توضیحات

مطالعات معماری طراحی ترمینال مسافربری

رساله ترمینال مسافربری 

چکیده

شبکه راه های زمینی به علت وسعت کاربری های مختلف، سهولت استفاده، کم هزینه و استفاده عمومی آن، به ویژه برای طبقات متوسط و کم درآمد

جامعه و همچنین گستردگی آن به فراسوی مرزها، از خدمت رسانی و بهره دهی زیادی برخوردار است. نقاط شروع و پایان سفرهای زمینی از جمله

اساسی ترین، مهمترین و بحرانی ترین گزینه های تصمیم گیری و اجرای برنامه های اقتصادی و اجتماعی جوامع محسوب می شوند.

تشخیص و تعیین چنین مکان هایی در هر شهر و منطقه، از استراتژی های مهم توسعه شهری و منطق های است. علیرغم گسترش شبکه های مختلف حمل و نقل کشور در جابجایی مسافر (جاده ای، ریلی، دریایی و هوائی) بیش از ۹۰ درصد آن توسط جاده صورت میگیرد.

بر همین اساس ضرورت توجه و رسیدگی به وضعیت ارائه خدمات در این بخش (حمل و نقل جاده ای) آشکار میگردد.

این رساله شامل هفت فصل است. کلیات، انواع پایانه های مسافری جاده ای، فضاهای پایانه و خودروی طرح، مکان یابی پایانه های مسافری جاده ای،

برنامه ریزی کالبدی، معیارهای فنی طراحی پایانه های مسافری جاده ای، عناوین کلی هستند که در بخش های مختلف رساله را مورد بررسی قرار گرفته اند.

مطالعات معماری طراحی ترمینال مسافربری

متأسفانه در برخی از شهرهای کشور پیش از مطالعه و اجرای طر حهای جامع شهری، پایانه های برون شهری، دایر و توسعه بی رویه آن، بر اساس

دیدگاه های کوتاه مدت و رفع موقت ضرورت ها صورت گرفته است.

بدیهی است هرگونه انتخاب و توسعه پایانه های شهری باید در چهارچوب مطالعات

آمایش سرزمین، مسائل ترافیکی و حمل و نقل، مسائل زیست محیطی، مسائل اقتصادی- اجتماعی- فرهنگی و آموزشی، جامعه شناسی، بهداشت محیط صورت گرفته و سلامت جسمی و روانی، رفاه و کیفیت زندگی را به همراه داشته باشد.

ایجاد پایگاه های خدماتی- رفاهی، اقتصادی و فرهنگی در شهرها، اجرای برنامه های توسعه اقتصادی و اجتماعی را تسهیل نموده و نیازها و ضرورت

های سفر را با زندگی روزمره مردم، یکپارچه و هماهنگ خواهد نمود.

تدوین معیارهای فنی ایجاد و توسعه پایانه های جاده ای، نقطه آغاز و شروعی برای

برنامه ریزی یکپارچه، هماهنگ و متوازن توسعه اقتصادی در شهرها و نقاط مختلف

جمعیتی و ارتباط هماهنگ پایانه ها در سطح کشور خواهد بود. بدین

ترتیب ضمن پرهیز از دوبار هکاری ها، تقدم و تأخر انجام امور به

مطالعات معماری طراحی ترمینال مسافربری

صورتی تنظیم خواهد شد که بستری مناسب برای حمل و نقل، اشتغال، تولید، مصرف، سرمایه گذاری و افزایش تولید ناخالص ملی کشور فراهم آید.

از آنجا که عملکرد پایانه ها به ساختار فرهنگی و اجتماعی جامعه و عوامل

مختلفی از قبیل جمعیت و نرخ رشد، تعداد و نوع وسائل نقلیه، سیستم های

متنوع حمل و نقل، اقتصاد و… وابسته است، برای طراحی آنها در کشورهای مختلف، نمی توان معیاری واحد و نسخه ای از پیش تعیین شده را مورد

استناد و ملاک عمل قرار داد. بررسی پایانه های کشورهای مختلف اروپایی، آمریکایی و آسیایی، نشان گر تفاوت چشمگیر ضوابط یا راهکارهای مورد استفاده در هریک از آنهاست.

