه توسط مراجع حرفه‌ای مختلف در مورد تداوم فعالیت:

۳۵
۱۴-۱-۲ شیوه‌های ارزیابی تداوم فعالیت ۳۶
۱-۱۴-۱-۲ ارزیابی تداوم فعالیت با استفاده از مقررات قانون تجارت: ۳۶
۲-۱۴-۱-۲ ارزیابی تداوم فعالیت با استفاده از گزارش حسابرسان: ۳۷
۱۵-۱-۲ استانداردهای حسابرسی مربوط به تداوم فعالیت ۳۸
۱۶-۱-۲ پیش بینی ورشکستگی شرکت‌های کوچک و کاربرد شاخص‌های غیرمالی ۴۰

۱-۱۶-۱-۲ پیش‌بینی ۴۲
۱۷-۱-۲ کاربرد نسبت‌های مالی ۴۳
۱۸-۱-۲ انواع مدل‌های توانمندی مالی ۴۴
۲-۱۸-۲ روش تجزیه و تحلیل نسبتها: ۴۵
۱۹-۱-۲ مدل‌های چند متغیره برای پیش‌بینی ورشکستگی ۴۶

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۲۰-۱-۲ اشکالات مدل ممیزی ـ تجزیه و تحلیل متمایز کننده ۴۶
۲۱-۱-۲مدل‌های احتمال شرطی ۴۷
۲۲-۱-۲ مشکلات مدل‌های پیش‌بینی ورشکستگی: ۴۸
۲۳-۱-۲ توسعه مدل‌های پیشین پیش‌بینی توانمندی مالی ۴۹
۲۴-۱-۲ مدل‌های پیش‌بینی ورشکستگی ۵۱
۱-۲۴-۱-۲ مدل ویلیام بیور (۱۹۶۶) ۵۲
۲-۲۴-۱-۲ مدل آلتمن (۱۹۶۸) ۵۳

۳-۲۴-۱-۲ مدل اسپرین گیت (۱۹۷۸) ۵۶
۴-۲۴-۱-۲ مدل اوهلسون (۱۹۸۰) ـ مدل احتمال شرطی ۵۷
۵-۲۴-۱-۲ مدل زمیجوسکی (۱۹۸۴) ۵۸
۶-۲۴-۱-۲ مدل فالمر (۱۹۸۴) ۵۸
۷-۲۴-۱-۲ مدل سی اسکوار (۱۹۸۷) ۵۹

۸-۲۴-۱-۲ مدل گرایس (۱۹۹۸) ۶۰
۹-۲۴-۱-۲ ارزیابی مدل زاوگین برای رتبه‌بندی مالی شرکت‌ها ۶۲
۲-۲ بخش دوم :پیشینه تحقیق ۶۸
۱-۲-۲ پیشینه تحقیقات انجام شده خارج ازکشور ۶۹
۲-۲-۲ پیشینه تحقیقات انجام شده در ایران ۷۷
۳-۲-۲ پژوهش های انجام شده در زمینه ورشکستگی در ایران ۷۸

ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

فصل سوم: روش‌ اجرای تحقیق
۱-۳ مقدمه ۸۱
۲-۳ روش تحقیق ۸۱
۳-۳ جامعه ونمونه آماری ۸۲
۵-۳ روش های جمع آوری اطلاعات ۸۳
۶-۳ روش تحقیق ۸۳
۷-۳ مدل های مورد استفاده برای آزمون فرضیه های تحقیق ۸۴
۸-۳ متغیر های تحقیق ۸۴
۱-۸-۳ متغیر مستقل ۸۴
۲-۸-۳ متغیر وابسته ۸۵

۹-۳ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات ۸۶
۱-۹-۳ تحلیل همبستگی پیرسون و رگرسیون ساده خطی ۸۷
۱۰-۳ اعتبار درونی و برونی پژوهش ۹۳
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
۱-۴ مقدمه‏ ۹۵
۲-۴٫ شاخص های توصیفی متغیرها ۹۵
۳-۴٫ روش آزمون فرضیه ها ی تحقیق ۹۷

