توضیحات

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

دانلود پایان نامه و پروژه پایانی با موضوع بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

پس دیدن متن و فهرست پایان نامه بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

میتوانید نسبت به خرید آنلاین و دانلود فایل مورد نظر اقدام فرمایید میتوانید تغییراتی در متن پایان نامه

ایجاد نمایید و یا از بعضی از فصل های پایان نامه مثل روش تحقیق پیشینه تحقیق بیان مسئله

و یا منابع پایان نامه ادبیات فارسی استفاده فرمایید با آرزوی موفیقت برای دانشجویان عزیز

چکیده
فردوسی بزرگترین شاعر حماسه سرای ایران و شاهنامه – اثر گران قدر ایشان – یکی از بزرگترین

کتاب های حماسی، اخلاقی و اجتماعی است.

شاهنامه، جامع همه ی علوم انسانی و اخلاقی است و آیینه ی تمام نمایی است که،

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

همه فضیلت ها و رذیلت های اخلاقی در آن با ذکر نمونه هایی از کردار پهلوانان

و شاهان ذکر می گردد. کمتر اثری همچون شاهنامه این گونه تصویرسازی را در برابر دیدگان خواننده ایجاد می کند.

کردار و رفتار انسان های بزرگ در طول تاریخ سرمشق زندگی بوده است. در این میان

صاحبان زور و قدرت بدنی جایگاه ویژه ای دارند. فردوسی، پهلوانان خود را

ابتدا با لباس حلم و ادب می آراید و بعد روانه میدان می کند، گویی می دانسته که ابیات شیرین شاهنامه

برای همیشه و در تمام نقاط عالم همواره تازه و «به روز» خواهد بود. اکنون با گذشت

چندین قرن نام و آوازه ی پهلوانان نامی شاهنامه هنوز زنده است، زیرا

پهلوانان شاهنامه، انسان های بزرگی بوده اند، که هیچگاه از فضیلت ها و سجایای اخلاقی تخطّی نکرده و همواره

نیکی را بر بدی و خیر را بر شر ترجیح داده اند. در این تحقیق، تنها نمونه های

بسیار جزئی از منش و کردار پسندیده ی پهلوانان شاهنامه، مورد بررسی

قرار گرفته است، و الا در این مجال اندک نمی توان تمام سجایای اخلاقی شاهنامه را بررسی نمود.
کلمات کلیدی: پهلوان، سجایای اخلاقی، شاهنامه، فردوسی، ایران، کردار، میدان جنگ،

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسیانسان

۱۲۰صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع  دارد 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل  را دانلود کنید

فهرست مطالب

عنوان صفحه

چکیده
فصل اوّل:
کلیاّت و مقدمات پژوهش
۱-۱– مقدمه ۲
۱-۲- بیان مسئله ۳
۱-۳- پرسش¬های اصلی تحقیق ۳

۱-۴- اهداف تحقیق ۴
۱-۵- ضرورت و اهمیّت تحقیق ۴
۱-۶- تعریف واژه ها و اصطلاحات پژوهش ۴

فصل دوم:
مرور مطالعاتی
۲-۱- مبانی نظری پژوهش ۷
۲-۲- پژوهش¬های گذشته ۹
فصل سوم:
روش تحقیق
۳-۱- روش تحقیق ۱۲
۳-۲- شیوه وابزار جمع آوری اطلاعات ۱۲

۳-۳- بیان قلمرو تحقیق ۱۲
۳-۱-۱- محدوده وموضوع پژوهش ۱۲
۳-۱-۲- کاربرد پژوهش ۱۲
۳-۴- روش تجزیه وتحلیل داده ها ۱۳
فصل چهارم:
ارائه و تجزیه و تحلیل داده ها
۴-۱- مقدمات پژوهش ۱۵

