توضیحات

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

بحران های مالی در هر چند دهه گریبان گیر کشورهای دارای نظام سرمایه داری می شود

و موجب رکود اقتصادی در جهان می گردد. گاهی دامنه آن بسیار گسترده بوده که ممکن است اثر آن در سایر کشور ها مشاهده گردد.

هدف اصلی این پژوهش، مطالعۀ آثار بحران مالی جهان بر صورتهای مالی شرکتها ی پذیرفته

شده در سازمان بورس اوراق بهادار ایران است. این پژوهش تفاوت بین قیمت سهام ،

سودعملیاتی ، بهای تمام شده محصولات و عدم تقارن اطلاعاتی شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران راقبل وبعداز

بحران مالی جهان موردبررسی قرارمیدهد. روش پژوهش ، ازنوع همبستگی بوده

و در مجموع ۱۳۳ شرکت ازصنایع مختلف به روش حذف سیستماتیک بین

سالهای ۱۳۸۳-۱۳۹۰ انتخاب شده است. به منظورآزمون فرضیه ها با تکنیک های

آماری مورد آزمون قرار گرفت. یافته های به دست آمده بیانگر آن است که بین فروش ،

بهای تمام شده محصولات و قیمت سهام و عدم تقارن اطلاعاتی قبل و بعد از بحران مالی

جهان برروی صنایع مختلف شرکت های یاد شده تفاوت معناداری وجود داشت.
واژگان کلیدی:عدم تقارن اطلاعاتی، قیمت سهام، بحران مالی، سود عملیاتی

 ۱۴۰صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

چکیده ۱
فصل اول:کلیات پژوهش
۱-۱ دیباچه ۳
۲-۱ بیان مسئله وچگونش برگزیدن موضوع پژوهش ۵
۳-۱ اهداف پژوهش ۷
۱-۳-۱ اهداف بعدی پژوهش ۷

۴-۱ اهمیت وضرورت پژوهش ۷
۵-۱ فرضیه ها ی پژوهش ۸
۶-۱ متغیرهای پژوهش وشیوه اندازه گیری ۸

۷-۱ روش پژوهش ۹
۸-۱ گردآوری داده ها ۹
۹-۱ قلمروپژوهش ۹
۱-۹-۱ قلمرو موضوعی ۹
۲-۹-۱ قلمرو مکانی ۹

۳-۹-۱ قلمرو زمانی ۹
۱۰-۱ کاربران پژوهش ۹
۱۱-۱ تعریف واژگان واصطلاحات کلیدی ۱۰
۱۲-۱ ساختارپژوهش ۱۱
فصل دوم: مبانی نظری وپیشینه پژوهش
۱-۲ دیباچه ۱۳
۲-۲گفتاراول : بحران مالی ۱۳
۱-۲-۲ اقتصاد سرمایه داری و ویژگی آن ۱۳
۲-۲-۲ سیرتکامل سرمایه داری و ترتیبات نهادی آن ۱۷
۳-۲-۲ تعدیل عناصر چهارگانه ۱۸

۴-۲-۲ تفسیرهای مختلف ازاقتصاد سرمایه داری ۲۳
۵-۲-۲ نگرشها ومعیارهای دیگر تقسیم نظام سرمایه داری ۲۴
۶-۲-۲نحوه شکل گیری بحران مالی ۳۰
۷-۲-۲ نگاه اجمالی به انواع بحران های مالی ۳۱
۸-۲-۲- علل شکل گیری بحران مالی آمریکا ۳۴
۹-۲-۲ مقررات زدایی ۳۸

۱۰-۲-۲ نوآوری های مالی و پیچیدگی ۳۹
۱۱-۲-۲ فروپاشی سیستم بانکی سایه ۴۰
۱۲-۲-۲ حباب قیمتی کالا ۴۱
۱۳-۲-۲ بحران سیستماتیک ۴۱
۱۴-۲-۲ راهکارهای منطقه ای برای مقابله باآن ۴۴
۱۵-۲-۲حمایت گرایی ۴۶
۱۶-۲-۲ ارائه راهکارهای منطقه ای جهت خروج ازبحران ۴۸
۳-۲گفتاردوم: بهای تمام شده محصولات ۵۰
۱-۳-۲ سیستم سنتی هزینه یابی برمبنای حجم ۵۱
۲-۳-۲اثربحران مالی جهان بربهای تمام شده محصولات شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران: ۵۲

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

۴-۲ گفتارسوم ۵۳
۱-۴-۲ اندازه گیری سود ۵۳
۲-۴-۲ سرمایه درمقایسه باسود ۵۴
۳-۴-۲ مفاهیم حاکم برسود ۵۶

۴-۴-۲مفاهیم سودمبتنی برحفظ ثروت ۵۶
۵-۴-۲سودیازیان عملیاتی ۵۸
۶-۴-۲سودیازیان فعالیتها ی عادی ۵۸
۷-۴-۲سود وقیمت سهام ۵۸
۸-۴-۲ کیفیت سود ۶۲
۹-۴-۲ پیش بینی سود شرکتها ۶۴
۱۰-۴-۲ اثربحران مالی جهان برسود شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران ۶۶
۵-۲ گفتارچهارم : قیمت سهام ۷۰
۱-۵-۲ قیمت سهام وارزش شرکت ۷۰