۱۱۵صفحه کامل فایل Word منابع دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

فهرست مطالب

فصل اول : طرح مسئله ……………………………………………………… ۱
۱-۱ طرح و بیان مسئله ………………………………………………………. ۲
۱-۲ اهمیت و ضرورت تحقیق …………………………………………………… ۲

۱-۳ اهداف تحقیق …………………………………………………………… ۲
۱-۴ تعریف واژگان و مفاهیم به کار رفته ………………………………………. ۳
فصل دوم : مطالعات پایه ……………………………………………………… ۵
۲-۱ تعریف ترمینال ……………………………………………………………. ۶
۲-۲ تاریخچه استفاده از اتوبوس ………………………………………………. ۶

۲-۳ حمل و نقل مسافر در کشور ……………………………………………. ۷
۲-۴ سیستم حمل و نقل ……………………………………………………. ۸
۲-۴-۱ سازه های زیر بنایی ………………………………………………….. ۹
۲-۴-۲ ناوگان حمل و نقل …………………………………………………….. ۹
۲-۴-۳ استفاده کنندگان از سیستم ……………………………………………. ۹

۲-۴-۴ پرسنل اداره کننده …………………………………………………….. ۹
فصل سوم : مطالعات اختصاصی ……………………………………………. ۱۴
۳-۱ انواع پایانه از نظر الگوهای قابل استفاده در طراحی …………………….. ۱۵

مطالعات معماری طراحی ترمینال مسافربری

۳-۱-۱ ترمینال تک بنایی …………………………………………………….. ۱۵
• ترمینال های متمرکز ……………………………………………………… ۱۵
• ترمینال های شعاعی ……………………………………………………. ۱۵
• ترمینال های خطی ………………………………………………………… ۱۵
۳-۱-۲ ترمینال های چند بنایی ……………………………………………. ۱۶
• ترمینال های چند بنایی خطی …………………………………………… ۱۶
• ترمینال های چند بنایی متمرکز ……………………………………………. ۱۷
• ترمینال های چند بنایی شعاعی ……………………………………………. ۱۷

۳-۲ بررسی ویژگی های ترمینال های بین شهری
…………………………………………….
۲۰
۳-۲-۱ دسترسی به ترمینال ……………………………………………. ۲۰
۳-۲-۲ حرکت در ترمینال ……………………………………………. ۲۱
۳-۲-۳ ارتباطات بیرونی ……………………………………………. ۲۲
۳-۲-۴ اجزاء اصلی و روابط کلی بین آنها ……………………………………………. ۲۳

۳-۳ بررسی سیستم های ورود و خروج مسافر ……………………………………………. ۲۵
۳-۴ نتیجه گیری ……………………………………………. ۲۸
فصل چهارم : نمونه ها ……………………………………………. ۳۰
۴-۱ مقدمه ……………………………………………. ۳۱

۴-۲ ترمینال جنوب تهران ……………………………………………. ۳۲

۴-۳ ترمینال کاوه اصفهان ……………………………………………. ۳۴
۴-۴ طرح ترمینال اردبیل ……………………………………………. ۳۵
۴-۵ ترمینال غرب تهران ……………………………………………. ۳۶
۴-۶ ترمینال مسافربری در مراکش ……………………………………………. ۴۰
۴-۷ ترمینال مسافربری در پارمای ایتالیا ……………………………………………. ۴۰
۴-۸ نتیجه گیری ……………………………………………. ۴۱
فصل پنجم : برنامه عملکردی و برنامه فیزیکی ……………………………………………. ۴۳
۵-۱ فضایابی براساس مشخص نمودن نیازهای مسافران ……………………………………………. ۴۴
۵-۲ نیازهای کلی ترمینال مسافربری ……………………………………………. ۴۴
۵-۲-۱ نیاز به ارتباط ……………………………………………. ۴۴
۵-۲-۲ نیاز به سیستم مدیریت و سرپرستی ……………………………………………. ۴۵

۵-۲-۳ نیاز به امنیت و برقراری نظم …………………………………………… ۴۵
۵-۲-۴ نیاز به حریم ………………………………………….. ۴۶
۵-۳ گروه گیرندگان خدمات ……………………………………………. ۴۶

۵-۳ -۱ مسافران ورودی و استقبال کنندگان ……………………………………………. ۴۷
۵-۳ -۲ مسافران خروجی و مشایعت کنندگان ……………………………………………. ۴۸
۵-۴ گروه ارائه کنندگان خدمات ……………………………………………. ۴۹
۵-۴ -۱ بخش سرپرستی و مدیریت ترمینال ……………………………………………. ۴۹
۵-۴ -۲ تعاونی های مسافربری ……………………………………………. ۵۰

۵-۴ -۳ بخش نگهداری و سرویس اتوبوسهای برون‌ شهری ………………………….. ۵۱
۵-۴ -۴ مهمان سرای رانندگان ……………………………………………. ۵۲

