توضیحات

تحلیل مکانی وفضایی تغییرات کاربری اراضی شهری (مطالعه موردی)منطقه ۱۵ شهرداری تهران

چکــیـده

یکی ازابزارهای مهم برنامه ریزی درزمینه کاربری زمین استفاده ازسرانه های کاربری زمین است که نقش اساسی درتهیه طرح های شهری ونحوه ی توزیع وتقسیم اراضی شهری داردامامجموعه مطالعات وبررسی های

انجام شده دراین زمینه نشان می دهدکه نظام برنامه ریزی سرانه ای ایران اصولاًباتنگناهای اساسی نظری وعملی روبروست به همین دلیل مجموعه روشهاوفنون تعیین سرانه های شهری یا اصولاًازمفهوم برنامه ریزی

کاربری زمین وجامع نگری لازم بی بهره اندویاپیش شرط های لازم برای کاربرددرست آنهادرطرح های شهری

ایران وجود نداردودرواقع ابزار سرانه های کاربردی به دلیل خصلت کالبدی-کارکردی خود بسیار ناتوان تر ازآن

است که بتواند به نیازهای برنامه ای وابعاد حقوقی،اقتصادی واجتماعی استفاده از زمین وفضا پاسخ گوید

به همین دلیل دراغلب موارد تحقق پیدانکرده است رشد سریع جمعیت مجموعه شهری تهران باعث گسترش

پراکنده هرج ومرج درکاربری زمین وتبدیل اراضی کشاورزی وباغات به مناطق مسکونی وصنعتی وتبدیل روستاها به شهرکها ودر نهایت توسعه  ناموززن گردید این رشد سریع جمعیت شهری درمنطقه ۱۵ فرصت هرگونه

برنامه ریزی را ربودوهم اکنون این منطقه با مشکلات عد یده ای دررابطه با وجود کاربردها ودسترسی به آنهامواجه است.

باتوجه به بررسی تک تک کاربری های زمین درسطح منطقه ونواحی مختلف وبرآوردسطح کمبودنیازمند

یهای کلی درسطح منطقه اولویت بندی با خدماتی چون کاربری های فرهنگی مذهبی،درمانی ، ورزشی ، اداری

،تاسیسات وتجهیزات شهری وتجاری می باشدکه بیشترین کمبود را نیز درسطح نواحی دارند

نابرین می توان با استفاده از کاربری اراضی بایرچشم پوشی کردن وانتقال اراضی صنعتی ونظامی واختصاص آن به کاربری خدماتی وافزایش طبقات ساختمانی کاربری خدماتی ، بالا بردن تراکم درواحد سطح کمبود خدمات رفاهی منطقه راجبران نمود .

  ۱۳۵ صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد  

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

فهرست مطالب

عنوان                                                                                         صفحه

چکیده ……………………………………………………………..…………………… ۱

مقدمه ………………………………………………………………………………….. ۲

فصل اول : کلیات تحقیق …………………………………………………………… ۹-۳

۱-۱طرح مساله و بیان ضرورت آن …………………………………………………. ۳

۱-۲سوالات اصلی تحقیق …………………………………………………………….. ۵

۱-۳اهداف تحقیق …………………………………………...………………………… ۵

۱-۴فرضیه ……………………………………………………………………………. ۶

۱-۵روش تحقیق ………………………………………………………………………. ۶

۱-۶پیشینه و سابقه انجام ………………………………………………………………. ۷

۱-۷مسائل و مشکلات تحقیق …………………………………………………………. ۹

فصل دوم: مفاهیم و پیشینه‌ی مطالعات کاربری زمین …………………………. ۳۱-۱۰

۲-۱ مقدمه …………………………………………………………………………… ۱۰

۲-۲ مفاهیم تحقیق …………………………………………………………………… ۱۰

۲-۲-۱ محتوای طرح کاربری زمین ……………………………………………….. ۱۰

۲-۲-۲ مفهوم زمین …………………………………………………………………. ۱۱

۲-۲-۳ ناحیه ………………………………………………………………………… ۱۱

۲-۲-۴ محله‌ها و ناحیه‌های شهری …………………………………………………. ۱۱

۲-۲-۵ برنامه‌ریزی …………………………………………………………………. ۱۱

۲-۲-۶ برنامه‌ریزی شهری …………………………………………………………. ۱۲

۲-۲-۷ منطقه ……………………………………………………………………….. ۱۲

۲-۲-۷-۱ انواع مناطق ……………………………………………………………… ۱۲

۲-۲-۸ برنامه ریزی کاربری اراضی شهری ………………………………………. ۱۳

فهرست مطالب

عنوان                                                                                         صفحه

