توضیحات

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای  بورس اوراق بهادار تهران
هدف این پایان نامه بررسی رابطه محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در بورس اوراق بهادار تهران می باشد،

که جهت تجزیه و تحلیل اطلاعات، از داده های به دست آمده از نرم افزار ره آورد نوین استفاده شده است. این داده ها جهت آزمون فرضیه ها توسط نرم افزار

Eviews 7 به کمک آماره های توصیفی و استنباطی نظیر تحلیل همبستگی رگرسیون مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفتند،

این پایان نامه شامل تمام شرکتهای پذبرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران غیر از شرکتهای سرمایه گذاری، بانکها و بیمه طی دوره زمانی ۱۳-۱۳۴،

که در مجموع ۱۲۷ شرکت فعال بورسی به عنوان نمونه انتخابی در نظر گرفته شد. نتایج پایان نامه نشان می دهد که ریسک سیستماتیک بر رابطه بین

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

محافظه کاری حسابداری و عدم تقارن اطلاعاتی تاثیر مثبت و معنی داری دارد در صورتیکه اندازه شرکت و اهرم مالی بر این رابطه تاثیر معنی داری ندارد.

همچنین ریسک سیستماتیک و اهرم مالی از عوامل موثر بر روابط بین محافظه کاری بین حسابداری و خطای پیش بینی سود بوده در صورتیکه اندازه شرکت در این میان تاثیری ندارد.

واژگان کلیدی: محافظه کاری حسابداری، عدم تقارن اطلاعاتی، خطای پیش بینی سود، اندازه شرکت، ریسک سیستماتیک، اهرم مالی.

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای  بورس اوراق بهادار تهران

 ۱۱۷صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل  دانلود کنید

فهرست

عنوان شماره صفحه
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱– مقدمه ۳
۱-۲- بیان مسئله ۴
۳-۱- چارچوب نظری و مدل تحقیق ۶

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۱-۳-۱- مدل مفهومی تحقیق ۱۰

۱-۴- فرضیه های تحقیق ۱۰
۱-۵- اهداف تحقیق ۱۱
۱-۶- اهمیت و ضرورت تحقیق ۱۱
۱-۷- حدود مطالعاتی ۱۲
۱-۷-۱- قلمرو مکانی ۱۲
۱-۷-۲- قلمرو زمانی ۱۲
۱-۷-۳- قلمرو موضوعی ۱۳

۱-۸- تعریف واژه ها و یا اصطلاحات پژوهش ۱۳
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
۲-۱- مقدمه ۱۶
۲-۲- محافظه کاری در گزارشگری مالی ۱۶
۲-۲-۱- تعریف محافظه کاری ۱۶

۲-۲-۲- جایگاه محافظه کاری در استانداردهای حسابداری ۱۹
۲-۳- موضوعات مفهومی محافظه کاری ۲۰
۲-۳-۱- معیارهای ارزیابی محافظه کاری ۲۲

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۲-۳-۱-۱- معیارهای خالص دارایی ها ۲۲
۲-۳-۱-۲- معیارهای سود و اقلام تعهدی ۲۲
۲-۳-۱-۳- معیارهای رابطه سود و بازده سهام ۲۳
۲-۴- شکل گیری مفهوم عدم تقارن اطلاعاتی: ۲۳

۲-۴-۱- ورود مفهوم عدم تقارن اطلاعات به بازار های سرمایه ۲۵
۲-۴-۲- مبانی نظری تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش اوراق بهادار ۲۵
۲-۴-۳- عدم تقارن اطلاعاتی و دامنه قیمت پیشنهادی خرید و فروش سهام ۲۸

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۲-۴-۴- عدم تقارن اطلاعاتی و بورس اوراق بهادار تهران ۳۱
۲-۴-۵- شیوه اندازه گیری عدم تقارن اطلاعاتی(متغیر وابسته) ۳۲
۲-۵- تعریف پیش‌بینی ۳۴
۲-۵-۱- روشهای پیش بینی سود ۳۴
۲-۵-۱-۱- مدل باکس ـ جنکینز ۳۵

۲-۵-۱-۲- مدل گام زدن تصادفی ۳۶
۲-۵-۲- خطای پیش‌بینی سود ۳۶
۲-۵-۲- عوامل موثر بر خطای پیش بینی سود ۳۸
۲-۶- شیوه محاسبه خطای پیش بینی سود ۴۰
۲-۷- تحقیقات انجام شده در خارج کشور ۴۱
۲-۸- تحقیقات انجام شده در داخل کشور ۴۳
فصل سوم: روش‌ اجرای تحقیق

