توضیحات

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

زن مدارس دخترانه دوره متوسطه شهر تهران

پیشرفت جوامع انسانی همواره با تغییر و تحول همراه بوده است و این تحولات انسان را به سمت زندگی بهتر هدایت می نماید. عصر جدید را باید تلفیقی از ارتباطات و اطلاعات دانست به طوری که امروزه با در اختیار داشتن فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی تبادل

اطلاعات سریع میسر گردیده و می توان در هر کجا و هر زمان به آخرین اطلاعات مورد نیاز در هر زمینه ای دست یافت. فواید استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان قوی

ترین، سریع ترین، ارزانترین و مطمئن ترین راه دستیابی به اطلاعات بر هیچ کسی پوشیده نیست. این فناوری ها بر تمام ابعاد زندگی بشر تاثیر خود را نمایان ساخته و آموزش و

پرورش نیز از این امر مستثنی نبوده است. با توجه به دلایل استقبال نکردن معلمان و مدیران مدارس از اصلاحات آموزشی به نظر می رسد که شناخت و درک موانع و مشکلات تغییر نظام آموزشی و استفاده از فن آوری های اطلاعاتی و ارتباطی در آموزش و پرورش

الزامی است. هدف از این پژوهش بررس موانع به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات در فرآیند یاددهی، یادگیری از دیدگاه معلمان است. طرح تحقیق حاضر در حیطه تحقیقات

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

توصیفی جای گرفته و از نوع زمینه یابی است. جامعه آماری تحقیق حاضر را تمامی معلمان زن مقطع متوسطه مدارس دولتی شهر تهران هستند که طبق آماری که در سال تحصیلی

۸۹ – ۸۸ به دست آمده ۱۲۵۷۰ نفر می باشد که از این تعداد ۲۸۰ نفر به عنوان حجم نمونه با استفاده از روش نمونه گیری تصادفی ـ طبقه ای انتخاب شده است. ابزار اندازه گیری

پژوهش پرسشنامه فن آوری اطلاعات، اسکندری (۱۳۸۶) می باشد. تجزیه و تحلیل داده های پژوهش با استفاده از روش های آماری، t تک گروهی، t دو گروه مستقل و تحلیل

واریانس یک طرفه به آزمون سوالات پژوهش پرداخته شد. تجزیه و تحلیل نشان داد که مهمترین موانع استفاده از فن آوری اطلاعات و ارتباطات در آموزش و پرورش موانع مرتبط با

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

مسائل آموزشی می باشد و این خورده مقیاس تحقیق در سطح اطمینان ۹۹% تایید شده است. نتایج دیگر این پژوهش نشان داد بین رشته تحصیلی، سابقه خدمت آموزشی، سطوح تحصیلی و سطوح سنی تفاوت معنی داری وجود دارد.

واژگان کلیدی: فن آوری اطلاعات و ارتباطات، فرآیند یاددهی ـ یادگیری، موانع ساختاری، منابع انسانی، تعلیم و تربیت، موانع آموزشی.

۱۶۶صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد+پرسشنامه 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید 

انجام پروپوزال و پایان نامه علوم تربیتی در کوتاهترین زمان با موضوعات خاص شما. منتظر تماس شما هستیم

فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱ مقدمه ۲

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

۱-۲ بیان مسئله ۴
۱-۳ ضرورت و اهمیت تحقیق ۷
۱-۴ اهداف تحقیق ۹
۱-۵ سوالات تحقیق ۱۰
۱-۶ تعاریف نظری و عملیاتی ۱۱
فصل دوم: ادبیات و پیشینه تحقیق
۲-۱ مقدمه ۱۷
۲-۲ مبانی نظری پژوهش ۲۰
۲-۳ پیشینه تحقیق ۶۸
۲-۴ جمع بندی و نتیجه گیری ۹۴

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

فصل سوم: روش تحقیق
۳-۱ مقدمه ۹۸
۳-۲ روش تحقیق ۹۹
۳-۳ جامعه آماری ۱۰۰
۳-۴ نمونه و روش نمونه گیری ۱۰۱
۳-۵ روایی و اعتبار پرسش نامه ۱۰۲
۳-۶ روش جمع آوری داده ها ۱۰۳
۳-۷ ابزار گردآوری داده ها ۱۰۴
۳-۸ مدل آماری ۱۰۵
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱ مقدمه ۱۰۷
۴-۲ توصیف داده ها ۱۰۸
۴-۳ تحلیل داده ها ۱۲۱