۲-۲-۹ فرایند برنامه‌ریزی کاربرد اراضی …………………………………………. ۱۳

۲-۲-۱۰ اصول طبقه‌بندی کاربری اراضی شهری …………………………………. ۱۵

۲-۲-۱۱ تعریف مدیریت ……………………………………………………………. ۱۵

۲-۲-۱۲ مدیریت شهری ……………………………………………………………. ۱۶

۲-۳ محتوا و روش تهیه طرح‌های جامعه و تفصیلی در ایران …………………….. ۱۶

۲-۳-۱ طرح هادی شهری ………………………………………………………….. ۱۶

۲-۳-۲ طرح جامع شهر …………………………………………………………….. ۱۶

۲-۳-۳ طرح تفصیلی ……………………………………………………………….. ۱۷

۲-۴ پیشینه مطالعات کاربری زمین ………………………………………………… ۱۷

۲-۴-۱ پیشینه مطالعات کاربری زمین در دنیا ……………………………………… ۱۷

۲-۴-۳ پیشینه‌ی مطالعات کاربری زمین در ایران …………………………………. ۲۱

۲-۴-۲ کاربری زمین در قاره‌های مختلف جهان …………………………………… ۲۰

۲-۴-۴ پیشینه‌ی برنامه‌ریزی کاربری زمین در منطقه ۱۵ ………………………… ۲۴

۲-۵ نظریه هاومدل‌های توزیع کاربری اراضی ……………………………………. ۲۷

۲-۵-۱ نظریه نوگراها ………………………………………………………………. ۲۷

۲-۵-۲ نظریه سلامت روان ………………………………………………………… ۲۹

۲-۵-۳ نظریه‌های مبتنی بر اقتصاد شهر …………………………………………… ۳۰

۲-۶ نتیجه‌گیری …………………………………………………………………….. ۳۰

فصل سوم : مطالعات اکولوژیکی ………………………………………………. ۶۵-۳۲

۳-۱ مقدمه …………………………………………………………………………… ۳۲

۳-۲ موقعیت طبیعی ………………………………………………………………… ۳۲

۳-۲-۱ موقعیت جغرافیایی ………………………………………………………….. ۳۳

فهرست مطالب

عنوان                                                                                         صفحه

۳-۲-۲ ویژگیهای عمومی زمین شناسی منطقه ۱۵ ………………………………… ۳۵

۳-۲-۳ آبهای زیرزمینی …………………………………………………………….. ۳۶

۳-۲-۴ زلزله خیزی …………………………………………………………………. ۳۶

۳-۲-۵ مهمترین گسله‌ ها در گستره تهران و پیرامون منطقه ……………………… ۳۷

۳-۲-۶ ژئومورفولوژی ……………………………………………………………… ۳۸

۳-۲-۶-۱ توپوگرافی و شیب منطقه ………………………………………………… ۳۸

۳-۲-۶-۲ موقعیت منطقه از نظر سیل گرفتگی و آب گرفتگی ……………………. ۳۸

۳-۲-۲ مطالعات آب و هوا شناسی …………………………………………………. ۴۰

۳-۲-۲-۱ آب و هوا …………………………………………………………………. ۴۰

۳-۲-۲-۲ میزان بارش ……………………………………………………………… ۴۰

۳-۲-۲-۳ رطوبت نسبی …………………………………………………………….. ۴۱

۳-۲-۲-۴ روزهای یخبندان …………………………………………………………. ۴۱

۳-۲-۲-۵ روزهای بارانی ………………………………………………………….. ۴۲

۳-۲-۲-۶ درجه حرارت …………………………………………………………….. ۴۲

۳-۲-۲-۷ باد ………………………………………………………………………… ۴۲

۳-۳ مطالعات تاریخی و بررسی روند گسترش کالبدی منطقه ……………………… ۴۳

۳-۳-۱ عوامل مهم و تاثیر گذار بر روند تحولات کالبدی منطقه …………………… ۴۸

۳-۴ مطالعات جمعیتی منطقه ………………………………………………………. ۵۱

۳-۴-۱ مقدمه ………………………………………………………………………… ۵۱

۳-۴-۱-۲ روند تحولات جمعیت ……………………………………………………. ۵۱

۳-۴-۱-۳ توزیع سنی و جنسی جمعیت …………………………………………….. ۵۲

۳-۴-۱-۴ پراکندگی و تراکم نسبی جمعیت …………………………………………. ۵۳

فهرست مطالب

عنوان                                                                                         صفحه