۱-۱-۵-۲ قیمت سهام وسود ۷۰
۲-۱-۵-۲ اثرتغییردرروش های حسابداری برقیمت سهام ۷۴
۳-۱-۵-۲ تغییرات داوطلبانه (آزادانه) ۷۵
۴-۱-۵-۲ تغییرات الزامی ۷۶

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

۵-۱-۵-۲رابطه محتوای اطلاعاتی اقلام تعهدی ونسبت های مالی منتخب باقیمت سهام ۷۷
۶-۱-۵-۲ تعدیل سطح عمومی قیمت ها ۷۹
۷-۱-۵-۲ اثربحران مالی جهان بر بازاربورس ۸۲

۶-۲ گفتار پنجم : عدم تقارن اطلاعاتی ۸۳
۱-۶- ۲نحوه سنجش عدم تقارن اطلاعاتی ۸۹
۲-۶-۲ رابطه بین عدم تقارن اطلاعاتی وعملکردمالی شرکتها ۸۹

۳-۶-۲ زیان ناشی از اطلاعات نامتقارن ۹۱
۷-۲ گفتارششم : پیشینه پژوهش ۹۲
۱-۷-۲- پژوهش های انجام شده در درون کشور : ۹۲
۲-۷-۲- پژوهش های انجام شده دربرون از کشور ۹۳
فصل سوم:روش اجرای پژوهش
۱-۳ دیباچه ۹۵
۲-۳- جامعه آماری ۹۵
۳-۳ تعیین حجم نمونه ۹۶
۴-۳ فرضیه های پژوهش ۹۶
۵-۳ روش پژوهش ۹۶
۶-۳- گردآوری داده ها ۹۶

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

۷-۳- تعریف ومحاسبه متغیرهای پژوهش ۹۷
۱-۷-۳ متغیرمستقل ۹۷
۲-۷-۳- متغیروابسته ۹۷
۸-۳ تابع آماره ۹۸
۱-۸-۳ آمارتوصیفی ۹۸
۲-۸-۳ آماراستنباطی ۹۸
۳-۸-۳آزمون کولموگوروف – اسمیرنوف (KS) 98

۴-۸-۳ آزمون همگن بودن واریانس -فرمول -نحوه داوری ۹۹
فصل چهارم:واکاوی داده ها
۱-۴ دیباچه ۱۰۲
۲-۴آمار توصیفی دادهها ۱۰۳
۳-۴ آزمون نرمال بودن داده ها ۱۰۴
۴-۴ نتایج آزمون فرضیه ها ۱۰۵
۱-۴-۴ نتایج آزمون فرضیهی اول ۱۰۵
۲-۴-۴ نتایج آزمون فرضیهی دوم ۱۰۶
۳-۴-۴ نتایج آزمون فرضیهی سوم ۱۰۶
۴-۴-۴- نتایج آزمون فرضیهی چهارم ۱۰۷

۵-۴ خلاصه یافته های پژوهش ۱۰۸
فصل پنجم:نتیجه گیری و پیشنهاد های پژوهش
۱-۵ دیباچه ۱۱۰
۲-۵ تحلیل و تفسیر نتایج آزمون فرضیه ها ۱۱۰
۱-۲-۵ تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه اول ۱۱۱
۲-۲-۵ تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه دوم ۱۱۱

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

۳-۲-۵ تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه سوم ۱۱۱
۴-۲-۵ تحلیل و تفسیر نتایج فرضیه چهارم ۱۱۱
۳-۵ بحث و نتیجه گیری کلی ۱۱۲
۴-۵ پیشنهادها در راستای فرضیات ۱۱۳

۵-۵- پیشنهاد برای پژوهش های آتی ۱۱۳
۶-۵ محدودیتها و موانع پژوهش ۱۱۴
۱-۶-۵ محدودیتهای انجام پژوهش ۱۱۴
پیوست ها و نگاره ها ۱۱۵
منابع و ماخذ
منابع فارسی: ۱۲۴
منابع لاتین: ۱۲۷
منابع اینترنتی ۱۲۹
چکیده انگلیسی: ۱۳۰

نگاره ۱-۴ آمار توصیفی متغیرها قبل از بحران ۱۰۳
نگاره ۲-۴ آمار توصیفی متغیرها بعد از بحران ۱۰۳
نگاره ۳-۴ آزمون کولموگوروف- اسمیرنوف برای سنجش نرمال بودن داده ها قبل از بحران مالی جهان ۱۰۴

نگاره ۴-۴ آزمون کولموگوروف- اسمیرنوف برای سنجش نرمال بودن داده ها بعد از بحران مالی جهان ۱۰۵
نگاره ۵-۴ نتایج حاصل از آزمون t برای بررسی رابطه بین بحران مالی جهان و بهای تمام شده محصولات ۱۰۵
نگاره ۶-۴ نتایج حاصل از آزمون t برای بررسی رابطه بین بحران مالی جهان و سود عملیاتی ۱۰۶

نگاره ۷-۴ نتایج حاصل از آزمون t برای بررسی رابطه بین بحران مالی جهان و قیمت سهام ۱۰۷
نگاره ۸-۴ نتایج حاصل از آزمون t برای بررسی رابطه بین بحران مالی و عدم تقارن اطلاعاتی ۱۰۷
نگاره ۹-۴ خلاصه یافته‌های پژوهش با تفکیک متغیر وابسته ۱۰۸

