توضیحات

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

دانلود پایان نامه و پروژه پایانی با موضوع بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم
پس دیدن متن و فهرست پایان نامه بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم میتوانید

نسبت به خرید آنلاین و دانلود فایل مورد نظر اقدام فرمایید میتوانید تغییراتی در متن پایان نامه ایجاد نمایید و یا از بعضی از فصل های پایان نامه مثل روش تحقیق پیشینه تحقیق بیان مسئله و یا منابع پایان نامه ادبیات فارسی استفاده فرمایید با آرزوی موفیقت برای دانشجویان عزیز

چکیده:
با عنایت و توجه به خداوند باری تعالی در این رساله، قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تا پایان قرن ششم مورد بررسی قرار گرفته است. بیشترین اشعاری که از قرآن الهام گرفته شده در قرن ششم هجری می باشد و به طور صریح می توان گفت که به دلیل جنگ ها و حمله های مغولان به ایران و

قتل عام مردم ،عران که حکم انبیاء را در بین مردم دارند برای الهام گیری و ارشاد ظالمان از داستان های قرآنی و عذاب هایی که خداوند بر اقوام گذشته

نازل می کرده است در اشعارشان استفاده نموده تا به این طریق مردم را ارشاد نمایند از جمله داستان هایی که در این رساله مذکور است: خلقت آدم،

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

رانده شدن شیطان ، توبه ی آدم ، زندگی پیامبران مانند ادریس، صالح، نوح ،….. زیبایی یوسف و عشق زلیخا به او، نابینایی یعقوب ، تبه کاریهای قوم یأجوج و مأجوج، کشیدن سدّ ذوالقرنین ، عیسی که مرز

روح بخشی و زنده کننده دارد، اعجاز موسی، تسلط سلیمان بر باد و دیو و پری صبر و استقامت ایوب، اصحاب فیل و کهف، معراج پیامبر و جنگ های او از جمله :حنین، خیبر ، بدر و … که بیشتر اشعارشان در این دوره ی زمانی انعکاسی از داستان های قرآنی می باشد.
کلید واژه:قصه های قرآنی، پیامبران، زندگی پیامبران، جنگ های پیامبر

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

۱۸۰صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع  دارد 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل را دانلود کنید

فهرست مطالب

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

عنوان صفحه
چکیده:—————————————————
مقدمه:—————————————————
۱-خلقت آدم(ع):——————————————–
۲- رانده شدن شیطان:—————————————–
۳- گناه آدم و توبه ی او:—————————————
۴-ادریس (ع):———————————————-
۵-نوح(ع):————————————————
۶-هود(ع)و قوم عاد:——————————————
۷-صالح(ع):———————————————–
۸-ابراهیم(ع):———————————————-
۹-ابراهیم و نمرود:——————————————-

۱۰-جنگ با خدای ابراهیم و مرگ نمرود:—————————-
۱۱-اسماعیل(ع) و چشمه ی زمزم:——————————–

۱۲-اسحاق(ع):———————————————
۱۳-یعقوب(ع):———————————————
۱۴-یوسف(ع):———————————————

۱۵-یوسف(ع) و زلخیا:—————————————-
۱۶-الیاس(ع:———————————————–
۱۷-قارون و گنج های او:————————————–
۱۸-داود(ع):———————————————–
۱۹-سلیمان(ع):———————————————

۲۰- سلیمان و بلقیس ملکه سبا:———————————-
۲۱-هاروت و ماروت:—————————————–

۲۲- لوط(ع):———————————————–
۲۳- فرعون:———————————————–
فهرست مطالب
عنوان صفحه

۲۴-موسی و معجزات او:————————————–
۲۵-شعیب(ع):———————————————-
۲۶- خضر و موسی:——————————————

