توضیحات

در سال‌های اخیر ، کنترل کیفیت ( QC ) در آزمایشگا‌ههای شیمی اهمیت زیادی بدست آورده است ، همچنین استاندارد بین المللی ISO/IEC 17025 نشان می‌دهد که تمام آزمایشگا‌هها ، باید یک قسمت کنترل کیفیت برای فعالیت مورد نظرشان تاسیس ، راه‌اندازی و نگهداری کنند .
اما این استاندارد به درستی اهمیت استفاده از آنالیز کیفی را در آزمایشگا‌ههای شیمی و بیوشیمی نشان نمی‌دهد . در یک بخش از گزارش EUR 20605 EN (2002) ، کنترل کیفیت درآنالیز کیفی برای اولین بار پیشنهاد شده است . این مختصر یک بخش از قابلیت کنترل کیفیت در آنالیز کیفی را نشان می‌دهد .
کاربرد نمودارهای کنترل در آنالیز کیفی مهمترین فعالیت QC داخلی برای نمایش دادن و کنترل کردن جریان کیفی است . این مقاله نمودارهای کنترل را برای استفاده کلی در آنالیز کیفی شرح می‌دهد زیرا استفاده موردی از آن نمی‌تواند چندان صحیح باشد .
استفاده صحیح از آزمایش کارایی ( PT ) که برای آنالیز کیفیت برنامه‌ریزی می‌کند و از مهمترین فعالیت‌های QC خارجی است هم در این مقاله آمده است .

۲۱صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ قیمت ۶۹۰۰ تومان 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید 