نمودار۱-۲: سودشرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران قبل ازبحران مالی جهان ۶۷

نمودار ۲-۲:سودشرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران پس ازبحران مالی جهان ۶۸
نمودار۳-۲: سودشرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران قبل ازبحران مالی جهان ۶۸

نمودار۴-۲: سودشرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران پس ازبحران مالی جهان ۶۹
نمودار۴-۲: سودشرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران قبل ازبحران مالی جهان ۶۹
نمودار ۵-۲:سودشرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران پس ازبحران مالی جهان ۷۰
شکل ۱-۲- مکانیسم بروز بحران مالی ۳۸

فصل اول
کلیات پژوهش

۱-۱ دیباچه
بررسی تاریخچۀ بحران¬های مالی دنیاگویای اینست که دوبحران بزرگ جهان،

بحران های ۱۹۲۹ و۲۰۰۷، بهنگام وقوع، کل جهان را تحت تأثیر قرار دادند که اولی باسقوط بازارسهام ودومی با افت بازاراعتبارات آغاز شدند.

وجوه تشابه هردوبحران میان ریشه های بحران ۱۹۲۹وبحران اخیر، تاحدودی شگفت انگیز میباشد. درهردوبحران یک حباب وجود دارد که دربحران دهه۱۹۲۰ دربازارسهام و دربحران اخیر دربازاراملاک ومستغلات مشاهده شد. درهردو درحالت نیزحبابهای ایجادشده بدلیل سیاستهای اشتباه فدرال رزرو آمریکابود.

برخلاف امروزه که نقش بانک مرکزی حفظ ثبات درسطح عمومی قیمت ها ومیزان تولید میباشد، درسال ۱۹۱۴ تنها هدف مهم این نهادحفظ ارزش پول بود.

ازطرفی دراین دوره ، کلیه ارزهای مهم جهان مبتنی برسیستم استانداردطلابودکه ارزش پول یک کشور رابه میزان طلای موجود پیوندمی داد. چون ارزش پول هرکشور نسبت به میزان طلامقدارثابتی داشت ، ارزش یک ارز نسبت به ارز دیگری نیزمقداری ثابت بود. درآن شرایط کنترل حجم پول دراقتصاد ، به

میزان طلابستگی داشت واین وابستگی سبب می شددولتها ازیک میزان

حدمجاز مخارج خودراافزایش ندهند. نتیجه این بود که نرخ تورم پایین می ماند. دردسامبر۱۹۳۰جهان واردشانزدهمین ماه رکود بزرگ شد، بازارسهام ۵۰ درصد افت شاخص راتجربه کرد، سودها به نصف تقلیل یافتند وتولیدصنعتی جهان

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

نزدیک به ۲۰ درصد کاهش یافت. جالب است بدانیم که دربحران اخیرودرماه می که شانزده ماه اززمان وقوع بحران سپری می شد،همانند بحران ۱۹۲۹ ، بازارسهام جهان باکاهش۵۰ درصدی ، میزان سود با کاهش ۵۰ درصدی وتولید صنعتی جهان باافت۲۰درصدی مواجه بودند. اماتفاوت دراینجاست که دردهه ۱۹۳۰، پس ازگذشت ۱۸ ماه اقتصاد به نقطه اوج رکود خودرسید ودراین زمان بازارسهام باکاهش ۷۰ درصدی وتولید صنعتی جهان باکاهش۴۰ درصدی

مواجه شدند. اما دربحران اخیر این اتفاق نیفتاد ودرعوض بازارها تثبیت شدند، مؤسسات مالی تحت شرایط سخت دهه ۱۹۳۰ قرارنگرفتند و هم چنین

مشاهده می گردد که علائم اقتصادی مثبت پدید آمده است . دلیل این تفاوت به نحوه واکنش سیاستگذاران بر می گردد.(صارم،۱۳۸۹)
آثار بحران مالی برتمامی جوامع رامی¬توان به چرخه¬ای تشبیه نمودکه در وهله اول از طریق دولت برمؤسسات مالی و سپس ازطریق این مؤسسات

برجامعه تأثیرگذار خواهد بود. مشاهدۀ عملکرد مؤسسات درسالهای نزدیک بحران نشان می¬دهدکه بنگاه¬ها درخصوص تمامی شاخص¬های مالی منتخب ، دچار افت عملکرد چشمگیری گردیده¬اند. این امر برای هیچ یک از ذینفعان نهاد مالی، بویژه سهامداران خوشایند نبوده و اولین انگیزه فروش سهام مؤسسات توسط سهامداران این مؤسسات بود این مسئله ابتدایی¬ترین عامل گسترش بحران تلقی می¬گردد(ام کارمن، ۲۰۰۸). بررسی

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

کارشناسی بحران مالی سال ۲۰۰۸ میلادی نشان میدهداین بحران ، ریشه دربازار وام مسکن دارد ووقوع آن درحقیقت ازسپتامبر۲۰۰۱ وباکاهش تصنعی نرخ بهره آغاز گردیده است .این رکود ابتدا از آمریکا شروع شد وپس ازچندی اقتصادجهان راتقریباً به مدت یک دهه تحت تأثیر خودقرارداد.

