توضیحات

بررسی راهکارهای پیاده سازی مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی

چکیده

مدیریت دانش در سازمانها از اهمیت مضاعفی برخوردار بوده و در این میان کتابخانه های دانشگاهی نقش مهم و تعیین کننده ای را برای ایجاد و استقرار مدیریت دانش فراهم می اورند. هدف از انجام این پژوهش بررسی راهکارهای پیاده سازی مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی استان لرستان می باشد. جامعه اماری تحقیق شامل کلیه اساتید، کارشناسان و پژوهشگران حوزه کتابداری و اطلاع رسانی است که در دانشگاههای آزاد اسلامی استان لرستان اشتغال دارند. تعداد این افراد طی بررسی به عمل آمده توسط دبیرخانه منطقه ۱۷۵ نفر در سال تحصیلی …-برآورد گردیده است. روش نمونه گیری در تحقیق حاضر تصادفی ساده بوده و برای تعیین حجم نمونه از فرمول کوکران و تعداد ۸۴ نفر از اساتید، کارشناسان و پژوهشگران حوزه کتابداری و اطلاع رسانی به عنوان نمونه انتخاب شدند.

۱۴۳صفحه فایل ورد منابع فارسی و انگلیسی دارد 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

ابزار گرد آوری اطلاعات پرسش نامه محقق ساخته بوده و به منظور تجزیه و تحلیل داده‌ها از روش آمار توصیفی و استنباطی استفاده شده است. داده ها پس از ورود به رایانه از طریق نرم افزار اماری spss  نسخه ۱۸ مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند. نتایج تحقیق نشان می دهد که اکثریت نمونه‌های تحقیق

(۸۴ نفر) یعنی۷/۶۰ درصد «مرد» و (۳۳ نفر) یعنی۳/۳۹ درصد «زن» می­باشند. همچنین نمونه‌های تحقیق (۳۱ نفر) یعنی ۹/۳۶ درصد دارای تحصیلات «لیسانس»، پس از آن، (۲۶ نفر) یعنی ۳۱ درصد « فوق دیپلم» و داشته اند.نتایج تحقیق نشان می دهد که  از طریق گرداوری منابع دانش ، سازماندهی اطلاعات ، وجود زیر ساختهای فناوری ، فرهنگ سازی و توانمندی

داده های این تحقیق نشان داد که  واحد خرم اباد از نظر پیاده سازی مدیریت دانش در ابعاد مختلف مورد تحقیق وضعیت بهتری دارد. پس از ان واحد الیگودرز و واحد بروجرد قرار دارند.

کلید واژه: مدیریت دانش ، دانشگاه آزاد اسلامی ، سازماندهی اطلاعات ، منابع دانش

فصل اول

کلیات تحقیق

۱-۱-مقدمه:

    تغییرات سریع در دنیای امروز سازمان­ها را با چالش­های مختلفی روبرو کرده است . اما در این میان سازمان‌های موفق هستند که به کمک ابزارهای مدیریتی و فناوری­های نوین از فرصت­های ایجاد شده به نفع سازمان خود استفاده کنند . مدیریت دانش یکی از این ابزارهاست . مدیریت دانش فرایند ایجاد ارزش از دارائی‌های نامرئی سازمان (سرمایه انسانی) است . ما در دنیای زندگی می­کنیم که به خاطر پدیده جهانی شدن دچار تغییرات سریع و اجتناب­ناپذیر است . این تغییرات اگرچه ما را با مشکلاتی