۳-۴-۱-۵ میزان باسوادی و سطح سواد جمعیت ……………………………………. ۵۴

۳-۴-۱-۶ مهاجرت در منطقه ………………………………………………………. ۵۵

۳-۴-۲ ویژگیهای اقتصادی …………………………………………………………. ۵۶

۳-۴-۲-۱ وضع فعالیت جمعیت …………………………………………………….. ۵۶

۳-۴-۳ پیش‌بینی جمعیت منطقه …………………………………………………….. ۵۹

۳-۵ تاسیسات زیربنایی ……………………………………………………………… ۶۰

۳-۵-۱ شبکه جمع آوری فاضلاب ………………………………………………….. ۶۰

۳-۵-۲ قنوات ……………………………………………………………………….. ۶۰

۳-۵-۳ سیستم دفع آبهای سطحی ……………………………………………………. ۶۰

۳-۵-۴ مخابرات …………………………………………………………………….. ۶۱

۳-۵-۴ گاز و فرآورده‌های نفتی …………………………………………………….. ۶۱

۳-۵-۶ خطوط انتقال نیرو و شبکه توزیع …………………………………………… ۶۲

 ۳-۵-۷ شبکه آبرسانی ………………………………………………………………. ۶۲

۳-۶ نتیجه‌گیری …………………………………………………………………….. ۶۲

فصل چهارم : بررسی و تحلیل تغییرات کاربری زمین در منطقه ۱۵ ………. ۱۲۶-۶۶

۴-۱ مقدمه …………………………………………………………………………… ۶۶

۴-۲ تقسیمات داخلی منطقه …………………………………………………………. ۶۷

۴-۳ استانداردهای کمی شهرسازی …………………………………………………. ۶۸

۴-۴ کاربری زمین در منطقه ۱۵……………………………………………………. ۷۰

۴-۴-۱ کاربری مسکونی ……………………………………………………………. ۷۳

۴-۴-۲ کاربری تجاری ……………………………………………………………… ۷۵

۴-۴-۳ کاربری آموزشی ……………………………………………………………. ۷۸

فهرست مطالب

عنوان                                                                                         صفحه

۴-۴-۴ کاربری بهداشتی و درمانی …………………………………………………. ۸۰

۴-۴-۵ کاربری اوقات فراغت ………………………………………………………. ۸۳

۴-۴-۵-۱ کاربری فرهنگی – مذهبی ………………………………………………. ۸۳

۴-۴-۵-۲ کاربری ورزشی …………………………………………………………. ۸۷

۴-۴-۵-۳ فضای سبز شهری ……………………………………………………….. ۸۷

۴-۴-۶ اراضی خدمات پذیرایی و جهانگردی ………………………………………. ۹۱

۴-۴-۷ کاربری اداری ، انتظامی ، نظامی ………………………………………….

۹۲

۴-۴-۸ کاربری تاسیسات و تجهیزات شهری ……………………………………….

۹۴

۴-۴-۹ کاربری حمل و نقل …………………………………………………………. ۹۶

۴-۴-۱۰ کاربری صنعتی …………………………………………………………… ۹۸

۴-۴-۱۱ کاربری شبکه ……………………………………………………………. ۱۰۲

۴-۴-۱۲ کاربری مسیل و حریم مسیل ……………………………………………. ۱۰۲

۴-۴-۱۳ کاربری اراضی بایر …………………………………………………….. ۱۰۳

۴-۴-۱۴ کاربری حریم شبکه برق ………………………………………………… ۱۰۴

۴-۵ ارزیابی سطوح و سرانه ……………………………………………………… ۱۰۶

 ۴-۶ بررسی اجمالی از تغییرات کاربری اراضی منطقه ۱۵ ……………………. ۱۰۹

۴-۶-۱ بررسی تغییرات کاربری‌های مختلف منطقه ۱۵با تاکید بر کمیسیون ماده پنج ۱۰۹

۴-۶-۲ بررسی تراکم ساختمانی در کاربریها …………………………………….. ۱۱۶

۴-۷ نیازمندی‌های کنونی زمین در نواحی شش گانه منطقه ۱۵………………….. ۱۱۶

۴-۸ تحلیلی از عوامل اقتصادی بر تغییرات کاربری اراضی ……………………. ۱۱۷

۴-۸-۱ تحلیلی از قیمت اراضی و تغییرات کاربری درنواحی مختلف …………… ۱۱۷

 ۴-۹ تحلیلی از نقش مدیریت شهری در تغییرات کاربری اراضی ………………. ۱۱۸

فهرست مطالب

عنوان                                                                                         صفحه