بخش مالی اقتصادی هرکشورتأمین کننده منابع مالی وفعالیتهای واقعی اقتصادمحسوب میشود که بطورکلی بدو بخش تقسیم می گردد: بازار پولی که عمدتا توسط نظام بانکی یک کشوراداره میشود ومهمترین کارکردآن تأمین اعتبارات کوتاه مدت است.بورس یک بازارسرمایه سازمان یافته در بازار سرمایه

محسوب میشود ودرکنارسایرنهادهای فعال دربازار سرمایه،وظایف چندگانه ای رابرعهده دارد .اگرچه بازارهای سرمایه وبویژه بورس اوراق بهادار درشروع بحران نقشی نداشتند، امابیشترین تأثیر رااز بحران اقتصادی پذیرفتند. باکاهش ارزش پرتفوی شرکتها و مؤسسات مالی ، قیمت سهام آنها دربورس اوراق

بهادار باافت شدیدی رو به رو شدودرنتیجه ، سرمایه گذاران اعتماد خودرا به این بازارها ازدست دادند ومنابع مالی خودراکه باکاهش ارزش سهام ، بخشی از ارزش خود رااز دست داده بود، به بازارهای کم ریسک تر منتقل کردند. این عامل باعث شد بازارهای اوراق بهادار دربعضی از کشورها بامشکل جدی مواجه شود وبطورکلی بازار های سرمایه تحت تأثیر بحران قرارگیرند. (همت خواه ، ۱۳۸۹)

کاهش شدیدقیمت بین المللی کالاهای اساسی اولیه درنیمه دوم سال ۲۰۰۸میلادی، آثاربحران مالی براقتصادهای درحال توسعه را ازطریق کاهش تجارت شدت بخشید که این امر خودتاحد زیادی نشانه ای بحران مالی است . قیمت کالاهای اساسی ، قیمت سهام ونرخ برابری ارزها ناشی ازسفته بازی ارزی ، دربیشتر دوره زمانی افزایش قیمت کالاهای اساسی طی سالهای ۲۰۰۵ و ۲۰۰۸ میلادی ودوباره طی دوره بازگشت رونق اقتصادی درسه ماهه

دوم سال ۲۰۰۹ همگی به موازات هم تغییر کردند. دراین پژوهش تلاش می گردد بابررسی سودعملیاتی ، بهای تمام شده محصولات ، قیمت های سهام ، عدم تقارن اطلاعاتی قبل از اوج بحران مالی جهان و سودعملیاتی ، بهای تمام شده محصولات ، قیمت های سهام ، عدم تقارن اطلاعاتی پس از اوج

بحران مالی جهان ، آثار بحران مالی جهان را بر اقلام صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بـورس اوراق بهادار ایران مورد بررسی قرارداده می شود.

۲-۱ بیان مسئله وچگونش برگزیدن موضوع پژوهش

بحران مالی به طورعام اصطلاحی جامع است که وجودبحران دراکثرمتغیرهای بخش مالی اقتصادراشامل می شود. بحران مالی که به مجموعه اثرات منفی تراز پرداختها ، تأثیرات منفی برارزش پول رایج کشور،بحران بدهی های مالی،بحران بانکی (ورشکستگی بانکها) ، بحران ذخایربین المللی وبحران بازارسهام اطلاق میشوند،بدلیل تأثیرمنفی که برعملکرد بخش واقعی اقتصاددارند یک تهدید جدی برای نظام های اقتصادی محسوب می شوند. ازبین

بحران های مالی ، بحران پول رایج وبحران بانکی ، رایج ترین بحران ها هستند که بعنوان معیاری برای تشخیص بحران مالی محسوب می شوند. هرچند این بحران ازآمریکاشروع شد، امادامنگیر بیشتر کشورهاگشت. ارتباط تنگاتنگ بازارهای پولی ومالی جهانی ، دلیل سرایت بحران به اقتصادجهانی می

باشد. (جوزدانی، ۱۳۸۸). اگرچه بازارهای سرمایه وبویژه بورس اوراق بهادرا درشروع بحران نقشی نداشتند، اما بیشترین تأثیررااز بحران اقتصادی پذیرفتند.

باکاهش ارزش پرتفوی شرکتها ومؤسسات مالی، قیمت سهام آنهادربورس اوراق بهادار باافت شدیدی روبه روشد ودرنتیجه ، سرمایه گذاران اعتمادخودرا به این بازارها ازدست دادند ومنابع مالی خودر اکه باکاهش ارزش سهام ، بخشی از ارزش خودرااز دست داده بود ، به بازارهای کم ریسک ترمنتقل کردند.

این عامل باعث شدبازارهای اوراق بهادار دربرخی ازکشورها بامشکل جدی مواجه شوند وبه طور کلی بازارهای سرمایه تحت تأثیر بحران قرارگیرند(همت

خواه ،۱۳۸۹).
به عنوان مثال ، بحران بزرگ دهه ۱۹۳۰که اغلب کشورهای سرمایه داری را بارکود بیکاری بی سابقه ای مواجه ساخت ازبورس اوراق بهادار نیویورک شروع شد. هم چنین ، بحران سال ۱۹۹۷ که کشورهای جنوب شرقی آسیا رافراگرفت وبراقتصاد جهانی ازجمله اقتصادایران ، ازطریق کاهش تقاضای کشورهای مزبوربرای نفت خام وسقوط قیمت نفت تأثیرگذاشت ، ازبازارهای مالی کشورهای مزبورشروع شد. متقابلاً سیاست گذاری های کلان اقتصادی وبویژه

