توضیحات
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
دانلود پایان نامه و پروژه پایانی با موضوع جدید
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
پس از دیدن متن و فهرست پایان نامه
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
میتوانید نسبتبه خرید آنلاین و دانلود فایل مورد
نظر اقدام فرمایید میتوانید تغییراتی در متن پایان نامه ایجاد نمایید و یا از بعضی از فصل
های پایان نامه مثل روش تحقیق پیشینه تحقیق بیان مسئله و یا منابع پایان نامه الهیات و علوم قرآن و حدیث استفاده فرمایید با آرزوی موفیقت برای دانشجویان عزیز
جامعه ی انسانی متشکّل از انسان هاست و زن نیمی از پیکره ی جامعه ی انسانی را تشکیل می دهد. امّا از دیدگاه اسلام، زن تا چه اندازه در جامعه، زمینه ی نقش آفرینی دارد
و محدوده ی مشارکت اجتماعی زنان و حضور عینی آنان در جامعه تا کجاست؟ آیا مرد می
تواند همسر خویش را از مشارکت در امور مختلف اجتماعی باز دارد؟این پژوهش به موضوع
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات اختصاص دارد که در آن تلاش گردیده به جنبه
های گوناگون مشارکت زنان در عرصه ی فعالیّت های اقتصادی ، سیاسی ، نظامی ، علمی
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
و فرهنگی و اجتماعی اشاره گردد و دیدگاه اسلام در خصوص هر یک از این مشارکت های
اجتماعی مورد بررسی قرار گرفته است. شایان ذکر است پژوهش حاضر در پنج فصل به شرح ذیل تنظیم شده است :
فصل اوّل،برای تبیین جایگاه واقعی زن در شریعت اسلام ،به مبانی مشارکت اجتماعی زنان
از منظر قرآن و روایات با تکیه بر آرای مفسّران می پردازد.فصل دوّم به عرصه های مشارکت
اجتماعی زنان در شش بخش،با ارائه ی شواهد قرآنی و گزارش تاریخی از عصر رسالت و
بعد از آن اختصاص یافته است.فصل سوّم،به آداب مشارکت اجتماعی زنان در دو بخش آداب
مشترک میان زنان و مردان و آداب ویژه ی زنان می پردازد.فصل چهارم، محدودیّت های
مشارکت اجتماعی زنان را در سه بخش مطالعه می کند و آیاتی از قرآن کریم را که مخالفان
جواز مناصب مهمّ و کلیدی از سوی زنان به آن استناد کرده اند مورد نقد و تحلیل قرار می
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
دهد.فصل پنجم، وضع زن را در نگاه افراطی به آن و به اصطلاح در آموزه های فمینیستی با
توجّه به چگونگی شکل گیری این تفکّر و آسیب شناسی آن مورد کاوش و بررسی قرار داده
است. این پایان نامه با نتیجه گیری، ارائه ی پیشنهادات، راهکارها و منابع و مآخذ به پایان می رسد.
کلید واژگان: حقوق زن مسلمان، حقوق زوج، آداب مشارکت زن مسلمان، محدودیّت های مشارکت زن مسلمان، عرصه های مشارکت زنان.
۵۶۰صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع و پاورقی های کامل دارد
پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید
– فصل اوّل
کلیّـات
– بخش اوّل : کلیّات تحقیق
– مقدّمه
۱-۱-۱٫ بیان مسأله
۱-۱-۲٫ پیشینه ی تحقیق
۱-۱-۳٫ ضرورت انجام تحقیق
۱-۱-۴٫ سئوالات تحقیق
۱-۱-۵٫ فرضیّه ها
۱-۱-۶٫ اهداف
۱-۱-۷٫ مشکلات تحقیق
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
– بخش دوّم: مفهوم شناسی مشارکت اجتماعی
۱-۲-۱٫ مشارکت