۲۷-هارون و موسی:—————————————–
۲۸- گوساله ی سامری:—————————————-
۲۹-ایوب(ع):———————————————-
۳۰-یونس(ع):———————————————-
۳۱-عزیر(ع):———————————————–
۳۲-زکریا(ع):———————————————–
۳۳-یحی(ع):———————————————–

۳۴-نخل خشکیده و روزه ی مریم:——————————–
۳۵-رسالت عیسی(ع):—————————————–
۳۶- داستان نزول مائده بر حواریون:——————————-

۳۷- به آسمان رفتن عیسی(ع):———————————–
۳۸-لقمان حکیم:——————————————–
۳۹-اصحاب کهف و رقیم:————————————–
۴۰-قوم یأجوج و مأجوج و سدّ ذوالقرنین:—————————

۴۱-اصحاب فیل:——————————————–
۴۲-طالوت و جالوت:—————————————–
۴۳-ابی لهب:———————————————–
۴۴-معراج پیامبر محمّد مصطفی(ص):——————————
۴۵-هجرت پیامبر(ص):—————————————-
۴۶-جنگ بدر:———————————————-

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

فهرست مطالب
عنوان صفحه
۴۷-جنگ حنین:———————————————-
۴۸-جنگ خیبر:———————————————–
۴۹- غدیر خم:————————————————
۵۰-فدک:————————————————–

۵۱-نتیجه:————————————————–
۵۲-جدول:————————————————–
۵۳-نمودار:————————————————–
۵۴-منابع:—————————————————
۵۵-چکیده ی انگلیسی:—————————————–

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

فهرست مطالب
عنوان صفحه
۱-چکیده ۴
۲-مقدمه ۵
۳-قصه ی آدم ۷
۴- قصه ی ابلیس ۷

۵-داستان آزر پدر ابراهیم(ع) ۸
۶-قصه ی ابراهیم(ع) ۹
۷-داود(ع) ۹
۸-قصه ی سلیمان۱ ۱۰
۹- هاروت و ماروت ۱۱
۱۰-فرعون ۱۱
۱۱-موسی و معجزات او ۱۱

۱۲-قصه ی عیسی(ع) ۱۲
۱۳-آگاهی گویندگان ایرانی از مسیحیت ۱۳
۱۴-افق های شعر و اندیشه ی سنایی ۱۵
۱۵-فردوسی ۱۶
۱۶-حضرت سلیمان (ع) و جمشید ۱۷
۱۷- نتیجه گیری ۱۹
۱۹- منابع ۲۰

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

مقدمه:
همه ی این حکایات و اخبار انبیاء را بر تو بیان می کنیم تا قلب تو را بر آن قوی و استوار گردانیم و در این طریق حق بر تو روشن شود و اهل ایمان را پند و عبرت و تذکر باشد.
(هود،آیه ۱۲۰)
قرآن، قانون زندگی انسانیت و کتاب خواندنی و سند حقانیت آئین اسلام است و پیوسته چون خورشید تابان بر تارک زمان درخشان و بر همه ی مردمان در طول دوران پرتو افکنده است. آنگونه که بزرگترین هدف قرآن و مربیان الهی، انسان سازی است،

بر عاطفه ها و احساسات و بینش انسان ها، تأثیر گذار است تا جایی که وقتی (گوته۱) آلمانی از قرآن سخن به میان می آورد، چنین می گوید: «این کتاب تأثیر خود را برای همیشه حفظ خواهد کرد.»

یکی از شیوه های ارزش یابی شعر شاعران، بررسی و تأمل در اندیشه های آنها است. از آنجایی که منشأ و منبع الهام شاعران بسیار متنوع و گسترده است، این منابع می تواند اسطوره، تاریخ ، فرهنگ ، قصص، حماسه و هر چیز دیگری باشد. داستان ها و تلمیحات از دیر باز مورد توجه بشر بوده است.