سیاستهای پولی وارزی نیزبورس راتحت تأثیرقرارمی دهند. ملاحظه میشود که میان بحرانهای اقتصادی ، رکود ورونق اقتصادی وتحولات بورس رابطه معنی

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

داری وجوددارد.تبین چنین رابطه معنی –داری می تواند سیاستگذاران رادرجهت گیری های پولی وارزی یاری داده واثراین سیاستها بربورس رامشخص

سازد(کریم زاده ، ۱۳۸۴).بحران مالی ازچندطریق، شرکتهای تأمین سرمایه وبانکهای تجاری را درسراسرجهان تحت تأثیر قرارداده است. نخست،بعضی از ناشران اوراق بهادار رهنی نتوانستند اوراق بهادار خودرا درسررسید بازخریدکنند وازاین رو تعدادی ازبانکهای ضامن، مجبوربه بازخرید این اوراق ازسرمایه

گذاران وثبت آنها درترازنامه های خودشدند واین عامل قدرت وام دهی بانکهای تجاری راکاهش داد. چراکه این بانکها ملزم به رعایت الزامات مربوط به

کفایت سرمایه برای تعهد بدهی های خودبودند.دوم ، ریسک طرف مقابل عمل تعیین کننده ای درتصمیمات مربوط به پرداخت وام شد.استقراض بین بانکی کاهش یافت ودرمقابل نرخ این نوع استقراض ها افزایش پیداکرد.تمایل نهادهای مالی به همکاری بامؤسساتی که درگیروام های رهنی پرریسک

یادیگرداراییهای کم اعتبار بودندبه شدت کاهش یافت. بدلیل عدم دسترسی به استقراض بین بانکی، بعنوان یکی ازمنابع مهم سرمایه، مؤسسات مالی باعدم نقدینگی مواجه شدند.

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

سوم، کمبود نقدینگی بانکها موجب کاهش قدرت اعتباردهی آنهابرای تصاحب بنگاه های دیگر ازطریق سازوکار خریداهرمی(LBO) شد. بطورمعمول بانکها، به پشتوانه اوراق قرضه وسایروثیقه ها، اوراق بهادار جدیدی منتشرمی کنندو آنرابه سرمایه گذاران می فروشند. امادرشرایط بحران وباتوجه به باقی ماندن

این وام ها درترازنامه بانک، آنها تمایل چندانی به پرداخت این نوع وام ازخودنشان ندادند. اگرچه بازارهای سرمایه وبه ویژه بورسهای اوراق بهادارنقشی در شروع بحران نداشتند امابیشترین آسیب رامتحمل شدند. این بحران ، بحران اعتباری بودودرابتدا ازطریق بازارهای خراج از بورس که ازنظارت وضابطه مندی

کمتری برخوردار هستند، گسترش پیداکردوسپس باتأثیرگذاری برمؤسسات مالی ، قیمت سهام آنها دربورسهای اوراق بهادار باافت شدیدی روبرو شد ودرنتیجه آن ، سرمایه گذاران اعتمادخود به این بازارهارااز دست دادند(آل بوسلویلم، کریمی، ۱۳۹۰).

گزینش موضوع پژوهش باسیرسایتها و مطالعات کتابخانه ای ، فصلنامه ها ومجلات این موضوع ، بعنوان پژوهشی درایران گزینش گردید . پژوهشگر تلاش دارد دراین پژوهش به پرسشهای زیرپاسخ دهد.

۱) آیابحران مالی جهان برقیمت های سهام شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران تأثیری گذاشته است ؟
۲) آیا بحران مالی جهان برسودعملیاتی شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران تأثیری گذاشته است ؟

۳) آیا بحران مالی جهان بربهای تمام شده محصولات شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار ایران تأثیری گذاشته است ؟
۴) آیابحران مالی جهان سبب ایجادعدم تقارن اطلاعاتی درشرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار ایران می شود؟

۳-۱ اهداف پژوهش

اولین هدف پژوهش تشخیص اثرات بحران مالی جهان بر صورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارایران میباشد.

شناخت آثار بحران مالی جهان بر بهای تمام شده محصولات– سودعملیاتی – قیمت سهام ودرنهایت عدم تقارن اطلاعاتی درصورتهای مالی میباشد

۱-۳-۱ اهداف بعدی پژوهش
۱- اثرات بحران های مالی جهان برروی بهای تمام شده محصولات در قبل و بعد از بحران

۲- تاثیر بحران مالی و اقتصادی جهان برروی عملکرد مدیریت ( سود عملیاتی) قبل و بعد از آن
۳- حفظ تداوم فعالیت شرکتها دربحرانهای مالی بانحوه ارزیابی عملکردآنها
۴- آثاربحرانهای مالی -اقتصادی جهان برارزش شرکتها وبازارسرمایه

۴-۱ اهمیت وضرورت پژوهش
درباره ضرورت واهمیت انجام پژوهش باین نکته می توان اشاره نمودکه اگربحران مالی

درجهان به گونه ای شدت یابدکه کسادی ژرفی را براقتصاد ایران

حمکفرما نماید ودرپی آن باکاهش شدید فعالیتهای اقتصادی،حجم گسترده ای ازنقدینگی افراددربانکها سپرده گذاری شود، احتمالا سیاستهای شدید