۴-۱-۱- مقدمه ۱۵

۴-۱-۲- زندگی¬نامه فردوسی ۱۶
۴-۱-۳- ویژگی های هنری شاهنامه ۱۷
۴-۱-۴- سرچشمه¬ی داستان های شاهنامه ۲۰
۴-۱-۵- بخش¬های اصلی شاهنامه ۲۱
۴-۱-۶- حماسه ۲۲
۴-۱-۷- خصوصیات حماسه ۲۴

۴-۱-۸- اسطوره ۲۵
۴-۱-۹- پهلوان و پهلوانی در اسطوره ۲۶
۴-۱-۱۰- انسان آرمانی شاهنامه ۲۸
۴-۱-۱۱- مروری بر اخلاق و مکاتب اخلاقی ۲۹

۴-۲- مهم ترین سجایای اخلاقی پهلوانان در شاهنامه¬ی فردوسی ۳۳

۴-۲-۱- شاهنامه و سجایای اخلاقی ۳۳
۴-۲-۲- حمد و ثنا و توکّل به خدای پهلوانان درشاهنامه¬ی فردوسی ۳۵
۴-۲-۳- خردمندی پهلوانان در شاهنامه¬ی فردوسی ۴۰
۴-۲-۴- وفاداری پهلوانان به ملک و میهن در شاهنامه¬ی فردوسی ۴۴
۴-۲-۵- آزادگی و حق¬جویی پهلوانان ۴۶
۴-۲-۶- صلح وآشتی¬جویی پهلوانان، درشاهنامه¬ی فردوسی ۴۷

۴-۲-۷- دادگری و عدالت‏خواهی پهلوانان در شاهنامه¬ی فردوسی ۵۱
۴-۲-۸- پند و عبرت پذیری پهلوانان ۵۴
۴-۲-۹- حفظ نام و ننگ وآوازه¬ی پهلوانان شاهنامه ۵۵
۴-۲-۱۰- فتوّت و جوانمردی پهلوانان شاهنامه ۶۰

۴-۲-۱۱- نیکی و نکوکاری پهلوانان در شاهنامه¬ی فردوسی ۶۱

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

۴-۲-۱۲- تواضع و فروتنی پهلوانان در شاهنامه¬ی فردوسی ۶۳
۴-۲-۱۳- نگاه داشتن خشم و غضب توسط پهلوانان در شاهنامه ۶۴

۴-۳- گذری بر سجایای اخلاقی پهلوانان نامدارایرانی شاهنامه ۶۵
۴-۳-۱- سجایای اخلاقی رستم،‏ بزرگ مرد شاهنامه ۶۵
۴-۳-۱-۱- اعتقاد رستم به خدا ۶۶
۴-۳-۱-۲- صلح جویی رستم ۶۸

۴-۳-۱-۳- جوانمردی رستم ۶۹
۴-۳-۱-۴- خردمندی رستم ۷۰
۴-۳-۱-۵- امانتداری رستم ۷۱
۴-۳-۱-۶- آزادگی رستم ۷۲
۴-۳-۲- سجایای اخلاقی سیاوش در شاهنامه ۷۴

۴-۳-۲-۱- شخصیّت اخلاقی سیاوش ۷۴
۴-۳-۲-۲- خردورزی سیاوش در شاهنامه¬ی فردوسی ۷۶
۴-۳-۲-۳- عفّت و پاکدامنی سیاوش در شاهنامه¬ی فردوسی ۸۱

۴-۳-۲-۴- وفای به عهد سیاوش در شاهنامه¬ی فردوسی ۸۲

۴-۳-۳- سجایای اخلاقی گودرز در شاهنامه¬ی فردوسی ۸۴

۴-۳-۳-۱- ویژگی¬های شخصیّتی گودرز در شاهنامه ۸۴
۴-۳-۳-۲- یزدان‏پرستی گودرز در شاهنامه¬ی فردوسی ۸۵
۴-۳-۳-۳- شجاعت و دلاوری گودرز ۸۶
۴-۳-۳-۴- امانتداری و صداقت گودرز ۸۷
۴-۳-۳-۵- تواضع و فروتنی گودرز ۸۸