۱-۲-۱-۱٫ در لغت
۱-۲-۱-۲٫ در اصطلاح
۱-۲-۲٫ اجتماع
۱-۲-۲-۱٫ در لغت
۱-۲-۲-۲٫ در اصطلاح
۱-۲-۳٫ مفهوم مشارکت اجتماعی
– بخش سوّم: مبانی مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۱-۳-۱٫ کرامت انسانی
– مقدّمه
۱-۳- ۱-۱٫ مفهوم شناسی کرامت
۱-۳-۱-۲٫ اهمیّت کرامت انسان
۱-۳-۱-۳٫ کرامت انسانی در روایات اهل بیت (ع)
۱-۳-۱-۴٫ انواع کرامت انسانی
۱-۳-۱-۴-۱٫ کرامت ذاتی
۱-۳-۱-۴-۲٫ کرامت اکتسابی
۱-۳-۱-۵٫ دلایل کرامت ذاتی
۱-۳-۱-۵-۱٫ اعطای مقام خلیفه اللّهی
۱-۳-۱-۵-۲٫ مسجود فرشتگان
۱-۳-۱-۵-۳٫ امانت دار الهی
۱-۳-۱-۵-۴٫ تسخیر جهان آفرینش برای انسان
۱-۳-۱-۵-۵٫ هدف نهایی خلقت
۱-۳-۱-۶٫ ملاک و معیارهای کرامت اکتسابی
۱-۳-۱-۶-۱٫ تفاوت و برتری انسان ها
۱-۳-۱-۶-۲٫ تقوی
– نتیجه
۱-۳-۲٫ اشتراکات معنوی زن و مرد
– مقدّمه
۱-۳-۲-۱٫ اشتراکات معنوی زن و مرد در قرآن
۱-۳-۲-۱-۱٫ اشتراک در عهد و پیمان
۱-۳-۲-۱-۲٫ اشتراک در اوامر و نواهی
۱-۳-۲-۱-۳٫اشتراک در انتخاب و اختیار
۱-۳-۲-۱-۴٫ اشتراک در دشمن
۱-۳-۲-۱-۵٫ اشتراک در گمراه شدن
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۱-۳-۲-۱-۶٫ اشتراک در نتیجه ی نافرمانی
۱-۳-۲-۱-۷٫ اشتراک در کیفر
۱-۳-۲-۱-۸ . اشتراک در ظاهر و شخصیّت
۱-۳- ۲-۱-۹٫ اشتراک در توبه و بازگشت
۱-۳-۲-۱- ۱۰٫اشتراک در توسعه ی نسل
۱-۳-۲-۱-۱۱٫ اشتراک در انسانیّت
۱-۳-۲-۱-۱۲٫ اشتراک در حمایت قانونی
– نتیجه
۱-۳-۳٫ تمایزهای ساختاری زن و مرد
– مقدّمه
۱-۳-۳-۱٫ تمایزهای ساختاری زن و مرد
۱-۳-۳-۱-۱٫ بعد جسمانی
۱-۳-۳-۱-۱-۱٫ رشد دختران و پسران
۱-۳-۳-۱-۱-۲٫ قدرت بدنی مردان و زنان
۱-۳-۳-۱-۱-۳٫ غدد جنسی و تولید مثل
۱-۳-۳-۱-۲٫ بعد روانی- عاطفی
۱- ۳-۳-۱-۳٫ بعد توان مندی های هوشی
۱-۳-۳- ۱-۴٫ بعد عقلانی
۱-۳-۳-۱-۴-۱٫ شهادت زن و شبهه ی نقصان عقل
۱-۳-۳-۱-۴-۲٫ تعدیل امیال نفسانی، معیار برتری عقلی
۱-۳-۳-۲٫ سرّ تفاوت زن و مرد
۱-۳-۳-۲-۱٫ نشانه ای از تدبیر نظام هستی
۱-۳-۳-۲-۲٫ تسخیر متقابل و بهره مندی از یک دیگر
۱-۳-۳-۳٫ عوامل نگاه تحقیرآمیز به زن در سایه ی تفاوت ها
۱-۳-۳-۳-۱٫ وجود روایات مجعول
۱-۳-۳-۳-۲٫ نقش منفی بعضی از زنان در عرصه ی سیاست و اخلاق
۱-۳-۳-۳-۳٫ عدم تعریف درست از تفاوت های بین زن و مرد
۱-۳-۳-۴٫ عوامل نکوهش های قرآنی و روایی از زن
۱-۳-۳-۴-۱٫ نکوهش های مربوط به عمل انسان
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۱-۳-۳-۴-۲٫ هشدار اخلاقی به مخاطبان
۱-۳-۳-۴-۳٫ نکوهش های ناشی از جنگ جمل
– نتیجه
۱-۳-۴٫ تکریم شخصیّت زن
– مقدّمه
۱-۳-۴-۱٫ زن در شریعت یهود
۱-۳-۴-۲٫ زن در شریعت مسیح (ع)
۱-۳-۴-۳٫ زن در عصر جاهلیّت
۱-۳-۴-۳-۱٫ زنده به گور شدن
۱-۳-۴-۳-۲٫ ازدواج تحمیلی
۱-۳-۴-۳-۳٫ نمادی از ناپاکی
۱-۳-۴-۳-۴٫ مالیّت داشتن
۱-۳-۴-۴٫ نقش اسلام در تکریم و بزرگداشت مقام زن
۱-۳-۴-۴-۱٫ در مقام دختری
۱-۳-۴-۴-۲٫ در مقام همسری
۱-۳-۴-۴-۳٫ در مقام مادری
– نتیجه
۱-۳-۵٫ حقوق مالی و غیر مالی زن
– مقدّمه
۱-۳- ۵-۱٫ ضرورت و اهمیّت
۱-۳-۵-۲٫ واژه شناسی
۱-۳-۵-۲-۱٫ تعریف لغوی حقّ
۱-۳-۵-۲-۲٫ تعریف اصطلاحی حقّ
۱-۳-۵-۲-۳٫ تعریف حقوق
۱-۳-۵-۳٫ اقسام حقوق
۱-۳-۵-۳-۱٫ حقوق ذاتی
۱-۳-۵-۳-۱٫ حقوق فردی
.