انقباضی پولی ومالی ازسوی دولت اعمال خواهد شد. آثارآن ، تاحدودی ازشدت

تورم کاسته می شودو آنگاه ممکن است حجم تقاضا برای وام های

بانکی اندکی فروکش کرده وبانکها با پذیرش ریسک بالاتر، به کیفیت اعتباروام گیرندگان توجه کمتری نشان دهند. دراین صورت خطرنکول وامهای بانکی

بیشترخواهدبود.گفتنی است که اعمال سیاستهای پولی انقباضی نیازمند کنترل شدید رشدنقدینگی دراقتصادکشوراست ودراین صورت،نرخ رشد جذب

سپرده نیزدربانکهای کشورکاهش می یابد.ازسوی دیگرکارکرداساسی بورس، مدیریت انتقال ریسک و توزیع آن ، شفافیت اطلاعات ، کشف قیمت ، ایجاد

بازار رقابتی و همچنین یکی از کارکرد های مهم آن گرد آوری سرمایه ها وپس اندازهای خردبرای تأمین سرمایه موردنیازفعالیتهای اقتصادی رافراهم می

نماید،درآن صورت وضعیت اقتصادی وحتی سیاسی واجتماعی کشوردرحال وآینده تأثیربسزایی برمیزان سودآوری شرکتها خواهد گذاشت.

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

تغییرات درشاخصهای بورس بدلیل ارتباط تنگاتنگ این بخش ازاقتصادبادیگرقسمتها، نه تنها اقتصادیک کشور،بلکه اقتصاد جهانی راتحت

تأثیرخواهدگذاشت .بنابراین باشناخت آثاربحران مالی براقلام مذکورصورتهای مالی،برای درمان وجبران آثار زیانبار بحران بر اقتصاد ایران ازضروریات میباشد.

۵-۱ فرضیه ها ی پژوهش
باتوجه به پرسش های پژوهشگر فرضیه های زیرتدوین گردیده است :
فرضیه اصلی (۱) : بین بهای تمام شده محصولات قبل وبعداز بحران مالی جهان تفاوت معناداری وجوددارد.
فرضیه اصلی (۲) : بین سودعملیاتی قبل وبعداز بحران مالی جهان تفاوت معناداری وجوددارد.

فرضیه اصلی (۳) : بین قیمت سهام قبل وبعداز بحران مالی جهان تفاوت معناداری وجوددارد
فرضیه اصلی (۴) : بین عدم تقارن اطلاعاتی درصورتهای مالی قبل وبعداز بحران مالی جهان تفاوت معناداری وجوددارد

۶-۱ متغیرهای پژوهش وشیوه اندازه گیری

شماره فرضیه متغیروابسته متغیرمستقل
۱ بهای تمام شده محصولات بحران مالی
۲ سودعملیاتی بحران مالی
۳ قیمت سهام شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران بحران مالی
۴ عدم تقارن اطلاعات درصورتهای مالی بحران مالی

۷-۱ روش پژوهش
روش پژوهش ازنظرماهیت ومحتوائی ازنوع همبستگی وازنظرهدف، کاربردی وعملی می باشدانجام پژوهش درچارچوب استدلالات قیاسی- استقرائی

صورت می پذیرد. بدین معنی که مبانی نظری و پیشینه پژوهش را از راه مطالعات کتابخانه ای،سیرسایتها و بررسی فصلنامه ها ازراه قیاسی و گردآوری اطلاعات برای تأیید یارد فرضیه ها درقالب استقرائی صورت گرفته است .

۸-۱ گردآوری داده ها
نحوه گردآوری داده ها، ازروی اسنادومدارک واطلاعات مندرج درصورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران می باشد.

۹-۱ قلمروپژوهش

۱-۹-۱ قلمرو موضوعی
قلمرو موضوعی پژوهش ارزیابی آثاربحران مالی جهان برصورتهای مالی شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادار ایران میباشد.

۲-۹-۱ قلمرو مکانی
شرکتهای پذیرفته شده دربورس اوراق بهادارایران هستند.

۳-۹-۱ قلمرو زمانی
قلمرو زمانی این پژوهش به دو دوره طبقه بندی می گردد:
۱٫ ازسال ۱۳۸۳ تا سال ۱۳۸۶ قبل از بحران مالی جهان
۲٫ ازسال ۱۳۸۷ تاسال ۱۳۹۰ پس از بحران مالی جهان

۱۰-۱ کاربران پژوهش
کاربرانی که ازیافته های این پژوهش استفاده می نمایند:
۱٫ مدیران شرکتهای تولیدی

۲٫ دولت
۳٫ سرمایه گذاران برون ازکشور
۴٫ سرمایه گذاران درون کشور
۵٫ کلیه علاقمندان و پژوهشگران اقتصادی
۶٫ کارگزاران بورس وتحلیلگران مالی

۱۱-۱ تعریف واژگان واصطلاحات کلیدی
بحران مالی: بحران مالی عموماً اصطلاح جامع است که وجودبحران دراکثر متغیرهای بخش مالی اقتصادراشامل می شود.