۱) مقدمه
آنالیز یا اندازه‌گیری شیمیایی عموماً شامل استفاده از یک متد مشخص و معتبر یا استفاده از یک نمایش هندسی درجه‌بندی شده برای نشان دادن قابلیت تاثیر و یا اندازه‌گیری یک چیز نامعلوم میباشد . این فعالیت‌ها اولین گام تضمین کیفی (QA) را در آزمایشگاه شکل می‌دهد . ولی فقط وقتی که یک رویه خوش تعریف کنترل کیفیت از یک اندازه‌گیری مطمئن استفاده کرده باشد قابل اطمینان است . (Fig. 1)
در واقع ، کیفیت وکنترل آن در آنالیز شیمیایی یک مفهوم قدیمی است .
شاید حتی از زمانیکه آنالیز شیمیایی بوده است نیاز به کنترل کیفیت هم وجود داشته است . به هر حال بدلیل وجود مسائل حقوقی و استانداردهای بالا بین شرکتها که آنها را مجبور به استفاده از نتایج کیفی کرده است ، کنترل کیفیت یک مفهوم جدید به نظر می‌رسد .
استاندارد جدید بین‌المللی ISO 9000:2000 ، تضمین کیفی (QA) را بصورت یک بخش از مدیریت کیفیت تعریف می‌کند که نشانگر نیاز به آماده شدن برای بحث نیازهای کیفی است .
به بیان تخصصی‌تر ، استاندارد بین المللی ISO/IEC 17025 نشان می‌دهد که تمام آزمایشگا‌هها ، باید یک قسمت کنترل کیفیت برای فعالیت مورد نظرشان تاسیس ، راه‌اندازی و نگهداری کنند .
به عبارت دیگر ، آزمایشگاه برای نشان دادن اعتبار آزمایشات و کالیبراسیون ، باید دارای سیستم کنترل کیفیت باشد . در حالت کلی ، کیفیت می‌تواند به خوبی مفهوم آن بصورت میزان و درجه اجرای انتظار تسریع تعریف شود . به واسطه این انتظارات ، گونه‌های مختلفی از کیفیت می‌تواند تعریف شود .
اصطلاح QA تمام اندازه‌گیری‌‌هایی که در یک آزمایشگاه برای توصیف کیفیت فعالیت‌های آنها استفاده می‌شود را شامل می‌شود . اهمیت تمایز دادن بین QA و QC را نیز نباید فراموش کرد . در واقع معنی این اصطلاحات ، طبق گفته‌ها خیلی اوقات با هم متفاوت است . ولی در اصطلاح عملی ، همانطور که گفته شد می‌توان ملاحظه کرد که QA با تمام مقادیری که در یک آزمایشگاه برای تنظیم یا تضمین کیفیت بدست می‌آورد رابطه دارد ، با در نظر گرفتن آنکه QC مقادیر منحصر بفردی که با کیفیت نمونه‌های منحصر بفرد یا دسته‌های نمونه‌ای رابطه دارد را شرح می‌دهد .
رویه‌های نوعی QC شامل
۱) آنالیز مراجع ، مواد و مقادیر استاندارد
۲) آنالیز نمونه‌های مخفی و ناپیدا
۳) استفاده از نمونه‌های QC و نمودارهای کنترل
۴) آنالیز جاهای خالی
۵) آنالیز نمونه‌های میله‌ای
۶) آنالیز با دو رونوشت
۷) تست کارآیی (PT)
CITAC/Eurachem که راهنمایی است برای کیفیت در شیمی تجزیه نشان می‌دهد که بصورت یک قسمت از سیستم کیفیت آنها و نمایش دادن روز به روز و دسته به دسته اجرای تجزیه‌ای و تحلیلی ، آزمایشگاهها باید اختصاص مرحله‌ای از بررسی‌های کنترل کیفیت و دخالت دادن هرچه که ممکن است در اختصاص برنامه تست کارآیی را در پیش بگیرند (external QC) .
بدیهی است ، سطح و نوع کنترل کیفیت ، به طبیعت آنالیزها بستگی دارد و همچنین به تعداد تکرار آنها ، اندازه دسته‌ها ، درجه اتوماسیون و سطح سختی و قابلیت اطمینان آزمایش . در اینجا اهمیت دایر کردن مرکز کنترل کیفیت کاملاً واضح است . که با استاندارد ISO/IEC 17025 مشخص شده‌است . متاسفانه این استاندارد بین‌المللی به‌خوبی آنالیز کیفی را معرفی نمی‌کند ، علی‌رغم این حقیقت که آنالیز کیفی یک قسمت معنی‌دار و مهم از فعالیت‌های روزانه آزمایشگاههای شیمی و بیوشیمی را نمایش می‌دهد. مانند اهمیتی که در EUR 18405 EN (1998) گزارش شده است و سپس در EUR 20605 EN (2000) مترولوژی و مقایسات آنالیز کیفی شیمیایی بصورت سیستماتیک مطرح شد .
یک قسمت مهم از…………………………