۴-۴٫ تجزیه و تحلیل فرضیه های تحقیق ۹۸
۱-۴-۴٫ بررسی فرض نرمال بودن متغیرها: ۹۹
۲-۴- ۴٫ خلاصه تجزیه وتحلیل ها به تفکیک هرفرضیه به شرح ذیل بیان می شود ۱۰۰
۱-۲-۴-۴٫ تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی اول: ۱۰۰
۱-۱-۲-۴-۴٫ تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی الف: ۱۰۰

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۲-۱-۲-۴-۴٫ تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی ب: ۱۰۴
۲-۲-۴-۴٫ تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه اصلی دوم : ۱۰۸
۱-۲-۲-۴-۴٫ تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی الف: ۱۰۹

۲-۲-۲-۴-۴٫تجزیه و تحلیل و آزمون فرضیه فرعی ب: ۱۱۲
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات
۱-۵ مقدمه ۱۱۹
۲-۵٫ نتایج فرضیه اصلی اول ۱۱۹
۱-۲-۵٫ نتایج فرضیه فرعی الف ۱۱۹
۲-۲-۵- نتایج فرضیه فرعی ب ۱۲۰
۳-۵٫ نتایج فرضیه اصلی دوم ۱۲۰
۱-۳-۵٫ نتایج فرضیه فرعی الف ۱۲۰

۲-۳-۵٫ نتایج فرضیه فرعی ب ۱۲۱
۴-۵٫ نتیجه گیری کلی تحقیق ۱۲۲
۵-۵٫ پیشنهادات ۱۲۲
۱-۵-۵٫ پیشنهاد بر مبنای فرضیه های پژوهش ۱۲۲
۲-۵-۵٫ پیشنهاد برای پژوهش های آتی: ۱۲۳
۶-۵ محدودیت های تحقیق ۱۲۳
پیوست ها
فهرست شرکت ها ۱۲۶

 ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

منابع و ماخذ
منابع فارسی: ۱۲۸
منابع لاتین: ۱۳۰
چکیده لاتین ۱۳۲

نگاره (۱-۲): دلایل ورشکستگی ۳۳
نگاره (۲-۲): مراحل ورشکستگی ۳۴
نگاره (۳-۲): نتایج حاصل از مدل‌های تجربی پیش‌بینی ۴۹
نگاره (۴-۲): نتایج حاصل از آزمون در جدول ذیل قرار دارد: ۵۴

نگاره (۵-۲): نتایج آزمون مدل آلتمن ۱۹۸۲ ۵۵
نگاره (۶-۲) : خلاصه تحقیقات خارجی مرتبط با محافظه کاری و ورشکتگی ۷۵
نگاره (۱-۳): مشخصات روش پیرسون ۸۹
نگاره (۱-۴): شاخص های توصیف کننده متغیرها تحقیق، شاخص های مرکزی، شاخص های پراکندگی و شاخص های شکل توزیع ۹۶
نگاره (۲-۴) : آزمون کالموگراف – اسمیرنوف K-S)) 99

نگاره (۳-۴) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر محافظه کاری مشروط و ریسک ورشکستگی ۱۰۰
نگاره (۴-۴) : تحلیل واریانس رگرسیون ۱۰۱

نگاره (۵-۴) : ضرایب معادله رگرسیون ۱۰۲
نگاره (۵-۴) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر محافظه کاری نامشروط و ریسک ورشکستگی ۱۰۴
نگاره (۶-۴) : تحلیل واریانس رگرسیون ۱۰۵
نگاره (۷-۴) : ضرایب معادله رگرسیون ۱۰۶

نگاره (۸-۴). خلاصه یافته های حاصل از بررسی دو فرضیه فرعی الف و ب ۱۰۸
نگاره (۹-۴) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر محافظه کاری مشروط و ریسک ورشکستگی ۱۰۹
نگاره (۱۰-۴) : تحلیل واریانس رگرسیون ۱۱۰
نگاره (۱۱-۴) : ضرایب معادله رگرسیون ۱۱۰