۵-۴ -۵ بخش غرفه های تجاری ……………………………………………. ۵۳
۵-۴ -۶ بخش بنیادها، نهادها و ارگانها ……………………………………………. ۵۴
۵-۵ توضیح فضاها ……………………………………………. ۵۶

مطالعات معماری طراحی ترمینال مسافربری

۵-۵ -۱ سالن ها ……………………………………………. ۵۶
۵-۵ -۲ سالن کانونی ……………………………………………. ۵۶

۵-۵ -۳ سالن عمومی ……………………………………………. ۵۷
۵-۵ -۴ سالن انتظار ……………………………………………. ۶۱
۵-۵ -۵ ورودی ها و خروجی ها ……………………………………………. ۶۳
۵-۵ -۶ سکوها ……………………………………………. ۶۴
۵-۵ -۷ بخش اداری ……………………………………………. ۶۵
۵-۵ -۸ خدمات رفاهی رانندگان ……………………………………………. ۶۶
۵-۵ -۹ خدمات جانبی خودروها ……………………………………………. ۶۶
۵-۵ -۱۰ جایگاه های تعمیراتی خودرو ……………………………………………. ۶۸

۵-۵ -۱۱ جایگاه های شستشو ( کارواشها و باس واشها) …………………………………… ۶۸
۵-۵ -۱۲ جایگاه های سوخت رسانی …………………………………………… ۶۹
۵-۵ -۱۳ توقف گاهها ……………………………………………. ۶۹
۵-۵ -۱۴ پارکینگ های خودروهای مسافری طرح ……………………………………………. ۷۰
۵-۵ -۱۵ کریدورهای حرکتی ……………………………………………. ۷۰

۵-۶ برنامه فیزیکی ……………………………………………. ۷۳
فصل ششم : مطالعات بستر طراحی ……………………………………………. ۷۸
۶-۱ شناخت بستر طرح ……………………………………………. ۷۹
۶-۱-۱ تاریخچه شهر اصفهان ……………………………………………. ۷۹

مطالعات معماری طراحی ترمینال مسافربری

۶-۱-۲ موقعیت جغرافیایی ……………………………………………. ۸۰
۶-۱-۳ ویژگی های فرهنگی ……………………………………………. ۸۰
۶-۱-۴ ویژگی های اقتصادی ……………………………………………. ۸۱
۶-۱-۵ جغرافیای انسانی اصفهان ……………………………………………. ۸۲
۶-۱-۶ مطالعات اقلیمی ……………………………………………. ۸۳
۶-۱-۷ نتایج داده های اقلیمی و تعیین جهات بهینه استقرار ساختمان ……………………… ۸۷
۶-۲ شناخت بستر طرح ……………………………………………. ۹۲
فصل هفتم : طراحی ……………………………………………. ۹۴

منابع و مأخذ
……………………………………………. ۱۰۵

-۱ طرح و بیان مسئله :

قبل از فرا رسیدن عصر جدید و رونق شبکه راه ها و حمل ونقل به کمک فن آوری های نو، در طول تاریخ، عمده ترین نوع سفرها را سفرهای جاده ای تشکیل می داد. در این سفرها برخی با پای پیاده و برخی دیگر که توان مالی داشتند، سوار بر چهارپایان، طی طریق می کردند.

فواصل زیاد میان مراکز تمدن شهری، ناهمواری و ناامنی راه ها و مهمتر از همه، نوع وسیله جابجایی، زمان سفر را طولانی می کرد و لزوم اسکان بی نراهی را متذکر م یشد. بر اساس شواهد مبتنی بر اسناد تاریخی، ایران در احداث جاده و کاروا نسرا و ایجاد سیستم ارتباطات، پیش قدم بوده است.

به عقیده محققان، ایجاد و توسعه ساخ تو ساز کاروان سرا در ایران، از مهمترین دستاوردهای معماری ایرانی، به ویژه در دوره اسلامی است. این الگوی

سفر و جابجایی مسافر و کالا، تا قرنهای متمادی ادامه داشت.

با ورود اتومبیل به ایران در اواخر دوره قاجار و متعاقباً گسترش روزافزون تعداد خودروها در

دهه های پس از آن، معماری و شهرسازی ، ارتباطات، حمل و نقل و بسیاری از دیگر عرصه های زندگی ایرانیان دستخوش دگرگونی های چشمگیری

شد. با ورود خودروها به ناوگان حم لو نقل بین شهری در دوره پهلوی اول، گاراژها عهده دار برقراری سفرها شدند. با افزایش جمعیت شهرها و در نتیجه تقاضای روزافزون سفر، گاراژها پذیرای مراجعین بیشتری شدند به تدریج و در طی ده ههای بعد، حمل و نقل بین شهری به تدریج به صورت یک معضل

