توضیحات

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

در ادیان مختلف در باب سفر و آداب آن روایات مختلف بیان شده و این مساله در دین اسلام نیز مؤکداً مورد توجهقرار گرفته و به خصوص زیارت شهرهای مذهبی دنیا از جمله: مکّه، مدینه، نجف، کربلا، سامرا، کاظمین، دمشق، مشهد، قم و … مورد توجه و سفارش واقع شده اند. با توسعه توریسم مذهبی در این نواحی می توان شاهد توسعه و رشد اقتصادی

و فرهنگی و اجتماعی نیز بود واین رشد توأماً ،آوازه شهرهای مذهبی را به گوش سراسر جهان می رسانده و حتی باعث توسعه مذهب خواهد شد. همچنین شهرهای مذهبی به عنوان نمونه ای از آن مذهب، می تواند تبلیغی برای آن دین و آیین نیز بشمار آید.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

در این میان شهرهایی با اماکن مذهبی فراوان از جمله شهر ری که با تاکیدهای فراوان دین اسلام می توان به عنوان بخش مهمی از ایران آن را مورد بررسی قرار داد، وجود دارد.این شهرستان به عنوان یکی از قدیم ترین شهرهای ایران دارای پتانسیل فراوانی از لحاظ جذب توریست بوده ونیز با داشتن آثار تاریخی فراوان از جمله: تپه چشمه علی، کاروانسرای

عباسی، برج طغرل، دژ رشکان …. و جذابیتهای اکوتوریستی می تواند یکی از قطبهای توریستی ایران باشد. همانطور که پیشتر هم اشاره شد جنبه ی مذهبی شهرری نه تنها در جذب توریست داخلی و خارجی حتی در خاور میانه هم می تواند موثر واقع شود.

این پایان نامه به بحث در رابطه با توریسم مذهبی شهر ری می پردازد و جایگاه این جنبه از توریسم را در این منطقه مشخص می کند. همچنین این پژوهش به بررسی رابطه افزایش امکانات (اقتصادی، فرهنگی، اجتماعی و …) در توسعه توریسم مذهبی این منطقه می

پردازد. امید است به واسطه ی این پایان نامه توجه به این شهر مهم و ارزشمند افزایش یافته و این تحقیق قدمی به سوی توسعه توریسم مذهبی در این شهرستان باشد.

۱۱۵صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع  دارد   

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید 

انجام پروپوزال و پایان نامه گردشگری در کوتاهترین زمان با موضوعات خاص شما. منتظر تماس شما هستیم ۰۹۱۲۸۵۰۱۹۱۲

فهرست مطالب

عنوان صفحه
چکیده
فصل اول: کلیات
مقدمه ۱
۱-۱ بیان مسئله ۳
۱-۲ ضرورت واهمیت موضوع: ۵
۱-۳ اهداف تحقیق ۵
۱-۴ سوالات تحقیق ۶
۱-۵:فرضیه های تحقیق ۶

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۱-۶ پیشینه تحقیق ۶
۱-۷ قلمرو تحقیق (مکانی و زمانی ۶
۱-۸ مراحل انجام کار وروش تحقیق ۷
۱-۹ محدودیت های تحقیق ۷
۱-۱۰ واژگان کلیدی ۸

فصل دوم:مبانی نظری
مبانی نظری ۹
مقدمه ۱۰
-۱جغرافیای تا ریخی ۱۱
جغرافیای تاریخی شهر ری ۱۱
۲-۲- تعریف جهانگرد (گردشگر) ۱۵
انواع جهانگردی با توجه به انگیزه ۱۵

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۲-۲-۱- همایش ها ۱۵
۲-۲-۲- اقتصادی و بازرگانی ۱۶
۲-۲-۳- ورزشی ۱۶
-۲-۴- تاریخی و هنری و فرهنگی ۱۷
-۲-۵- مذهبی ۱۷
درمانی و بهداشتی ۱۸
۲-۲-۷- تفریح، استراحت و دیدار بستگان: ۱۸
۲-۳- توریسم مذهبی ۱۹
-۴- تعریف گردشگری ۲۱

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

انواع گردشگری ۲۲
۲-۴-۱- گردشگری تفریحی ۲۲
۲-۴-۲- گردشگری درمانی ۲۲
۲-۴-۳- گردشگری فرهنگی و اجتماعی (توریست های کاوشگر): ۲۲
۲-۴-۴- گردشگری اجتماعی ۲۳
۲-۴-۵- گردشگری ورزشی ۲۳
۲-۴-۶- گردشگری مذهبی و زیارتی ۲۳
۲-۴-۷- گردشگری بازرگانی و تجاری (شرکت در بازارها و …): ۲۳