نگاره (۱۲-۴) : ضریب همبستگی، ضریب تعیین، ضریب تعیین تعدیل شده و آزمون دوربین- واتسون بین دو متغیر محافظه کاری نامشروط و ریسک ورشکستگی ۱۱۳
نگاره (۱۳-۴) : تحلیل واریانس رگرسیون ۱۱۴
نگاره (۱۴-۴) : ضرایب معادله رگرسیون ۱۱۴

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

نگاره (۱۵-۴). خلاصه یافته های حاصل از بررسی دو فرضیه فرعی الف و ب ۱۱۷

نمودار (۱-۳) مدل تحقیق ۸۴
نمودار (۱-۴) : ناحیه رد و قبول فرض صفر در سطح اطمینان ۹۵% ۹۸
نمودار (۲-۴) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون ۱۰۳
نمودار (۳-۴) : خط و معادله رگرسیون ۱۰۳

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

نمودار (۴-۴) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون ۱۰۷
نمودار (۵-۴) : خط و معادله رگرسیون ۱۰۷
نمودار (۶-۴) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون ۱۱۱
نمودار (۷-۴) : خط و معادله رگرسیون ۱۱۲

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

نمودار (۸-۴) : آزمون نرمال بودن خطاهای معادله رگرسیون ۱۱۵
نمودار (۹-۴) : خط و معادله رگرسیون ۱۱۶

-۱ بیان مسئله

امروزه پیشرفت سریع فن آوری و تغییرات محیطی وسیع، شتاب فزاینده ای به اقتصاد بخشیده و رقابت روز افزون موسسات دستیابی به سود را محدود و احتمال ورشکستگی را افزایش داده است. از سوی دیگر مالکین، مدیران، سرمایه گذاران، شرکای تجاری و

بسستانکاران با تکیه بر گزارش های مالی شرکت ها به ارزیابی موفقیت مالی یک شرکت و گرایش آن به ورشکستگی علاقمند هستند (کمیته فنی سازمان حسابرسی، ۱۳۸۱، ص۴۸۱) .
در تصمیم گیری هایی مالی سرمایه گذاران و بستانکاران در مورد یک موسسه صورت های مالی نقش اساسی را بازی می کنند، صورت های مالی بخش اصلی فرآیند گزارشگری

مالی را تشکیل می دهند (مرکز تحقیقات تخصصی حسابداری و حسابرسی: ص۴۹) .
هدف های گزارشگری مالی و مبانی حسابداری ایجاب می کند، اطلاعاتی که گزارشگری مالی را فراهم می کند از ویژگی های معینی برخوردار باشند (هیات استاندارد های

حسابداری مالی، ۱۹۸۰) .
در مفاهیم نظری گزارشگری مالی ایران از این ویژگی ها با عنوان خصوصیات کیفی یاد شده است. یکی از این خصوصیات کیفی محافظه کاری است. (همان منبع،ص۴۸) .
این تحقیق روابط موجود میان حسابداری محافظه کارانه و ریسک ورشکستگی را مورد

بررسی قرار می دهد که محافظه کاری از افزایش اموال و وجوه نقد و ورشکستگی به عنوان شرایطی که در آن وجه نقد به میزان کافی وجود ندارد تبعیت می کند (واتز، زیمن، ۱۹۸۶،

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

ص ۲۰۶-۲۰۵) . حسابداری محافظه کارانه به وسیله کاهش جریان خروجی و افزایش جریان ورودی وجه نقد از طریق کاهش سرمایه گذاری نقدی، جلوگیری از سرمایه گذاری در پروژه هایی با خالص ارزش فعلی منفی، پایین نگه داشتن هزینه های نمایندگی و افزایش پس