۳-۱- مقدمه ۴۷
۳-۲- روش تحقیق ۴۷
۳-۳- جامعه و نمونه آماری ۴۷
۳-۴- روش گردآوری داده ها ۴۸
۳-۵- ابزارگردآوری داده ها ۴۸
۳-۶- فرضیه های تحقیق ۴۸
۳-۷- مدل تحقیق و شیوه اندازه گیری متغیر ها ۴۹

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۳-۷-۱- مدل مفهومی فرضیه های تحقیق ۴۹
۳-۷-۲- مدل آماری فرضیه اصلی اول ۴۹
۳-۷-۲-۱- مدل آماری فرضیه فرعی اول ۴۹
۳-۷-۲-۲- مدل آماری فرضیه فرعی دوم ۴۹
۳-۷-۲-۳- مدل آماری فرضیه فرعی سوم ۵۰
۳-۷-۳- مدل آماری فرضیه اصلی دوم ۵۰
۳-۷-۳-۱- مدل آماری فرضیه فرعی اول ۵۰
۳-۷-۳-۲- مدل آماری فرضیه فرعی دوم ۵۰
۳-۷-۳-۳- مدل آماری فرضیه فرعی سوم ۵۰

۳-۷-۴- شیوه اندازه گیری متغیرها ۵۱
۳-۷-۴-۱- متغیر وابسته ۵۱
۳-۷-۴-۲- متغیر مستقل ۵۱
۳-۷-۴-۳- متغیرهای تعدیل گر ۵۱
۳-۸- دوره زمانی تحقیق ۵۲
۳-۹- روش تجزیه و تحلیل داده‌ها ۵۲

۳-۹-۱- تحلیل توصیفی داده‌ها ۵۲
۳-۹-۲- روش رگرسیون مبتنی بر داده های تابلویی ۵۳
۳-۹-۳- مزایای استفاده از داده‌های تابلویی ۵۴
۳-۹-۴- روش برآورد ۵۴
۳-۹-۵- آزمونF لیمر ۵۵
۳-۹-۶- آزمون تعیین اثرات ثابت یا تصادفی ۵۶
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۴-۱- مقدمه‏ ۵۸
۴-۲- آمار توصیفی ۵۸
۴-۳- معرفی مدل و متغیرها ۵۹
۴-۴- آزمون مانایی متغیرهای پژوهش ۶۰
۴-۵-۱- آزمون F لیمر و آزمون هاسمن ۶۱
۴-۶- خلاصه تجزیه و تحلیل ها به تفکیک هر فرضیه ۶۴
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات
۵-۱- مقدمه ۷۶

۵-۲- نتایج فرضیه اصلی اول: ۷۶
۵-۳- نتایج فرضیه فرعی (۱-۱) ۷۷
۵-۴- نتایج فرضیه فرعی (۲-۱) ۷۷
۵-۵- نتایج فرضیه فرعی (۳-۱) ۷۸
۵-۶- نتایج فرضیه اصلی دوم: ۷۸
۵-۷- نتایج فرضیه فرعی (۱-۲) ۷۹
۵-۸- نتایج فرضیه فرعی (۲-۲) ۷۹
۵-۹- نتایج فرضیه فرعی (۳-۲) ۸۰

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۵-۱۰-نتیجه گیری کلی ۸۱
۵-۱۱- پیشنهادهای برآمده از نتایج تحقیق ۸۲
۵-۱۲- پیشنهادهای آتی ۸۳
۵-۱۳- محدودیت های تحقیق ۸۳
پیوستها
منابع فارسی ۱۰۰
منابع لاتین ۱۰۳
ABSTRACT 106

فهرست جداول
عنوان شماره صفحه
جدول ۱-۱- محافظه کاری ۷
جدول ۱-۲- عدم تقارن اطلاعاتی ۸
جدول ۱-۳- خطای پیش بینی سود ۹

تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

جدول ۲-۱- خلاصه نتایج مطالعات در مورد وجود عدم تقارن اطلاعاتی ۳۱
جدول ۴-۱ آمارتوصیفی متغیرهای مورد بررسی ۵۹
جدول ۴-۲- نتایج آزمون مانایی متغیرهای پژوهش ۶۱
جدول ۴-۳- نتایج آزمون F لیمر و هاسمن مدلهای اصلی و فرعی ۶۳
جدول ۴-۴- نتایج حاصل از فرضیه اصلی اول ۶۴
جدول ۴-۵- نتایج همخطی مدل اول ۶۵
جدول ۴-۶- نتایج حاصل از فرضیه فرعی اول(۱-۱) ۶۵