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۲-۴-۸- گردشگری سیاسی ۲۳
۲-۵ انواع تورهای مسافرتی سازمان یافته: ۲۳
۲-۵-۱ تورهای جامع: ۲۳
۲-۵-۲ تورهای جامع گروهی: ۲۴
۲-۵-۳ تورهای اختصاصی و دربستی: ۲۴
۶-۲جهانگردی از نظر نوع مسافرت: ۲۴
۲-۶-۱ مسافرت¬های جمعی ۲۴
۲-۶-۲ مسافرت¬های انفرادی و خانوادگی: ۲۵
۲-۷ اوقات فراغت: ۲۵
۲-۸ توسعه پایدار و برنامه ریزی جهانگردی ۲۶
۲-۹ توسعه پایدار و گردشگری پایدار: ۲۸

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۲-۱۰ حدود قلمرو توریستی: ۲۸
فصل سوم: ویژگی های محیطی و اکولوژکی شهرری
۳-۱ویژگیهای محیطی و اکولوژیکی شهر ری ۳۱
۳-۱-۱ موقعیت و ویژگی جغرافیایی ۳۱
۳-۱-۲ موقعیت طبیعی ۳۱
۳-۱-۳ موقعیت سیاسی ۳۲
۳-۱-۴ موقعیت شهرستان ری نسبت به مناطق شهرداری تهران وسعت ۳۲

۳-۱-۵ وسعت ۳۲
۳-۲ ویژگیهای زمین شناسی ۳۳
۳-۲-۱ سازند آبرفتی هزار دره ۳۳
۳-۲-۲ سازند آبرفتی ناهمگن شمال ری ۳۴
۳-۲-۳ سازند رسی کهریزک ۳۵
۳ -۲-۴ سازند آبرفتهای جنوب شهر ری ۳۵

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۳-۲-۵ آبرفتهای کنونی ۳۵
۳-۳ وضعیت ژئومورفولوژی ۳۶
۳-۴ ویژگیهای توپوگرافی ۳۷
۳-۴-۱ مناطق مرتفع ۳۸
۳-۴-۲ مناطق پست و هموار ۳۸
۵-۳- گسلهای منطقه ۳۸
۱-۵-۳-گسله فشاری مشار ۳۹
۲-۵-۳- راندگی شمال تهران ۳۹
۳-۵-۳- گسله جنوب شهر ری ۴۰

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۴-۵-۳- گسله کهریزک ۴۰
۵-۵-۳- گسله پیشوا ۴۰
۶-۵-۳- گسله رباط کریم ۴۱
۷-۵-۳-گسله موره ۴۱
۸-۵-۳- گسله گرمسار ۴۱
۹-۵-۳-گسله آراد ۴۱
۱۰-۵-۳-گسل پارچین ۴۲
۱۱-۵-۳- گسل تنباکویی ۴۲
-۱۲-۵-۳گسل بی¬بی شهربانو ۴۳
-۱۳-۵-۳گسل چشمه علی ۴۳

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

-۳-۶ویژگیهای آب و هوا: ۴۴
۱-۶-۳- دمـا ۴۶
۲-۶-۳- میانگین حداکثر دمای روزانه ۴۶
۳-۶-۳- بـارش ۴۷
۴-۶-۳- رطوبت نسبی هوا ۴۸
۵-۶-۳- روزهای یخبندان ۴۸
۶-۶-۳- منطقه خشکی ۴۹
۷- ۶-۳- بادها ۵۰
ویژگیهای منابع آب ۵۱
۱-۷-۳منابع آب سطحی ۵۴
الف- رودخانه کـن ۵۵
ب- رود شور ۵۵
۲-۷-۳- منابع آبهای زیرزمینی ۵۶
۳-۷-۳- کیفیت آبهای سطحی و زیرزمینی ۵۸

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۸-۳- ویژگیهای خاک ۶۰
۱-۸-۳- خاکهای نیمۀ شمالی ۶۰
۲-۸-۳- خاکهای نیمۀ جنوبی ۶۱
۳-۸-۳- خاکهای دشت ری ۶۱
۴-۸-۳- خاکهای فشافویه ۶۲
۵-۸-۳- خاکهای غار غربی ۶۳
۶-۸-۳- خاکهای آبرفتی دامنه¬ای ۶۴
۹-۳- پوشش گیاهی ۶۵
۹-۱-۳- قابلیت اراضی ۶۶
ناهمواری ها ۶۹
۳-۱۰ویژگیهای زندگی جانوری ۷۰
جاذبههای توریستی مذهبیـ شهرری ۷۱

فصل چهارم: جاذبههای توریستی مذهبی- شهرری
مقدمه ۷۲
۱- آستانه حضرت عبدالعظیم¬حسنی(ع) وبقاع متصل و مجاور آن(امامزاده حمزه و امامزاده

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

طاهر) ۷۴
زندگی حضرت عبدالعظیم حسنی(ع) ۷۶
طرح توسعه استان مقدس حضرت عبدالعظیم (ع) ۷۸
عملکرد چندگانه کاربریهای واقع در مجموعه حرم عبدالعظیم(ع) ۸۴
۲- بقعه امامزاده عبدالله (ع) و گورستان آن ۸۵
-۳بقعه امامزاده هادی و شهیده زینب خاتون (علیهما السلام) ۸۷
۴- بقعه بیبی زبیده ۸۷
۵- بقعه بیبی شهربانو(س) ۸۸
۶- بقعه ابن بابویه و گورستان آن ۸۹
۷-امامزاده هاجر خاتون ۹۰
۸-مقبره شیخ کلینی ۹۰