انداز باعث افزایش وجوه نقد در دسترس برای موسسه می شود که نشان دهنده نقش افزایش وجوه در دسترس حسابداری محافظه کارانه است (گری، ماری و فرانک، ۲۰۱۰، ص ۹-۸) . نقش افزایشی وجوه نقد در دسترس در محافظه کاری به کاهش ریسک ورشکستگی کمک می کند، زیرا ورشکستگی به صورت اساسی شرایطی است که در آن

وجوه نقد به اندازه کافی وجود ندارد و به موجب آن منابع داخلی و خارجی شرکت برای مقابله با تعهدات شرکت کافی نیست (همان منبع: ص۱۰)۷٫ بنابراین حسابداری محافظه کارانه از طریق این نقش خود وجوه نقد در دسترس برای مقابله با تعهدات مالی شرکت را فراهم می کند (همان منبع، ص۱۰)۸٫

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

حسابداری محافظه کاری ایفا کننده یک نقش اطلاعاتی مهم است. نقش اطلاعاتی حسابداری محافظه کارانه دقت و صراحت اطلاعات را افزایش می دهد (گای و ورکچیا، ۲۰۰۷، کاکسی و همکاران و ۲۰۰۹، ص۱۶-۲) .

این نقش محافظه کاری باعث کاهش اطلاعات نا متقارن می گردد (واتز، ۲۰۰۳، ص۶۵) . محافظه کاری اطلاعات نا متقارن درباره خالص ارزش دارایی ها بین شرکت و سرمایه گذاران را کاهش می دهد (کیانگ، ۲۰۰۸،۳۲) . نقش اطلاعاتی محافظه کاری به صورت غیر

مستقیم به وسیله فراهم کردن نقش افزایشی وجوه نقد در دسترس ریسک ورشکستگی را کاهش می دهد. به وسیله کاهش اطلاعات نا متقارن، نامشخص و ناصیح ریسک سرمایه گذاران و هزینه سرمایه گذاران و کاهش می یابد و در نهایت موجب افزایش وجوه نقد قابل

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

دسترس از منابع خارجی شرکت می شود و احتمال ورشکستگی شرکت را کاهش می دهد. از سوی دیگر کاهش اطلاعات نامتقارن با عث بهبود و افزایش شفافیت درآمد و ارزش دارایی ها می شود و بستانکاران و دیگر تامین کنندگان سرمایه شرکت می توانند اطمینان بیشتری در مورد شرایط اعتباری شرکت داشته باشند که این خود باعث تشویق بستانکاران

و دیگر تامین کنندگان مالی شرکت می شود که با همکاری و تعاون با یکدیگر و همکاری با مدیران شرکت شرایطی را فراهم کنند که باعث تسهیل در برخورد باتعهدات شده و احتمال ورشکستگی شرکت کاهش یابد (گری، ماری و فرانک، ۲۰۱۰، ص ۱۱-۱۰) .
انجام این پژوهش چندین انگیره یا محرک دارد:

۱٫ طبق نظر باسو (۱۹۹۷) و واتز (۲۰۰۳) حسابداری محافظه کارانه سالهاست که در پاسخ به تقاضا توسط فراهم کنندگان پول نقد جهت اطلاع در زمینه تصمیمات وام و تسویه حساب بر ریسک ورشکستگی تاثیر می گذارد. بنابراین با توجه به دلایل منطقی و سنتی به بررسی و جمع آوری مدارک جهت بررسی روابط موجود میان محافظه کاری و ریسک ورشکستگی می پردازیم.

۲٫ بنابر اعتقاد هرتزل (۲۰۰۸) و جورین (۲۰۰۹) اگر حسابداری محافظه کارانه هنگامی که ریسک ورشکتگی در سطح پایین قرار دارد اعمال شود غالبا کانون توجه ذینفعان شامل سهامداران (تصمیمات آن ها و دستاورد های نقدی)، طلبکاران (پرداخت)، مدیران و کارگران (پرداخت دستمزد)، مشریان (تولیدات و خدمات)، عرضه کنندگان فروش و دولت (مالیات) می

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

شود اخیرا بحران های مالی این مکانیزم را شدت بخشیده و تاثیرات رواج و گسترش ریسک ورشکستگی در صنعت میان بخش های مالی و غیر مالی کشور ها مشاهده می شود ،هرتزل، ۲۰۰۸و جورین، ۲۰۰۹، در نتیجه می توان مدارکی را در مورد روابط موجود میان محافظه کاری و ریسک ورشکستگی ارایه کرد که نقش کاهنده ای در وحشت بحران های اقتصادی دارد و به شکل خاص به سیاست های اقتصادی اشاره می کند.

