توضیحات
مطالعات معماری مهد کودک
این رساله شامل دو بخش شناخت و طراحی است. در بخش شناخت، ابتدا در مورد روند تحقیق تمام فصول بحث شده است. پس از آن در فصل دوم خصوصیات جغرافیایی و اقلیمی
مورد بررسی قرار گرفته است. علاوه بر آن به تجزیه و تحلیل سایت و دلایل انتخاب سایت پرداخته شده است.
در موضوع فصل سوم به مطالعات تاریخی، فرهنگی و اجتماعی پرداخته می‌شود.
بررسی سیاستها و تجربیات جهانی و تجزیه و تحلیل نمونههای موجود خارجی و داخلی از موارد این فصل می‌باشد.
در فصل چهارم، از همین بخش شناخت، مطالعات سیاسی و اقتصادی آورده شده است.
در فصل پنجم که مربوط به مبانی نظری طراح می‌باشد به آمارگیری از کودکان، بررسی دیدگاه
محیطی ایشان به عنوان اصلیترین منابع جهت تجزیه و تحلیل علمی جهان ایشان پرداخته شدو در مواردی چون تناسبات، هندسه، رنگ، بافت و عوامل علمی تکنولوژیک پرداخته شد. از نتایج
هر مورد در قسمت طراحی استفادههای لازم شده است. فصل ششم شامل استانداردها و نیازهای فضایی و خلاصهای از فصول قبل می‌باشد.
مطالعات معماری مهد کودک
در بخش دوم؛ بخش طراحی از دو فصل روند طراحی و معرفی طرح شکل گرفته است در فصل
اول سه گزینه معرفی شده است و از تحلیل محاسن و معایب این سه گزینه، گزینه بهینه استخراج شده است.
طرح پروژه در ناحیهای نزدیک به پارک محیطی پژوهشی باعث رشد ذهنی کودکان میگشت.
عواملی چون باغ تحقیقاتی، از طبیعت تا ادراکات علمی در پروژه گنجانده شد و در نهایت یک
محیط فرهنگی، علمی، آموزشی، تحقیقاتی و تفریحی برای کودکان با ضرایب هوشی بالا
۲۱۱صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد +پلان +مقطع و تصاویر
پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید
مطالعات معماری مهد کودک
فصل اول
کلیات
۱-۱مقدمه
در تعلیم و تربیت جدید، فضای فیزیکی مدرسه تنها یک مکان کالبدی خشک برای تجمع دانشآموزان و حضور معلم در سر کلاس درس نیست. به بیان دیگر شرایط فیزیکی مدرسه به
عنوان یک عامل مهم در کنار سایر عوامل آموزشی و تربیتی در فرآیند تعلیم و تربیت ایفای نقش
می‌کند و از تعامل این عامل «محیط تعلیم و تربیت» ساخته و پرداخته می‌شود. فضای کالبدی
مدارس باید فراگیران را به حضور نشاطانگیز در مدرسه تشویق و ترغیب نموده و شرایط را برای یادگیری بهتر و عمیقتر تسهیل نماید.
مطالعات معماری مهد کودک
همچنان که آموزش و پرورش «امروز» غیر از آموزش و پرورش «دیروز» است و متناسب با تغییرات و تحولات و متأثر از مقتضیات زمان، تحولات اساسی در اهداف، برنامهها، ساختار و
محتوای آن به وجود آمده است، به یقین آموزش و پرورش «فردا» نیز با آموزش و پرورش «امروز»
تفاوتهایی اساسی و بنیادی خواهد داشت و دگرگونیهای مختلف در نظام تعلیم و تربیت آینده به
وجود خواهد آمد. از آنجا که اصولا آموزش و پرورش انسانهای «فردا» را تربیت می‌کند و نسلهای
امروز را برای زندگی و جامعه فردا آماده می‌سازد، در نتیجه از هم اکنون باید به فکر «آینده» بود و برای دستیابی به آموزش و پرورش نوین متناسب با تحولات آتی چارهاندیشی کرد.
مطالعات معماری مهد کودک
۱-۲طرح مسئله
انسان از بدو تولد، مراحل مختلفی از رشد را طی می‌کند که هر یک از آن‌ها با تغییرا و ویژگی‌های
جسمی و روانی خاصی همراه بوده و نیازهای ویژهای را در پی دارد. بررسی و شناخت
ویژگی‌های رشد و ارضای مناسب نیازها در هر مرحله نقش برجستهای در بهداشت جسمی و روانی انسان به همراه دارد.
توجه به رشد کودک به این معنا نیست که با حالت انفعالی در انتظار رشد .
او بنشینیم بلکه باید تواناییهای او را هر چه بارورتر و شکوفاتر سازیم. یکی از این تواناییها قدرت تفکر کودک است که باید پرورش داده شود.
برای دستیابی به این منظور، استفاده از شیوههای جدید آموزش و افراد متخصص و مجرب و محیط‌های آموزشی مناسب لازم است.