۱-۳-۵-۳-۲٫ حقوق مالی
۱-۳-۵-۳-۲٫ حقوق غیر مالی
۱-۳-۵-۴٫ مصادیق حقوق مالی زن
– حقوق مالی
۱-۳- ۵-۴-۱٫ مهریّه
– اقسام مهریّه
۱-۳-۵-۴-۲٫ نفقه
– شرایط وجوب نفقه
۱-۳-۵-۴-۳٫ ارث
۱-۳-۵-۴-۴٫ مالکیّت
۱-۳-۵-۵٫ مصادیق حقوق غیر مالی زن
– حقوق غیر مالی
۱-۳-۵-۵-۱٫ انتخاب عقیده
۱-۳-۵-۵-۲٫ آموزش
۱-۳-۵-۵-۳٫ ازدواج و تشکیل خانواده
۱-۳-۵-۵-۴٫ اشتغال
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۱-۳-۵-۵-۵٫ مصونیّت و امنیّت اجتماعی
۱-۳-۵-۵-۶٫ مشارکت سیاسی
۱-۳-۵-۵-۶-۱٫ اظهار نظر و رأی دادن
۱-۳-۵-۵-۶-۲٫ مباهله
۱-۳-۵-۵-۷٫ زندگی معنوی
– نتیجه
– فصل دوّم
عرصه های مشارکت اجتماعی زنان
– بخش اوّل: زن و عرصه های اقتصادی
– مقدّمه
۲-۱-۱٫ فعالیّت های اقتصادی
۲-۱-۲٫ شواهد قرآنی بر جواز فعالیّت های اقتصادی زنان
۲-۱-۲-۱٫ آیات وفای به عقد
۲-۱-۲-۲٫ آیات تحلیل و تحریم برخی از معاملات
۲-۱-۲-۳٫ آیات امر به کار و تلاش مادّی
۲-۱-۲-۴٫ اشتغالات خاص
۲-۱-۲-۴-۱٫ صیّادی
۲-۱-۲-۴-۳و۲٫ ماهی گیری و غوّاصی
۲-۱-۲-۴-۴٫ دایگی
۲-۱-۲-۴-۵٫ دامداری
۲-۱-۳٫ شواهد روایی بر جواز فعالیّت های اقتصادی زنان
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۲-۱-۳-۱٫ ریسندگی و بافندگی
۲-۱-۳-۲٫ آرایشگری
۲-۱-۳-۳٫ عطر فروشی
۲-۱-۳-۴٫ جرّاحی و پزشکی
۲-۱-۳-۵٫ مامایی و جایگاه ارزشمند آن
۲-۱-۳-۶٫ پرستاری
۲-۱-۳-۷٫ شیردهی و حضانت اطفال
۲-۱-۳-۸٫ آموزگاری
۲-۱-۳-۹٫ تجارت
۲-۱-۳-۱۰٫ دامداری و چوپانی
۲-۱-۳-۱۱٫ خرّازی
۲-۱-۳-۱۲٫ خیّاطی
۲-۱-۳-۱۳٫ دبّاغی
۲-۱-۳-۱۴٫ صنایع دستی
۲-۱-۳-۱۵٫ زمامداری
۲-۱-۳-۱۶٫ کشاورزی و باغداری
۲-۱-۳-۱۷٫ انتظامات
۲-۱-۳-۱۸٫ خوانندگی
۲-۱-۳-۱۹٫ نوحه سرایی
۲-۱-۳-۲۰٫ آشپزی
۲-۱-۳-۲۱٫ خدمتکاری و نظافت
۲-۱-۳-۲۲٫ ختنه ی دختران
۲-۱-۳-۲۳٫ غسّالی
۲-۱-۳-۲۴٫ دست فروشی
۲-۱-۴٫ مشاغل اختصاصی حرام
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۲-۱-۴-۱٫ روسپی گری
۲-۱-۴-۲٫ قیادت و واسطه گری حرام
۲-۱-۴-۳٫ خوانندگی حرام
۲-۱-۵٫ برنامه ریزی و مدیریّت اقتصادی
۲-۱-۶٫ هوشمندی اقتصادی
۲-۱-۷٫ زن و فعالیّت های سخت اقتصادی
– نتیجه
– بخش دوّم: زن و عرصه های سیاسی
– مقدّمه
۲-۲-۱٫ دیدگاه کلّی اسلام در مورد مشارکت سیاسی زنان
۲-۲-۲٫ اعتقاد به مشارکت در امور سیاسی
۲-۲-۳٫ مشارکت عملی در امور سیاسی
۲-۲-۳-۱٫ دعا برای رهایی از سلطه ی جائر
۲-۲-۳-۲٫ درایت سیاسی
۲-۲-۳-۳٫ استقبال از خطر
۲-۲-۳-۴٫ پایه گذاری حکومت الهی
۲-۲-۳-۵٫ استمرار حکومت الهی
۲-۲-۳-۵-۱٫ بیعت
۲-۲-۳-۵-۲٫ هجرت
۲-۲-۳-۵-۳٫ امر به معروف و نهی از منکر
۲-۲-۳-۵-۴٫ مشورت
۲-۲-۳-۵-۵٫ تبلیغ دین
۲-۲-۳-۵-۶٫ پناه دادن به مشرکان و آزاد کردن اسیران
۲-۲-۳-۵-۷٫ پاسداری از ولایت
۲-۲-۳-۵-۸٫ حمایت مادّی
۲-۲-۴٫ نقش سیاسی- اجتماعی زنان در نهضت امام خمینی (ره)
۲-۲-۴-۱٫ راهپیمایی و تظاهرات
۲-۲-۴-۲٫ تشویق مردان
۲-۲-۴-۳٫ تشکیل گروه برای مبارزه
۲-۲-۴-۴٫ دیگر نقش ها
۲-۲-۵٫ جهالت سیاسی بانوان
۲-۲-۵-۱٫ خیانت به ولیّ خدا
۲-۲-۵-۱-۱٫ همسر نوح (ع)
۲-۲-۵-۱-۲٫ همسر لوط (ع)
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۲-۲-۵-۱-۳٫ همسر ابی لهب
۲-۲-۵-۱-۴٫ حفصه، دختر عمر
۲-۲-۵-۲٫ شایعه پردازی
۲-۲-۵-۲-۱٫ اهداف سیاسی شایعه پردازان
۲-۲-۵-۲-۲٫ شایعه ی سیاسی، محصول تشکّل سیاسی
۲-۲-۵-۲-۳٫ مردم ناآگاه، عامل نشر شایعه
۲-۲-۵-۲-۴٫ وظیفه ی زنان در برخورد با شایعه
۲-۲-۵-۳٫ دشمن آشکار
– نتیجه
بخش سوّم : زن و عرصه های نظامی
– مقدّمه
۲-۳-۱ . حوزه های حضور نظامی زنان
۲-۳-۱-۱٫ ترغیب به شرکت در جهاد
۲-۳-۱-۲٫ پشتیبانی
۲-۳- ۱-۳٫ نگهبانی
۲-۳-۱-۴٫ مسلّح بودن
۲- ۳- ۱-۵٫ رویارویی با دشمن