۳٫ اخیرا تمایز هایی میان محافظه کاری مشروط و نامشروط موجود است و محافظه کاری نامشروط می تواند از طریق کاربرد اصول ذاتی حسابداری محافظه کاری مشروط و لحاظ

موقعیتی از طریق تشخیص خبر های بد در مقابل خبر های خوب به کار رود ،رایان، ۲۰۰۶، در نتیجه بررسی های این تحقیق راجع به این موضوع است که آیا دو نوع محافظه کاری در رابطه با ریسک ورشکستگی محرک محسوب می شوند؟

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۴-۱٫ چهار چوب نظری تحقیق
تشریح و بیان موضوع، اهمیت و ضرورت موضوع و اهداف خاص و کاربردی پژوهش، فرضیه ها و روش پژوهش و همچنین تعریف مفاهیم و واژگان اختصاصی، مطالبی هستند که در فصل یک ارائه شده اند و در ادامه در ابتدای فصل دوم مباحث مرتبط با محافظه کاری حسابداری تشریح گردیده و سپس مبانی نظری مربوط بر ورشکستگی و همچنین مدل های اندازه

گیری آن ها بیان شده و پس از ارائه مفاهیم بنیادی موضوع پژوهش، پژوهش های مختلفی که در رابطه با ابعاد مختلف موضوع پژوهش در داخل کشور انجام گرفته، مورد بررسی قرار گرفته است. فصل سوم، روش جمع آوری داده ها و در نهایت روش آزمون فرضیه ها تشریح گردیده است. در فصل چهارم پس از ارائه شاخص های توصیفی مربوط به متغیر های

پژوهش فرضیه های پژوهش مورد آزمون و تجزیه و تحلیل تداوم گرفته اند. فصل پنجم شامل نتیجه گیری و پیشنهاد های پژوهش می باشد. در این فصل نتیجه گیری در مورد پژوهش صورت گرفته و در خاتمه پیشنهاد هایی در مورد پژوهش آتی ارائه شده است.

فهرست منابع و ماخذ، چکیده انگلیسی و برخی نتایج آماری که با استفاده از سری نرم افزاری به دست آمده اند، مطالبی هستند که در انتهای پایان نامه ضمیمه شده اند.

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس

۵-۱٫ فرضیه های تحقیق
به منظور پاسخ گویی به سوال های اصلی تحقیق و در پی آن بررسی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی فرضیه های تحقیق به شرح زیر بیان می شود:
فرضیه اول: بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی طبق مدل آلتمن ارتباط

معنادار وجود دار این فرضیه به صورت فرضیه های فرضی ذیل مورد آزمون قرار خواهد گرفت.
فرضیه فرعی الف) بین محافظه کاری مشروط و ریسک ورشکستگی طبق مدل آلتمن ارتباط معنادار، وجود دارد.

فرضیه فرعی ب) بین محافظه کاری نامشروط و ریسک ورشکستگی طبق مدل آلتمن ارتباط معنادار وجود دارد.

فرضیه اصلی دوم: بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی طبق مدل زاوگین ارتباط معنادار وجود دارد. این فرضیه به صورت فرضیه های فرعی ذیل مورد آزمون قرار خواهد گرفت.
فرضیه فرعی الف) بین محافظه کاری مشروط وریسک ورشکستگی طبق مدل زاوگین ارتباط معنادار وجود دارد.

فرضیه فرعی ب) بین محافظه کاری نامشروط و ریسک ورشکستگی طبق مدل زاوگین ارتباط معنادار وجود دارد.