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۹-بقعه جوانمرد قصاب ۹۱
۱۰- مقبره جبار باغچهبان ۹۲
۱۱- آرامگاه سید احمد طباطبائی ۹۳
۱۲- بهشت زهراء (س) ۹۴
۱-۱۲- گلزار شهدا ۹۴
۲-۱۲- بنای یادبود شهدای حج خونین: ۹۵
۳-۱۲- قطعه هنرمندان ۹۵
۴-۱۲- مزار شهدای هفتم تیر ۹۵

۵-۱۲- موزه شهدا ۹۶
۶-۱۲- مرقد مطهر امام خمینی (ره) ۹۷
بـ آثار باستانی و تاریخی و سایر ۹۷
۴-۱- استقرار مجموعه حرم حضرت عبدالعظیم(ع) ۱۲۷
۴-۱-۱- توسعه کالبدی تا سال ۱۳۰۰ (ه.ش) ۱۲۹
۴-۱-۲- توسعه کالبدی تا سال ۱۳۳۵ (ه.ش) ۱۲۹
۴-۱-۳- توسعه کالبدی تا سال ۱۳۵۵ (ه ش) ۱۲۹

۴-۱-۴- توسعه کالبدی تا اکنون ۱۳۰
عناصر مهم و نحوه شکلگیری کالبدی ۱۳۰
آزمون فرضیات، نتیجه گیری و پیشنهادات ۱۳۳
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
مقدمه ۱۳۴
سؤالات تحقیق ۱۳۴
۵-۲- آزمون و بررسی فرضیه ۱۳۶
۵-۲- بررسی فرضیۀ ۱۳۶
جمع بندی و نتیجه گیری ۱۴۰
پیشنهادات ۱۴۱
پیشنهادات برای تحقیقات آتی ۱۴۲

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

حرف آخر ۱۴۳
ضمائم ۱۴۴
منابع وماخذ ۱۴۵

فصل اول
کلیات

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

مقدّمه:
در آداب و رسوم و فرهنگ عامه مردم ایران سفر و مسافرت جایگاه و اهمیت ویژه ای به علت گسترش اطلاعات، و آگاهیها و شناخت دارد. همچنین در دین اسلام هم به رفتن سفر و بدست اوردن تجربه و دیدن اماکن و منطقه های مناسب که بتواند ذهن و تفکر بشر

را به سوی خالق هستی سوق دهد تأکید فراوان شده است. با سفررفتن انسان با آداب و رسوم و عقاید فرهنگها و با زبانهای قومی و محلی سرزمینهای مختلف آشنا می شود و دیدن مناطق مختلف موجب رشد و کمال انسان و تغییر روحیه او میشود. به ویژه

کشورهایی که صاحب تمدن و قدمت فرهنگی بیشتری باشند موجبات رونق فکری و روحی انسان را بیشتر فراهم می کنند. ودر این زمینه نباید از کشور خودمان ایران غافل باشیم که با وجود اماکن تاریخی و جاذبه های طبیعی و اماکن زیارتی هنوز نتوانسته جایگاه ویژه ای برای خود پیدا کند که اینجانب شهرستان ری را به عنوان شهری مذهبی و تاریخی انتخاب

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

کرده ام تا با تجزیه و تحلیل و مسایل مختلف آن بتوان به این پرسش پاسخ داد که آیا شهر ری با داشتن این همه پتانسیل گردشگری توانسته از لحاظ توریسم مذهبی و تاریخی جایگاه مناسبی پیدا کند؟ آیا با وجود امامزاده های متعدد، قبور اشخاص مشهور علمی و

فرهنگی و آثار تاریخی فراوان مانند: چشمه علی، برج طغرل، کاروانسرای عباسی، دژ رشکان و … و از همه مهمتر آرامگاه حضرت عبدالعظیم حسنی (ع) و دو امامزادۀ همجوار ایشان (امامزاده حمزه (ع) و امامزاده طاهر (ع)) توانسته با شهرهای مذهبی دیگری چون مشهد و قم و شیراز به رقابت بپردازد؟!

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

شهر ری با قدمتی ۸ هزار ساله وعنوان پایتختی در چندین دوره و در حکومتهای مختلف به عنوان یکی از خیلی از شهرهای بزرگ کشور دارای منزلت و برتری بوده است ولی اکنون

بدلیل نبودن هتلهای چند ستاره فقدان وسائط حمل و نقل مناسب نتوا نسته قابلیت¬های خود را نشان دهد و زوار را در فصول مختلف سال به سمت خود بکشاند نکته دیگر آنکه حتی همجواری شهرری با تهران هم نتوانسته کمکی به این شهر نماید.