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

فصل پنجم: بحث و نتیجه گیری
۵-۱ مقدمه ۱۴۲
۵-۲ خلاصه تحقیق ۱۴۷
۵-۳ بحث و نتیجه گیری ۱۴۴
۵-۴ محدودیت های تحقیق ۱۴۸
۵-۵ پیشنهادات تحقیق ۱۴۹
پیوست ۱۵۰
منابع ۱۵۶
چکیده انگلیسی

فهرست جداول
عنوان صفحه
جدول ۲-۱: مدل مراحل یاددهی و یادگیری از طریق
فن آوری اطلاعات و ارتباطات ۸۳
جدول ۳-۱ : مولفه های به کارگیری فن آوری اطلاعات ۱۰۱
جدول ۴-۱: توزیع فراوانی مرتبط با «سن» در نمونه های تحقیق ۱۰۸

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

جدول ۴-۲: توزیع فراوانی مرتبط با «تحصیلات» در نمونه های تحقیق ۱۰۹
جدول ۴-۳: توزیع فراوانی مرتبط با «رشته تحصیلی» در نمونه های تحقیق ۱۱۰
جدول ۴-۴: توزیع فراوانی مرتبط با «سابقه خدمت آموزشی»
در نمونه های تحقیق ۱۱۱
جدول ۴-۵: توزیع فراوانی مرتبط با «وضعیت تأهل» در نمونه های تحقیق ۱۱۲
جدول ۴-۶: توزیع فراوانی مرتبط با «اولین زبان مسلط» در نمونه های تحقیق ۱۱۳

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

جدول ۴-۷: توزیع فراوانی مرتبط با «آشنایی با فن آوری اطلاعات و ارتباطات»
در نمونه های تحقیق ۱۱۴
جدول ۴-۸: توزیع فراوانی مرتبط با «آشنایی با نرم افزارهای آموزشی»
در نمونه های تحقیق ۱۱۵
جدول ۴-۹: توزیع فراوانی مرتبط با «استفاده از امکانات رایانه ای » ۱۱۶
جدول ۴-۱۰: توزیع فراوانی مرتبط با «تمایل به استفاده از منابع چاپی
(کتاب، مجله، مقاله و …» ۱۱۷

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

جدول ۴-۱۱: توزیع فراوانی مرتبط با «منابع صوتی ـ تصویری
(نوارهای صوتی، نوارهای ویدیویی، اسلاید و …» ۱۱۸

جدول ۴-۱۲: توزیع فراوانی مرتبط با «منابع الکترونیکی
(کامپیوتر، اینترنت و …) ۱۱۹
جدول ۴-۱۳: توزیع فراوانی مرتبط با «منابع شفاهی و حضوری

(حضور در کلاس، سمینارها، همایش ها، گفتگو با متخصصان و …)» ۱۲۰
جدول ۴-۱۴: آمار توصیفی مرتبط با بررسی وضعیت موجود خرده مقیاس
«آشنایی با نرم افزارهای آموزشی» ۱۲۱
جدول ۴-۱۵: آمار توصیفی مرتبط با بررسی وضعیت موجود خرده مقیاس

«مشکلات ساختاری» ۱۲۲
جدول ۴-۱۶: آمار توصیفی مرتبط با بررسی وضعیت موجود خرده مقیاس
«مشکلات آموزشی» ۱۲۳
جدول ۴-۱۷: آمار توصیفی مرتبط با بررسی وضعیت موجود خرده مقیاس

«ویژگی های منابع انسانی» ۱۲۴
جدول ۴-۱۸: آمار توصیفی مرتبط با بررسی وضعیت موجود خرده مقیاس
«میزان تجهیزات و منابع مورد نیاز» ۱۲۵

جدول ۴-۱۹: بررسی وضعیت موجود دیدگاه نمونه های تحقیق نسبت به
«مشکلات ساختاری» ۱۲۶

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

جدول ۴-۲۰: بررسی وضعیت موجود دیدگاه نمونه های تحقیق نسبت به
«مشکلات آموزشی» ۱۲۸
ج

دول ۴-۲۱: بررسی وضعیت موجود دیدگاه نمونه های تحقیق نسبت به
«ویژگی های منابع انسانی» ۱۳۰
جدول ۴-۲۲: بررسی وضعیت موجود دیدگاه نمونه های تحقیق نسبت به
«میزان تجهیزات و منابع مورد نیاز» ۱۳۲

جدول ۴-۲۳: بررسی مقایسه ای موانع به کارگیری فن آوری
اطلاعات و ارتباطات با تاکید بر «رشته تحصیلی» ۱۳۴