جدول ۴-۷- نتایج همخطی فرضیه فرعی اول(۱-۱) ۶۶
جدول ۴-۸- نتایج حاصل از فرضیه فرعی دوم(۲-۱) ۶۷
جدول ۴-۹- نتایج همخطی فرعی دوم (۲-۱) ۶۷
جدول ۴-۱۰- نتایج حاصل از فرضیه فرعی سوم(۳-۱) ۶۸
جدول ۴-۱۱- نتایج همخطی فرضیه فرعی سوم(۳-۱) ۶۹
جدول ۴-۱۲- نتایج حاصل از فرضیه اصلی دوم ۶۹
جدول ۴-۱۳- نتایج همخطی فرضیه اصلی دوم ۷۰
جدول ۴-۱۴- نتایج حاصل از فرضیه فرعی اول(۱-۲) ۷۰
جدول ۴-۱۵- نتایج همخطی فرضیه فرعی اول(۱-۲) ۷۱

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود

جدول ۴-۱۶- نتایج حاصل از فرضیه فرعی دوم(۲-۲) ۷۲
جدول ۴-۱۷- نتایج همخطی فرضیه فرعی دوم(۲-۲) ۷۲
جدول ۴-۱۸- نتایج حاصل از فرضیه فرعی سوم(۳-۲) ۷۳
جدول ۴-۱۹- نتایج همخطی فرضیه فرعی سوم(۳-۲) ۷۴
جدول ۴-۲۰- خلاصه نتایج آزمون فرضیه ها ۷۴

فهرست نمودارها
عنوان شماره صفحه
نمودار ۲-۱ نحوه تعادل در دو بازار(مجله تحقیقات مالی ۱۴و۱۳،ص۱۸) ۲۶
نمودار ۲-۲- تفاوت قیمت پیشنهادی خرید و فروش ۲۶
نمودار شماره ۲-۳- یک بازار پر افت وخیز ۲۸

فهرست اشکال
عنوان شماره صفحه
شکل ۱-۱- مدل مفهومی تحقیق ۱۰
شکل ۳-۱- مدل مفهومی فرضیه های تحقیق ۴۹

فصل اول
کلیات تحقیق

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۱-۱- مقدمه
سرمایه گذاری یکی ازعوامل مهم توسعه درقرن حاضراست. سرمایه گذاری نیازمند برنامه ریزی است. برنامه ریزی، امکان بهره برداری مناسب ازفرصتهای موجود را فراهم می آورد. سرمایه گذاران به عنوان اصلی ترین تامین کنندگان منابع شرکت ها خواهان اطلاعات کامل و درست از شرکت ها هستند، در

بازارهای کارای سرمایه چنین فرض می شود که کلیه اطلاعات موجود به سرعت به وسیله افراد جذب شده و اثرات آن در قیمت اوراق بهادار منعکس می

شود. یعنی قضاوت افراد و تصمیم های آنان در قیمت های اوراق بهادارتجسم می یابد. اطلاعات حسابداری در صورت های مالی متجلی می گردد، سرمایه گذاران همیشه به طور ثابت و یکنواخت از اطلاعات حسابداری استفاده می کنند

بدون آن که این اطلاعات را از نظر تغییرات انجام شده در روش های حسابداری تعدیل کنند و یا به نحوه محاسبه آن توجهی داشته باشند (هندریکسون ، ، ۱۵). بنابراین، برای افزایش اثر بخشی برنامه ریزی باید توانایی پیش بینی صحیح ومستمر را بهبود بخشید. پیش بینی عنصرکلیدی درتصمیم

گیریهای اقتصادی است. سرمایه گذاران، اعتباردهندگان، مدیریت و سایراشخاص درتصمیم گیریهای اقتصادی متکی به پیش بینی و انتظارات هستند. همچنین توجه به بودجه سالانه شرکت، پیش بینی تولید، فروش و سود هر سهم آن و کنترل بودجه درگزارشهای میان دوره ای ومیزان تحقق پیش بینی

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

ها، درتغییرات قیمت سهام تأثیر بسزایی دارد. شاید بتوان مهمترین عامل تأثیرگذار بر قیمت سهام را در پیش بینی سود هرسهم جستجوکرد. مهمترین

