توضیحات

اسطوره سیاوش  پیشینه تاریخی و گسترش آن در فرهنگ ایران

پیشگفتار بررسی مسائل اساطیری از جمله موضوعات بسیار مهم است

در فرهنگ و ادب هرکشوری، به ویژه در فرهنگ و ادب ایران.

در این قسمت اسطوره سیاوش فوق العاده جلوه‌گر است. با توجه به این که این اسطوره در شاهنامه توسط فردوسی بیان شده، قبل از او هم مطرح بوده است. بنابراین، اسطوره سیاوش از جمله موضوعاتی است

که همه افراد، اعم از عوام و خواص، به آن توجه ویژه دارند.

یک اسطوره فقط اسطوره نیست، بلکه مبانی و پایه‌هایی دارد

که در طول زمان شاخ و برگهایی به آن داده‌اند، ولی بی‌ریشه نیست

و دیده‌ایم که برخی از اسطوره‌ها در اثر کاوش و تحقیق باستان شناسان و محققان

تبدیل به تاریخ شده‌اند، همچون باغ اِرَم. بنابراین درست است

که داستان سیاوش اسطوره است، ولی معلوم نیست که یک

شخصیت تاریخی نشود. پس باید محققان و باستان شناسان ریشه‌های اسطوره‌ها را از زیر خاکستر بیرون بکشند،

اسطوره سیاوش  پیشینه تاریخی و گسترش آن در فرهنگ ایران

چرا که اسطوره‌ها در دنیا تاریخ ممتد دارند. داستان راستگویی،

پاکدامنی، تعهد به پیمان، مظلومیت، خسته جانی و شهادت ناجوانمردانه

سیاوش از پیش از اسلام، در باورهای مهری و پس از اسلام تا امروز،

در فرهنگ و ادب ایران تأثیر گذاشته است و این اسطوره نزد ایرانی

هنرمند و نژاده، جایگاهی بس بزرگ یافته است. ایرانی تنها قومی است که بت پرست نبوده،

که این باور را بارها در گستره تاریخ نشان داده است و به گمان برخی

که می‌گویند ایرانیان آتش پرستند، باید گفت که آنها آتش را نمی‌پرستیدند

، بلکه در نزد آنان، آتش جنبه تقدّس داشته است و هماره از آن محافظت می‌کردند،

تا جایی که برای اثبات راست گفتاری خود، سوگند به آتش می‌خوردند،

آنچه اسلام نیز آن را از پاک کننده‌ها دانسته و یکی از باورهای آیین

مهر نیز است. و دیگر این که ایرانی عهد شکن نبوده و حتی

پیمان شکنی نسبت به دشمن را دور از جوانمردی می‌دانسته

و با اسیر مدارا می‌کرده، که این وفای به عهد و پیمان را در داستان سیاوش داریم که وی به خاطر پیمانی که

با دشمن بسته بود از پدر خویش دوری می‌کند و به دشمن پناه می‌برد

و در نهایت، ناجوانمردانه کشته می‌شود و همین طور به

وَرِ آتش در این اسطوره برمی‌خوریم. و دیگر این که تمام

قهرمانان شاهنامه هماره برای دستیابی به نام و از بین

اسطوره سیاوش  پیشینه تاریخی و گسترش آن در فرهنگ ایران

بردن ننگ، نبرد کرده‌اند. سیاوش چه آن زمان که نماد خدای گیاهی بود و چه زمانی که به عنوان شاه و پهلوان در شاهنامه ظاهر شد،

همواره مورد احترام و تقدّس بوده است و بازتاب این تأثیر

را به شکل تعزیه، در آثار به دست آمده از مراسم سیاوشان

در پیش از اسلام دیده‌ایم. حتی هنوز در برخی از مناطق ایران مانند شیراز، یزد، کردستان، کرمانشاه،

تبریز، میانه و … این مراسم، برگزار می‌گردد. پس از اسلام

نیز این اسطوره جای خود را به شخصیتی مذهبی، یعنی امام

حسین (ع) می‌دهد و در تعزیه‌ها به جای شبرنگ سیاوش، ذوالجناح مطرح می‌شود و مویه و زاری،

سینه‌زنی، افراشتن عَلَم و کُتَل و نخلبندی، مختص عزاداری سالار شهیدان می‌گردد.