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۲-۳-۱-۶٫ فرماندهی نظامی
۲-۳- ۲٫ جنگ تحمیلی و نقش های مختلف زنان
۲- ۳- ۲- ۱٫ نقش رزمی
۲- ۳- ۲- ۲٫ حمایت عاطفی
۲-۳- ۲- ۳٫ هسته های پشتیبانی
۲- ۳- ۲- ۴٫ امداد و درمان
– نتیجه
– بخش چهارم: زن و عرصه های علمی
– مقدّمه
۲-۴-۱٫ تعلیم و تعلّم
۲-۴-۲٫ ارزش گذاری اسلام برای پیشرفت علمی زنان
۲-۴-۳٫ حضور زن در مجامع علمی و فرهنگی
۲-۴-۳-۱٫ فراگیری دانش
۲-۴-۳-۲٫ فرا دهی دانش
۲-۴-۳-۳٫ فراگیری حدیث و نقل آن
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۲-۴-۳-۴٫ توجّه به قرآن و علوم مختلف آن
۲-۴-۳-۵٫ اجتهاد و استنباط احکام
۲-۴-۴٫ دانش پژوهی زن و اجازه ی شوهر
۲-۴-۵٫ حدود دانش اندوزی زن
۲-۴-۶٫ امام خمینی (ره) مشوّق بزرگ علم آموزی زنان
۲-۴-۷٫ انگیزش فرهنگ علمی در جامعه ی زنان
– نتیجه
– بخش پنجم: زن و عرصه های اجتماعی
– مقدّمه
۲-۵-۱٫ حضور در تجمّع های مختلف مسلمانان
۲-۵-۱-۱٫ حضور در مساجد
۲-۵-۱-۲٫ شرکت در نمازها
۲-۵-۱-۲-۱٫ نمازهای میّت و آیات
۲-۵-۱-۲-۲٫ نمازهای عید فطر و قربان
۲-۵-۱-۲-۳٫ نمازهای جمعه و جماعت
۲-۵-۱-۳٫ حضور در فریضه های حجّ
۲-۵-۲٫ رفع حوایج و نیازهای مردم
– نتیجه
– بخش ششم : انگیزه های مشارکت
۲-۶-۱٫ انگیزه های مشارکت
۲- ۶-۱-۱٫ رشد شخصیّت زنان
۲-۶-۱-۲٫ سهولت در حیات
۲-۶-۲٫ ضرورت پرورش شخصیّت زن
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۲-۶-۳٫ ضرورت رشد یابی زن
۲-۶-۴٫ نقش زن در روند توسعه
۲-۶-۵٫ اقدامات مؤثّر در خصوص رشد و تعالی شخصیّت زن
۲-۶-۵-۱٫ تصحیح افکار و اندیشه ها
۲-۶-۵-۲٫ انجام دادن تکالیف
۲-۶-۵-۳٫ رعایت حقوق
– فصل سوّم
آداب مشارکت اجتماعی
– بخش اوّل: آداب مشترک زنان و مردان
۳-۱-۱٫ اجتناب از نگاه وسوسه انگیز
۳-۱-۲٫ اجتناب از مصافحه
۳-۱-۳٫ اجتناب از خلوت گزینی
۳-۱-۴٫ اجتناب از اختلاط
۳- ۱- ۵٫ اجتناب از گفت و گوی مغازله انگیز
۳-۱-۶٫ اجتناب از قرار دادن خویش در جایگاه اتّهام
– بخش دوّم : آداب ویژه ی زنان
۳-۲-۱٫ پوشش مناسب
۳-۲-۲٫ شرایط عمومی پوشش
۳-۲-۳٫ حدود پوشش
۳-۲-۴٫ پرهیز از لباس بدن نما
۳-۲-۵٫ پرهیز از همگون سازی
۳-۲-۶٫ پرهیز از لباس شهرت
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۳-۲-۷٫ فلسفه ی پوشش
۳-۲-۸٫ حجاب و فعالیّت اجتماعی زنان
۳-۲-۹٫ پرهیز از تبرّج و خودآرایی
۳-۲-۱۰٫ حیای در رفت و آمد
۳-۲-۱۱٫ عفّت در گفتار
۳-۲-۱۲٫ توجّه به خطرات ناشی از تکلّم مردان با زنان
۳-۲-۱۳٫ پرهیز از دلباختگی نامشروع
۳-۲-۱۴٫ عدم استعمال بوی خوش
– نتیجه
– فصل چهارم
محدودیّت های مشارکت اجتماعی زنان
– بخش اول: ازدواج و آثار آن
– مقدّمه
۴-۱-۱٫ ازدواج و تشکیل خانواده از منظر دین
۴-۱-۲٫ اهداف و آثار ازدواج و تشکیل خانواده
۴-۱-۲-۱٫ ایجاد و بقای نسل
۴-۱-۲-۲٫ تربیّت نسل
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۴-۱-۲-۳٫ سکونت و آرامش
۴-۱-۲-۴٫ ارضای غریزه ی جنسی
۴-۱-۲-۵٫ حفظ دین و ایمان
۴-۱-۲-۶٫ مشارکت در حیات مادّی
۴-۱-۳٫ جایگاه زن در خانواده
– بخش دوّم: حقوق زوجین
– مقدّمه
۴-۲-۱٫ حقوق زوجین
۴-۲-۲٫ حقوق مشترک
۴-۲-۲-۱٫ حسن معاشرت
۴-۲-۲-۲٫ مشورت
۴-۲-۲-۳٫اصل تعاون و همیاری
۴-۲-۲-۴٫ جلب توجّه همسر
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۴-۲-۲-۵٫ تمتّع از یک دیگر
۴-۲-۲-۶٫ نگه داری و تربیّت فرزندان
۴-۲-۳٫ حقوق شوهر
– مفهوم شناسی نشوز
۴-۲-۳-۱٫ حقّ اطاعت
– نظر فقها درباره ی حقّ شوهر
۴-۲-۳-۲٫ حقّ استمتاع و حدود آن
۴-۲-۳-۳٫ حقّ مسکن
۴-۲-۳-۴٫ حقّ خدمت در منزل
– نتیجه
بخش سوّم : نقد و بررسی آیات
– مقدّمه
۴-۳-۱٫ آیه ی قیمومت: «الرّجال قوّامون علی النِّساء … .»