جدول ۴-۲۴: بررسی مقایسه ای موانع به کارگیری فن آوری
اطلاعات و ارتباطات با تاکید بر «وضعیت تأهل» ۱۳۵
جدول ۴-۲۵: بررسی مقایسه ای موانع به کارگیری فن آوری اطلاعات و ارتباطات

با تاکید بر «آشنایی با مفهوم فن آوری اطلاعات و ارتباطات» ۱۳۶
جدول ۴-۲۶: بررسی مقایسه ای موانع به کارگیری فن آوری
اطلاعات و ارتباطات با تاکید بر «سطوح سنی» ۱۳۷

جدول ۴-۲۷: بررسی مقایسه ای موانع به کارگیری فن آوری
اطلاعات و ارتباطات با تاکید بر «سطوح تحصیلی» ۱۳۹

جدول ۴-۲۸: بررسی مقایسه ای موانع به کارگیری فن آوری
اطلاعات و ارتباطات با تاکید بر «سابقه خدمت آموزشی» ۱۴۰

فهرست نمودارها
عنوان صفحه
نمودار ۲-۱: مزایای اطلاعاتی ۴۰
نمودار ۲-۲: مزایای استراتژیک ۴۱
نمودار ۴-۱: نمودار مرتبط با متغیر «سن» در جدول توزیع فراوانی ۱۰۸

نمودار ۴-۲: نمودار مرتبط با متغیر «تحصیلات» در جدول توزیع فراوانی ۱۰۹
نمودار ۴-۳: نمودار مرتبط با متغیر «رشته تحصیلی» در جدول توزیع فراوانی ۱۱۰
نمودار ۴-۴: نمودار مرتبط با متغیر «سابقه خدمت آموزشی»

در جدول توزیع فراوانی ۱۱۱
نمودار ۴-۵: نمودار مرتبط با متغیر «وضعیت تأهل»
در جدول توزیع فراوانی ۱۱۲
نمودار ۴-۶: نمودار مرتبط با متغیر «اولین زبان مسلط»

در جدول توزیع فراوانی ۱۱۳
نمودار ۴-۷: نمودار مرتبط با متغیر «آشنایی با فن آوری اطلاعات و ارتباطات»
در جدول توزیع فراوانی ۱۱۴

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

نمودار ۴-۸: نمودار مرتبط با متغیر «آشنایی با نرم افزارهای آموزشی»
در جدول توزیع فراوانی ۱۱۵

فهرست اشکال
عنوان صفحه
شکل ۲-۱: فناوری اطلاعات ۲۱
شکل ۲-۲: ساختارهای مربوط به آموزش الکترونیک ۵۶
شکل ۲-۳: تفاوت IT و ICT 57

شکل ۲-۴: چارچوبی برای مفهوم سازی و تحلیل فعالیت های آموزشی
مبتنی بر فن آوری در کلاس ۸۶
شکل ۲-۵: مدل پیوستار رویکردی توسعه ICT

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

فصل اول
(کلیات تحقیق)

۱-۱ مقدمه
پیشرفت جوامع انسانی همواره با تغییر و تحول همراه بوده است ، و این تحولات انسان را به سمت زندگی بهتر هدایت می نماید . عصر جدید را باید تلفیقی از ارتباطات و اطلاعات دانست بطوریکه امروزه با در اختیار داشتن فناوری های اطلاعاتی و ارتباطی ، تبادل

اطلاعات سریع میسر گردیده و می توان در هر کجا و هر زمان به آخرین اطلاعات مورد نیاز در هر زمینه ای دست یافت. فواید استفاده از فناوری اطلاعات و ارتباطات بعنوان قوی ترین ، سریع تری ، ارزان ترین و مطمئن ترین راه دستیابی به اطلاعات بر هیچ کسی پوشیده

نیست. این فناوری ها بر تمام ابعاد زندگی بشر تاثیر خود را نمایان ساخته و آموزش و پرورش نیز از این امر مستثنی نبوده است . دوره های تحول در آموزش و پرورش به مدد پیشرفت فناوری در هر زمان مشخصه خاص خود را داشته و آخرین آنها به مدد این فناوری

ها مدتی است آغاز گردیده است. چهارمین تحول با توسعه دستگاه های الکترونیکی نظیر رادیو، تلویزیون ، ضبط صوت ، ویدئو و تجهیزات پیشرفته کامپیوتر شروع شد . ( زارعی زوارکی ، ۱۳۹۹ (