منبع اطلاعاتی سرمایه گذاران، اعتباردهندگان و سایراستفاده کنندگان از اطلاعات شرکتها پیش بینی های سود ارایه شده توسط آنها درفواصل زمانی معین است.
از طرف دیگر، سود به عنوان نتیجه نهایی فرآیند حسابداری که این قدر مورد توجه و تاکید استفاده کنندگان اطلاعات حسابداری است، تحت تاثیر رویه های حسابداری که مدیریت انتخاب کرده محاسبه می گردد. امکان انتخاب رویه های حسابداری به مدیریت فرصت می دهد تا در مورد زمان شناخت و

اندازه گیری هزینه ها و درآمد تصمیم گیری کند. مدیریت انگیزه دارد با به کارگیری رویه های غیره محافظه کارانه حسابداری، رشد سود شرکت را ثبات بخشد. این امر باعث افزایش انتظار سهام داران در سنوات آتی می گردد (واتز ، ۲۰۰

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

برای اینکه سود گزارش شده بتواند در ارزیابی عملکرد و توان سودآوری یک شرکت به استفاده کنندگان کمک کند و سرمایه گذاران با اتکا به اطلاعات سود، تصمیم های درست اتخاذ کنند ارائه اطلاعات باید به نحوی باشدکه ارزیابی عملکرد گذشته را ممکن کند و در سنجش توان سودآوری و پیش بینی

توان سود آوری موثر باشد، بنابراین علاوه بر اینکه رقم سود گزارش شده برای سرمایه گذاران جهت اطمینان از تداوم فعالیت شرکت مهم است و بر

تصمیم گیری آنان موثر است، ویژگی های کیفی سود نیز به عنوان یکی از ابعاد اطلاعات سود مورد توجه خاص سرمایه گذاران است (فرانسیس و همکاران ، ۲۲، ۹۶۷).

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای  بورس اوراق بهادار تهران

محافظه کاری به عنوان یکی از اصول محدود کننده حسابداری سالهاست که مورد استفاده حسابداران قرار دارد و علیرغم انتقاد های فراوان بر آن، همواره

جایگاه خود را در میان سایر اصول حسابداری حفظ نموده است. اصل محافظه کاری موجب می شود تا از میان روش های مختلف، روشی اعمال گردد که

حداقل اثر فزاینده را بر سود خالص و جمع دارایی های شرکت داشته باشد. به عبارت دیگر بر اساس این اصل، شرکت نباید از روش هایی استفاده کند که درآمد ها و دارایی های خود را بیش از واقع هزینه ها و بدهی های خود را کمتر از واقع نشان دهد(واتز ، ۲۳، ۵۳).

در این فصل ابتدا مقدمه ای در رابطه با محافظه کاری و عدم تقارن اطاعاتی و خطای پیش بینی سود ارائه شده و سپس به ارائه و توضیح در خصوص اهمیت و ضرورت تحقیق پرداخته شده است و در ادامه فرضیه های تحقیق و قلمرو تحقیق مشخص و پس از آن واژه ها و اصطلاحات تحقیق توضیح داده می شود.

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود

۱-۲- بیان مسئله
یکی از مهمترین عوامل در تصمیم گیری صحیح، اطلاعات مناسب و مرتبط با موضوع تصمیم است که اگر به درستی فراهم و پردازش نشوند اثرات منفی برای فرد تصمیم گیرنده خواهد داشت از سوی دیگر نوع و چگونگی دستیابی به اطلاعات نیز حائز اهمیت است. در صورتی که اطلاعات مورد نیاز به

صورتی نا متقارن در بین افراد توزیع شود( انتقال اطلاعات به صورت نابرابر بین مردم صورت گیرد)می تواند نتایج متفاوتی را نسبت به یک موضوع واحد

سبب شود. بنابراین قبل از اینکه خوداطلاعات برای فرد تصمیم گیرنده مهم باشد ،این کیفیت توزیع اطلاعات است که باید به صورت دقیق مورد ارزیابی قرار گیرد.
زمانی که عدم تقارن اطلاعاتی در رابطه با سهام یک شرکت افزایش یابد ارزش ذاتی آن با ارزشی که سرمایه گذاران در بازار سرمایه برای سهام مورد نظر

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی

قائل می شوند متفاوت خواهد بود .در نتیجه ارزش واقعی سهام شرکتها با ارزش مورد انتظار سهامداران تفاوت خواهد داشت (دیاموند و ورچیا،۱

آنچه در بازار های سرمایه مورد توجه قرار گیرد این است که بسیاری از افرادی که اقدام به سرمایه گذاری می کنند، مردم عادی هستند که تنها راه

دسترسی آنها به اطلاعات مهم شرکتها، اطلاعیه هایی می باشد که از جانب شرکتها منتشر می شود. یک نمونه از این نوع اطلاعیه ها را می توان

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

اعلان سود بر آوردی هر سهم دانست که در آن سود پیشنهادی هر سهم از جانب شرکت پیش بینی شده و به اطلاع عموم رسانده می شود.