۴-۳-۳-۶- خرد و حکمت گودرز ۸۹
۴-۴- گذری بر سجایای اخلاقی پهلوانان انیرانی شاهنامه ۹۱
۴-۴-۱- سجایای اخلاقی پیران ویسه در شاهنامه ۹۱
۴-۴-۱-۱- خردمندی پیران در شاهنامه ی فردوسی ۹۲

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

۴-۴-۱-۲- طرفداری پیران از صلح‏ وآشتی در شاهنامه ۹۳
۴-۴-۱-۳- نام نیک و عزّت نفس پیران در شاهنامه ۹۴
۴-۴-۱-۴- فداکاری پیران در شاهنامه ۹۴

۴-۴-۱-۵- مهربانی پیران در شاهنامه ۹۵
۴-۴-۱-۶- وفای به عهد پیران درشاهنامه¬ی فردوسی ۹۵
۴-۴-۱-۷- یزدان پرستی پیران ۹۶
۴-۴-۲- سجایای اخلاقی اغریرث در شاهنامه¬ی فردوسی ۹۷

فصل پنجم:
نتیجه گیری و پیشنهادها
۱-۵- نتیجه گیری ۱۰۴
۲-۵- پیشنهادها ۱۰۵
منابع و مآخذ ۱۰۶

فصل اوّل:
کلیاّت و مقدمات پژوهش

۱-۱- مقدمه
حکیم ابوالقاسم فردوسی- صاحب اثر گران بهای شاهنامه- یکی از ابر مردان عرصه¬ی ادب فارسی است. از دیر باز هر ایرانی با خواندن اشعار

شاهنامه¬ی فردوسی،برخود بالیده که صاحب حماسه¬ی بزرگی است که همواره درس ادب و اخلاق و ارزش¬های پسندیده را

نثار مردم ایران و جهان نموده است؛ ارزش¬ها و سجایای اخلاقی که در زندگی، رزم و حتّی مردن شخصیّت¬های شاهنامه،

به ویژه پهلوانان نمود عینی دارد. شاهنامه¬ی فردوسی به¬یقین شده است.

گنجینه ای که علاوه بر به تصویر کشیدن فرهنگ و تاریخ افتخارآمیز ملی ما،

در ترویج و اعتلای ارزش¬های اخلاقی-انسانی و نیز تقویت خصیصه¬های حسنه تلاش و کوشش فراوانی مبذول داشته است.

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

دغدغه¬ی¬فردوسی،حتّی در آن هنگام که قهرمانانش در بحبوحه¬ی نبرد هستند،

ترویج اخلاق وادب است. مقوله¬ای که در کمتر اثری می¬توان مانند آن را پیدا کرد.

شاهنامه کتابی است که عملاً درس اخلاق و ادب را به جهانیان گوشزدمی¬کند.سجایای اخلاقی¬از قبیل دعاو نیایش،گذشت، خرد، وفاداری، آزادگی، شجاعت، آشتی¬جویی، میهن¬پرستی

و جوانمردی و… از دیرباز در هر فرهنگ و آیینی پسندیده بوده و کمتر نویسنده و

شاعری پیدا می¬شود که در اثر خود از این سجایا و ارزش¬های اخلاقی – انسانی نام نبرده باشد. امّا استفاده فردوسی از این ارزش¬ها به گونه¬ای خاص است. ایشان شخصیّت¬های بزرگ

شاهنامه را ابتدا با لباس¬زیبای عفت¬وپاکدامنی می¬پوشاندو وجودآن¬ها

را به زیور مردانگی و جوانمردی مزین می¬کندتا زمینه¬ی ترویج ارزش¬ها وسجایای¬اخلاقی را در¬جامعه بگستراند.

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

دراین پایان نامه سعی شده است، سجایای اخلاقی پهلوانان شاهنامه¬ی

فردوسی هنگام نبرد و رفتار با دیگران مورد بررسی قرار گیرد به آن امید که درس عملی و تصویری ملموس باشد برای همه¬ی پویندگان راه معرفت واخلاق وزنگ هشداری باشد برای کسانی که در فکر بدی به دیگران هستند.