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

بدیهی است که سرشت انسان به شنیدن و خواندن سر گذشت و داستان ها رغبت و میل فراوان دارد و قرآن کریم نخستین کتابی است که نقل داستان ها و سر گذشت های واقعی انسان ها را در تربیت و ارشاد مردم به کار گرفته و در راه هدایت آنها از این داستان ها بهره برداری کرده است.

یکی از غنی ترین منابع الهام شاعران ، زندگی و سر گذشت پیامبران است که در اشعار خویش گاه در مضمون سازی از آن بهره می برند و گاه لباس هنر بر آن می پوشانند.

داستان های قرآنی در ادب فارسی از جایگاه و مقام ویژه ای برخوردار است،چرا که ایرانیان پیوسته توجه عمیق به مذهب داشته اند. تخیل شاعرانه گاه

در بهره گیری از داستان های قرآنی با شگرد تلمیح، نمایان می شود. در این میان شاعران قرآن را آبشخور دانسته های خود قرارداده و از آن بهره مند شده اند.

در قرن های پس از اسلام به خصوص در قرن ششم، به سبب رواج علوم دینی و غلبه ی روحیه ی مذهبی، اشارات و تلمیحات قرآنی و دینی در آثار

شاعران و نویسندگان، فراوان است. هیچ شاعری نیست که از الفاظ و مفاهیم قرآن کریم و قصص قرآنی در شعر خود به وفور استفاده نکرده باشد؛ در این قرون ادبیات به طرف تزیین و آرایه بندی و هنر نمایی های شاعرانه پیش رفت و گونه های بهره گیری از قرآن در این دوره بسیار عادی و طبیعی گردید.

از آنجا که تمامی داستان های قرآنی از یک منظر و به یک شیوه بررسی می شوند کمتر در فصل بندهای محدود می گنجد ما را بر آن داشت تا این پایان

بررسی قصه های قرآنی

نامه را در یک مقدمه و یک فصل که خود شامل پنجاه داستان از داستان های قرآنی را به نگارش در آوریم. و شواهد شعری شاعران از آغاز تا پایان قرن ششم از جمله: رودکی، فرخی سیستانی، منوچهری، انوری، فردوسی، قطران تبریزی، مسعود سعد سلمان، خیام، ابو سعید ابوالخیر، جمال الدین

اصفهانی، عمعق بخارایی، باباطاهرعریان،… آثار نظامی(مخزن الاسرار، خسرو شیرین ، لیلی و مجنون، هفت پیکر، اسکندرنامه، شرفنامه و اقبال نامه) سنایی(عقل نامه، عشق نامه، سیر العباد الی المعاد، طریق التحقیق و …)خاقانی و عطار نیشابوری(منطق الطیر ،الهی نامه، اسرار نامه) انجام شود.

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

آنچه مرا بر آن داشت تا به کنکاش علمی در شعر سنتی شاعران از آغاز تا پایان قرن ششم بپردازم نخست اندیشه و زبان فخیم شاعران این دوره و الهام گیری آنها از قرآن مجید بود. دوم انتخاب استاد راهنمای فرزانه و سترگ و ارجمند آقای دکتر هوشمند اسفندیار پور که مطالعه ی گسترده و تخصص وافر در راه شناساندن ادبیات و استفاده از مضمون های قرآنی

در شعر شاعران را به این سر زمین پر گهر دارد. که خضر و الیاس وار راهنمای این جانب در وادی سرگشته و بی کران ادبیات بودند که با قرار دادن وقت ارزشمند خویش، بنده را مرهون بزرگواری های خویش نمودند و سوم انتخاب استاد مشاور آقای دکتر محمّد تقی فاضلی که با سعه ی صدر همواره پاسخ گوی سؤالات من بوده اند، و مرا در امر این پژوهش یاری نموده اند.