۱-۱بیان مسئله:
شهر ری با قدمت هشت هزار ساله ای که دارد یکی از شهرهای مهم ایران محسوب می شود.این شهر با آثار تاریخی فراوانی که دارد نه تنها بیانگر این نکته است که در دوران قبل

از میلاد جایگاه ویژه ای داشته بلکه در دوران اسلامی هم به عنوان پایتخت و هم به عنوان شهری مهم از لحاظ سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و مذهبی مطرح بوده است.

شهر ری در طول قدمت هشت هزار ساله ی خود متأسفانه دچار حملات سنگینی توسط دیگر حکومتها گردیده که این مسئله باعث شده است که خساراتی شدید بر این شهر وارد شود که تاکنون هم جبران نشده است. در دوران قبل از میلاد در شهر ری آثاری از اشکانیان

و ساسانیان بدست آمده که متأسفانه یا مورد تخریب حکام آن روز گار قرار گرفته ویا بر اثر حوادث طبیعی تخریب گردیده است. و آثار فراوان و مهمی هم که در دوران اسلامی ایجاد شده با حملۀ وحشیانۀ مغولها مورد تاراج و نابودی قرار گرفته است.حمله ی مغول در این

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

شهر مانند سایر نقاط ایران در نابودی نسل و جمعیت این شهر هم تأثیر فراوان داشته است.
اما با تمام این مسائل شهر ری توانسته است با تغییر و تحول فراوان و وجود افرادی دانشمند و صاحب سبک باز جایگاه خود را حفظ نموده و در تجارت و بازرگانی با دیگر شهرهای مهم ایران خود را به عنوان یکی از مناطق مهم بازرگانی و علمی مطرح نماید.

وجود اماکن مذهبی مانند حضرت عبدالعظیم حسنی (ع)، امامزاده حمزه (ع) و امامزاده طاهر (ع) که هر سه از نوادگان و خاندان امام اول شیعیان می باشند موجب رونق و پیشرفت و تقدس این شهر گردیده و نیزاین مسئله باعث شده که روز به روز بر محبّان این بزرگواران افزوده شود .وجود روایاتی از معصومین مانند آنکه هر کس به زیارت حضرت عبداعظیم الحسنی نائل گردد مثل آن است که به زیارت امام حسین (ع) رفته باشداز

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

دلایل این رویکرد مردم می باشد.حضرت عبدالظیم حسنی (ع) ۴ امام را زیارت نموده، و تا قبل از بدنیا آمدن امام دوازدهم (عج) زنده بود است.مطمئناایشان دراثر مصاحبت با این ۴ امام (امام رضا (ع)، امام جواد (ع)، امام هادی (ع)، امام حسن عسکری (ع) به این درجه نائل گردیده اند.

نزدیکی شهر ری به تهران موجب گردیده تعداد فراوانی زائر به این مکان مقدس روی آورند و لازم به ذکر است شهر ری دارای۴ امامزاده و اماکن مقدس دیگر مانند: امامزاده عبدالله، ابن بابویه و بی بی شهربانواست که همواره علاقمندان رابه این شهر کشانده و موجب رونق

توریسم مذهبی استان تهران گردیده است. سفرهای ۱ روزه ای هم که از سوی میراث فرهنگی و یا آژانس های گردشگری تدارک دیده شده موجب رونق اینگونه سفرها و شناساندن این مکان مقدس گشته است.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

اکنون شهر ری با وسعت ۲۲۹۳ کیلومتر و جمعیت ۲۹۷۷۱۱۰ )۱۳۸۵( نیاز به توجه ویژه ای برای گسترش توریسم دارد. شهر ری با وجود آثار تاریخی فراوانی که قبلا بدان اشاره شد،نیاز گسترده به توجه ویژه ای برای گسترش سفرهای ۱ روزه و ارزان قیمت برای تمام مردم ،بخصوص مردم استان تهران که با خیلی از جاذبه¬های فرهنگی و مذهبی غریبه

هستنددارد. با رشد روز افزون وسایط نقلیه در شهر مانند احداث مترو شهر ری و نیز دانشگاه آزاد اسلامی واحد شهر ری می¬توان مناطق مختلف شهر را با برنامه¬ریزی و بودجه مناسب طوری مطرح ساخت که تعداد زیادی از مردم شهر تهران و افرادی که از

شهرستانها به امیدی به تهران سفر می کنند تا زندگی جدید تشکیل دهند به این قسمت از شهر بیایند تا جمعیت استان تهران به طور ایده آل تقسیم شده و محلات جنوبی آن هم به پیشرفت مناسبی برسند.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۱-۲- ضرورت و اهمیت موضوع:
شهر ری به دلیل وجود پتانسیلهای زیاد تاریخی و فرهنگی و مذهبی هنوز نتوانسته است جایگاه ویژه خود را به طور کامل پیدا نماید همچنین این شهر با داشتن قدمت تاریخی زیاد خود نه تنها نتوانسته با شهرهایی که جاذبه های تاریخی دارند رقابت نماید بلکه با شهرهایی که پتانسیل مذهبی دارند مانند (مشهد و قم) هم نتوانسته رقابت نماید و در

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

جایگاه اصلی خود قرار گیرد ولی باید گفت: نوع بافت قدیمی شهر و تغییرات کند آن و فقدان هتلهای بزرگ و چند ستاره و نبود راه هوایی و وابستگی به شهر تهران موجب گردیده است تا این شهر پیشرفت چندانی نکند و از قافلۀ رقابت با دیگر شهرها باز بماند.