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

هــرآن کــس کــه انــدیشــه¬ی بــد کنــد بـــه فــرجــام،بــد بــا تــن خــود کنــد
(فردوسی،۱۳۸۷: ۱۴۴۱)
۱-۲- بیان مسئله
شاهنامه¬ی فردوسی، یکی از شاهکارهای عمده¬ی ادبیات جهان است

،که نه تنها ایرانیان بلکه اغلب محققان منصف در عرصه¬ی ادبیات جهانی به ارزش

و عظمت آن معترفند و آن را در کنار چند اثر عمده¬ی دیگر در ادبیات حماسی و پهلوانی جهان مثل ایلیاد و ادیسه از هومر و انه اید از ویرژیل، به عنوان بهترین آثار منظوم پهلوانی جهان به شمار می¬آورند.

در این اثر سترگ، ما با سرگذشت و زندگی بسیاری از شخصیّت¬ها از جمله پهلوانان،

آشنا می¬شویم، کسانی که عمیقاً دلبسته و پایبند به برخی از معیار¬های اخلاقی¬و اعتقادی هستند. لذا در شاهنامه¬ی شریف نه تنها پهلوانان ایرانی، بلکه بعضاً پهلوانان تورانی و…

سعی در حفظ شعائر پهلوانی و اخلاقی مثل، بزرگ منشی، ادب، تواضع، گذشت، مهربانی، کمک به هم-نوع، رازداری، صداقت و… می¬کنند.

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

در این پژوهش، تلاش می¬شود، شخصیّت¬های عمده¬ی پهلوانی در

شاهنامه معرفی و ارزش¬ها و سجایای اخلاقی آن¬ها مورد تحلیل و تفسیر قرار گیرد تا بدین وسیله ضمن تاکید دوباره بر ارزش¬های ذاتی¬شاهنامه، در جهت اشاعه¬ی ویژگی¬های خوب اخلاقی ایرانیان در قرون گذشته، گام هایی هر چند کوتاه برداشته شود.

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

۱-۳- پرسش¬های اصلی تحقیق
۱- به چه ویژگی¬ها و خصلت هایی، ادب و سجایای اخلاقی گفته می¬شود؟
۲- آیا در شاهنامه، مظاهر ادب و سجایای اخلاقی دیده می¬شود؟

۳- آیا در شاهنامه،ادب و سجایای اخلاقی در رفتار و کردار پهلوانان غیر ایرانی نیزدیده می¬شود؟
۴- آیا پهلوانان وجنگاوران شاهنامه¬ی فردوسی می¬توانند مبلغ ادب وسجایای اخلاقی

باشند؟
۵- آیا بکارگیری خصلت های خوب اخلاقی در همه جا، حتّی هنگام رویارویی با دشمن، لازم است؟

۶- نمونه هایی از ابیات ناب شاهنامه، که نمود ادب وسجایای اخلاقی پهلوانان هستند، کدامند؟
۷- آیا معیارهای اخلاقی موجود در شخصیّت¬های پهلوانی شاهنامه، مربوط به عصر آن ها است؟ یا
می¬تواند امروزه نیز به کار آید؟

۸- چگونه می¬توان با تحلیل رفتارهای پسندیده¬ی پهلوانان در شاهنامه، در اشاعه¬ی ادب و سجایای اخلاقی در جامعه امروز قدم برداشت؟

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

۱-۴- اهداف تحقیق

هدف از این پژوهش، معرفی نمونه هایی از اشعار ناب حماسیِ فردوسی است، که در آن، ادب وسجایای اخلاقی پهلوانان ایران زمین را نشان می¬دهد ومی¬کوشد، تا نوعی از ادب تعلیمی را نمایان سازد.زیرا شاهنامه مظهر ادب وسجایای اخلاقی است و پهلوانان، حتّی هنگام نبرد هم می¬توانند از آن بهره مند باشند.