) RM های ثانویه
۳) RM های خانگی یا اداری

در جهت استفاده از RM ها برای کنترل کیفیت ، مواد باید نسبت به هموژنی و یکسانی ، پایداری و ارزش ویژه اطمینان مشخص شوند . تمام این پارامترها مشخصه‌های مهمی برای برپا کردن یک IQC کارا می‌باشد .
در مورد EQC ، هموژنی اساسی است و پایداری نمونه در مقیاس زمانی فعالیت باید کنترل و تشخیص داده شود . وقتی کنترل کیفیت بر روی آنالیز کیفی متمرکز می‌شود ، کاربرد RM ها ، نمونه خالی و ماتریس استاندارد بترتیب ، برای یافتن غلط‌ها و درست‌ها بسیار مشکل است .
اگرچه تعداد بزرگی از RM ها بصورت تجاری موجود می‌باشد ، اما اکثر آنها برای اهداف کمی هستند . این به‌آن معنی است که RM های خانگی بصرت گسترده در آنالیز کیفی استفاده می‌شود . در این مورد ، نتیجه کلیدی که نیاز به مطرح شدن دارد انتخاب موادی برای هموژنی ، پایداری و ماتریس نمایشگر است . اگرچه معمولا اندازه‌گیری کنترل کیفیت می‌تواند بوسیله مواد خانگی که به اندازه کافی هموژن و پایدار باشد .
۴) IQC
استاندارد بین‌المللی ISO/IEC 17025 نشان می‌دهد که هر آزمایشگاهی باید دارای بخش کنترل کیفیت برای نمایشگری اعتبار آزمایشات دارا باشد . استاندارد بین‌المللی همچنین نشان می‌دهد که نتایج باید به هر طریقی که می‌خواهد ثبت شود ، و تا جایی که ممکن است تکنیک‌های آماری باید برای بازنگری نتایج استفاده شود .
نمودارهای کنترل یکی از قدیمی‌ترین روشها برای نشان دادن نتایج آنلیز است زیرا که آنها ساده و کاربردی هستند . منظور ما پیدا کردن آثار منفی روی نتایج و شناسایی منشا آنهاست .
اگرچه نمودارهای کنترل می‌تواند فرم‌های مختلفی داشته باشد ، در اساس کار آنها نمایش گرافیکی هستند که ارزش مشخصه‌های کیفی را نشان می‌دهند . استانداردهای مختلف ISO نمودارهای کنترل دا نشان می‌دهند .
با وجود این ، هیچیک از آنها آزمایشهای کیفی را نشان نمی‌دهند .
EUR 20605 EN (2002) تطابق نیازها را برای گسترش کاربرد این نمودارها را برای آنالیز کیفی نمایش می‌دهد .
اصول کار نمودارهای کنترل ساده بوده و در سه گام قابل بررسی است :
۱) نمونه‌گیری در خلال پروسه
۲) اندازه‌گیری عامل کیفیت
۳) علامت‌گذاری روی نمودار با محدوده‌ها ( اخطار و عمل )
معمولاً اگر یک CRMاستفاده شود ارزش تضمین شده بصورت ارزش معین استفاده می‌شود . در استفاده از RM های خانگی ارزش معین به معنی اندازه‌های تکرار شده است .
طبق قرارداد ، حدود اخطار و عمل بصورت مثلاً رنج ±2و ±3 ، بترتیب ،
برابر است با احتمال ۹۵٫۵% و ۹۹٫۷%بطوریکه بصورت نرمال توزیع شده است . بدیهی……………………

۵) EQC
همانطور که در بخش ۱ اشاره شد ، بدلیل اهمیت انطباق داده‌ها بر هدف تابت کردن دقت و همچنین قابلیت مقایسه نتایج همه به نظر می‌رسد . قابلیت مقایسه نتایج می‌تواند بوسیله سنجش در داخل آزمایشگاه یا PT اثبات شود . در حالت کلی ، دلایل مختلفی برای تست‌های درون آزمایشگاه وجود دارد که روش‌های معتبر سازی تشخیص RM ها و PT از…………………….

۵)۱) طراحی PT
طرحی که برای PT در EUR 20605 EN پیشنهاد شده است بر پایه درصد واکنش‌های مثبت بدست آمده در طول ارزیابی در آزمایشگاه می‌باشد . در تعمیم دادن پیشنهاد برای نمونه‌های مختلف ، یک ست از نمونه‌های مثبت ومنفی باید ضمیمه شود. مثال شبیه سازی شده‌ای که در EUR 20605 EN ارئه شده‌است در جدول ۲ قابل مشاهده است . ( سه مثبت و هفت منفی ) که برای چهار آزمایشگاه توزیع شده‌است . جدول ۲ همچنین برای چهار آزمایشگاه نت…………………..

مراجع

[۱] G. Kateman, L. Buydens, Quality Control in Analytical Chemistry,
second ed., John Wiley & Sons, Inc., New York, USA,
1993.
[2] International Standards Organization, ISO 9000: Quality management
systems foundations and vocabulary, ISO, Geneva,
Switzerland, 2000.
[3] International Standards Organization…………………….