مواجه می­کند اما فرصت­هائی را نیز پیش روی سازمان­ها قرار میدهد به منظور کسب مزیت رقابتی و جهت ادامه و بقاء و مقابله با تغییرات محیطی ، بسیاری از سازمان­ها به استفاده از ابزارهای مدیریتی نوین و تکنیک­ها و اصول نو رو آورده­اند .( نوروزیان ، ، ۱۰۳( دراکر معتقد است که مدیران موفق در عصر اطلاعات و دانش تنها به دنبال دسترسی به اطلاعات نیستند؛ زیرا اطلاعات به اندازه کافی از طریق شبکه‌ها و پایگاه‌های اطلاعاتی و محمل‌های گوناگون در دسترس است . مدیران بیشتر نیازمند دسترسی به اطلاعات مرتبط و مناسبی هستند که پردازش ، سازماندهی و شکل گرفته و با توجه به بسترهای فکری و شغلی آنها تلخیص و آماده‌سازی شده باشد؛ اطلاعاتی که قابلیت تبدیل به عمل را داشته و به عبارت دیگر عملیاتی و کاربردی باشد . (دراکر[۱]،، ۶)

امروزه برنامه‌های تحول سازمان بدون استثناء بر عامل انسانی بیش از عوامل دیگر تکیه می­کنند و آن را تنها متغیر برجسته که می‌تواند نقش سازنده یا تخریب‌کننده‌ای در این برنامه‌ها داشته باشد ، به شمار می‌آورند . برنامه‌های نوین تحول بیشتر بر تحول بنیادی سازمان نگاه می‌کنند ، از این رو هدف اساسی این برنامه‌ها ، تغییر و تحول فرهنگ سازمان به عنوان برجسته‌ترین زیربنا و بستر تحول است . زمان درازی نیست که مقوله فرهنگ سازمانی به شکل اساسی‌ترین زمینه تغییر و تحول سازمانی مطرح شده است . ( زمردیان ، : ۸۲ )

دانش می­تواند مزیت رقابتی پایدار برای سازمان­ها ایجاد کند ، زیرا منابع دانش از منظر درک اجتماعی پیچیده­اند و تقلید آنها بسیار مشکل است . دانش به عنوان یک کل ، می­تواند قابلیت تغییر سازمان­ها را فراهم کند . سازمان­ها باید تلاش کنند تا تجربیات یادگیری خود را جهت خلق یا توسعه دانشی که مدیریت رقابتی بالفعل یا بالقوه ایجاد کند ، به کار گیرند .
طبقه­بندی ، الگوسازی و طرح­ریزی نظام­مند دانش سازمانی فقط می­تواند به دسترسی راحت­تر و سریع­تر کل سازمان به دانش کمک کند . دانش در صورتی نقش راهبردی دارد که سازمان بتواند آن را در فعالیت­های ارزش­آفرینی استفاده نموده و از دانش ابزاری برای عملی ساختن فرصت­های موجود در بازار رقابتی بهره­برداری کند . ( فایرستون ، مک .الروی[۲] ، ۱۳۸۷ ص ۹)

در عصر حاضر باید سازمانها همواره دانش خود را به دانش روز تبدیل کنند و با سرعتی بیش از سرعت تغییرات محیط حرکت نمایند. مدیریت دانش فعالیتی در حال تکوین است و رشد آن از دو جابجائی بنیادین حاصل شده است: کوچک­سازی و توسعه تکنولوژی ( دی مایتاواودر[۳]، ). سازمانها از طریق مدیریت دانش و با ابزارهائی مثل رایانه هاوپایگاههای اطلاعاتی، دانش کارکنان را کسب و ذخیره نموده­اند، تا براحتی در دسترس دیگران قرار گیرد. از آنجا که ورودی­ها و خروجی­های یک سازمان دانش می­باشد، اکتساب، پالایش، نگهداری و تقسیم دانش بخش عمده­ای از فعالیتهای یک سازمان را تشکیل می­دهد. مدیریت دانش همه اطلاعات و دانش را که حول یک سازمان در جریان است جمع­آوری می­کند و بطور نظام­مند آن را

سازماندهی مجدد کرده و مورد تحلیل قرار می­دهد و از این طریق به محتوای ارزشمندتری دست می­یابد. به همیندلیل عصری را که در آن زندگی می­کنیم. عصر اطلاعات و مدیریت دانش نام نهاده­اند. استقرار وکاربرد مدیریت دانش در هر سازمانی با توجه به پیچیدگی وکیفی بودن دانش نیازمند