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

علت اطلاق اصطلاح عصر اطلاعات و ارتباطات به دوره حاضر به دلیل گستردگی میزان اطلاعات و سرعت تبادل آنها از طریق عملهای اطلاعاتی مختلف می‌باشد. حجم گسترده اطلاعات و چگونگی تبادل آن جامعه امروز را در آستانه ورود به فرهنگی قرار داده است که

در آن آموزش، اطلاعات و دانش، محورهای اصلی پیشرفت جامعه خواهند بود. به همین دلیل است که کلینتون رئیس جمهور وقت ایالات متحده مدعی است که عصر اطلاعات را

باید برترین و عالی‌ترین دوران‌ها به شمار آورد و در این عصر آموزش باید از زمان تولد آغاز و تا پایان زندگی ادامه ‌یابد. (طالب، ۱۳۹۹، ص ۱۵)

باظهور و توسعه پدیده فناوری اطلاعات (IT) روند تحولات جهانی، با شتابی بیشتر با محوریت عنصر اطلاعات و دانایی در حال گسترش است. این پدیده هر چند از محیط های نظامی آغاز و به مراکز دانشگاهی منتقل شد،اما دیری نپایید که عرصه های

اقتصادی،تجاری و حتی سیاسی کشورها را نیز با توسعه تجارت الکترونیک و ایجاد دولت الکترونیک و….متاثر ساخت(عبادی،۱۳۸۴،ص.۹)

از سوی دیگر اشکال جاری تعلیم و تربیت که در آن معلم نقش اصلی را بازی می کرد به تنهایی پاسخگوی نیازهای بوجود آمده بوسیله این نوع ازفناوری ها نیست.

فناوری ها از ابتدا و یکی پس از دیگری ، در سراسر جهان وارد مدارس شده اند و توانسته اند در تسهیل و حتی بدست گرفتن آن سهیم شوند و وضعیت را به اقتضای نوع خود از

معلم محوری به دانش آموز محوری برسانند (گروه مشاوران یونسکو ترجمه قورچیان ، ۱۳۹۹)

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

۱-۲ بیان مسئله
فناوری اطلاعات (IT) در آموزش وپرورش ،یک ابزار به معنای سخت افزاری نیست،یک فرهنگ، یک برنامه و یک جریان آموزشی فعال است که محتوای آموزش و پرورش نوین را برای حضور موثر درهزاره سوم ترسیم می کند و بالطبع یکی از مولفه های این فرهنگ ،

منابع سخت افزاری است؛اما مقدم بر آن،منابع نرم افزاری است و باید تلاش شود فرهنگ بهره وری؛بهره برداری و استفاده از این ابزارها،قبلا در محیط آموزش وپرورش تعلیم داده شود(عبادی،۱۳۹۹،ص.۱۶)

در خلال امواج فناوری در دهه های ۱۹۸۰و۱۹۹۰ میلادی در قرن بیستم،به نظر می آمدکه فناوری اطلاعات در تعلیم وتربیت انقلابی بر پا خواهدکرد.مشتاقان توسعه ی فناوری

اطلاعات درنظام تعلیم و تربیت معتقدبودند،مدرسه ی فرداکه در آن دانش آموزان و معلمان با رایانه،اینترنت و…سرکار خواهندداشت،از مدرسه های امروز کاملا متفاوت

خواهدبود(عطاران،۱۳۸۳،ص. ۱۳۶). به همین دلیل توسعه فناوری اطلاعات درنظامهای

آموزشی نه فقط یک انتخاب بلکه ضرورت اجتنات ناپذیر است وگام مهمی در اصلاحات نظام های آموزشی محسوب می گردد(عطاران،۱۳۸۱،ص.۸)

هرگونه پیشرفتی در عرصه فن آوری ، به سرعت در محیط های علمی و از آن جمله محیط های آموزشی ، کاربردهای سودمندی یافته و افق فعالیت های آموزشی را گسترش می

دهد و از این طریق ، عملکرد دانش آموزان نیز غفای بیشتری پیدا می کند ( طلایی، ۱۳۹۹، ص ۵۳).