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

بحران های مالی به مجموعه

اثرات منفی تراز پرداختها، تأثیرات منفی برارزش پول رایج کشور، بحران بدهی های مالی ، بحران بانکی (ورشکستگی بانکها) ، بحران ذخایر بین المللی وبحران بازارسهام اطلاق می -شود.(جوزدانی ۱۳۸۸)

سود: سودحسابداری رامی توان به عنوان حداکثر ارزشی تعریف کردکه واحدتجاری می تواند طی یک دوره مالی توزیع کند( کرباسی یزدی ، ۱۳۸۷)

عدم تقارن اطلاعاتی : اختلاف قیمت پیشنهادی خریدوفروش سهام نشانه عدم تقارن اطلاعاتی است که هرچه این رقم بزرگتر باشد نشانۀ عدم تقارن اطلاعاتی بیشتری است(رضازاده ، ۱۳۸۷)

سودعملیاتی : اختلاف بین درآمدها وهزینه های عملیاتی نشان دهنده سودیازیان عملیاتی میباشد .نتیجه خالص فعالیتهای اصلی ومستمرشاخصی است که توان واحد تجاری راازنظر سودآوری بنمایش درمی آورد(نوروش ، ۱۳۸۸)

بازارسرمایه:شامل آن دسته ازاوراق بهاداری است که موعد سررسیدآنها بیشترازیکسال است .به خاطرطولانی بودن موعد سررسید وماهیت اوراق بهادار

بازار سرمایه ، میزان ریسک دراین بازارها بیشتراز بازارپول است .دراین نوع بازار، قابلیت فروش دربرخی مواردضعیف تراست . بازارسرمایه شامل اوراق بدهی وسهام است . سهامی که دراین بازار موردمعامله قرارمیگیرند فاقد تاریخ سررسید هستند.(تهرانی،۱۳۹۰)

بهای تمام شده محصول: بهای تمام شده ناشی از تصمیمات مربوط به ساخت وفروش محصول یاخدمت خاص دراین طبقه جای می گیرند.

به طورکلی این طبقه دربرگیرنده بهای تمام شده امکانات و کارکارکنان مرتبط با تولید محصول یا خدمت خاص است به طوریکه درصورت عدم تولیدیاعرضۀ آن محصول

یاخدمت، هرگزاین بهای تمام شده هابرای شرکت ایجادنمی شوند. بهای تمام شده محصول که مستقیماً به تصمیمات مربوط به ساخت محصول یاخدمت خاص قابل ردیابی هستند، به شکل غیرمستقیم به دسته های محصول یاواحدهای محصول ارتباط می یابند.(نوروش، ۱۳۸۷)

رکوداقتصادی : رکود اقتصادی به معنی کاهش فعالیت اقتصادی بیش از چند ماه که در سرانه ناخالص داخلی قابل دیدن است، درآمد واقعی افراد ،استخدام(بجز کشاورزان)، محصولات صنعتی،و تمام خرده فروشیها در سرانه ناخالص داخلی حساب می شود. (روزبهان ،۱۳۸۸)

۱۲-۱ ساختارپژوهش

درفصل نخست :کلیات،
فصل دوم : مبانی نظری وپیشینه پژوهش
فصل سوم : روش شناسی پژوهش
فصل چهارم : واکاوی داده ها
فصل پنجم : نتیجه گیری و پیشنهادها ودرپایان پیوست ها ونگاره ها آورده خواهدشد .

فصل دوم
مبانی نظری وپیشینه پژوهش

۱-۲ دیباچه
پژوهشگرفصل دوم را که درباره مبانی نظری وپیشینه های پژوهش می باشددرقالب گفتارهای زیرتدوین نموده است :
۱-۲-گفتاراول : بحران مالی (مبانی نظری)
۲-۲-گفتاردوم : بهای تمام شده محصولات
۳-۲-گفتارسوم : سودوانواع آن
۴-۲-گفتارچهارم : قیمت سهام و ارزش شرکت

۵-۲-گفتارپنجم : عدم تقارن اطلاعاتی
۶-۲-گفتارششم : پیشینه پژوهش

۲-۲گفتاراول : بحران مالی
۱-۲-۲ اقتصاد سرمایه داری و ویژگی آن

نظام های اقتصادی درهرجامعه مجموعه ای از نهادهای اقتصادی بخصوصی هستندکه بر مبنای مکتب واندیشه اقتصادی موردنظردرآن جوامع شکل

گرفته،عناصراصلی سازمان دهی، مکانیسم تخصیص و تملک وتوزیع وحتی معیارها واصول حاکم برروشهای تحلیل اقتصادی رامعین می سازد. یکی از ریشه دارترین نظام های اقتصادی که درحال حاضرسیطرۀ قابل توجهی برجهان دارد ، نظام اقتصادی سرمایه داری است.

پس ازفروپاشی نظام های حکومتی واقتصادی سوسیالیسم ، چارچوب های اقتصادی کشورهای مربوط به آنها نیز درمواردی به سوی نظام اقتصاد سرمایه

داری متمایل گردیده است . نظام اقتصادسرمایه داری بطورسنتی مبتنی برمکتب اقتصادی کلاسیک است که نقش آدام اسمیت درتدوین وگسترش آن قابل توجه است.