با توجه به قابلیت بالای مذهبی شهرری متاسفانه این شهر از لحاظ جذب توریست به خصوص توریست مذهبی دارای جایگاهی ویژه و مناسب نمی باشد که این در این زمینه نیاز مبرم به برنامه ریزی و توجه مسئولین و بودجه کلان و فرهنگ سازی مردم این شهر برای جذب توریست وجود دارد.

۱-۳- اهداف تحقیق:
یکی از اهداف محقق در این زمینه شناساندن پتانسیل های مذهبی و تاریخی شهر ری است که به درستی شناسایی نشده اند دوم اینکه قدمت این شهر در گذشته و حکومتهایی که در آن بر سر کار بوده اند و جایگاه مذهبی شهر ری و وجود آثار تاریخی بجا

مانده و نوع قرارگیری این شهر از لحاظ موقعیت جمعیتی اجتماعی بعد از شهر تهران و کرج و نوع قرار گرفتن این شهر از لحاظ توریست با داشتن حداقل امکانات در این شهر از دیگر اهداف این تحقیق بوده است.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۱-۴- سئوالات تحقیق:
۱- جایگاه توریسم مذهبی و جذب توریست فرهنگی شهر ری کجاست؟
۲- روند توسعه شهر ری در جذب توریست چگونه است؟

۱-۵- فرضیه های تحقیق:
۱-وجود قابلیت های طبیعی و انسانی بویژه کاربری اراضی متناسب با آنها سبب پیشرفت صنعت گردشگری و جذب گردشگر در منطقه شده است.

۱-۶- پیشینه تحقیق:
در مورد شهر ری در زمینه¬ی موضوعات مختلف، مقالات و تحقیقات مناسبی در مقاطع کارشناسی ارشد و رساله¬های دکتری صورت گرفته است که مسلما پژوهشگران از آنها اطلاع و آگاهی داشته اما در زمینه ی جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

تحقیقات تخصصی انجام نشده است و این تحقیق بر آن است که به این مهم بپردازد.

۱-۷- قلمرو تحقیق: (مکانی و زمانی)
قلمرو این تحقیق استان تهران و قسمت جنوبی آن شهر ری می باشدکه از قدیم ترین و با سابقه ترین شهرهای دنیا بوده و محقق سعی کرده از نقاط مختلف شهر ری چه جاذبه های تاریخی و مذهبی آن و چه محلات قدیمی و کتابخانه ی شهرری مطالبی را مطرح

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

نموده تا با بیان این مطالب قسمتهای مختلف شهر ری مورد کالبد شنا سی قرار گرفته و تا آنجا که امکان دارد مطلبی از قلم نیفتد محل مستقیم این تحقیق اماکن متبرکه ، و قلمرو زمانی از اواخر مهرماه سال ۸۸ تا بهمن ۸۸ می باشد.

۱-۸- مراحل انجام کار و روش تحقیق:
۱-۹-۱- شیوه گردآوری اطلاعات بصورت کتابخانه ای
۱- استفاده از کتب تاریخی جهت مستند نمودن مطالب

۲- استفاده از مقالات و رساله های کارشناسی ارشد و دکتری در مورد شهر ری
۳- استفاده از سایت های اینترنتی در مورد شهر ری

۱-۸-۲- روش تحقیق:
۱- تحقیق بصورت میدانی
۲- استفاده از اطلاعات افراد ذی¬صلاح در آژانسهای گردشگری و مسئولین آستان مقدس و متبرک حضرت عبدالعظیم الحسنی (ع)

۱-۹- محدودیت های تحقیق:

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۱- کمبود وقت
۲- دشواری در دسترسی به منابع مکتوب به روز
۳- کمبود منابع تخصصی در رابطه با توریسم شهر ری

۱۰- واژگان کلیدی:
جهانگرد (گردشگر)، گردشگری مذهبی، جغرافیای تاریخی شهرری و …

فصل دوم
مبانی نظری

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

مبانی نظری
مقدمه:
امروزه جهانگردان پیام آوران صلح و دوستی تلقی شده ومی توانند در کاهش بحران ها در سطح جهانی نقش آفرینی نموده و نشر دهندگان صلح و دوستی باشند. صنعت توریسم سبب ارتقاء زیرساختارهای شهری وسائط حمل و نقل راه ها و جاده ها و به طور کلی