۴-۱۰ نتیجه‌گیری …………………………………………………………… ۱۳۱-۱۲۲

فصل پنجم : نتیجه‌گیری و آزمون و فرضیات …………………………………….. ۱۲۷

۵-۱ آزمون و فرضیات تحقیق ……………………………………………………. ۱۲۷

۵-۱-۱ فرضیه اول ………………………………………………………………… ۱۲۷

۵-۱-۲ فرضیه دوم ………………………………………………………………… ۱۲۷

۵-۲ نتایج تحقیق …………………………………………………………………… ۱۲۸

۵-۳ امکانات و فرصتها ( پیشنهادها ) …………………………………………….. ۱۳۱

منابع وماخذ فارسی………………………………………………………………….۱۳۲٫

منابع وماخذ انگلیسی ………………………………………………………………..۱۳۵

چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………. ۱۳۶
فهرست جداول

عنوان                                                                                         صفحه

 جدول ۲-۱ الگوی توزیع کاربریهای پیشنهادی طرح جامع شهر تهران برای
منطقه۱۵ شهرداری تهران ………………………………………………………….. ۲۷

جدول ۳-۱ پراکندگی و تراکم نسبی نواحی شش گانه منطقه ۱۵ …………………… ۵۴

جدول ۳-۲ میزان باسوادی جمعیت در نواحی شش گانه منطقه ۱۵ در سال ۱۳۸۵ . ۵۵

جدول ۳-۳ توزیع جمعیت ده ساله و بالاتر ساکن نواحی شش گانه منطقه ۱۵
شهرداری بر حسب وضع فعالیت و اشتغال آنان در سال ۸۵ ………………………. ۵۷

جدول ۳-۴ اندازه مشخصه‌های وضع فعالیت و اشتغال جمعیت نواحی
شش گانه منطقه ۱۵ در سال ۸۵ ……………………………………………………. ۵۸

جدول ۴-۱: وسعت ، جمعیت و تعداد محلات ناحیه هشت گانه منطقه ۱۵ ………… ۶۸

جدول ۴-۲: استانداردهای کمی شهرسازی در جهان و ایران ………………………. ۶۹

جدول ۴-۳: سطوح و سرانه و درصد کاربریهای مختلف منطقه ۱۵ ………………. ۷۲

جدول ۴-۴: وضعیت کاربری مسکونی در سطح ناحیه شش گانه منطقه ۱۵ ………. ۷۴

جدول ۴-۵: سطوح و سرانه و درصد کاربری تجاری در نواحی شش گانه منطقه ۱۵ ۷۶

جدول ۴-۶: سطوح و سرانه و درصد کاربری آموزشی و آموزش عالی در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵   ۷۸

جدول ۴-۷: سطوح و سرانه و درصد کاربری بهداشتی و درمانی در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵          ۸۱

جدول ۴-۸ : سطوح و سرانه و درصد کاربری فرهنگی در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵ ۸۴

جدول ۴-۹: سطوح و سرانه و درصد کاربری مذهبی در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵ ۸۵

جدول ۴-۱۰: سطوح و سرانه و درصد کاربری ورزشی در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵ ۸۷

جدول ۴-۱۱: سطوح و سرانه و درصد کاربری فضای سبز و پارک در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵        ۸۹

فهرست جداول

عنوان                                                                                         صفحه

جدول ۴-۱۲: سطوح و سرانه و درصد کاربری فضای سبز و پارک در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵        ۹۲

جدول ۴- ۱۳: سطوح و سرانه ودرصد کاربری اداری – انتظامی درناحیه شش گانه منطقه ۱۵           ۹۳

جدول ۴-۱۴: سطوح و سرانه و درصد کاربری نظامی در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵ ۹۳

جدول ۴-۱۵: سطوح و سرانه و درصد کاربری تاسیسات و تجهیزات شهری در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵      ۹۶

جدول ۴-۱۶: سطوح و سرانه و درصد کاربری حمل و نقل در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵ ۹۸

جدول ۴-۱۷: سطوح و سرانه و درصد کاربری صنعتی و کارگاهی در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵       ۹۹

جدول ۴-۱۸:سطوح و سرانه و درصد کاربری شبکه در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵ ۱۰۲

جدول ۴-۱۹: سطوح و سرانه و درصد کارقبری مسیل و حریم مسیل در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵      ۱۰۳

جدول ۴-۲۰: سطوح و سرانه و درصد کاربری بایر در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵ ۱۰۴