در ایران، بر اساس ماده۵ آئین نامه افشای اطلاعات شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران، مدیران شرکت های پذیرفته شده در بورس

موظف هستند که بودجه و پیش بینی عملکرد سالانه حداکثر ۳۰ روز قبل از شروع سال مالی جدید و تعدیل پیش بینی عملکرد سالانه در دوره های سه

ماهه، حداکثر ۲۰ روز بعد از پایان دوره و پیش بینی درآمد هر سهم خود را به صورت ۳ ماهه واقعی و یک ساله پیش بینی و حداکثر ۲۰ روز بعد از پایان دوره سه ماهه، به مدیریت نظارت بر شرکت های سازمان بورس اوراق بهادار در تهران ارسال نمایند.

با توجه به اینکه اعلان سود می تواند برقیمت سهام تاثیر گذار باشد، در نتیجه می تواند در تصمیم گیری های افراد نقش مهمی را ایفا کند. و از آنجایی

که در بند اول مفاهیم نظری و گزارشگری مالی استاندارد حسابداری ایران، هدف اصلی از ارائه اطلاعات حسابداری کمک به تصمیم گیری های اقتصادی

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود

افراد می باشد خود می تواند گویای اهمیت فوق العاده این امر باشد. حال اگر در بین سرمایه گذارانی که در بازار سرمایه مشغول فعالیت بوده، افرادی

باشند که از نظر اطلاعاتی نسبت به سایرین در موقعیت بهتری قرار داشته باشند و به عنوان مثال از اعلان هایی که قرار است در باره سود صورت پذیرد مطلع باشند قادر خواهند بود تا بر عرضه و تقاضای بازار تاثیر گذاشته و به اصطلاح منجر به بروز شکاف قیمتها گردند.

دلیل اصلی آن نیز وجود عدم تقارن اطلاعاتی در بازار سرمایه می باشند که بر طبق آن افراد مطلع از اعلان سود (ویا هر خبر با اهمیت دیگر)را نسبت به سایرین در موقعیت تصمیم گیری مناسب تری قرار می دهد.
محافظه کار موجب شناسایی بموقع زیانهای تحقق نیافته می شود. این در حالی است که رویه های محافظه کارانه در حسابداری از شناسایی درآمدها و سودهای تحقق نیافته جلوگیری می کند و در مجموع باعث کم نمایی خالص دارایی ها می شود(واتس ،۲۳). بنظر می رسد که محافظه کاری

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی

حسابداری باعث کاهش عدم تقارن اطلاعاتی شرکت می شود و از این طریق تاثیرات مطلوبی بر پیش بینی های مالی و همچنین حفظ منافع سهامداران دارد.

چنانچه محافظه کاری از طریق کاهش عدم تقارن اطلاعاتی میان گروه های درگیر در شرکتهای سهامی موجب کاهش عدم اطمینان نسبت به جریانات نقدی آتی شود؛ انتظار می رود که تغییرپذیری بازده سهام بدلیل انتقال اطلاعات همسان به تمام ذینفعان و فعالان بازار سرمایه کاهش یابد(گارسیا و همکاران،۲۰۱۹).

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای  بورس اوراق بهادار تهران

محافظه کاری باعث می شود که مدیران شرکتهای سهامی، پیش بینی های دقیقتری داشته باشند. زیراکه اولا، محافظه کاری نگاه خوشبینانه مدیران به وضعیت آتی شرکت را اصلاح کرده و آن را واقعی تر می نماید و دوماً، از آنجاییکه غالباً مدیران برای پیش بینی سود از روند سودهای گذشته شرکت