اهدافی را نیز که این پژوهش در پی تحقق بخشیدن به آن گام بر می دارد، به شرح زیر می باشند:
-معرفی نمونه هایی از داستان های قرآنی
-تأثیر پذیری متون نظم ادبیات فارسی از داستان های قرآن مجید از آغاز تا پایان قرن ششم
آنچه را که پیش روی ادب دوستان است پیشکش پژوهندگان سر زمین سخن پرور پارسی
می نمایم.

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

پیشینه و سبک قصه های قرآنی
مختصات شعر عهد غزنوی

از نظر فکری مدح محور اصلی است و در تشبیب قصاید از معشوق و طبیعت هم سخن می رود. تصویر سازی و مضمون آفرینی از«ترک» دیده می شود هم چنین به مسیح-چنان که به زردتشت- در مضمون آفرینی و تشبیه توجه دارند. اشاره به معارف اسلامی در حال افزایش است. مقام معشوق همچنان پست است۱

مختصات فکری سبک شعر خراسانی:
۱- شعر این دوره شعری شاد و پر نشاط است ۲- شعری واقع گراست
۳- شاعران با معارف پیش از اسلام آشنا هستند ۴-معشوق مقام والایی ندارد
۵- جنبه های عقلانی و تعادل بر جنبه های احساسی و اغراق چیره است.

۶- اشاره به معارف اسلامی و حدیث و قرآن در آن کم است و آن چه هست عمیق نیست.
۷- شعر این دوره از پند و اندرز خالی نیست ولی این پندها بیشتر جنبه ی علمی و ساده دارند و یاد آور پند هایی هستند که از بزرگان ایران باستان چون انوشیروان و باقی مانده است . در صورتی که پند های سنایی و خاقانی جنبه ی شرعی و عرفانی دارد و نسبت به پند های این دوره تجریدی و پیچیده است.

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

شعر قرن ششم:
رواج تصوف و فعالیت صوفیان:

درزمان سامانیان، از صوفیان بزرگ در خراسان خبری نبود و در زمان غزنویان صوفیان تحت فشارهای سیاسی و مذهبی بودند. محمود خود مردی متعصّب

بود. خراسان تحت سلطه ی کرّامیان بود که از فرقه های متعصب سنی بودند. در اسرار التوحید آمده است که شیخ ابوسعید ابوالخیر گرفتار این متعصبان

بود. او را تکفیر کرده بودند که مردی پیدا شده است که بر منبر قرآن و حدیث نمی گوید، همه بیت و ترانه می گوید و حتی قرار بود او را به دار

بیاویزند. از این رو مشایخ صوفیه علیه غزنویان توطئه می کردند. و سلجوقیان را به حمله به خراسان تعریض می نمودند . وقتی سلاجقه روی کار آمدند به

ازاء آن سابقه ،به صوفیان امتیازهایی دادند. در اطراف و اکناف خانقاه های متعددی تأسیس شد. صوفیان نخستین بار بعد از شهادت حلاج جرأت یافتند تا افکار خود را آشکارا منتشر سازند و از این رو عرفان وارد ادبیات فارسی شد.

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

تأسیس مدارس دینی و رواج معارف اسلامی:

سلجوقیان هم مانند غزنویان برای تثبیت قدرت خود و جنبه ی قانونی (شرعی) دادن به آن ناچار بودند که دست دوستی به سوی خلفای بغداد دراز کنند

و از این رو به تأسیس مدارس دینی و ترویج معارف اسلامی پرداختند . هر چه از تاریخ ورود اسلام به ایران دورتر شویم به

صورت طبیعی آشنایی مردم با معارف اسلامی و قرآن و تفسیر و حدیث بیشتر شده است. از این رو در شعر این دوره اشاره به آیات و احادیث و تلمیحات اسلامی بیشتر از سابق است.

البته در غالب مدارس که در قرن پنجم به بعد تأسیس شده بود تدریس علوم عقلی ممنوع بود و اهتمام اصلی بر علوم دینی و ادبیات بود. دامنه ی

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

تعصبات مذهبی به همه جا کشیده بود. مثلاً دعوای پیروان حنفیه و شافعیه که از قدیم کم و بیش وجود داشت در این قرن به اوج خود رسید و بسی مدرسه و کتابخانه سوخته شد.