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۶-۱٫ اهمیت و ضرورت تحقیق
محافظه کاری یکی از ویژگی های گزارشگری مالی است که در قالب یک اصل محدود کننده در چارچوب اصول و مفاهیم حسابداری، ایفاگر نقش مهمی در محدود کردن رفتارهای خوش بینانه مدیران در جایگاه تهیه کنندگان اطلاعات از یک سو و برآوردی از حداقل عایدات سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان در جایگاه مهمترین استفاده گنندگان، از سویی دیگر است.

تحقیقاتی که درباره محافظه کاری انجام گرفته، موید اهمیت نقش این میثاق حسابداری در زمینه های مختلفی از قبیل برطرف کردن مسائل برخواسته از نمایندگی، بی اثر ساختن مسائل ناشی از عدم تقارن اطلاعاتی بین استفاده کنندگان آگاه و ناآگاه، احقاق حقوق ذینفعان عمده، تاثیر مثبت بر کاهش هزینه های استقراض و هزینه های سرمایه و افزایش

اهرم های مالی، نقش بازدارندگی در قبال وقوع رسوایی های مالی و همچنین نقش انکار ناپذیر آن در مبحث راهبری شرکتی است (بنی مهد و باغبانی، ۱۳۸۸،ص ۶۰)۱٫

محافظه کاری در حسابداری به عنوان تفاوت در تایید پذیری لازم برای شناخت سود و زیان تعریف شده است. منشا محافظه کاری عدم اطمینان نسبت به آینده است. محافظه کاری در حسابداری باعث منفعت برای سرمایه گذاران می گردد چرا که باعث کاهش مشکلات

بنگاه در ارتباط با تصمیمات سرمایه گذاری مدیریت، کنترل فرصت طلبی در ارتباط با خودشان و سایر اشخاص، افزایش کارایی قرارداد ها، تسهیل نظارت بر مدیران و کاهش هزینه های

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

دعاوی حقوقی می گردد. این مزایای محافظه کاری باعث کنترل تاثیرات منفی ناشی از این واقعیت که برخی اشخاص دارای اطلاعات نا متقارن، در شرکت هستند می گردد(بنی مهد و باغبانی، ۱۳۸۸،ص ۶۰)۱٫
محافظه کاری حسابداری به این منظور پیش بینی می شود تا باعث کاهش توازن نرخ بازده شرکت به وسیله بهبود عدم تقارن اطلاعاتی بین اشخاص مختلف شرکت گردد.

از آنجا که کیفیت بالای اطلاعات حسابداری باعث کاهش ریسک ورشکستگی بنگاه می گردد، سوالی که مطرح می شود این است که: «آیا محافظه کاری نیز می تواند به عنوان یکی از ویژگی های مطلوب اطلاعات حسابداری باعث کاهش ریسک ورشکستگی گردد؟»
در صورتی که رابطه منفی بین محافظه کاری و ورشکستگی تایید شود مدیران و سرمایه

گذاران برای اجتناب از تحمل ریسک ورشکستگی بالاتر به روش های اندازه گیری محافظه کارانه تری روی می آورند. بنابراین اهمیت و ضرورت این تحقیق از آن جهت است که اثبات وجود رابطه بین محافظه کاری وریسک ورشکستگی به همه گروه های ذی نفع که تحت تاثیر ورشکستگی قرار می گیرند دو تصمیم گیری کمک خواهد کرد.