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

این پژوهش به همه¬ی خوانندگان نشان می¬دهد که سجایای اخلاقی همواره باید در تمام مراحل زندگی رعایت گردد و نمود داشته باشد وکسی که از این حسن برخوردار باشد،حتّی در نزد دشمنان نیز دارای احترام خواهد بود.

خوانندگان این پژوهش در خواهند یافت که از دیرباز ادب واخلاق در میان ایرانیان از جایگاه و اعتباری برجسته برخوردار بوده است وکسی که واجد سجایای خوب اخلاقی باشد، ولو این که از جبهه¬ی دشمنان به حساب آید، مورد احترام و درخور تحسین است.

۱-۵- ضرورت واهمیّت تحقیق

تاریخ ادبیات ایران، با وجود شاعران ونویسندگان بنام خود، همواره اشاعه دهنده¬ی

سجایای¬اخلاقی بوده است. سجایایی که بشریت درطول تاریخ به آن نیازمند بوده وخواهد بود. در جامعه کنونی بشریّت،بهره گرفتن از اخلاق یکی از ضروریات زندگی است. در دنیایی

که به درستی دهکده¬ای بزرگ است، بدون وجود فضیلت¬های اخلاقی، زندگی کردن بسیارسخت و حتّی غیر¬ممکن خواهد بود به راستی که در صورت فقدان این سجایای نیکوی اخلاقی،چیزی جز کشمکش وبی نظمی درجهان نخواهد بود.

آشنایی مردم و به ویژه جوانان، با سجایای اخلاقی پهلوانان در شاهنامه، باعث می¬شود، برای خود یک آرمان وهدف اخلاقی تصور کنند، وسعی وتلاش نمایند، با الهام از کردار ورفتار این ابر مردان-که در زمان خود یکه تاز میدان بوده اند- برای خود یک الگو ومعیار در نظر بگیرند وبا پیروی از کردارپسندیده¬ی آنان،جامعه خود را به سوی خوبی ها وفضیلت های نیکوسوق دهند.

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

۱-۶- تعریف واژه ها واصطلاحات پژوهش
در این پژوهش واژه ها واصطلاحاتی که به کار رفته در متون مختلف ممکن است معانی متنوعی داشته باشند که به اختصار ذکرمی¬شود:

۱- سجایای اخلاقی از دوکلمه سجایا واخلاق تشکیل شده است الف: سجایا: درلغت جمع سجیه به معنی خوها و عادتها. (غیاث) (منتهی الارب)است.(دهخدا) خُلق طبیعت،سجیّات «سَ جَ ی» و سجایا«سُ» جمع (عمید)

ب- اخلاق: با توجه به این که این مبحث کلید واژه¬ی اصلی این پژوهش است به صورت جداگانه مورد بحث وبررسی قرار گرفته است امّا در نظر خواجه نصیر طوسی به صورت کلی« اخلاق جمع خُلق وخُلُق است و بیشتر به صورت جمع به کار می¬رود، کلمه¬ی خُلق از

ماده¬ی خُلقت و به معنی صفاتی است که از انسان جدا نمی¬شود وهمچون خِلقت وفطرت انسان می¬گردد. اخلاق به طور کلی بر همه¬ی افعالی که از نفس صادر می¬شود،خواه پسندیده وخواه ناپسند اطلاق می¬گردد.»(علوی مقدم-اشرف زاده،۱۳۷۲: ۸-۷)

خُلق- ا. ]ع[ ]خَ لْ[ خوی،طبع،سجیه،عادت،اخلاق جمع (فرهنگ عمید)
۲- پهلوان: (پَ.لَ)منسوب به پهلو (پارت) با الف و نون علامت نسبت نه جمع،

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

و مجازاً بمعنی سخت توانا و دلیر و زورمند به مناسبت دلیری قوم پارت. (از حاشیه برهان قاطع چ معین).

مردم سخت و توانا و دلاور و قوی جثه و بزرگ و ضابط و درشت اندام و درشت گوی.(برهان قاطع). دلیر. مردزورمند. یل.