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

استفاده از فناوری اطلاعات آموزش را متنوع و سرعت یادگیری را افزایش می دهد و دانش آموزان را به تماس با منابع موجود و بهره گیری از آنها ترغیب می کند( خسروی، ۱۳۹۹،ص ۲۴).
یکی از راه‌های ایجاد انگیزه در دانش‌آموزان برای به کار گیری IT به عنوان‌یک ابزار، تعیین فعالیت‌های مناسب برای آنان در زمینه‌ی تولید اطلاعات و نیز پرورش خلاقیت آنان از طریق

معرفی ابزارهای تولید و پردازش اطلاعات است. فن‌آوری زمینه را برای یادگیری مادام‌العمر فراهم می‌کند و همه‌ی افراد با توجه به بنیادها و توانایی‌های خود می‌توانند، با دسترسی به فن‌آوری مناسب، به یادگیری بپردازند، معلمان نیز باید با استفاده از فن‌آوری‌های

گوناگون، شیوه‌های تدریس و ‌یادگیری به روش سنتی را تغییر دهند و دگرگون کنند و با این تغییر، در پیشرفت علوم و اثربخشی آن بکوشند. به طور کلی فن‌آوری‌های اطلاعات و

ارتباطات به منزله ابزاری انگیزشی برای جلب توجه و حفظ توجه به آموزش، عمل می‌کند، زمینه تغییر ساختار آموزشی متناسب با تغییرات اجتماعی، فرهنگی، و سیاسی را فراهم

می‌کند، فرصت‌های برابر آموزشی را برای همگان فراهم می‌کنند، شروط پیشین آموزشی ‌یعنی محدودیت زمان و مکان را از بین می‌برد، با کمک فن‌آوری‌های جدید، روشهای تدریس

به معلمان و مدرسان آموزشی داده می‌شود، تفکر نقاد،‌ یادگیری مادام‌العمر و

مسئولیت‌پذیری در ‌یادگیرنده تقویت می‌شود. (ماهنامه‌ی آموزشی، تحلیلی، ۱۳۹۹، ص۲۰)
با توجه به دلایل استقبال نکردن معلمان و مدیران مدرسه‌ها از اصلاحات آموزشی به نظر

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

می‌رسد که شناخت و درک موانع و مشکلات تغییر نظام آموزشی الزامی است. این موانع عبارتند از: محکم بودن پایه‌های نظام آموزشی قدیمی تدریس در این شیوه، (معلم شخصاً مسئول تعریف و تعیین وظایف و نقش دانش‌آموز است)، سختی‌ها و ناراحتی‌هایی که این

تغییرات با خود به همراه دارند، نبود انگیزه کافی در مدرسه‌ها و معلمان، کافی نبودن زمان کلاس درس، مشکلات و سختی‌های به کارگیری این شیوه در کلاس‌های پرجمعیت، کمبود بودجه، نبود تجهیزات و منابع مورد نیاز. صرف‌نظر از تمامی‌ این مشکلات عمومی، دلایل

خاص معلمان برای استقبال نکردن از روش‌های فعال آموزشی عبارتند از: بهره‌گیری از سطوح ‌یادگیری بالاتر، عدم‌ یادگیری محتوا در حد کافی، نبود مهارت‌های لازم در این روش، برای کنترل و هدایت کلاس درس، انتقاد از آن‌ها به خاطر استفاده از شیوه‌های غیررایج

آموزشی.با وجود این می‌توان با همکاری مدیر و معلمان مدرسه، برنامه‌ای دقیق و منسجم تهیه و بر تمامی این مشکلات غلبه کرد. ایجاد چنین اصلاحاتی در نظام آموزشی مستلزم همکاری، مشارکت و هدایت کارشناسان برنامه‌ریزی و صاحب‌نظران آموزش و پرورش است.

اولین قدم موثر ایجاد، گسترش و برنامه‌ریزی نوعی نظام یادگیری فعال است که مبهم و نامأنوس نباشد و کار کردن با آن برای معلم و دانش‌آموز آسان باشد.

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

برنامه آموزشی جامع باید ویژگی‌های زیر را دارا باشد. رعایت سیاست استخدامی سازمانی، اختصاص منابع کافی برای بهبود نظام آموزشی، گسترش تدابیر، اقدامات و برنامه‌های اجرایی و اداری. (ماهنامه‌ی آموزشی، تحلیلی، ۱۳۹۹، ص ۱۴،‌۱۵)

بنابراین یکی از مهم‌ترین چالش‌های معلمان عدم استفاده کافی از این فناوری و ظرفیت‌های بالقوه آن است. تحقیق حاضر نیز با هدف بررسی موانع به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات از دیدگاه معلمان می باشد

۱-۳ ضرورت و اهمیت تحقیق
ساده لوحانه است اگر تصور کنیم، ورود فناوری اطلاعات به تنهایی باعث انقلاب آموزشی شود. اگر فرهنگ یاددهی ـ یادگیری در نظام آموزشی تحول نپذیرد، ورود فناوری های

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

اطلاعاتی نه تنها تحولی ایجاد نخواهد کرد، بلکه به تقویت سنت های محافظه کارانه¬ ی آموزشی خواهد پرداخت. کاربرد فناوری اطلاعات لزوماً این هنجارها و رویه ها را در کلاس درس تغییر نمی دهد، مگر آن که معلم یا عوامل دیگر، عادات و رویه های جدید را تأیید کنند.