جدول ۴-۲۱: سطوح و سرانه و درصد کاربری حریم شبکه در ناحیه شش گانه منطقه ۱۵ ۱۰۴

جدول ۴-۲۲: سرانه‌های پیشنهادی کاربریهای شهری بر حسب منطقه‌ای ……….. ۱۰۶

جدول ۴-۲۳: سطوح و سرانه‌های استاندارد و مورد نیاز منطقه ۱۵ در وضع موجود ۱۰۸

جدول ۴-۲۴: آمار کاربریهای منطقه ۱۵ شهر تهران سالهای ۱۳۸۵ – ۱۳۷۵ …. ۱۰۹

جدول ۴-۲۵: آمار کاربریهای دهه گذشته کمیسیون ماده ۵ منطقه ۱۵ تهران ناحیه (۱) سال ۸۵-۱۳۷۵           ۱۱۰

فهرست جداول

عنوان                                                                                         صفحه

جدول ۴-۲۶: آمار کاربریهای دهه گذشته کمیسیون ماده ۵ منطقه ۱۵ تهران
ناحیه (۲) سال ۸۵-۱۳۷۵…………………………………………………………. ۱۱۱

جدول ۴-۲۷: آمار کاربریهای دهه گذشته کمیسیون ماده ۵ منطقه ۱۵ تهران ناحیه (۳) سال ۸۵-۱۳۷۵ ۱۱۲

جدول ۴-۲۸: آمار کاربریهای دهه گذشته کمیسیون ماده ۵ منطقه ۱۵ تهران ناحیه (۴) سال ۸۵-۱۳۷۵ ۱۱۳

جدول ۴-۲۹ :آمار کاربریهای دهه گذشته کمیسیون ماده ۵ منطقه ۱۵ تهران ناحیه (۵) سال ۸۵-۱۳۷۵ ۱۱۴

جدول ۴-۳۰: آمار کاربریهای دهه گذشته کمیسیون ماده ۵ منطقه ۱۵ تهران ناحیه (۶) سال ۸۵- ۱۳۷۵          ۱۱۵

جدول ۴-۳۱: اولویت بندی کاربری در سطح نواحی منطقه ۱۵ …………………. ۱۱۷

فهرست نقشه‌ها

عنوان                                                                                         صفحه

نقشه ۳-۱: موقعیت منطقه ۱۵ در شهر تهران ……………………………………… ۳۴

نقشه ۳-۲: گسترش تاریخی منطقه ۱۵ شهر تهران ………………………………… ۵۰

نقشه ۴-۱:پراکندگی کاربری شهری منطقه ۱۵ شهر تهران ……………………….. ۷۱

نقشه ۴-۲: پراکندگی کاربری مسکونی منطقه ۱۵ شهر تهران …………………….. ۷۴

نقشه ۴-۳: پراکندگی کاربری آموزشی منطقه ۱۵ شهر تهران …………………….. ۷۹

نقشه ۴-۴: پراکندگی کاربری بهداشتی و درمانی منطقه ۱۵ شهر تهران ………….. ۸۲

نقشه ۴-۵: پراکندگی کاربری مذهبی منطقه ۱۵ شهر تهران ………………………. ۸۶

نقشه ۴-۶: پراکندگی کاربری فضای سبز و پارک منطقه ۱۵ شهر تهران …………. ۹۰

نقشه ۴-۷: پراکندگی کاربری صنعتی منطقه ۱۵ شهر تهران ……………………. ۱۰۱

-۱ طرح مساله و بیان ضرورت آن :

در سالهای اخیر موضوع توسعه پایدار در نواحی شهری از مهمترین مباحث مطرح در بین اساتید و صاحب نظران بوده است. از منابع و امکانات چگونه باید استفاده کرد تا تامین نیازهای نسل حاضر و آیندگان را با تگناها مواجه نسازد؟ از زمین به عنوان بستر اصلی توسعه و کلید همه فعالیتهای بشری چگونه استفاده و صیانت کنیم؟

توسعه و استقرار صنعت را چگونه هدایت کنیم که محیط زیست و هوای مطبوع را از ما نگیرد؟ چگونه ناوگانهای حمل و نقل شهری را بسط دهیم که ایمنی را از ما نگیرد؟ چه می توان کرد تا اختلاط کابریها در شهر آسایش را از شهروندان و سوادگری زمین هویت را از محله و خانه مان نگیرد؟

به طور کلی می توان گفت در اینجا در انتخاب راهبردهای منطقی در محدوده شهر به میزان توجه ما به موضوع برنامه ریزی شهری بستگی دارد که هسته اصلی آن را برنامه ریزی کاربری اراضی شهری تشکیل می دهد.  (پور محمدی،،ص۱)