ارتقاء کیفیت جامعه و ایجاد شغل، افزایش شادابی افراد و و ضعیت اقتصادی آنها می شود.
توریسم، گردشگری یا جهانگردی به فعالیت هایی اطلاق می شود که طی آن، انسانها برای بهره برداری معنوی از طبیعت و آشنایی با فرهنگ، تاریخ و آداب و رسوم سایر ملتهای کره زمین اقدام به سفر به آن نقطه می کنند.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

توریسم از ابعاد مختلفی قابلیت بررسی دارد که آشنایی با ابعاد گوناگون آن سبب رونق این صنعت در کشورها شده است و آنان که با ابعاد مختلف آن توجهی نداشته اند دچار

خسران و زیان شده اند. شناخت کامل از این عوامل برای مسئولین مجریان صنعت توریسم کشوری می تواند راهگشا و اسباب توفیق صنعت گردشگری را به همراه داشته باشد.

۲-۱جغرافیای تا ریخی
شرح تغییرات عوامل جغرافیایی در طول زمان است که در آن تا ثیر گذشت زمان و مداخله بشر در طبیعت و تاثیر محیط های جغرافیایی در پدیده های تاریخ بررسی می شود.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

جغرافیای تاریخی شهر ری:
در رابطه با جغرافیایی تاریخی ری باید گفت؛ ری یا رگای باستان یکی از کهنترین شهرهای ایران بود. رگا، شهری است که در کتیبههای سده ششم ق.م توسط داریوش آمده است.شهر ری به علت قدیمی بودن شیخ البلادیا ام البلاد نیز خوانده میشد. بعدها سلوکیان در کنار خود معبر کوهستانی شهر خاراکس را که همان «ارزی» قرون وسطی

میباشد را بوجود آوردند.
در همین مکان بود که فرهاد اول اشکانی در نیمه اول سده دوم میلادی مردم «ماردوی» را مکان داد. شهر ری را اعراب در قرن هفتم میلادی فتح کردند.این شهر در بعضی اوقات مقرحکامی بود که تمامی نیمه شرقی ایران و از جمله خراسان را تصدی میکردند. یکی از

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

این حکام خلیفه آتی مهدی (پدر هارون الرشید) بود که در ایام خلافت پدرش منصور حاکم این خطه بود.ری در توسعه و آبادی شهر کوشید و آنرا به اسم خود محمدیه نامگذاری کرد. این اسم را اغلب روی سکههایی که مهدی به هنگام حکومت در ری ضرب کرده است میتوان یافت.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

نام ری در منابع باستانی به کرات و به اشکال گوناگون برده شده است. در پیوستهای غیررسمی منسوب به تورات کتاب مقدس یهودیان به نامهای «توتیت» و «زودیت» به ترتیب این شهر «راکس» و «راگو» ذکر شده است.

در کتاب مقدس زرتشتیان نام ری از چند جهت برده شده است. یکی از آن جهت که این شهر زادگاه زرتشت بوده که آن را به نام «رغه» و «راگا» یاد کرده است.
سلوکیان به ری «اروپا» و اشکانیان «ارشکیه» لقب داده بودند.

اشکانیان این شهر را پایتخت خود قرار داده بودند ولی وقتی ساسانیان به پادشاهی میرسند دوباره این شهر را به نام باستانی آن «ری» نامیدند. (تاریخ شکانیان، محمد حسن خان اعتماد ال سلطنه)
در بسیاری از منابع اسلامی «محمدیه» عنوان دیگری است که برای ری ذکر میشود. این تعدد نام برای شهر ری از آن جهت بود که هر کدام از شاهان که کمر به آبادانی این شهر میبستند نام دلخواه خود را برآن مینهادند.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

ری نیز همانند دیگر شهرهای بزرگ از کهندژ، شهرستان وربضیتشکیل می شد، مسجد جامعی که مهدی بنا کرده بود مانند سمرقند و بخارا در بین کهندژ و شهرستان واقع بود. و قلعه روی تپه شیبداری بنا شده بود و از بالای تپه منظره وسیع شهر هویدا بود.

بسیاری از مورخان بنای نخستین این شهر را به شیت بن آدم و گروهی به شاهان اساطیری باستان از جمله به هوشنگ پیشدادی فرزند کیومرث و بعضی نیز به «روی» یا «رازی» فرزندان نوح نسبت دادهاند.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

قدیمیترین آثار مکشوفه در ری متعلق به هزاره ششم است که آثار این دوره از چشمه علی در شمال ری توسط اریک اشمیت در سالهای ۱۹۳۶-۱۹۳۴ از این تپه بدست آمده و مربوط به دوران نوسنگی میباشد.