لذا صرفاً کاربرد فناوری مهم نیست، بلکه معلم باید متفاوت عمل کند در واقع، معلم باید روش های تفکر را که فناوری در اختیار قرار می دهد، لحاظ کند. از این روچگونگی ورود

فناوری اطلاعات در نظام آموزشی اهمیت می یابد. (عطاران، ۱۳۹۹، ص ۱۰-۴۱)
استفاده موثر از IT می‌تواند انعطاف‌پذیری را به همراه آورد تا بدین طریق نیازها و

توانایی‌های فردی هر دانش‌آموز برآورده شود، خطر شکست در مدرسه را کاهش دهد، دسترسی بی‌درنگ دانش‌آموز به انواع مواد آموزشی غنی‌تر را فراهم کند، اطلاعات را به

راه‌های تازه و مرتبطی نمایش دهد طوری که دانش‌آموزان را در فهم، جذب و استفاده راحت‌تری از اطلاعات کمک کند،‌ یادگیری را برانگیزاند و تحریک کند، ‌یادگیری دانش‌آموزانی را

که نیازهای خاص دارند ارتقاء دهد، دانش‌آموزان را انگیزش دهد تا عقاید جدید را آزمایش کنند و خطرها را بپذیرند. (ماهنامه خبری – آموزشی، ۱۳۹۹، ص ۱۹)

فواید استفاده از فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات به عنوان قویترین، سریعترین، ارزان‌ترین و مطمئن‌ترین راه‌دستیابی به اطلاعات بر هیچ کس پوشیده نیست ولی با این وجود شاهد هستیم که دانشگاههای کشور نسبت به دانشگاه‌های کشورهای دیگر در فعالیت‌های دانشگاهی بسیار کمتر از ICT استفاده می کنند. (طالب، ۱۳۹۹، ص ۲۱)

کاربرد فناوری اطلاعات لزوما این هنجارها و رویه هارا در کلاس درس تغییر نمی دهد،مگرآن که معلم یا عوامل دیگر،عادات و رویه های جدید را تایید کنند.لذا صرفاً کاربردفناوری مهم

نیست،بلکه معلم باید متفاوت عمل کند در واقع،معلم باید روش های تفکر راکه فناوری در اختیار قرار می دهد،لحاظ کند.از این روچگونگی ورود فناوری های اطلاعات در نظام آموزشی اهمیت می یابد.(عطاران،۱۳۸۳، ص.۴۰-۴۱)

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

توسعه فناوری اطلاعات هر چند نیازمند همکاری همه بخش های آموزش و پرورش است،اما هیچ حوزه ای چون حوزه معلمان و برنامه ریزان نیروی انسانی،نقش اساسی در این امر را برعهده ندارد.یعنی در نظام آموزش وپرورش حتی اگر بهترین راه کارها،برنامه ها،منابع و امکانات پیش بینی شود؛اما نقش محوری معلمان نادیده گرفته شود باید به طور

حد به عنوان تهدید اساسی تلقی نمود.معلمان در توسعه و تحول می توانند نقش کلیدی و محوری ایفا نمایندو به عبارتی هیچ تحول و اصلاحاتی بدون پشتوانه معلمان به سرانجام

نخواهد رسید.پس با توجه به اینکه اغلب معلمان آمادگی کافی برای بهره مندی از فناوری اطلاعاتی ندارند ،پیش بینی می شود این عدم آمادگی خود به مقاومت در برابر تغییر و

نوآوری تبدیل شود که لازم است تمهیدات لازم برای همراهی معلمان،گسترش آموزش و

مشارکت درامر برنامه ریزی و اجرا و ایجاد انگیزه های معنوی و مادی و تشویق آنها پیش بینی شود(عبادی،۱۳۸۴،ص.۱۸۸)

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

بنابراین شناسائی موانع به کارگیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرآیند یادگیری – یاددهی در میان معلمان با توجه به نقش کلیدی آنان حائز اهمیت می باشد.

۱-۴ اهداف تحقیق
هدف کلی
بررسی موانع به کارگیری فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند ‌یادگیری- یاددهی، از دیدگاه معلمان زن مدارس دخترانه دوره متوسطه شهر تهران.

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

اهداف جزیی
۱- آشنایی با مشکلات آموزشی در فرآیند یاددهی- یادگیری از طریق ICT و IT.
۲- آشنایی با مشکلات ساختاری در فرآیند یاددهی – یادگیری از طریق ICT و IT.