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۷-۱٫ اهداف تحقیق
توجه به اینکه در استاندارد های حسابداری ایران از محافظه کاری با لفظ احتیاط به عنوان یکی از ویژگی های کیفی اطلاعات حسابداری نام برده شده است در این تحقیق سعی خواهد شد تا با توجه به معیار های مختلف محافظه کاری رابطه آن ها را با ریسک ورشکستگی بررسی نماییم. سایر اهداف تحقیق به شرح زیر است:

 شناخت رابطه بین درجه محافظه کاری مشروط با میزان ریسک ورشکستگی
 شناخت رابطه بین درجه محافظه کاری غیر مشروط با میزان ریسک ورشکستگی
 معرفی انواع محافظه کاری

 مقایسه نتایج تحقیق از دو جنبه محافظه کاری مشروط و نامشروط و دو مدل مختلف ریسک ورشکستگی

۸-۱٫ حدود مطالعاتی
قلمرو تحقیق چهارچوبی را فراهم می نماید تا مطالعات و آزمون محقق در طی آن قلمرو خاص انجام پذیرد و دارای اعتبار بیشتر باشد.

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۱-۸-۱ قلمرو مکانی
این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران (بازار سرمایه ایران) را مورد بررسی قرار می دهد.

۲-۸-۱ قلمرو زمانی
دوره زمانی این پژوهش ، ۱۰ ساله و از ابتدای سال ۱۳۷۹ تا انتهای سال ۱۳۸۸ است

۳-۸-۱ قلمرو موضوعی
در این پژوهش ، بررسی رابطه بین محافظه کاری حسابداری که به دو نوع محافظه کاری مشروط و نامشروط تقسیم شده و ریسک ورشکستگی طبق دو مدل آلتمن و زاوگین مورد کنکاش قرار می گیرد.

۹-۱٫ تعریف مفاهیم و واژه های کلیدی
۱٫ محافظه کاری: کیسو، ویگانت و وارفیلد (۲۰۰۱) محافظه کاری را این گونه تعریف می کنند: «به طور سنتی محافظه کاری در حسابداری وسیله ای است که به هنگام تردید در انتخاب رویه ای که ممکن است موجب ارائه بیش از واقع درائی ها و سود شود، راه حلی را

برمی گزیند که کمترین پیامد را داشته باشد.» از نظر بیور (۱۹۹۸) رفتار محافظه کارانه به گونه ای است که منجر به انتخاب درآمد های کمتر (نسبت به درآمد های بیشتر) و هزینه

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

های بیشتر (نسبت به هزینه های کمتر) می شود و زیان های تحمل نشده را شناسایی می کند، در حالیکه سود های تحقق نیافته را شناسایی نمی کند.

۲٫ ورشکستگی: در ادبیات مالی واژه های غیر متمایزی برای ورشکستگی وجود دارد برخی از این واژه ها عبارتند از: وضع نامطلوب مالی، شکست، عدم موفقیت واحد تجاری، وخامت، ورشکستگی، عدم توان پرداخت دیون و غیره.

دان و براداستریت اصطلاح شرکت های ورشکسته را این گونه تعریف می کنند: واحد های تجاری که عملیات تجاری خود را به علت واگذاری یا ورشکستگی یا توقف انجام عملیات تجاری یا زیان توسط بستانکاران متوقف می کنند.

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

عدم تقارن زمانی سود:
معیار هایی برای سنجش محافظه کاری در گزارشگری مالی می باشد و عبارت است از تفاوت بین واکنش به هنگام سود نسبت به اخبار خوب و بد. بر اساس این معیاررفتار نامتقارن سود در واکنش به اخبار خوب و بد موجب می شود تا واکنش سود نسبت به اخبار

بد به هنگام تراز واکنش سود نسبت به اخبار خوب باشد. عدم تقارن زمانی سود معیاری با دیدگاه سود و زیانی است (کردستانی و امیر بیگی، ۱۳۸۷، ص۶۵)۱٫
اخبار خوب: منظور از اخبار خوب، بازده مثبت سهام است.
اخبار بد: منظور از اخبار بد، بازده منفی سهام است.