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

اکثریت شاعران بزرگ قرن ششم به سبک بینابین یا سبک عهد سلجوقی توجه دارند. سنایی نخستین بار به صورت جدّی مطالب عرفانی را در شعر وارد کرد، اما عرفان او بیشتر نزدیک به شرع و اخلاق است. اشاره به آیات و احادیث از مشخصات شعر اوست.

لحن قصاید او تا حدودی مخصوص به خود او است و به نظر می رسد که به ناصر خسرو توجه

داشته است. طریقه ی عرفانی او که در حقیقت شرع و پند و موعظه است مورد توجه بسیاری از شاعران مخصوصاً نظامی و خاقانی قرار گرفته است.۱

استاد فروزان فر می نویسد: «شعر صوفیانه از اواسط قرن چهارم هجری آغاز شده و اشعار ابوالفضل بشربن یاسمین و دیگران که ابو سعید بن ابی الخیر در مجالس خود خوانده و در اسرار التوحید نقل شده و پس از آن در قرن پنجم عبدالله انصاری اشعار زهد مایل به تصوف می سرود.

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

خلقت آدم(ع)۱
خواست خداوند چنین بود که در روی زمین موجودی بیافریند که نماینده ی او باشد، صفاتش پرتوی از صفا ت پروردگار ، و مقا م و شخصیتش برتر از

فرشتگان، خواست او این بود که تمامی زمین و نعمتهایش را در اختیار چنین انسانی بگذارد نیروها ، گنجها،معادن و همه ی امکاناتش را.

چنین موجودی می بایست سهم وافری از عقل و شعور وادراک،واستعداد ویژه داشته باشد که بتواند رهبری و پیشوایی موجودات زمین را بر عهده گیرد.

خداوند موجودی را از گل ناچیز آفرید و او را گل سر سبد عالم هستی و شایسته ی مقام خلافت الهی و نماینده ی «الله»

در زمین قرار داد. خداوند همه ی حقایق و اسرار الهی را به آدم یاد داد و از او خواست که به فرشتگان تعلیم کند و سپس از فرشتگان خواست بر آدم

سجده کنند همه ی آنها بر عظمت و مقام آدم سجده نمودند به جز ابلیس۲٫

فرخی سیستانی درموردآفرینش آدم ازگل چنین گفته است :
دوستی او را بر آب افکند پنداری خدای مهر او را کردگویی با گل آدم عجین

بررسی قصه های قرآنی در متون نظم از آغاز تاپایان قرن ششم

رودکی دانش را از آغازآفرینش انسان با او عجین می داند ومی گوید :
تا جهان بود از سر آدم فراز کس نبوداز راه دانش بی نیاز

خاقانی سجده ی تمام فرشتگان را به مقام انسان این گونه بیان کرده است :
دهر جلال تو دید ایمان آورد و گفت کای ملکوت اسجدوا کادم وقتست هان
عطار نیشابوری در منطق الطیرداستان خلقت آدم وسجده ی فرشتگان وعدم سجده ی شیطان وطوق لعنت تاآخر(مهلت معلوم) برشیطان رادرابیات ذیل بیان کرده است :
گفت ای روحانیان آسمان پیش آدم سجده آرید این زمان

سر نهادند آن همه بر روی خاک لاجرم یک تن ندید آن سر پاک
باز ابلیس آمد و گفت این نفس سجده ای از من نبیند هیچ کس
گفت یا رب مهل ده این بنده را چاره ای کن این ز پا افکنده را
حق تعالی گفت مهلت بر منت طوق لعنت کردم اندر گردنت
نام تو کذاب خواهم زد رقم می بمانی تا قیامت متهم ………………………….
……………………………….