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

بهره می برند؛ اعمال رویه های محافظه کارانه اطلاعات واقعی تری را جهت تجزیه و تحلیل و پیش بینی در اختیار آنان قرار می دهد(گارسیا و همکاران،۲۰۱۹)
شواهد نظری و تجربی فوق، بطور بالقوه تاثیرات محافظه کاری حسابداری را بر شرکتهای سهامی و اطلاعات منتشر شده آنها تایید می کند. در تحقیق حاضر سعی می شود نقش محافظه کاری در عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود بررسی شود. از این جهت، سوال های تحقیق بصورت ذیل مطرح شده است.
• محافظه کاری حسابداری چه تاثیری بر عدم تقارن اطلاعاتی شرکتها دارد؟
• محافظه کاری حسابداری چه تاثیری بر خطای پیش بینی سود شرکتها دارد؟

۳-۱- چارچوب نظری و مدل تحقیق
چارچوب نظری، الگویی ست که محقق بر اساس آن درباره روابط بین عواملی که در ایجاد مسئله، مهم تشخیص داده شده اند، نظریه پردازی می کند.

این نظریه می تواند ضرورتاً سخن پژوهشگر نباشد و بطور منطقی از نتایج تحقیقات قبلی پیرامون مسئله نشأت گیرد. به طور خلاصه چارچوب نظری به رابطه بین متغیرهایی چون متغیرهای مستقل، وابسته، مداخله گر و تعدیل گر که تصور می گردد در دگرگونی شرایط مورد بررسی نقش دارند می پردازد.

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

ایجاد چنین چارچوب نظری در برقراری و ساخت فرضیه ها، آزمون آن ها و همچنین تکمیل درک پژوهشگر کمک می کند(خاکی،. در چارچوب نظری این تحقیق، متغیرهای مهم و مؤثرمربوط به مسئله پژوهش شناسایی گردید و با توجه به یافته های تحقیقات پیشین چگونگی ارتباط بین متغیرها در نگاره های زیر ارائه
……………………………

-۴- فرضیه های تحقیق
فرضیه اصلی اول: بین محافظه کاری حسابداری وعدم تقارن اطلاعاتی رابطه معنا داری وجود دارد.
فرضیه فرعی۱-۱:اندازه شرکت بر روابط بین محافظه کاری حسابداری وعدم تقارن اطلاعاتی تاثیرگذار است.
فرضیه فرعی۲-۱: ریسک سیستماتیک بر روابط بین محافظه کاری حسابداری وعدم تقارن اطلاعاتی تاثیرگذاراست.
فرضیه فرعی۳-۱: اهرم مالی بر روابط بین محافظه کاری حسابداری وعدم تقارن اطلاعاتی تاثیرگذار است.

خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

فرضیه اصلی دوم: بین محافظه کاری حسابداری وخطای پیش بینی سود رابطه معنا داری وجود دارد.
فرضیه فرعی۱-۲: اندازه شرکت بر روابط بین محافظه کاری حسابداری وخطای پیش بینی سود تاثیرگذاراست.

فرضیه فرعی۲-۲:ریسک سیستماتیک بر روابط بین محافظه کاری حسابداری وخطای پیش بینی سود تاثیرگذار است.
فرضیه فرعی۳-۲: اهرم مالی بر روابط بین محافظه کاری حسابداری وخطای پیش بینی سود تاثیرگذار است.
۱-۵- اهداف تحقیق
بطورکلی هدف اساسی تحقیق حاضر، کمک به مدیران شرکتهای سهامی در تعیین سیاستهای افشای شرکتی و گزارشگری مالی و بطور خاص رویه های محافظه کاری حسابداری است، به گونه ای که اعمال این رویه ها، بیشترین تاثیرات مثبت بر محیط اطلاعاتی شرکتهای سهامی را داشته و منجر به

تخصیص بهینه منابع شود. در راستای این هدف کلی، اهداف ویژه ذیل تعریف و در طول انجام تحقیق پیگیری می شوند.
۱) سنجش میزان محافظه کاری حسابداری برای شرکتهای نمونه آماری
۲) تعیین رابطه بین محافظه کاری حسابداری با عدم تقارن اطلاعاتی
۳) تعیین رابطه بین محافظه کاری حسابداری با خطای پیش بینی سود

۱-۶- اهمیت و ضرورت تحقیق
محافظه کاری یکی از ویژگی های گزارشگری مالی است که در قالب یک اصل محدود کننده در چارچوب اصول و مفاهیم حسابداری، ایفاگر نقش مهمی در محدود کردن رفتارهای خوش بینانه مدیران در جایگاه تهیه کنندگان اطلاعات از یک سو و برآوردی از حداقل عایدات سرمایه گذاران و اعتبار دهندگان در