پیش زمینه وبستر های سازمانی لازم است .به همین منظور بررسی وشناخت وضعیت وآمادگی عناصر سازمانی مدیریت دانش برای کاربرد آن در هر سازمانی ضرورتی اساسی وانکار ناپذیر است، این مسأله در رابطه با یک  کتابخانه دانشگاهی با توجه به ماهیت کاردانش آن بسیار با اهمیت تر گشته واین بررسی را ضروری تر می سازد لذا در این تحقیق پژوهشگر تلاش می نماید تا به بررسی راهکارهای پیاده سازی مدیریت دانش در کتابخانه های دانشگاه آزاد اسلامی استان لرستان بپردازد.

۱-۲-بیان مسأله:

امروزه مدیریت دانش یکی از جدیدترین و کلیدی­ترین مباحث مدیریت در آموزش عالی محسوب می­شود. در حالی که این مقوله پدیده­ای چندان جدید نیست. در واقع مدیریت دانش از صدها سال پیش که صنعتگران و صاحبان مشاغل مختلف تجارب حرفه­ای خود را به فرزندان و شاگردان خویش منتقل می‌نموده‌اند، وجود داشته است. اما در اوایل دهه­ی ۱۹۹۰ این واژه به طور جدی وارد مباحث سازمانی شده است. در این راستا، پیتر دراکر[۴] (۱۹۹۳) عقیده دارد که: دانش چیزی فراتر از سرمایه یا کار و به منزله­ی تنها منبع اقتصادی با ارزش و مهم در جامعه­ی دانش محور مطرح است (راولی[۵]، ۲۰۰۰ص۳۴).

دانش یکی از عوامل بنیادی است که کاربرد موفق آن، دانشگاه­ها را یاری می­رساند تا خدمات بدیع ارائه دهند و در محیط متکی بر دانش است که دانشگاه­ها و مؤسسات آموزش عالی قادر می­شوند مزیت­های رقابتی و برتری­های علمی خود را همچنان حفظ نمایند (نعمتی، ۱۳۸۴ص۶۷).

با وارد شدن به عصر دانایی، دانش به عنوان مهم‌ترین سرمایه سازمان مطرح شده و موفقیت سازمان‌ها به توانایی آن‌ها در ایجاد، کسب و بهره‌گیری و انتقال دانش بستگی پیدا کرده است. از این رو سازمان‌ها برای اینکه بتوانند از فرصت‌های پیش آمده در محیط پویای کنونی استفاده کرده و مزیت رقابتی کسب نمایند، باید منابع دانش را به صورت اثربخش مدیریت نمایند.

کارل ویگ اولین بار مفهوم مدیریت دانش را در سال ۱۹۸۶ رواج داد. ویگ مدیریت دانش را عبارت از ساخت، تجدید، کاربرد و بهره برداری از دانش، برای حداکثر سازی اثربخشی دانش سازمان و بازگشت دارایی­های دانشی آن می­داند (ریاحی، ۱۳:۱۳۸۱).

از آن زمان به بعد تلاش­های بسیاری برای تعریف کردن مدیریت دانش با مشخص کردن جنبه‌های مختلف سازمان، صورت گرفته است. با این وجود تعریف مدیریت دانش پیچیده است، که دلیل آن تفاسیر متعدد پدیدار شده از دیدگاه­های مختلف و بسیاری زمینه­های مرتبط با آن می‌باشد.

به نظر پروساک (۲۰۰۱) مدیریت دانش عبارت است از تلاش برای کشف دارایی­های نهفته در ذهن افراد و تبدیل این گنج پنهان به دارایی سازمانی، بطوریکه مجموعه­ی وسیعی از افرادی که در تصمیم‌گیری­های سازمان دخیل هستند، به این ثروت دسترسی داشته و از آن استفاده نمایند (سجادی سینی و همکاران،۱۹:۱۳۸۶).