«پهلوان شخصیّتی تخیلی واساطیری است که با کردارهای برجسته خود وبا ماجراهایی که از سر می-گذراند، به نمونه¬ی آرمانی رعایت کنندگان این نظام اخلاقی تبدیل شود.»(وکیلی،۱: ۹)

۳- شاهنامه: کتاب تاریخ و سرگذشت پادشاهان ایران. در پهلوی آن را خدای نامه گفتندی. کتابی که در آن شرح زندگانی و نبرد شاهان و پهلوانان آنان آمده است. سیرالملوک. خدای نامه. (از ناظم الاطباء) (از فرهنگ فارسی معین) (اخ)نام بزرگترین شاهکار ادبی ایران از

فردوسی طوسی. در این پژوهش در مورد فردوسی واثرگرانبهایش به تفصیل سخن گفته شده است.

۴- «آزمون وِر،عبارت بود از سپردنِ کنشِ داوری به خداوند وایزدان.باور عمومی براین بود که نیروهای طبیعی که فرمانبر خدایان بودند،به فرد بیگناه آسیبی نمی¬رسانند.»(وکیلی،: ۱۸۲)

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

فصل دوم:
مرور مطالعاتی

۲-۱- مبانی نظری پژوهش
سجایای اخلاقی در دید و بینش هر کسی مثبت وایده آل است.کمتر کسی پیدا می¬شود که طالب نیکی کردن نباشد یا وطن خود را دوست نداشته باشد. تواضع وفروتنی در دید هرکسی پسندیده است.همه¬ی مردم جوانمردی،آزادگی،امانت داری،پاکدامنی وبسیاری

دیگر از فضیلت های اخلاقی را دوست دارند.همین مردم ازبدی، دروغ،نیرنگ،حیله گری وتجاوز وبسیاری دیگر از رذیلت های اخلاقی بیزارند.

با این مقدمه می¬توان گفت سجایای اخلاقی مفهوم عامی است که در هر دین ومسلک و روشی مورد پسند وپذیرش است.ممکن است کسی کمتر مجری آن باشد امّا صفت های

خوب را هیچ کس به کلی انکارنمی¬کند.حال این شخص مسلمان باشد یا زردشتی تفاوت چندانی ندارد؛مهم باور و عقیده و وجدان فرد است که همیشه به جانب خوبی تمایل دارد وممکن است بر اثر تربیت ناصحیح ومحیط وشرایط خاص رفتار شخص دچار دگرگونی شود.

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

از دیرباز مفهوم اخلاق دارای تعابیر ومعانی گسترده ومتنوعی بوده است. اخلاق در هر دین وآیینی بسیار با اهمیّت است چه فرهنگ ایرانی باشد و چه اسلامی، تفاوتی ندارد.البته اخلاق شامل خوب و بدی هم

می¬شود. همانطور که سیدمحمدعلوی مقدم می¬گوید:«اخلاق عام است وبر همه¬ی افعالی که از نفس صادر می¬شود اطلاق می¬گردد، خواه پسندیده باشد وخواه ناپسندیده.»(علوی مقدم،۱۳۹۸: ۱۵۴)

سجایای اخلاقی به اخلاق پسندیده ای گفته می¬شود که مورد قبول عام وخاص قرار گیرد وشاهنامه¬ی فردوسی لبریز از این فضیلت¬های اخلاقی است.حال اگر این برتری وفضیلت های اخلاقی از دست وزبان پهلوانان نامدار صادر شود،لطفی دوچندان دارد.این مردان بزرگ

روزگار در کمال قدرت،منبع صدور و بروز نیکی¬ها و خوبی¬هایی بوده اند که در همیشه¬ی تاریخ زبانزد عام و خاص قرار گرفته است.