شهری، به ویژه برای شهرهای بزرگ درآمد. از ای نرو مسئولان امر،

مطالعات معماری طراحی ترمینال مسافربری

به فکر ساماندهی حمل و نقل مسافر در شهرها افتادند. فکر تأسیس پایانه ها در

ایران به سبک ترمینال های اروپا، اول بار در سال ۱۳۲۸ مطرح شد، ولی تا زمان اجرای اولین طرح پایانه ها در کشور، سال ها طول کشید. در سال ۱۳۵۳، شهرداری تهران طرح ساختمان ایستگاه بزرگ اتوبوس رانی را در حوالی میدان توپخانه مطرح کرد. مشخص نبودن مرجع قانونی برای سرپرستی و

ساماندهی خدمات این حوزه، سبب بروز برخی معضلات شده بود. سرانجام احداث اولین پایانه مسافری در سال ۵۴ در اراضی خزانه تهران، آغاز و عملیات اجرایی آن، در سال ۵۸ تکمیل گردید.

۱-۲ اهمیت و ضرورت تحقیق :

امروزه با وجود گسترش شبکه های مختلف حمل و نقل، از میان انواع شیوه های جابجایی مسافر در کشور (جاده ای، ریلی و هوائی)، بیش از ۹۰ درصد توسط جاده صورت می گیرد. بر همین اساس ضرورت توجه و رسیدگی به

وضعیت ارائه خدمات در این بخش(حمل و نقل جاده ای) بیش از پیش

آشکار می گردد.مکان یابی مناسب برای ساخت ترمینال نیز از اهمیت خاصی برخوردار است وباید در نقطه ای از شهر قرار بگیرد که در دسترس مردم آن منطقه باشد و نیازهای آنها را در زمینه ی حمل و نقل به سرعت برطرف کند.

۱-۳ اهداف تحقیق :
هدف نهائی از احداث پایانه مسافری بین شهری، ارائه خدمات به مراجعین (مسافرین ورودی به شهر یا خروجی از شهر) است.

در نتیجه اتخاذ تصمیم در مورد چگونگی ترکیب شبکه های حرکتی انسان، بار و وسائل نقلیه با توجه به کلیه عوامل موجود و تأثیرگذار پاسخگوی نیاز فعلی و در طول دوره بهره برداری، اهمیت ویژه ای دارد.

مطالعات معماری طراحی ترمینال مسافربری

هدف از طراحی پایانه مسافربری در سمت شرق اصفهان ،پاسخگویی به نیازهای مردم آن منطقه و ایجاد سهولت در رفت و آمد به قسمتهای مختلف کشور میباشد.

۱-۴ تعریف واژگان و مفاهیم به کار رفته :

پیش از پرداختن به معیارهای فنی توسعه و طراحی پایان ههای مسافری جاد های، آگاهی و شناخت نسبت به بستری که پایانه در آن شکل می گیرد، همچنین اجزای تشکیل دهنده کالبد طرح، ضروری است. از این رو به منظور درک صحیح و یکنواخت از این نشریه و جلوگیری از تعابیر مختلف در به

کارگیری احتمالی مندرجات آن، تعاریف پایه به شرح زیر ارائه م یشود. همچنین تعاریف خاص بر حسب مورد در فصل های دیگر این نشریه ذکر می شود.
الگوی تقاضای سفر : الگویی است که نحوه رفتار شهروندان یک شهر برای انجام سفرهای درون یا برون شهری را نشان

می دهد.

برنامه ریزی حمل و نقل : نوعی از فرآیند برنامه ریزی در راستای ایجاد یا بهبود سیستم حمل و نقل کالا و مسافر با ایمنی کافی،کمترین هزینه و در نظر داشتن ملاحظات زیست محیطی تنظیم و تدوین میشود.

پارک سوار : محلی است که شیوه حمل ونقل خصوصی به حمل و نقل عمومی و یا بالعکس تغییر می کند.
پارکینگ : محلی که برای توقف (عموماً) بلند مدت وسائل نقلیه در نظر گرفته میشود.

پایانه : یکی از انواع تسهیلات حمل و نقل، که در آن نوع وسیله نقلیه سفر تغییر می کند.
پایانه بار : پایانه ای است با تأکید بر جابجایی بار و کالا.

مطالعات معماری طراحی ترمینال مسافربری

پایانه مسافری : پایانه ای است که در آن مسافر، نوع وسیله نقلیه سفر را تغییر می دهد.
پایانه مسافری بین شهری (جاده ای) : پایانه مسافری است که سفر درون شهری را به سفر برونشهری و بالعکس تبدیل می کند.