برنامه ریزی کاربری اراضی علم تقسیم زمین و مکان برای کاربردها و مصارف مختلف زندگی است که به

منظور استفاده موثر از زمین و انتظام مناسب فضایی و کارا صورت می گیرد در این برنامه ریزی کاربری اراضی شهری به مشابه سلسله اقداماتی نظام یافته است که برای رفع نیازهای مادی و فرهنگی انسان که بازبه نوعی مرتبط صورت می گیرد.( پور محمدی،،ص ۲۷)

به طور کلی می توان گفت نظام کاربری زمین در هر جامعه شهری یکی از ابزارهای مهم برای دستیابی به اهداف کلان اجتماعی اقتصادی و کالبدی است که نه تنها اثراتی بسیار بر سرمایه گذاری و تصمیمای عمومی و خصوصی می گذارد بلکه نقش مهمی در میزان رشد شهری و کیفیت محیط کالبدی شهر دارد.( سعیدنیا،،ص۱۳)

ساخت کالبدی شهر بازتاب اوضاع و احوال اجتماعی- فرهنگی و سیاسی و اقتصادی حاکم بر جامعه در فضاست که در یک مقطع زمانی- مکانی خاص رخ داده و در بستر زمان تحول یافته. مکان به عنوان عنصر ثابت و تابع متغیرهای زمانی جامعه اقتصاد و فرهنگ و سیاست را در خود متبلور کرده است.

در زمان ما توسعه فیزیکی ناموزون کلان شهرها یکی از مسائل مهم را در کاربری زمین به وجود می آورد. عوامل مختلفی در توسعه فیزیکی ناموزون کلان شهرها موثر است. یکی از این عوامل روند بورس بازی زمین و معاملات زمین می باشد. بورس بازی زمین و احتکار آن بخشی از زمین رااز توسعه باز می دارد درحالیکه بخشهای دیگر آن ممکن است به سرعت زیر پوشش ساختمانها شهری برود.

سیاستهای اداری شهر و روستا

قوانین مالیاتی

مسیرهای حمل و نقل

شهر تهران از جمله کلان شهرهایی است که در آن نظام کاربری زمین و نحوه استفاده از آن برای فعالیتهای مختلف و

تحت تاثیر عوامل و مشکلات ذکر شده در بالا دچار آشفتگی نابسامانی و عدم تعادل در عملکردهای شهرها می باشد از این بین منطقه ۱۵ تهران و همچنین به دلیل توزیع نامناسب امکانات و خدمات شهری و فضای سبز و وجود بافتهای فرسوده دارای مسایل و مشکلات در خود توجهی است.

یکی از عمده ترین مشکلات نظام کاربری زمین در منطقه ۱۵ تهران شامل:

۱- فقدان یا کمبود بسیاری از تسهیلات خدمات شهری همراه با پراکنش نامتناسب تسهیلات موجود در سطح منطقه و بازدهی ناکافی عملکرد آنها

۲- کمتر بودن سرانه کاربری های شهری (بجز فضای سبز)

۳- اشغال بخش قابل توجهی از اراضی به وسیله کاربریهای ناسازگار شهری

۴- عدم وجود رابطه سلسله مراتبی لازم در الگوی استفاده از زمین برای کاربریهای شهری

۵- عدم رعایت ضوابط همجواری کاربریها

۶- غیر معاصر بودن (فرسودگی کالبدی فضایی عملکردی) بخش بزرگی از بافتهای منطقه

۷- پیامدهای نامطلوب دروازه ای بودن منطقه و آلودگی محیط زیست منطقه

۸- اختلاف در ساختار مراتبی و تداوم در شبکه ارتباطی منطقه و عملکرد آن

۹- بالا بودن تراکم جمعیت در منطقه و میل به تشدید آن

۱۰- آلودگی ناشی از فعالیت کارخانه سیمان

۱-۲ سوالات اصلی تحقیق :

با توجه به مسائل مطرح شده در طرح مساله این تحقیق سعی دارد با بهره گیری از اطلاعات به سوالاتی نظیر سوالات زیر پاسخ بدهد.

۱- آیا امکان استفاده از اراضی تحت اشغال کابریهای ناسازگار شهری برای استقرار برخی از فضاهای خدمات شهری مورد نیاز پس از جابه جایی این کاربریها امکان دارد.

۲-ارزیابی کاربری اراضی شهر

۳-تحلیل کاربری اراضی شهری و سطوح مورد نیاز

۴-تطبیق بین کاربری های اراضی تعیین شده با واقعیت شهری

۵-ارزیابی تحقق کاربری اراضی طرح جامع شهرتهران

۱-۳ اهداف تحقیق :

اولین گام برنامه ریزی شناخت می باشد. شناخت وضع موجود آگاهی از روند و پیش بینی آینده (براساس روبه گذشته) مبنای برنامه ریزی می باشد.