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

سیدمحمّد علوی¬مقدم در خصوص اخلاق در شاهنامه نوشته است:«شاهنامه¬ی فردوسی علاوه بر این که یک اثر ادبی کم نظیر است وتأثیر آن در خواننده بسیار،باید گفت که گرانبار است از حکمت واخلاق،زیرا در این کتاب یک سلسله مسائل اخلاقی وانسانی

طرح شده است که می¬تواند برای خواننده سرمشقی باشد وراه و رسم زندگی کردن را به انسان¬ها بیاموزد وآنان را به جانب رستگاری رهنمون کند.»(علوی مقدم،۱۳۹۹: ۱۵۴)
در این تحقیق علاوه بر سه نسخه¬ معتبر شاهنامه¬ی فردوسی شامل: دوره ی نه جلدی

چاپ مسکو به کوشش سعید حمیدیان و دوره ی دوجلدی شاهنامه برپایه ی چاپ مسکو ازانتشارات هرمس و دوره یازده جلدی شاهنامه تصحیح دکتر جلال خالقی مطلق و جلد دوم شاهنامه¬ی منثور میترا مهرابیان به عنوان منابع اصلی و نیز کتب و مقالات معتبر مرتبط با موضوع اخلاق پهلوانی در شاهنامه به عنوان منابع دست اوّل استفاده شده است.

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

دانشمندان واساتید ادبیات از دیر باز درخصوص اخلاق در شاهنامه تحقیقات متعددی به عمل آورده اند.
از جمله این آثار که به عنوان منابع دست اوّل در این پژوهش استفاده شده، می¬توان به آثار دکتر اسلامی ندوشن مانند زندگی ومرگ پهلوانان در شاهنامه،ایران وجهان از نگاه شاهنامه، داستان داستان¬ها (رستم و اسفندیار درشاهنامه) آواها و ایماها، ایران و یونان

دربسترباستان و چهارسخنگوی وجدان ایران – آثار دکتر شاهرخ مسکوب مانند سوگ سیاوش، تن پهلوان وروان خردمندومقدمه¬ای بر رستم واسفندیار – آثار دکتر میرجلال الدین کزازی همچون مازهای راز،نامه ی باستان، رؤیا، حماسه، اسطوره و ازگونه ای دیگر – آثار دکتر حسین رزمجو مانندکتاب درقلمرو ادبیات حماسی ایران و مقالات عدالت جویی وظلم

ستیزی فردوسی و انسان آرمانی در حماسه های اساطیری وپهلوانی فارسی

درچندین شماره- کتاب های حماسه سرایی در ایران اثر دکتر ذبیح الله صفا، درآمدی بر اندیشه وهنر فردوسی دکتر سعید حمیدیان،شاهنامه پژوهی دکتر محمدرضا راشد محصل،ازرنگ گل تا رنج خار دکتر قدمعلی سرامی، فردوسی اثر محمدامین ریاحی،نگاهی به شاهنامه پرفسور

فضل الله رضا،بیا تاجهان را به بد نسپریم اثر دکتر میرزا ملا احمد،فردوسی وشاهنامه اثر دکتر منوچهر مرتضوی، سنت ونوآوری درحماسه سرایی از دکتر محمود عبادیان، فردوسی وشعر او اثر دکتر مجتبی مینوی رازهای شاهنامه(مجموعه مقالات مربوط به شاهنامه) به کوشش

دکتریاسر موحد فرد- اسطوره شناسی پهلوانان ایرانی دکتر شروین وکیلی-

شکوه شاهنامه دکتر پرویز البرز،مقاله ی رستم بزرگ مرد شاهنامه دکتر محمد جعفر تقوی،اخلاق در شاهنامه دکتر سید محمد علوی،منشها وکردارهای قهرمانان شاهنامه دکتر محمد تقی رفعت، تأمّلی در شاهنامه دکتر محمود عبادیان، نام وننگ از دیدگاه پهلوانان شاهنامه دکتر

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

محمد غلامرضایی، نامجویی درشاهنامه آقای مشتاق مهر واصغر برزی، پیام های شاهنامه برای روزگار ما میری میرهاشمی، ویژگی¬های شخصیّتی پیران ویسه دکتر باغی اینانلو و بسیاری دیگر از کتب ومقالات معتبر که در قسمت منابع ومآخذ از آنها نام برده شده است.