۴-۳-۱-۱٫ اهمیّت بحث درباره ی آیه
۴-۳-۱-۲٫ دیدگاه مفسّران در خصوص آیه
۴-۳-۱-۳٫ بررسی واژگان آیه
۴-۳-۱-۴٫ حدود قیمومت
– نتیجه
۴-۳-۲٫ آیه ی حِلْیَه: «أوَ مَنْ یُنَشَّوا فی الحلْیَه و هو فی الْخصامِ غیرُ مبین.»
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۴-۳-۲-۱٫ استدلال
۴-۳-۲-۲٫ بررسی واژگان آیه
۴-۳-۲-۳٫ نقد و بررسی
– نتیجه
۴-۳-۳٫ آیه ی : «… و لهنَّ مثل الَّذی علیهنَّ بالمعروف و للرّجال علیهنَّ درجه… .»
۴-۳-۳-۱٫ استدلال
۴-۳-۳-۲٫ بررسی واژگان آیه
۴-۳-۳-۳٫ نقد و بررسی
– نتیجه
۴-۳-۴٫ آیه ی تبرّج: «وَ قَرْنَ فی بیوتکنّ و لا تبرَّجنَ تبرُّج الجاهلیّه الأولی … .»
۴-۳-۴-۱٫ استدلال
۴-۳-۴-۲٫ بررسی واژگان آیه
۴-۳-۴-۳٫ نقد و بررسی
– نتیجه
– فصل پنجم
فمینیست و نقد آن
– بخش اوّل: جریان شناسی نهضت زنان در غرب
– مقدّمه
۵-۱-۱٫ زن در جاهلیّت نخستین
۵-۱-۲٫ زن در جاهلیّت مدرن
۵-۱-۳٫ مفهوم فمینیسم
۵-۱-۴٫ گرایش های فمینیستی
۵-۱-۴-۱٫ فمینیسم لیبرال
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۵-۱-۴-۲٫ فمینیسم مارکسیستی
۵-۱-۴-۳٫ فمینیسم رادیکال
۵-۱-۴-۴٫ سوسیال فمینیسم
۵-۱-۵٫ دیدگاه های معتدل تر
۵-۱-۵-۱٫ فمینیسم فرا مدرن
۵-۱-۵-۲٫ فمینیسم اسلامی
بخش دوّم: محورهای قابل نقد در جریان فمینیسم
۵-۲-۱٫ نقد فمینیسم
۵-۲-۱-۱٫ نقد برون دینی
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۵-۲-۱-۲٫ نقد درون دینی
۵-۲-۲٫ آسیب شناسی فمینیسم
۵-۲-۲-۱٫ تزلزل نهاد خانواده
۵-۲-۲-۲٫ نفی ارزش های اخلاقی
۵-۲-۲-۳٫ تشابه حقوق زن و مرد
۵-۲-۲-۴٫ تقابل زن و مرد
– نتیجه
– نتایج
– پیشنهادها
– منابع و مآخذ
– مقدّمه
جامعه ی انسانی فراهم آمده از انسان هاست و زن نیمی از پیکره ی جامعه ی انسانی را تشکیل می دهد. جوامع مختلف انسانی همواره با این پرسش رو به رو بوده است که زن تا چه اندازه در جامعه ، زمینه ی نقش آفرینی و اجازه ی شرکت در فعالیّت های مختلف
اجتماعی را دارد و اساساً محدوده ی مشارکت اجتماعی زنان۱ و حضور عینی آنان در جامعه تا کجاست؟ آیا زن تنها به این دلیل که در جریان خلقت ،لباس انوثت بر تن کرده است، باید از
شرکت در کارهای اجتماعی و تعیین سرنوشت سیاسی و اجتماعی خویش محروم گردد؟
آیا قرآن و سنّت می پذیرد که نیمی از انسان ها در جامعه حضور نداشته باشند و نسبت به
مسائل آن بی اعتنا باشند و یا بر عکس ، به این مسأله اعتقاد دارد که زن نیز در درجه ی
اوّل ، انسان و جزئی از جامعه ی انسانی است و به همین سبب نباید به جامعه و مسائل
آن بی توجّه باشد ؛ بلکه باید هر آن چه در توان دارد به کار گیرد تا در بهسازی جامعه ،
شرکت مؤثّری داشته باشد؟ آیا محروم کردن زنان از این حقّ ، عین ظلم نیست؟آیا فراهم
کردن زمینه ی شرکت زنان در اجتماع ، عین عدل نمی باشد؟ پاسخگویی به این سؤال ها از
جمله در گرو بازشناسی جایگاه قرآن و سنّت در نظام ارزشی ، عملی و مسائل زندگی
است. بنابراین پژوهش در این موضوع که آیا اساساً اسلام ،شرکت زنان را در فعالیّت های
مختلف اجتماعی جایز می داند و در صورت مثبت بودن پاسخ ، حدود این مشارکت چیست ،
از اهمیّت ویژه ای برخوردار می باشد.ما ابتدا ، مبانی مشارکت اجتماعی را بررسی خواهیم
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
کرد و سپس به این نکته می پردازیم که چگونه قرآن و سنّت درباره ی مشارکت اجتماعی زنان به عنوان مسأله ای جدّی در زندگی انسان ، داوری و حکم می کند. بی گمان این موضوع ، به ویژه در سال های اخیر
۱٫ مفهوم مشارکت اجتماعی به زودی روشن خواهد شد.
بسیار مورد توجّه قرار گرفته است، ولی متأسّفانه از حدّ تألیف چند کتاب درباره ی حقوق زن و یا ارائه ی چند مقاله در کنفرانس ها ، سمینارهای ادواری و مجلّات،فراتر نرفته است و
هیچ یک از این سمینارها و نگارش ها نیز پاسخ قطعی ای به این معضل نداده و به گونه ای جامع به آن نپرداخته است.
