توضیحات

الگوی اولیه جامعه شناسی سیاسی در اندیشۀ مارکس

لگوی اولیه جامعه شناسی سیاسی در اندیشۀ مارکس رابطۀ دولت و جامعه نخستین بار از دیدگاهی جامعه شناسانه به وسیلۀ کارل مارکس مورد بررسی قرار گرفت. مارکس اعتقاد داشت که نقطۀ عزیمت تحلیل دولت مدرن رانی توان در فرد یا رابطۀ او با دولت جستجو کرد. البته این برداشت به معنی نفی اراده و اهمیت فرد در تاریخ نیست لیکن مارکس تعبیر دیگری از فرد داشت. به گفتۀ او «انسان موجودی انتزاعی نیست که در خارج از جهان منزل کرده باشد بلکه انسان همان جهان اجتماعی، دولت و جامعه است». بدین سان افراد تنها در ارتباط با یکدیگر اهمیت و معنی یابند. بنابراین در صحنه زندگی سیاسی و تاریخ همواره مجموعه ای از افراد که دارای روابط ساختاری و عینی معینی با یکدیگر هستند فعالیت می کنند؛ چنین افرادی طبقات اجتماعی را تشکیل می دهند. بنابراین موضوع جامعه شناسی بررسی جامعۀ دولت با ساخت طبقات اجتماعی است. از این نظر درک ماهیت دولت مدرن بدون شناخت رابطۀ آن با طبقات اجتماعی نام ممکن است. انسان جهان نهادها و اشکال اجتماعی را می سازد و لیکن کاملاً نسبت به محصول کار خود آگاه نیست. هر گاه جهان نهادهای اجتماعی بیش از آن که مقتضای فرایند تکامل کار در هر مرحله است تداوم می یابد، وضعیت شیء گشتگی(Reificatiom) پدید می آید. در این وضعیت انسان منصوعات خود را از خود برتر و ازلی و ابدی تلقی می کند بدین سان وضعیت شیء گشتگی به وضعیت از خود گذشتگی به وضعیت از خود بیگانگی انسان از حاصل کار خویش می انجامد. جهان کالاها یکی از مظاهر اصلی شیء گشتگی و از خود بیگانگی از کار خویش است. در مرحله از تاریخ اوج توانایی هایی در کار و خلاقیت و سازندگی در بخشی از جامعه یا در طبقه ای ظاهر می شود. مثلاً در عصر تکمیل طبقۀ بورژوا و عنوان طبقۀ انقلابی جدید، بورژوازی مظهر کمال توانایی انسان در کار و خلاقیت بود و جهان عینی صنعت و تجارت و دولت لیبرالی و ایدوئولوژی فردا نگاری و جزء آن را آفرید. یحقیقت مسئله زیر بنا به عنوان مهمترین عنصر جامعه شناسی مارکسیستی مناقشه انگیز ترین مبحث در این زمینه بوده و مورد تعبیر و تفسیرهای گوناگون قرار گرفته است. مسئله مهم در این است که آیا زیر بنا که ظاهراً متشکل از نیروها و روابط تولید است، تنها عبارت از ساخت اقتصادی است و یا این که برخی از آن چه که معمولاً رو بنا به شمار می آید را نیز در بر می گیرد. به عبارت دیگر، آیا زیر بنا گسترده تر از ساخت اقتصادی است. مسئله مهم دیگر این است که آیا تنها در وجه تولید سرمایه داری با توجه به ماهیت اقتصادی آن (یعنی ماهیت غیر سیاسی روابط استثمار) زیر بنا، اقتصادی است در حالی که در صورت بندی های اجتماعی ما قبل از سرمایه داری و ما بعد سرمایه داری عناصری از آنچه در نظام سرمایه داری روبنایی است (مثل سیاست و مذهب و ساخت خویشاوندی) ممکن است کار ویژه های زیر بنایی داشته و حافظ روابط تولید باشند. روی هم رفته در تفسیر و تمثیل زیر بنا – رو بنا سه تعبیر عرضه شده است که خود ریشه در تمثیل های گوناگونی دارند که مارکس در مورد روابط زیر بنا و رو بنا به کار گرفته است. این سه تعبیر عبارتند از: ۱) تعبیر تعیین کنندگی یکجانبه، ۲) تمثیل دیالیکتیکی یا تعیین کنندگی دو جانبه و تأمل زیر بنا و رو بنا، و ۳) تعیین کنندگی یکجانبه. حوزه اصلی جامعۀ شناسی سیاسی که در حقیقت محل تجلی کل روایط زیر بنا و روبنا به شمار می رود، رابطۀ میان طبقات اجتماعی و دولت است. به طور کلی ویژگی اساسی جامعه شناسی سیاسی مارکس تجربۀ جامعه به اجزای آن، تشخیص مانع و طبقات عمده موجود در آن، کشف روابط میان آن اجزا و سرانجام کشف رابطۀ میان اجزای پایان نامه دات کام

برای دانلود فایل کامل به ادامه مطلب مراجعه کنید

[attachment=7]

از اینجا رایگان دانلود کنید