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی

جایگاه مهمترین استفاده گنندگان، از سویی دیگر است. تحقیقاتی که درباره محافظه کاری انجام گرفته، مؤید اهمیت نقش این میثاق حسابداری در زمینه های مختلفی از قبیل برطرف کردن مسائل برخواسته از نمایندگی، بی اثر ساختن مسائل ناشی از عدم تقارن اطلاعاتی بین استفاده کنندگان آگاه و

ناآگاه، احقاق حقوق ذینفعان عمده، تاثیر مثبت بر کاهش هزینه های استقراض و هزینه های سرمایه و افزایش اهرم های مالی، نقش بازدارندگی در قبال وقوع رسوایی های مالی و همچنین نقش انکار ناپذیر آن در مبحث راهبری شرکتی است (بنی مهد و باغبانی، ۱۳۹۸،۶۰). محافظه کاری در

حسابداری به عنوان تفاوت در تایید پذیری لازم برای شناخت سود و زیان تعریف شده است. منشا محافظه کاری عدم اطمینان نسبت به آینده است. محافظه کاری در حسابداری باعث منفعت برای سرمایه گذاران می گردد چرا که باعث کاهش مشکلات بنگاه در ارتباط با تصمیمات سرمایه گذاری مدیریت، کنترل فرصت

طلبی در ارتباط با خودشان و سایر اشخاص، افزایش کارایی قراردادها، تسهیل نظارت بر مدیران و کاهش هزینه های دعاوی حقوقی می گردد. این مزایای محافظه کاری باعث کنترل تاثیرات منفی ناشی از این واقعیت که برخی اشخاص دارای اطلاعات نا متقارن، در شرکت هستند می گردد(همان منبع،۶۰). محافظه کاری حسابداری به این منظور پیش بینی

می شود تا باعث کاهش توازن نرخ بازده شرکت به وسیله بهبود عدم تقارن اطلاعاتی بین اشخاص مختلف شرکت گردد.

از طرف دیگر، در دنیای سرمایه¬گذاری، تصمیم گیری مهمترین بخش از فرآیند سرمایه¬گذاری است که طی آن سرمایه¬گذاران در جهت رسیدن به حداکثر منافع و ثروت خویش، نیازمند اتخاذ بهینه ترین تصمیمات می باشند. در این ارتباط مهمترین عامل فرآیند تصمیم¬گیری، اطلاعات است.

اطلاعات می¬تواند برفرآیند تصمیم¬گیری تأثیر بسزایی داشته باشد. زیرا موجب اخذ تصمیمات متفاوت در افراد متفاوت می¬شود. در بورس اوراق بهادار نیز تصمیمات سرمایه¬گذاری متأثر از اطلاعات است. نظریه پردازان بازارهای اوراق بهادار، گزارشگری مالی را مهمترین منبع اطلاعاتی سرمایه¬گذاران

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی

می¬دانند. به همین دلیل یکی از اهداف حسابداری و تهیه صورت¬های مالی فراهم کردن اطلاعات به منظور تسهیل تصمیم¬گیری است.
بر این اساس اطلاعات حسابداری بایستی سرمایه¬گذاران را جهت پیش¬بینی رویدادهای آتی یاری دهد. یکی از مهمترین اطلاعاتی که سرمایه گذاران

تمایل به برآورد و پیش بینی آن دارند سود می باشد که البته این پیش بینی ها اغلب اوقات با خطا همراه هستند. این پژوهش، می تواند مورد استفاده

گروه کثیری از استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری جهت شناسایی بهتر اصول راهبری شرکت و تعیین ترکیب بهینه ساختار مالکیت و سرمایه گذاری در بازار سرمایه و در نتیجه تخصیص بهینه منابع سرمایه به منظور رشد و توسعه اقتصادی کشور قرار گیرد. استفاده کنندگان اصلی این پژوهش عبارتند از:

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود

سهامداران( مالکان) داخلی و خارجی به عنوان گروه اصلی استفاده کنندگان از اطلاعات حسابداری و در نتیجه تأمین کنندگان عمده ی بازار سرمایه، اعتبار دهندگان، تحلیل گران، دولت، مدیران و کارکنان شرکت و همچنین بورس اوراق بهادار تهران.
۱-۷- حدود مطالعاتی

قلمرو تحقیق چهارچوبی را فراهم می نماید تا مطالعات و آزمون محقق در طی آن قلمرو خاص انجام پذیرد و دارای اعتبار بیشتر باشد.
۱-۷-۱- قلمرو مکانی

این پژوهش کلیه شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران غیر از شرکتهای سرمایه گذاری
می باشد.
۱-۷-۲- قلمرو زمانی
دوره زمانی این پژوهش، از سا

۱-۷-۳- قلمرو موضوعی
در این پژوهش، بررسی تاثیرمحافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود مورد کنکاش قرار می گیرد.