در بین محقّقان متأخّر عرب تنها « محمّد مهدی شمس الدّین » کتابی با نام « مسائل حرجه فی فقه المرأه » نوشته که به برخی مباحث مورد نظر ما پرداخته است. البتّه برخی از
پژوهشگران حوزه و دانشگاه از جمله آقای مهریزی در کتاب زن در اندیشه ی اسلامی و خانم دکتر سهیلا جلالی در کتاب زن مسلمان ، پرده نشینی یا حضور اجتماعی به بعضی از
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
زوایای بحث پرداخته اند و ما نیز از نوشته های ایشان بسیار بهره برده ایم . لازم است گفته شود که ما در این مجموعه قصد نداریم موقعیّت زن را در بخشی از جامعه اسلامی به صورت
عینی بررسی کنیم و یا تحت تأثیر جوّ سازی غربی ها زن را همچون مردان و همپای او بدانیم ؛ بلکه در صددیم نصوص اصلی دینی را بررسی کنیم و نظراسلام را درباره ی
مشارکت اجتماعی زنان و حیطه ی آن از درون این نصوص دریابیم . گفتنی است در تبیین و
تفسیر آیات و احادیث به آرای مختلف گرایش نداشته و بنابراین با دید فقهی نیز به مسأله
نپرداخته ایم. در این زمینه نوشته های مستقلّی که این جهات و جوانب را لحاظ کند، نیز
محدود می باشد و در دست نیست . به این ترتیب ابتدا آیات و احادیثی را که به طور
مستقیم یا غیرمستقیم با موضوع مورد پژوهش مرتبط است،جدا و سپس سعی کرده ایم با
توجّه به تحلیل ساختاری و شیوه ی آرایش عناصر پیام ، وجوه پنهان پیام خداوند و معصومان (ع) را دریابیم.سپس از سیره و تقریر معصومان (ع) در تأیید مطلب بهره گرفته و در نهایت به
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
نتایجی دست یافته ایم ، به طوری که آن چه را قرآن می پذیرد ، سنّت نیز ملزم به تصدیق آن است .
۱-۱-۱٫ بیان مسأله
مفهوم مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات قابل بررسی است. لذا تبیین نقاط
اشتراک و افتراق مستندات موافقان و مخالفان در زمینه ی حضور زنان در جامعه،منجر به
شناخت وسیع تری نسبت به میزان نقش آفرینی های آنان در جامعه می شود و در عین
حال ، محدوده ، قیود ، محدودیّت ها و آداب مشارکت بانوان از دیدگاه قرآن و روایات روشن تر
می گردد. در نتیجه به هدف این تحقیق که پاسخ دادن به این سئوال است که زن چگونه و تا
چه اندازه می تواند در جامعه نقش آفرینی داشته باشد، نایل می شویم .
۱-۱-۲٫ پیشینه ی تحقیق
بی گمان این موضوع ، از موضوعاتی است که به ویژه در سال های اخیر بسیار مورد توجّه
قرار گرفته است ؛ ولی متأسّفانه از حدّ تألیف برخی کتاب ها درباره ی حقوق زن و یا ارائه ی
چند مقاله در کنفرانس ها و سمینارهای ادواری نگذشته است . اما هیچ یک از این سمینارها
و نگارش ها پاسخ قطعی به این معضل نداده اند و به گونه ی جامع و مانع به آن نپرداخته
اند.
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
در بین محقّقین متأخّر عرب ، تنها محمّد مهدی شمس الدّین کتابی با عنوان « مسائل حرجه فی فقه المرأه » دارند ، ولی ایشان با دید فقهی وارد بحث شده اند. عبدالجبّار رفاعی کتاب
شناسی بسیار مفصّلی درباره ی زن انجام داده ، ولی در هیچ یک از منابعی که او معرّفی
کرده است ، مسأله از زاویه ای که پژوهش حاضر در صدد است به آن بپردازد ، مورد بررسی
قرار نگرفته است. بدین ترتیب تحقیقاتی که به صورت پراکنده و یا منسجم در ارتباط با این
موضوع صورت گرفته ، عمدتاً معطوف به نگرش فقهی در حوزه ی مطالعات زنان در فرایند
مشارکت اجتماعی است. عمده ی منابع پیشین در موضوع فوق الذّکر ، صبغه ی تئوریک و
نظری را پوشش می دهد و غالباً فاقد رویکرد کاربردی می باشد ؛ امّا پژوهش حاضر ،
تلاشی است در جهت تکمیل و تصحیح موضوع با رویکردی نظری و کاربردی .
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۱-۱-۳٫ ضرورت انجام تحقیق
شایان ذکر است ، پژوهشگر در این پژوهش ، قصد ندارد موقعیّت زن را در بخشی از جامعه ی اسلامی به صورت عینی بررسی کند و یا تحت تأثیر جوّسازی های غربی ها ، زن را
همچون مردان و همپای او بداند ؛ بلکه در صدد است ، نصوص اصلی اسلام را بررسی نماید
و نظر اسلام را در مورد مشارکت اجتماعی زنان و حیطه ی آن از درون این نصوص دریابد و در
تبیین و تفسیر آیات و احادیث به آرای مختلف گرایش نداشته و با دید فقهی وارد مسأله نشده است.