۲۲۰صفحه فونت ۱۴ فایل ورد منابع دارد + فهرست و پاورقی

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

واژه اسطوره در زبان پارسی واژه‌ای است برگرفته از زبان عربی. «الاسطوره» و «الاسطیره» در زبان عربی به معنی روایت و حدیثی است که اصلی ندارد و خود واژه‌ای است از اصل یونانی Historia و در زبان عربی «اساطیر» جمع مکسر آن است و در زبان پارسی نیز به صورت جمع به کار می‌رود،

اما اغلب از آن معنای مجموعه دستاورد یک قوم در این زمینه اعتقادی مستفاد می‌شود. مانند اساطیر ایرانی، اساطیر یونانی و جز آن، که مقصود از آن

تنها کنارهم چیدن تعدادی اسطوره پراکنده نیست، بلکه اساطیر یک قوم به صورت یک مجموعه در نظر است. اما این گونه معنا و مفهوم واژه اساطیر در زبان پارسی، عمومیّت ندارد و گاه اصطلاح اساطیر جز در کنار هم قرار داشتن ساده اسطوره‌ها،

معنایی نمی‌دهد و فقط همان جمع مکسر واژه «اسطوره» است . به تعبیری دیگر، اسطوره در لغت باواژه Historia به معنی «روایت و تاریخ» هم‌ریشه

اسطوره سیاوش  پیشینه تاریخی و گسترش آن در فرهنگ ایران

است؛ در یونانی، «mythos» به معنی «شرح، خبر، قصه» آمده که با واژه انگلیسی «Mouth» به معنی «دهان، بیان و روایت» از یک ریشه است.

اسطوره در دیدگاه‌های گوناگون تعاریف و تعابیر متعدّدی دارد، اما اگر در یک عبارت آن را بخواهیم تعریف کنیم، چنین است: «اسطوره عبارت است از روایت یا جلوه‌ای نمادین درباره ایزدان، فرشتگان، موجودات فوق طبیعی و به طور کلّی جهان

شناختی که یک قوم به منظور تفسیر خود از هستی به کار می‌بندد؛ وسرگذشتی

راست و مقدّس است که در زمانی ازلی رخ داده و به گونه‌ای نمادین، تخیلی و وهم‌انگیز می‌گوید که چگونه چیزی پدید آمده، هستی دارد، یا از میان خواهد رفت

، و در نهایت، اسطوره به شیوه‌ای تمثیلی کاوشگر هستی است.»

اسطوره بینشی شهودی است و بُنی دینی و فلسفی دارد،

البته فلسفی نه به معنای امروزی، بلکه تنها استدلالی تمثیلی از جهان پیرامون.۱ سودمندیهای شناخت

اساطیر ۱ـ با مطالعه اساطیر یک ملّت، تاریخ تمدن، فرهنگ، اندیشه و سیر پیشرفت

آن ملّت را می‌شناسیم. باورها و سنت‌های باستانی را می‌توان

از درون اسطوره‌ها بیرون کشید؛ مانند اسطوره‌های نوروزی. ۲ـ فایده دیگر، بهره‌گیری

از آن در ادبیات و هنر است. بسیاری از آثار ادبی کلاسیک، ریشه‌ای اساطیری دارند.

همچون شاهنامه فردوسی، اُدیسه و ایلیادِ هومر، منطق الطّیر عطار، حماسه

اسطوره سیاوش  پیشینه تاریخی و گسترش آن در فرهنگ ایران

گیل گَمِش که نخستین حماسه جهان است. اسطوره در هنر و ادبیات

معاصر از جمله آثار سوررئالیستی، اکسپرسیونیستی، رمان‌های روانکاوانه، آثاری

در مکاتب جادویی و فرانوگرایی (پست مدرنیسم۲) نیز کاربرد دارد. از جمله در آثار

سهراب سپهری، آنجا که به نیلوفر، تقدّس نور، زمان و مکان و سفر

به «آرمانشهر» اشاره دارد، بُنی اسطوره‌ای می‌توان یافت و یا بوف کور هدایت و برخی اشعار نمادین نیما یوشیج……………………………..