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

وی این نظام رادرقالب بازار مطرح می ساخت که آزادانه وبدون دخالت دولت کار کند.او همچنین عقیده داشت که بافرض وجودرقابت ، کارکردپدیده دست نامرئی قیمت هارابه یک وضع طبیعی می رساند. به نظراو در قالب این نظام نیروی کاروسرمایه وسایرنهادها وکارگزاران به سوی مطلوب ترین وضع پیش

خواهندرفت. نظام اقتصادی سرمایه داری کلاسیک ، اصطلاحی ازمکتب قبل ازخود (یعنی مکتب فیزیوکرات) بنام(یک اصطلاح فرانسوی است که دریک مفاد

عمومی به معنای “بگذاریدبشود” می باشد) لسفربه ارث بردکه پس از ترکیب باآن ، سنتز “سرمایه داری لسفر” حاصل شد.این ترکیب جدید، بارمفهومی

خاصی راحمل می نمود. به این صورت که درقالب آن بایستی منابع اقتصادی به حال خودرهاشوندتاتکامل خودرادر قالب فرآیندی بدون کنترلهای دولتی

وباحداقل اعمال قوانین، بدست آورند.بعدهاتلقی ماکس وبر(۱۸۶۴-۱۹۲۰) ، جامعه شناس معروف آلمانی این شدکه سرمایه داری ونهضت پروتستان مرتبط

بررسی آثار بحران مالی جهانی بر صورتهای مالی شرکتها ی سازمان بورس

باهم رشدوتکامل یافتند. نهضت پروتستان ، مجموعه تحرکاتی بودکه درراستای اصطلاح اندیشه دینی حاکم بر کلیسا درقرون ۱۴ تا ۱۶ (به ویژه دراروپا) رخ

داد.درواقع اصطلاح پروتستان به طرفداران اصلاحات اندیشه دینی ، اطلاق می- گردید. درقالب آن انسان ازراه تلاش وکار وجدیت به سعادت ورستگاری نایل می گردد. به این دلیل است که ماکس وبر عقیده داشت ، نهضت دینی پروتستان تقویت کننده روح سرمایه داری است .

یکی ازخصوصیات نظام سرمایه داری ظرفیت بالای انباشت سرمایه وثروت درآن است و این امر به گونه ایست که مارکس وهمچنین انگلس منتقدان

اساسی سرمایه داری نیزتلویحاً به عظمت آن اقرارکرده اند . حصول به سوددرکنارانباشت سرمایه ازخصوصیات تداوم وبقای نظام اقتصادی سرمایه داری است. اصل قرار گرفتن مالکیت خصوصی بویژه درموردنهادۀ سرمایه ، ازدیگرویژگی های آن است. بحث استفاده ازکارآمد ازمنابع اقتصادی دریک

فرآیندعقلانی، آزادی اقتصادی وکاربردمکانیسم بازارازدیگر خصوصیات برجستۀ سرمایه داری است. البته باتوجه به طیف گونه بودن سرمایه داری و

باوجودقرائت های مختلف آن ، مفاد هریک از خصوصیات یادشده باشدت وضعف قابل توجهی همراه خواهدبود. مثلاً آزادی اقتصادی درسازمان_ دهی اقتصادسرمایه ای ژاپن باآزادی اقتصادی درسرمایه داری انگلستان متفاوت است.

سرمایه داری یک شکل ازنظام های اجتماعی ویک ساختارتاریخی مستقلی است که پیامدهای اقتصادی بسیاروسیعی دربردارد. البته کاربردعبارت

«سرمایه داری» و«سرمایه دار» تقریباً جدیداست. ومفاهیم امروزی آن نیز چندگانه است . «ورنرسمبارت» و«ماکس وبر» معانی مشابهی ازآن را ارائه می دهند. سمبارت سرمایه داری رابرحسب ترکیب وسنتزی از«روح بازاری» و «روح حسابگرانه وعقلانی» ، تحت عنوان «بورژوازی» معنا میکندکه نهایتاً نوعی

خصلت از طبیعت انسانی را درقالب سازمان های اقتصادی دردنیای مدرن ،عملیاتی می سازد. شایددراین قالب است که «ماکس وبر» نیزعقیده داردکه ریشه وروح سرمایه داری رامی توان به اخلاق کار پروتستانی مرتبط ساخت. لذادراین امر مفاد، سرمایه داری زائیده یک روح کارآفرینی مبتنی بربازاراست

تانتیجه تحولات تکنولوژی جدید .اصول عقلانی برتمامی ابعادآن سیطره دارد و بوروکراسی نیزدردنیای جدید به عنوان یکی ازلوازم آن درآمده است.(امیری ، ۱۳۸۹)

صاحبنظران مکتب تاریخی، سرمایه داری را سازمانی معرفی می کنندکه برای برپایی بازارها فعالیت می کند، آنهااقتصاد سرمایه داری را نوعی اقتصاد مبتنی بر پول واقتصاد مبتنی بر بازرگانی می دانند. درمقابل مارکس سرمایه داری را نه نظام تولیدی درخدمت بازار تلقی می کند ونه آنرامبتنی بر عقلانیت

حسابگر قلمداد میکند بلکه آنرا شکل تاریخی خاصی از تولید می دا ندکه سرمایه ابزاراصلی آن است و درقا لب آن سرمایه داران (طبقه بورژوا) و کارگران باهم درستیزند
……………………………………….

-۲-۲ تفسیرهای مختلف ازاقتصاد سرمایه داری
همانطورکه در ابتدا اشاره شددرا%