ری دارای نامهای قدیمی بوده از جمله: آرساسیا، آرساکیا، ارشکیه، اروپس، اروپوس، آلری، اروپا، اورپس، ائوروپوس، بت رازیکایه، دورا، راجیس، راجیش، راجیک، راز، رازی، رازوک،

راژس، راک، راکس، راکیا، راگ، راگا، راگای، راگز، راگس، راگو، راگیا، راگیانا، رام اردشیر، رام پیروز (رام فیروز)، رائی، راورپس، رای، رغه، رگ، رگا، رگس، رگه، ری اردشیر، ریشهر، شیخالبلاد، مادپایین، مادراجیبانا، مادرزادی، مادراگیان، مادرگیانا، مادسفیلا، محمدیه، مدی، ئوروپوس.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

پس از سقوط سلسله شکوهمند هخامنشی و مرگ اسکندر نوبت به سلسله سلوکیان که یونانی بودند رسید و در عهد سلوکیان در ری زلزلهای شدید روی داد و شهر بر اثر این زلزله ویران شد و سلوکوس اول بین (سالهای ۳۱۲-۲۸۰ قبل از میلاد) شهر را دوباره ساخت

و نام زادگاه خود اورپس را بر آن نهاد، به همین خاطر در دوران سلوکیان از شهر ری به نام اورپس در تاریخ یاد میشود. (تاریخ اشکانیان محمد حسن خان اعتماد السلطنه)
در عصر اشکانیان به علت اینکه آثار بجا مانده از اشکانیان توسط سلسله بعدی یعنی

ساسانیان از بین رفته است.در این مورد اطلاعات زیادی در دست نیست ولی آنچه مسلم است ری همچنان اهمیت خود را حفظ کرده و برج و با روی عظیمی در نزدیکی ابتدای

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

چشمه سوربن یا چشمه علی فعلی که اختصاص به شاهان و امرا داشت ساخته شده است. در این دوران ری به صورت یک مرکز دینی تجاری و قطب کشاورزی و دامداری به حیات خود ادامه داده است. ری در زمان ساسانیان برحسب آنچه در برخی متون تاریخی آمده اردشیر اولین شاه ساسانی پس از آنکه اردوان شاه اشکانی را کشت به سلطنت

رسید و به منظوره تحکیم سلطنت خود موبدان را از ری به بارگاه خود دعوت کرد و قول داد که آیین زرتشت را ترویج و تحکیم کند. آئین زرتشتی در دوران ساسانیان رواج یافت و از سوی شاهان ساسانی به آن اهتمام و توجه بسیاری میشد.

شهر ری در دوران ساسانیان از مراکز بزرگ دینی زرتشتیان بوده و در آن بوسیله موبدان موبد نوعی حکومت دینی نظیر و اتیکان وجود داشت. باید گفت: ری در دوره ساسانیان شهر مقدسی نامیده شد و آتشکده ری از بزرگترین آتشکدههای آن عصر بود که بقایای آن نیز هماکنون وجود دارد.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

با نابودی ساسانیان در سال ۲۱ هجری توسط مسلمانان حکومت مرکزی آنها از بین رفت و کشور ایران و ممالک تابعه آن نیز به تدریج تکهتکه گردیدند و هر شهر به دست مرزبانان آن افتاد، برخی به جنگ با مسلمانان میپرداختند و برخی نیز پرداخت جزیه را گردن میگذاشتند.

در این زمان بود که بهتدریج شهرهای ایران تسلیم مسلمانان میشدند و ری هم از این امر مستثنی نبود و توسط سپاه نعیم بن مقرن تسلیم شد و مردم هم با لشکریان مسلمان صلح کردند. و حکومت به فردی بنام آرین ملقب به زینبدی رسید.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

در زمان حکومت ابوالحسن مادرانی تشیع در این شهر علنی شد و گسترش یافت وی در سال ۲۷۵ ری را تصرف کرد و پس از فتح ری تشیع را در شهر آشکار کرد. با حکومت یافتن حاکمی شیعه، شیعیان مجال پیدا کردند و معرفت فضائل خاندان رسول خدا را بیان کردند و

این امر خود در میزان گرایش مردم به تشیع تأثیر میگذاشت. ری در آغاز قرن چهارم دوران

پرشکوهی از رشد و توسعه خود را آغاز کرد و این عهد مرداویج دیلمی اولین شاه خاندان زیاری بود. مرداویج در سال ۳۱۵ هجری در صحنه سیاست ظاهر شد و در سال ۳۱۹ هجری استقلال یافت و پایتخت خود را ری قرار داد.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

ری در زمان آل بویه توسط رکن الدوله اداره میشد و پایتخت آن محسوب میشد و در این زمان باز هم بر اهمیت ری افزوده شد. رکن الدوله در سال ۳۶۶ هجری از دنیا رفت و در ری دفن گردید. پس از وی مویدالدوله و پس از او برادرش فخرالدوله به سعی صاحب بن عباد وزیر شیعی آلبویه حکومت را در ایران بهدست گرفتند. در آن هنگام اینان لقب ملک داشتند و

نامشان در بغداد پس از نام خلیفه بر منابر و در خطابهها خوانده میشد. ری در حکومت آلبویه به مرکز سیاسی فرهنگی ایران و جهان اسلام تبدیل شد و این امر رونق دانش و ادب را در این شهر در پی داشت. ری در عهد آلبویه بار دیگر گسترش یافت. این بار ری که

در زمان حکومت زیبندی تخریب شده بود بازسازی شد و این بخره پس از آن به نام فخرالدوله، فخرآباد نامیده شد.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

ری که در زمان ساسانیان شهر مهم مذهبی زرتشتیان و یکی از مراکز مهم تربیت مغان و مو بدان زرتشتی محسوب میشد و با نام «زعه» از آن یاد میشد اکنون تبدیل به یکی از شهرهای مهم اسلامی شده بود.