۱-۱-۴٫ سئوالات تحقیق
پیرامون « مشارکت اجتماعی زنان » سئوالاتی مطرح است که با پژوهش مستقیم در
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
خصوص قرآن و حدیث به آن ها پاسخ متقنی داده می شود. سئوالات به شرح ذیل می
باشند:
– از دیدگاه قرآن و روایات ، زن تا چه اندازه می تواند در کنار مردان ، در عرصه ی مشارکت
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
اجتماعی نقش آفرینی داشته باشد؟
– محدوده ی مشارکت اجتماعی زنان و حضور عینی آنان در جامعه تا کجاست؟
– آیا اسلام برای زنان ، هنگام حضور در جامعه ، رعایت آدابی را مقرّر کرده است ؟
– در شریعت اسلامی ، مؤلّفه های مشارکت اجتماعی زنان و عوامل مؤثّر بر آن چگونه است ؟
– آیا مرد می تواند همسر خود را از مشارکت در امور مختلف اجتماعی باز دارد؟
۱-۱-۵٫ فرضیّه ها
به نظر می رسد :
– مشارکت اجتماعی زنان و حضور عینی آنان در جامعه دارای حدود و اندازه هایی باشد.
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
– شریعت اسلامی ، در هنگام حضور در جامعه ، رعایت آدابی را برای زن و مرد مقرّر کرده است.
– آیات قرآن ، سیره ی معصومان ( ع) و عقل ، حضور زنان را در عرصه های مختلف سیاسی ، اجتماعی ، اقتصادی ، فرهنگی ، علمی و نظامی تأیید کند و زن می تواند در هر کاری که توانایی انجام آن را دارد ، شرکت نماید.
– مادامی که شرکت زن در کارها و مشاغل اجتماعی ، لطمه ای به حقوق شوهر وارد نکند، شرکت زن در فعالیّت ها و پذیرش مشاغل اجتماعی بی اشکال است و مرد نمی تواند همسر خود را از این کار باز دارد.
۱-۱-۶٫ اهداف
– شناخت دیدگاه اسلام ، در خصوص نحوه و میزان مشارکت اجتماعی زنان و حضور عینی آنان در جامعه .
– شناخت محدودیّت ها و قیود فعالیّت های اجتماعی زنان در اسلام .
– شناخت آداب مشارکت اجتماعی زنان در اسلام .
– پاسخ گویی دقیق به موضوعی جدّی و عینی که با سرنوشت جامعه مرتبط است.
– ارائه ی راه حلّ عملی بر پایه ی قرآن و حدیث،درباره ی مشارکت اجتماعی زنان و شرایط آن.
– بالا بردن و ارتقای سطح اطّلاعات مسلمانان در موضوع مورد پژوهش و رفع ابهام ها در این باره.
– آگاهی مسلمانان به ویژه زنان ، از حقوق اجتماعی خود.
– یاری رساندن به پژوهش های تخصّصی زنان .
۱-۱-۷٫مشکلات تحقیق
– عدم وجود نوشته ای مستقلّ در زمینه ی پژوهش حاضر ، که با نگاه های پژوهشگر
منطبق باشد.
– عدم وجود دفاتر ویژه ی پژوهش های تخصّصی زنان در استان محلّ تحصیل پژوهشگر
.
– عدم دست یابی به منابع مرتبط با تحقیق،به ویژه منابع عربی،در استان محلّ تحصیل
پژوهشگر ، که وی را مجبور به ۳ بار مسافرت به خارج از استان از جمله قم ،تهران و مشهد مقدّس نموده است.
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۱-۲-۱٫ مشارکت
۱-۲-۱-۱٫ در لغت
این مادّه که از سه حرف «ش- ر-ک» تشکیل شده، به معنای شریک دانستن و سهم داشتن
در یک کاری می باشد و مشتقّات آن، ۱۶۸ مرتبه در ۴۴ سوره و ۱۴۳ آیه از قرآن آمده است.۱
– دیدگاه های لغت شناسان
۱٫ راغب اصفهانی
شرک: «الشّرکه و المشارکه خلط الملکین و قیل هوان یوجد شیء لاثنین فصاعداً عیناً کان ذلک الشیء او معنی، کالمشارکه الانسان الفرس فی الحیوانیّه. یُقال شَرَکته و شارکته و
تشارکوا و اشترکوا اشترکته فی کذا. و جمع الشریک شرکاء۲ : «و لَم یَکُنْ لَّهُ شریک فی الملک.»۳ ؛ (آمیزش در مِلک (ما یملک و آن چه که در تصرّف کسی باشد.) گفته شده-
شرکت و مشارکت آن است که چیزی برای دو نفر و بیش تر چه از نظر عین و مال و چه از
نظر معنی وجود داشته باشد، مثل مشارکت انسان و اسب در حیوانیّت و مشارکت اسب در سرخی و سیاهی رنگ.
افعالش- شَرَکْتُهُ، شارَکْتُهُ، تَشارَکوا، اشْتَرَکوا و أشْرَکْتُهُ فی کذا است (شریکش شدم- با او همکاری کردم- شرکت کردند- هماهنگ شدند- در آن کار او را شریک کردم.)
و در آیه ی: «وَ لَمْ یَکُنْ لَهُ شریک فی الملک»، و آیات دیگری۴ ، جمیع شریک، شُرَکاء است.)
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۲٫ سیّد علی اکبر قرشی
شرک: «شرک«به فتح شین» و شرکت و مشارکت، به معنای شریک شدن است. اشراک: شریک کردن. شریک: کسی که در کاری یا چیزی با دیگری سهیم است: «و لم یکن له
شریک فی الملک.»۱ ؛ یعنی در حکومت و تدبیر عالم، شریکی نداشته است. مراد از آن،
شریک مستقلّ است وگرنه خدا برای تدبیر عالم، واسطه هایی از فرشته و غیر آن آفریده
است. شرک: «به کسر شین» اسم است؛ یعنی عمل شرک. مشرک کسی است که برای
خدا شریک قرار بدهد. چنین شخصی، قابل آمرزش نیست، مگر این که در دنیا توبه کند.»۲
۳٫ حسن مصطفوی
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
از آن جا که بعضی از لغت شناسان مثل فخرالدّین طریحی، ابن منظور و… که یا شرک را
معنی نکردند و یا از مادّه ی شرک، تعریف اصلی ارائه ننمودند، می توان گفت؛ از میان این
گفته ها، نظر صحیح، دیدگاه مصطفوی است که می گوید: «اِنّ الاصل الواحد هو تقارن فردین
او افراد فی عمل اوامر بحیث یکون لکلّ واحد منهم نصیب فیه أو تأثیر.»۳ ؛ (شرک عبارت
است از نزدیکی دو فرد یا افرادی در انجام دادن کاری، به گونه ای که هر کدام در انجام آن
عمل، نصیب و بهره ای داشته باشند.)