از مطالعه آثار بزرگان وصاحب نظران عرصه ی شاهنامه پژوهی مشخص

می¬شود فردوسی برای مفهوم اخلاق وسجایای اخلاقی پهلوانان اهمیّت خاصّی قائل بوده است.این استاد ادب واخلاق نظری خاص وتام مبذول داشته است.هدف فردوسی از مبانی نظری سجایای اخلاقی پهلوانان در شاهنامه در قالب ابیاتی شیرین و ناب منعکس گردیده است.پژوهش

های انجام گرفته در این مقوله از زمان برگزاری هزاره ی فردوسی تاکنون

روندی رو به رشد وتکامل داشته است. آنچه در این پژوهش پیش روی خوانندگان قرار می¬گیرد چکیده وبرگزیده¬ای است ازنظرات اساتید محترم ادبیات در مورد سجایای اخلاقی پهلوانان در شاهنامه¬ی فردوسی که مبانی نظری این تحقیق را تشکیل می¬دهد.

امید است نگارنده توانسته باشد در انتقال عقاید این عزیزان و ارتباط وپیوند منطقی بین نظرات مختلف ایشان نظم وانسجام و هماهنگی لازم را به¬عمل آورده باشد. استنباط ودرک وفهم نگارنده از نظرات مختلف در حد معلومات اندک و ناقص خویش بوده،امیداست توانسته باشد حقّ کلام را ادا کرده باشد.

بررسی و تحلیل صفات اخلاقی پهلوانان در شاهنامه فردوسی

۲-۲- پژوهش¬های گذشته
بر اساس پژوهش به عمل آمده، مشخص شده است، که تا کنون پژوهشی

مستقل در زمینه¬ی مورد نظر به عمل نیامده است.هرچند در برخی از آثار به ذکر و معرفی سرگذشت و برخی از جنبه های شخصیّتی پهلوانان و قهرمانان شاهنامه پرداخته شدهاست، ولیکن تا

کنون به شکل منسجم و هدف دار «سجایای اخلاقی و ارزش¬های انسانی پهلوانان» مورد تفسیر و شرح و تحلیل قرارنگرفته است.
۱- محمدعلی اسلامی¬ندوشن در:زندگی و مرگ پهلوانان در شاهنامه (اسلامی¬ندوشن،۱۳۹۹)

۲- سعید حمیدیان در:درآمدی بر اندیشه و هنر فردوسی(حمیدیان،۱۳۹۲)
۳- میرزا ملااحمد در:بیا تا جهان را به بد نسپریم(ملااحمد: ۱۳۹۸)
۴- ذبیح اله صفا در:حماسه سرایی در ایران (صفا:۱۳۹۸)

۵- شاهرخ مسکوب در:تن پهلوان وروان خردمند(مسکوب:۱۳۹۸)
۶- سید محمد علوی مقدم در:اخلاق در شاهنامه(علوی مقدم: ۱۳۹۹)
۷- محمدامین ریاحی در:فردوسی (ریاحی:۱۳۹۹)

۸- منوچهرمرتضوی در:فردوسی وشاهنامه(مرتضوی:۱۳۹۹)
۹- شروین وکیلی در:اسطوره شناسی پهلوانان ایرانی(وکیلی:۱۳۹۹)
۱۰- محمد امین ریاحی در:فردوسی(ریاحی:۱۳۹۹)
۱۱- میرجلال الدین کزازی در:مازهای راز(کزازی:۱۳۹۸)

۱۲- حسین رزمجودر: قلمرو ادبیات حماسی ایران(رزمجو:۱۳۹۸)
۱۳- وبرخی منابع دیگر به صورت پراکنده،به خصلت¬هاو ویژگی¬های اخلاقی

شخصیّت¬های شاهنامه، از جمله پهلوانان پرداخته¬اند.امّا تاکنون کتاب یا مقاله¬ای تحت عنوان«سجایای اخلاقی پهلوانان درشاهنامه¬ی فردوسی» نگاشته نشده است. هرکدام از آثار…………………………….