فصل دوم
مروری بر ادبیات تحقیق
۱-۲ بخش اول : مبانی نظری

۱-۱-۲ مقدمه
محافظه کاری حسابداری باعث منفعت رسانیدن به سرمایه گذاران می گردد چرا که باعث تعدیل مشکلات بنگاه در ارتباط با تصمیم گیریهای سرمایه گذاری مدیران، افزایش کارایی قراردادها، سهولت نظارت بر مدیران و کاهش دعاوی حقوقی می گردد. این مزایای محافظه

کاری باعث کاهش اثرات منفی ناشی از نتایج این واقعیت می شود که اشخاص وابسته به شرکت دارای عدم تقارن اطلاعاتی هستند .محافظه کاری علائم هشدار سریع برای سهامداران فراهم می نماید زیرا که باعث انتقال سریع اخبار بد می گردد . در این تحقیق

رابطه بین محافظه کاری حسابداری به عنوان یکی از ویژگیهای اطلاعات مالی و ورشکستگی بررسی شده است ،انتظار می رود شرکتهایی که گزارشهای مالی محافظه کارانه تری دارند ریسک ورشکستگی کمتری را متحمل شوند .

هدف اصلی در فصل حاضر، بیان موضوعی و مبانی نظری تحقیق می باشد. همچنین در بخش دوم این فصل، پیشینه ای از تحقیقات صورت گرفته در داخل و خارج از کشور ارایه می گردد.

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۲-۱-۲٫ تعریف محافظه کاری
یکی از پیامد های مهم رفتار نامتقارن محافظه کاری در مورد سودها و زیان ها اصرار بر ارائه کمتر از واقع خالص ارزش دارایی¬ها است. قانون گذاران بازارهای سرمایه، تدوین کنندگان استانداردها و دانشگاهیان، محافظه کاری را بدین دلیل مورد انتقاد قرار می دهند که این

ارائه کمتر از واقع در دوره جاری می تواند موجب ارائه کمتر از واقع هزینه های دوره های آتی و از این رو منجر به ارائه بیش از واقع سود طی دوره های آتی شوند .اما APB (هیات تدوین اصول حسابداری) محافظه کاری را به عنوان یک میثاق تعدیل کننده حسابداری مالی در

بیانیه شماره ۴ فهرست بندی نموده است و بیان می کند که دارائیها و بدهی ها اغلب در یک شرایط نامشخص قابل ملاحظه ارزیابی می شوند و بنابراین حسابداران با رعایت احتیاط پاسخ می دهند .

چات فیلد محافظه کاری را در قرون وسطی ردیابی می کند . زمانی که صاحبان اموال بزرگ جریان امور خود را به مباشران واگذار می نمودند. مباشران زود متوجه می شدند که محافظه کار بودن وسیله ای برای حمایت از خود می باشد. عدم پیش بینی افزایش ارزش داراییها، ازاهمیت برخوردار بود چرا که اگر در این زمان رویدادی رخ می داد که باعث کاهش

اموال می گردید، از نظر صاحب مال، مباشر مسئول بود. کیسو، ویگانت و وارفیلد (۲۰۰۱) محافظه کاری را اینگونه تعریف می کنند، «به طور سنتی محافظه کاری در حسابداری وسیله ای است که به هنگام تردید در انتخاب رویه ای که ممکن است موجب ارائه بیش ازواقع دارایی¬ها و سود شود راه……………………………..

ارزیابی رابطه بین محافظه کاری حسابداری و ریسک ورشکستگی در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

-۱-۲٫ معیارهای ارزیابی محافظه کاری
محققان از سه نوع معیار ، به منظور ارزیابی محافظه کاری استفاده می¬کنند:
• معیارهای خالص دارایی ها.
• معیارهای سود و اقلام تعهدی.

• معیارهای رابطه سود و بازده  سهام.
تمام این معیارها با تکیه بر اثر عدم تقارن محافظه کاری در شناسایی سودها و زیان ها می باشند (واتز، ۲۰۰۳، ص۲۸۸) .

۱-۴-۱-۲٫ معیارهای خالص دارایی ها
اگر چه ارز‌ش‌های بازار دارایی ها و بدهی ها که خالص دارایی ها را تشکیل می دهند در هر دوره تغییر می کنند ، اما همه این تغییرات در حساب‌ها و گزارش های مالی منعکس نمی

شود. برا%B