با مشخص کردن وضعیت مدیریت سرزمین (کاربری اراضی) در منطقه مطالعه و نحوه تغییر کاربری اراضی به منظور رفع شکاف میان وضع مطلوب و وضع موجود. می توان به سوی توسعه پایدار و درخور سرزمین حرکت کرد. در این راستا در پژوهش حاضر اهداف زیر دنبال می شود.

۱- شناخت الگوی استقرار کاربریهای شهری در سطح منطقه

۲- تحلیل و ارزیابی کاربری اراضی شهری منطقه براساس تقسیمات کالبدی شهر و تعیین میزان سازگاری کاربریها

۳- شناخت عوامل نامطلوب دروازه ای بودن و علت وجود آلودگی محیط زیست منطقه

۴- بررسی وضعیت کاربری اراضی در منطقه که از طریق شناسایی میزان شدت تعارضات و توافقات موجود بین کاربریهای کنونی و کاربری های بهینه در دو مقطع زمانی یعنی سال ۱۳۷۵ تا ۸۵

۵- شناخت الگوی همجواری کاربریهای ناسازگرار

۱-۴ فرضیه :

فرضیه یک تصور یا گمان یا حدس آگاهانه درباره نتایج احتمالی تحقیق است و مشخص تر کردن هرچه بیشتر مساله و سوق دادن تحقیق در جهت کارایی بیشتر است. (جان اف لونسری، ترجمه بهلول)

فرضیه شامل تئوری- مشاهدات درک خود انسان یا از مجموع آنها گرفته می شود.

۱-به نظرمی رسد تعادل منطقی و فضایی مناسبی بین تراکم جمعیت منطقه و سطح کاربری های شهری وجود ندارد  .

۲-به نظرمی رسد بین کاربری های وضع موجود در منطقه با کاربری های منظور شده در  نقشه طرح تفصیلی تفاوت معناداری وجود دارد

۱-۵ روش تحقیق :

دستیابی به دانش با روش تحقیق آن به عنوان یک علم تلقی می شود. روش تحقیق علمی مجموعه ای از دستور العملهای صریح و روشنی است که تحقیق بر آنها مبتنی است. روش تحقیق از موضوعی به موضوع دیگر متفاوت و متاثر از ماهیت موضوع مورد تحقیق است.

      روش تحقیق مورد نظر در این پایان نامه از نوع روش توصیفی- تحلیلی می باشد به این شکل بعد از تدوین ایده پژوهش وتعیین مسایل موردنظر وتدوین اهداف، به بررسی ادبیات ومبانی نظری مرتبط با تغییرات کابری اراضی پرداخته وسپس با انتخاب مطالعه موردی وگردآوری اطلات لازم،تحلیل مکانی و فضایی تغییرات کاربری اراضی مورد تجزیه وتحلیل قرار می گیرد

-روش وابزار گردآوری اطلاعات

جهت انجام مطالعات نظری و عملی در این پژوهش از روشهای ذیل استفاده شده است.

۱- روش کتابخانه ای:

استفاده از اسناد و مدارک آمار اطلاعات موجود در سرشماریها و متون فارسی مرتبط واسناد تصویری مانند نقشه های پایه

۲- روش میدانی:

مشاهدات میدانی

۱-۶ پیشینه و سابقه انجام تحقیق :

– مطالعاتی که در زمینه تحلیل و بررسی و نحوه توزیع و تغییرات کاربری اراضی در زمینه تغییرات کاربری اراضی درسطح جهانی ودرسطح منطقه صورت گرفته است عبارتنداز:

استفاده از سیستم اطلالعات جغرافیایی ( (GIS  درتعیین  مکانی مناسب برای ساختمان سازی مطالعه موردی است که دانشگاه همپلت در برلین انجام داده است .منطقه مورد مطالعه در شمال شرقی برلین قرار گرفته است .دراین تحقیق از مدل فازی (FUZZY) در تحلیل تناسب اراضی برای ساختمان سازی استفاده شده است .دراین مدل اولویتها بوسیله درجات متفاوت مناسب اراضی تعیین شده اند ،(مرکز اطلاعات جغرافیایی ،۱۳۷۵)

در منطقه۱۵ نیزمطالعاتی دز زمینه تغیییرات کاربری اراضی صورت به انجام رسیده است که به شرح زیر می باشد:

مطالعات سازمان فضایی وسیمای شهری که به بررسی  چگونگی الگوی توزیع قطعات زمین بین کاربریهای مختلف پرداخته است وشدت نسبی این تاثیر رابا توجه به الگوی توزیع قطعات زمین بر حسب مساحت آن در کاربریهای شهری مورد بررسی قرار می دهد

تحلیل مکانی وفضایی تغییرات کاربری اراضی شهری (مطالعه موردی)منطقه ۱۵ شهرداری تهران

مطالعات طرح های بالا دست که به برسی مغایرتهای کاربری وضع موجود با کاربری های طرح تفضیلی ودلایل عدم تحقق برخی کاربریهای پیشنهادی درسال ۱۳۷۵ می پردازد

– مطالعاتی که در زمینه تحلیل و بررسی و نحوه توزیع و تغییرات کاربری اراضی در قالب پایان نامه های تحصیلی به انجام رسیده است به شرح زیر می باشد:

 – تحلیل تناسب مکانی- فضایی کاربری اراضی شهری با استفاده از GIS محدوده شهرداری منطقه ۱۷ تهران(پایان نامه کارشناسی ارشد حسین درخشان سال ۱۳۸۴)

این پژوهش به منظور تحلیل و ارزیابی کاربری اراضی شهری منطقه براساس تقسیمات کالبدی شهر و تعیین میزان سازگاری کاربریها نسبت به همدیگر به منظور راهگشایی برای رسیدن به وضع مطلوب و هماهنگ با امکانات اجتماعی- اقتصادی منطقه

بررسی اثرات تغییر کاربری اراضی و خشکسالی بر تغییرات میلیان آبی تالاب پریشان (پایان نامه کارشناسی، نسیم صبای، ۱۳۸۱)

نقش مدیریت اداری و نهادهای شهری در تغییر کاربری اراضی کشاورزی پیرامون شهر (علیرضا محمدی ،مطالعه مورد شهر گرمسار)

هدف از پژوهش ارائه فاکتورهایی که در تعیین و چارچوب توسعه از طریق کاربریها نقش داشته و توسعه و عملکرد فضایی شهر و تاثیر در روند توسعه منطقه داشته باشد.

بررسی نحوه توزیع کاربریهای شهر ابهر و ساماندهی آن (میترا محمد بیگی ،پایان نامه کارشناسی ارشد)

بررسی تغییرات کاربری کارکردی بافت مرکزی شهر رشت (مریم اکبر ،پایان نامه کارشناسی ارشد)

تحلیل مکانی وفضایی تغییرات کاربری اراضی شهری (مطالعه موردی)منطقه ۱۵ شهرداری تهران

تدوین ارائه الگوی بهینه کاربری اراضی شهری در ایران (مطالعه موردی: شهر قزوین، سید احمد رضا یکانی فرد، رساله دوره دکتری) در این رساله ابتدا به این مساله پرداخت شده است که مطالعات کاربری زمین دارای چهارچوب خاص نظری و روش شناختی است و ثانیا دو مدل نرم افزاری کاربری اراضی شهری یعنی What if? و Urbanism  براساس ساختار طراحی و عملکردی آنها، عناصر عملکردی خاصی دارند. در واقع در این رساله مقایسه ای بین تحلیل های کامپیوتری بر نرم افزارهای عمومی GIS و مدلهای نرم افزاری اختصاصی کاربری زمین براساس اطلاعات منطقه مورد مطالعه (شهر قزوین) صورت گرفته است.

-تحلیل سازگاری کاربری اراضی شهری در شهرک شهید یاغچیان تبریز (پایان نامه کارشناسی ارشد. فیروز فروغی)

 این پژوهش به منظور پاسخگویی به این مساله که توسعه کالبدی پیوسته

(شهرک شهید یاغچیان) براساس معیارهای شهرسازی صورت گرفته و کاربریهای آن براساس معیارهای رایج شهرسازی طراحی و مکانیابی شده اند؟ تدوین شده است.

– کاربرد سیستم اطلاعات جغرافیایی در تحلیل مناسبت درون شهری باقر شهر (پایان نامه کارشناسی ارشد علی اصغر رحیمیون)

 در این پایان نامه، نگارنده با تشریح تکنیکهای موجود در تحلیل مکانی کاربری زمین، معیارهای

تحلیل مناسبت اراضی شهری را بدو دسته معیارهای طبیعی و مصنوعی یا انسان ساخت طبقه بندی کرده و با استفاده از روش خطی و مدل همپوشی لایه ها در GIS میزان عرضه اراضی برای کاربریهای مسکونی و غیر مسکونی را مشخص کرد…………………

……………………………