۱-۸- تعریف واژه ها و یا اصطلاحات پژوهش
محافظه کاری: محافظه کاری عبارتست از واکنش سریعتر و به هنگام تر به اخبار بد نسبت به اخبار خوب. هرچه واکنش به اخبار بد بیشتر باشد؛ سطح

محافظه کاری بالاتر است. بر اساس این تعریف، محافظه کاری شناسایی سریعتر هزینه ها نسبت به درآمدها می باشد. به عبارت دیگر، هزینه هایی که برای تحقق درآمد انجام شده اند؛ سریعتر از درآمدهای مربوطه شناسایی می شوند(گارسیا و همکاران،۲۱).

عدم تقارن اطلاعاتی: اگر در یک معامله بالقوه یک طرف اطلاعات بیشتری نسبت به طرف دیگر داشته باشد، عدم تقارن اطلاعات وجود دارد. در این

تحقیق، عدم تقارن اطلاعاتی از طریق تفاوت بین قیمتهای پیشنهادی خرید و فروش در بازار سهام بدست می آید.(رضازاده و آزاده،۱۳،۵۴(
خطای پیش بینی سود : سود یکی از اقلام مهم و اصلی صورتهای مالی است که توجه استفاده کنندگان صورتهای مالی را به خود جلب می کند. سرمایه گذاران، اعتباردهندگان، مدیران، کارکنان شرکت، تحلیلگران، دولت و دیگراستفاده کنندگان صورتهای مالی از سود به عنوان مبنایی جهت اتخاذ

بررسی تاثیر محافظه کاری حسابداری بر عدم تقارن اطلاعاتی و خطای پیش بینی سود در شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

تصمیمات سرمایه گذاری، اعطای وام، سیاست پرداخت سود، ارزیابی شرکتها، محاسبه مالیات و سایرتصمیمات مربوط به شرکت استفاده می کنند. اطلاعات ارائه شده توسط شرکت و در نتیجه سود، مبتنی بر رویدادهای گذشته است اما سرمایه گذاران، به اطلاعاتی راجع به آینده شرکت نیازدارند.

یکی از دیدگاه های موجود دراین مورد، ارائه صرفاً اطلاعات تاریخی و جاری توسط واحد تجاری است البته به نحوی که سرمایه گذاران بتوانند خود پیش بینی های مربوط به آینده را انجام دهند. دیدگاه دیگر این است که مدیریت با دردست داشتن منابع و امکانات به انجام پیش بینی هایی قابل اعتماد

بپردازد وبا انتشارعمومی این پیش بینی ها، کارایی بازارهای مالی را افزایش دهد که البته در این راستا مدیریت ممکن است خطاهایی نیز داشته باشد که آن را خطای پیش بینی سود می نامیم (ساربان ها،۴۵،۱۳۹۷).
اندازه شرکت: اهداف عملیاتی که مدیر عامل شرکت در راستای دستیابی به هدف اصلی یعنی افزایش ثروت سهامداران دنبال می کند در برگیرنده

شاخص ها و معیارهایی است که بر مبنای آن می توان ارزش یک شرکت تجاری را اندازه گیری کرد. محققان معیارهای گوناگونی برای اندازه شرکتها در نظر گرفته اند. در این تحقیق جهت وارد نمودن اندازه شرکتهای در الگوی آزمون فرضیات از لگاریتم ارزش دفتری کل داراییها استفاده می شود(َشهریاری،۱،۹۵).

ن

ریسک سیستماتیک: ریسک بعنوان عامل تاثیرگذار در جریانهای نقدی یک سرمایه گذاری بدلیل وقوع حوادث مختلفی که باعث تغییر در این جریانها می

شوند، تعریف می شود. دراین تحقیق ریسک شرکت بعنوان یک متغیر کنترلی استفاده شده است و از طریق محاسبه ضریب بتای سهام شرکت که تغییرات بازده ها را در یک دوره اندازه گیری می نماید و شاخص ریسک سیستماتیک می باشد؛ محاسبه می شود (َشهریاری،۱ ،۹۵).
اهرم مالی: نسبت بدهیها به داراییها بعنوا%۲