۳- آشنایی با تأثیر تنگناهای منابع انسانی در فرآیند یاددهی- یادگیری از طریق ICT و IT.
۴- آشنایی با میزان تجهیزات و منابع مورد نیاز در فرآیند ‌یاددهی – ‌یادگیری از طریق ICT و IT.

۱-۵ سوالات تحقیق
سوال کلی
موانع به کارگیری فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات در فرآیند ‌یادگیری – ‌یاددهی از دیدگاه معلمان زن مدارس دخترانه دوره متوسطه شهر تهران چیست؟

سوالات فرعی
۱- آیا مشکلات آموزشی در فرآیند ‌یاددهی- یادگیری از طریق IT و ICT تأثیر دارد؟

۲- آیا مشکلات ساختاری در فرآیند ‌یاددهی- یادگیری از طریق IT و ICT تأثیر دارد؟
۳- آیا تنگناهای منابع انسانی در فرآیند ‌یاددهی- یادگیری از طریق IT و ICT تأثیر دارد؟
۴- آیا میزان تجهیزات و منابع مورد نیاز در فرآیند‌ یاددهی- یادگیری از طریق IT و ICT تأثیر دارد؟

………………………………

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

۶ تعاریف نظری و عملیاتی
تعاریف نظری
فن‌آوری اطلاعات (IT)
آژانس آموزش معلمان T.T.A)) فناوری اطلاعات را واژه ای می دانند که شامل رایانه، سخت

افزار، و نرم افزارهای مرتبط با آن، اینترنت، رادیو، تلویزیون، ویدئو، دوربین و دیگر تجهیزات می

شود (کپل و دیگران، ۲۰۰۰، ص۳۷) . وقتی کامپیوتر و تکنولوژی ارتباطات با هم‌ترکیب شوند،‌

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

نتیجه آن تکنولوژی اطلاعات (IT) فن‌آوری اطلاعات محاسبات را با سرعت بالا پیوند می‌دهد و لینکهای ارتباطی را که داده و صدا و تصویر را انتقال می‌دهند. فن‌آوری اطلاعات تنها

کامپیوترهای شخصی را در بر نمی‌گیرد.

بلکه شامل فرمهای جدید از تلفن‌ها، تلویزیون‌ها و وسایل مختلف دستی است بر این تعریف دو بخش وجود دارد:‌ (بدرقه، ۱۳۹۹،ص ۲۰)
۱ – کامپیوترها
۲ – ارتباطات
فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT):
در واقع فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات (ICT) معرف فن‌آوریهای اطلاعات و ارتباطات بوده و

بعنوان‌یک مجموعه متفاوت از ابزارها و منابع فن‌آوری به کار می‌رود که به منظور برقراری

ارتباط، انتشار، ذخیره کردن و مدیریت اطلاعات تعریف شده‌اند. این فن‌آوریها شامل:

کامپیوتر، اینترنت، فن‌آوریهای پخش برنامه (رادیو، تلویزیـون) می‌باشند. (ICT) مجموعه

وسیعی از ابزارهای خارجی قدرتمند را در اختیار دانش‌آموز قرار می‌دهد و باعث می‌شود تا سطوح عملیات ذهنی و بدنی وی ارتقاء‌ یابد. (طالب، ۱۳۹۹، ص ۳۱)

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری –

فرآیند ‌یاددهی- یادگیری:
فرایندی می‌باشد که بین معلم و فراگیر و در جریان تدریس به وقوع می پیوند و حاصل آن

تغییر و ایجاد یادگیری در فراگیر می‌باشد.

استفاده از ابزارهای ICT مناسب در جریان ‌یاددهی – ‌یادگیری

سبب می‌شود که شاگردان مفاهیم غامض و پیچیده را سریعتر دریافت و درک کند. (طالب، ۱۳۹۹، ص۴۱)
الگودهی‌ یاددهی – یادگیری:‌

الگوهای یاددهی – یادگیری به روش ساخت‌گرایی در کلاس درس کاربردهایی برای محیط یادگیری، نقش معلم و دانش‌آموز اشاره دارد.

این روش‌ یکی از رویکردهای فعال در تدریس و

یادگیری است و در آن ساخت دانش، محور یادگیری به شمار می‌رود،

بنابراین، محیطی که در آن می‌خواهیم دانش، ساخته شود بسیار مهم خواهد بود، ویژگیهای محیط ساختن‌گرا از نظر جوناسن عبارتند از:‌

۱ – محیط‌های ‌یادگیری ساخت‌گرا بازنمایی واقعیت‌ها را تدارک می‌بینند.