۲-۲- تعریف جهانگرد (گردشگر):
به کسی اطلاق می شود که کشور و یا شهر محل اقامت خود را حداقل به مدت ۲۴ ساعت ترک کرده و در کشور و یا شهر دیگر اقامت گزیند و دوباره به سرزمین خود باز نگردد.

انواع جهانگردی با توجه به انگیزه:
بر اساس تعاریف سازمان جهانگردی، جهانگرد کسی است که به سرزمین یا کشوری غیر از محل اقامت دائمی خود مسافرت می کند و دست کم یک شب و حداکثر یک سال در آنجا می ماند و دلیل عمدۀ مسافرت او تفریح، استراحت، دیدار بستگان، درمان، زیارت اماکن

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

مقدس، بازدید از آثار تاریخی و مراکز هنری و فرهنگی، شرکت در مسابقات ورزشی یا تماشای آن، دیدن نمایشگاه های بازرگانی با مراکز فعالیت¬های اقتصادی و شرکت در همایش ها و نشست ها است. (www.aftab.ir)

۲-۲-۱- همایش ها:
به برکت ارتباط و دوستی میان ملل از سوی دیگر، بروز مشکلات گوناگون اقتصادی، سیاسی نظامی، فرهنگی و … در سطح ملی و بین المللی هر ساله نشست ها و

گردهمایی های بسیار در گوشه و کنار جهان، برای یافتن راه حل مسائل و بستن پیمان ها، برگزار می شود و هزاران تن از نمایندگان دولت ها و … در این گردهمائی شرکت می کنند.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۲-۲-۲- اقتصادی و بازرگانی:
به گواهی تاریخ، انسان از بدو پیدایش، همواره در پی معاش و تأمین نیازهای زندگی، مسکن و محل اقامت دائمی خود را ترک می کرده و برای مبادلۀ کالا و دست ساخته های خویش با سایر نیازمندیهای زندگی راهی شهرها و کشورهای دیگر می شده است.

هر سال و هر ماه، در سراسر گیتی، در شهرها و کشورهای گوناگون، نمایشگاههایی برای معرفی کالاهای تولید شده برگزار می شود و گروه کثیری از بازرگانان با مردم عادی برای آشنایی با آخرین دستاوردهای صنایع و کشاورزی و بازاریابی برای این کالاها به نمایشگاهها مراجعه می کنند.

هم اکنون و به ویژه به سبب رونق روابط بازرگانی میان کشورهای مختلف، برپائی نمایشگاههای محلی، منطقه ای، ملی و بین المللی بسیار رایج است و میلیونها تن از این نمایشگاهها دیدن می کنند.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۲-۲-۳- ورزشی:
همزمان با پیشرفت هائی که در تمامی شئون زندگی انسان روی داده است. ورزش و امور مربوط به تقویت جسم- که تأثیر به سزائی در سلامت روح داد. بسیار گسترش یافته است.

پیدایش رشته های مختلف ورزشی، ذوق و شوق مردم به ویژه جوانان به ورزش و دیدن مسابقات ورزشی امروزه به صورت یکی از فعالیتهای تفریحی- آموزشی- فرهنگی مردم

جهان در آمده است. هم اکنون از ورزش و مسابقات ورزشی برای ایجاد مودت و دوستی میان ملت ها، گفتگوی تمدن ها و مبارزه با فساد استفاده می شود. از این رو هر ساله

میلیونها پیر و جوان برای شرکت در مسابقات ورزشی با دیدن آنها راهی سرزمین ها و کشورهای جهان می شوند ولی شهر ری نتوانسته در این مورد موفق عمل کند.

جغرافیای تاریخی و توریسم مذهبی شهر ری

۲-۲-۴- تاریخی و هنری و فرهنگی:
هر ساله تعداد بی شماری از مشتاقان برای دیدار یادمان های تاریخی، جشنواره های هنری و مراکز فرهنگی به سراسر جهان به ویژه به کشورها و سرزمین های تاریخی سفر می¬کنند. این جهانگردان که معمولاً به سراسر جهان بویژه به کشورها و سرزمینهای

تاریخی سفر می¬کنند. این جهانگردان که معمولاً منزلت فرهنگی و علمی ویژه¬ای دارند و تعداد کثیری از جهانگردان را تشکیل می¬دهند، گاه در گردهمائی¬های فرهنگی-

تاریخی شرکت می¬نمایند و از گنجینه¬ها، کتابخانه¬ها و دانشگا%