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۱-۲-۱-۲٫ در اصطلاح
مشارکت کردن به معنای سهمی در چیزی یافتن و از آن سود بردن و یا در گروهی شرکت
جستن و بنابراین با آن همکاری داشتن است؛ به همین جهت، از دیدگاه جامعه شناسی، باید بین مشارکت به
عنوان حالت یا وضع (امر شرکت کردن) و مشارکت به عنوان عمل و تعهّد (عمل مشارکت)
تمییز قایل شد. مشارکت در معنای اوّل از تعلّق به گروهی خاصّ و داشتن سهمی در
هستی آن خبر می دهد و در معنای دوّم، داشتن شرکتی فعّالانه در گروه را می رساند و به
فعالیّت اجتماعی انجام شده، نظر دارد.
مشارکت می تواند اشکال و درجات گوناگونی یابد، نظیر همکاری، همیاری، هم بستگی،
انطباق، سازگاری، پذیرش، انقیاد و شیفتگی. ایفای نقش های اجتماعی و انجام وظایفی
که با این نقش ها ملازمت دارند، مبیّن مشارکت معمولی و ارتجالی گونه، در حیات اجتماعی
است. ایفای این نقش ها، تجلّی اراده ی انسان ها جهت تعلّق به جمع و یکپارچگی و
یگانگی با آن است.۱ و نیز در مفهوم مشارکت آمده است: «مشارکت به معنای به کار گرفتن
منابع شخصی به منظور سهیم شدن در یک اقدام جمعی است. بنابراین در این مفهوم
ارزشیابی اقدام صرفاً به مفهوم رابطه برقرار کردن میان نتایج هدف ها یا نتایج نیست؛ بلکه
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
رابطه ی میان تلاش است. «اوکلی» گرایش خاصّ، به ابعاد کار برای مفهوم مشارکت دارد و
معتقد است که مشارکت عبارت است از حسّاس سازی مردم و در نهایت افزایش پذیرش و
توانایی ایشان برای پاسخ گویی به برنامه های توسعه از طریق درگیر کردن آنان، تصمیم
گیری، اجرا و ارزشیابی برنامه ها، براساس تلاش های سازمان یافته.
مشارکت، عنصری پویا، کمیّت ناپذیر و تا حدودی غیر قابل پیش بینی و دگرگون کننده ی
شرایط است. پدیده ی مشارکت که در سیری از طریق فرد به جمع کشیده می شود به
شیوه های گوناگونی مورد بخش قرار می گیرد؛ شیوه هایی که گاهی ساده و گاهی بسیار
دشوار است.۲
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۱-۲-۲٫ اجتماع
۱-۲-۲-۱٫ در لغت
این مادّه که از سه حرف (ج- م- ع) تشکیل شده؛ به معنای نزدیک نمودن و پیوستن بعضِ از
چیزی به بعضِ چیز دیگر می باشد و مشتقّات آن، ۱۲۹ مرتبه در ۴۴ سوره از قرآن آمده است.۱
– دیدگاه های لغت شناسان
۱٫ راغب اصفهانی
الجَمعْ: «ضمّ الشیء بتقریب بعضه من بعض، یقال: جَمَعْتُهُ فَاجْتَمَعَ و قال عزّوجلّ: «وَ جُمِعَ
الشَّمْسُ و الْقَمَرُ.» ۲؛ «وَ جَمَعَ فَأوْعی.» ۳؛ «جَمَعَ مالاً و عَدَّدَهُ.»۴٫»۵ ؛(جمع، ضمیمه شدن
چیزی به چیز دیگر را گویند. می گویند جمع کردم آن را پس جمع شدند و خداوند فرمود:
خورشید و ماه یک جا جمع می شوند و اموال را جمع و ذخیره کردند که مال فراوانی جمع
آوری کرده باشند.)
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
۲٫ خلیل بن احمد
جمع: «الجمع مصدر جمعت الشیء و الجمع أیضاً: اسم لجماعه النّاس و الجموع: اسم لجماعه النّاس. و المجمع حیث یجمع النّاس و هو ایضاً اسم للنّاس و الجماعه: عدد کل
شیء و کثرته. و الجماع: ما جمع عددا، فهو جماعه، کما تقول لجماع الخباء.»۶؛ (جمع،
الجمع مصدر جمعت الشی است و الجموع اسمی است برای جماعتی از مردم. و الجمع
یعنی جایی که مردم جمع می شوند و
آن هم چنین اسمی است برای مردم و الجماعه: یعنی تعداد و عدد هر چیز و کثرت آن.
و الجماع یعنی آن چه که جمع شوند از جهت تعداد و مقدار، پس همان جماعت است همان طور که برای جماعت پنهانی می گویند.)
۳٫ حسن مصطفوی
جمع: «اصل واحد یدلّ علی تضامّ الشیء یقال جمعت الشیء جمعاً و یقال للمرأه إذا ماتت و فی بطنها ولد: ماتت بجمع. و الجمع: کلّ لون من النخل لا یعرف اسمه. و جمع: مکّه،
لاجتماع النّاس به و کذلک یوم الجمعه.»۱ ؛ (جمع یک اصلی است که دلالت بر یک کلّ دارد،
می گوی%
مشارکت اجتماعی زنان از منظر قرآن و روایات
قیمت : تومان10,000