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

۲ – این بازنمایی‌ها بیان کننده پیچیدگی دنیای واقعی است.
۳ – ساختن دانش مورد تأکید است تا تولید مجدد دانش.

۴ – تکالیف معتبر در بافت معنادار مورد تاکید است.
۵ – اندیشه‌ی متفکرانه درخصوص تجارب به دست آمده مورد تشویق قرار می‌گیرد.
۶ – ایجاد توانایی ساختن دانش وابسته به بافت و محتوا مورد تأکید است.

۷ – رعایت همکاری و گفت و گو در میان ‌یادگیرندگان ضروری است.

هر چند ساخت‌گرایی دارای ریشه‌های فلسفی است اما در حوزه‌ی آموزش و‌ یادگیری

کاربرد زیادی پیدا کرده و مورد توجه دانشمندان شناخت‌گرا قرار گرفته است اثرات این دیدگاه

در توسعه فن‌آوری اطلاعات انکارناپذیر است و شاید بتوان گفت ورود فن‌آوری اطلاعات (IT)

در تعلیم و تربیت مرهون نظریه‌ی‌ یادگیری ساخت‌گرایی است. (ماهنامه رشد تکنولوژی آموزشی، ۱۳۸۴، شماره ۷)

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

استفاده از این رویکرد در کلاس درس مستلزم آگاهی معلم از آن، درک شرایط کلاس و اعتقاد به این……………………………………..

‌تعاریف عملیاتی
فن‌آوری اطلاعات و ارتباطات ICT:
فناوری اطلاعات و ارتباطات دارای اجزای گوناگون و حوزه های مختلفی می باشد.

در این پژوهش منظور استفاده از ویدئو، پرژکتور، کامپیوتر و اینترنت و نرم افزارها و سخت افزارهای مربوطه می باشد.

فرآیند یاددهی– یادگیری:
فرآیند یاددهی – یادگیری فرایندی می‌باشد که بین معلم و فراگیر و در جریان تدریس به وقوع می‌پیوندد و حاصل آن تغییر و ایجاد یادگیری در فراگیر می‌باشد.

لذا یادگیری شاگرد به روشن ساختن‌گرایی مستلزم آگاهی معلم از آن و درک شرایط کلاس

درس می‌باشد که در سوالات (۳۲،۳۱،۲۶،۲۳،۲۲،۲۱،۱۹،۱۷،۱۳،۱۲) مورد سنجش قرار گرفته است.

موانع موثر و مهم در استفاده IT و ICT:
دلایل اصلی معلمان برای عدم استقبال از روش های جدید و فعال آموزشی عبارتند از:

نداشتن مهارت های لازم در اجرای این روش برای هدایت و کنترل کلاس درس، عدم یادگیری محتوا در حد کافی و عدم انگیزه کافی.

بررسی موانع به کار گیری فناوری اطلاعات و ارتباطات در فرایند یادگیری – یاددهی ، از دیدگاه معلمان

موانع شامل چهار گروه می‌باشد:
گروه اول: موانع مرتبط با مسائل آموزشی در فرایند یاد دهی – یاد گیری است و منظور کلیه عواملی (۱-نا کافی بودن زمان آموزش کلاس، ۲- عدم توانایی انطباق محتوا با

نرم‌افزارهای آموزشی کاربردی ۳-عدم پیشرفت تحصیلی مناسب ۴-عدم پایدار بودن

یادگیری دانش‌آموزان(تحقق آموزش مادام‌العمر) ۵-عدم تناسب تعداد دانش‌آموزان بامعلمین

(نسبت معلم به دانش‌آموز) ۶-عدم به کارگیری روشهای بهبود ارزشیابی تحصیلی فراگیران

۷- عدم توانایی در شناسایی و تدوین اهداف درسی ۸-عدم همسویی اهداف و برنامه‌های آموزشی) است که در سوالات شماره……………………….

فصل دوم
(ادبیات و پیشینه تحقیق)

۲-۱ مقدمه
علم و فناوری هر دو سازنده تمدن بشر است توسعه هر کدام بدون دیگری ممکن نیست. علم به معنای شناخت عالم هستی و یافتن قوانین حاکم بر طبیعت است. منظور از فناوری

کاربرد علوم و یافته های علمی در عمل با استفاده از رویه ها و مطالعات منظم و جهت دار

برای ارضای خواسته های مادی است و غالباً با اختراعات و کاربرد وسایل و تجهیزات در