هدف اصلی پروژه پارک کودک مجموعهای است آموزشی، فرهنگی، تحقیقاتی، علمی،
تفریحی که در محیطی پژوهشی برپا گشته است تا بتواند شیوههای جدید آموزش را برای پرورش کودکان امروز که آیندهسازان فردا هستند، شکل ببخشد. در طراحی این پروژه،
مطالعات معماری مهد کودک
مشکلاتف نواقص و ناکارا بودن آموزش و پرورش معاصر کشورمان که چند صباحی است تمامی صاحبنظران و دستاندرکاران و کاربران به طور عمومی بر این موضوع اتفاق نظر دارند، در نظر
گرفته شده و سعی شده است با ایجاد فضاها و کاربریهای متنوع و مناسب بسیاری از خلأها و نواقص و ایرادات آموزش و پرورش رفع گردد.
در این پروژه تأکید بر ایجاد محیطی است که:
– خود به عنوان یک عامل تعلیم دهنده در جریان آموزش مشارکت نموده و با شکل بخشیدن به روشها و ساز و کارهای تدریس این جریان را تحت تأثیر خود قرار دهد.
مطالعات معماری مهد کودک
– در پرتو آن کودک مستقل از بزرگسالان رشد کند و آزاد باشد که خود هر طور که میخواهد عمل کند و با آهنگ گام خود پیش برود.
– امکان فعالیتهای متنوع را برای کودک فراهم سازد و تمام حواس کودک را به کار گیرد و تقویت نماید.
– سازگار با جنبش و تحرک پایدار کودک باشد و سرشار از عوامل محرک و هیجان‌انگیز برای او باشد.
– توان ارتباط کودک با طبیعت و محیطزیست و کوشش آن را پرورش دهد و امکان شناسایی
جهان هستی را در اختیار کودک قرار دهد.
– رشد ذهنی کودکان را باعث شود و شامل عواملی چون باغ تحقیقاتی، از طبیعت تا ادراکات علمی در پروژه می‌گردد.
۱-۳ضرورت انجام موضوع
در طول نیم قرن گذشته، رشد جامعه مدنی ایران و گسترش تقاضای اجتماعی، نیازی بیسابقه به گسترش آموزش و پرورش عمومی را پدید آورده است
. در نتیجه مدارس بسیاری در سراسر کشور بنا گردیده است که در آن‌ها استانداردهای فنی، ملاحظات آموزشی و محیطی و هویت معماری به هیچ وجه مورد توجه قرار نگرفتهاند. الگویی که در ساخت این مدارس به کار گرفته شده
از یک سو فاقد ارزشها و تجربیات سنتی است و از سوی دیگر از هر گونه درک فعال و پویا از
محیط کالبدی آموزش و تأثیرات آن در کیفیت تعلیم و تربیت محروم است. فضای این مدارس فاقد هر گونه نقش سازنده و حمایتکننده در تعلیم و تربیت کودکان و نوجوانان است.
مطالعات معماری مهد کودک
الگوی فضایی رایج در مدارس کشور، که شاید امروز تنها فرم ممکن و بدیهی به نظر برسد،
دارای عمری حتی کوتاهتر از عمر آموزش و پرورش جدید در ایران است. این شیوه در ایران در
واقع تداوم الگویی غربی است که به ظاهر همراه با سیستم جدید آموزش و پرورش از اروپا به عاریت گرفته شد. اما این نکته مهم به فراموشی سپرده شده است که این شیوه مستحکم در
کشور ما، در پی انقلاب صنعتی و نیاز فزاینده آن دوره کشورهای اروپایی به نیروی ماهر و
کارآزموده در زمینههای مختلف پدید آمد و عمر آن به دورهای کوتاه محدود گردید. این روش در
ابتدای یک جریان هدفمند و پویای تعلیم و تربیت قرار گرفت که در حال تصحیح و تغییر مداوم
است. اکنون برنامه تحصیلی آموزش و پرورش به طور مستحکمی با الگوی معماری مدارس رایج
مطالعات معماری مهد کودک
پیوند خورده است. به طوری که بدون تحول در شالوده ساختمانی مدارس موجود هیچ گونه
دگرگونی در سیستم و روش آموزش مدرسهای نمیتوان متصور شد.
در طول چند دهه گذشته رشد آگاهیهای جهانی نسبت به محیط تعلیم و تربیت خلاق و سازنده موضوع طراحی مدرسه را در منزلتی جدید و درخور تعمق بسیار مطرح نموده است. مدارس
مدرنی که بر مبنای فهمی عمیقتر طراحی شدهاند به خوبی نشان می‌دهد که ساماندهی خلاق محیط آموزش، هنر تعلیم و تعلم را تحت تأثیر خود قرار داده و به تجربیات آموزشی کودکان
ابعاد جدیدی میبخشد. اکنون این نکته عمیقا فهمیده می‌شود که «محیط بهتر، آموزش و پرورش مطلوبتر را در پی خواهد داشت». لذا به موازات توسعه سیستم و برنامه آموزشی مدارس
الگوی محیطی مدارس نیز باید تکامل یابند، امری که در تاریخ مدارس معاصر ایران اصلا اتفاق نیافتاده است.
مطالعات معماری مهد کودک
این نکته حائز اهمیت است که مسأله تحقیق و پژوهش به عنوان زیربنای توسعه اجتماعی و … چند صباحی است که مورد توجه همگان واقع شده است و اهل نظر توجه و اهتمام بیشتر
نسبت به آن را در فرصتی خاطرنشان ساختهاند. این نظرات امر تحقیق را اسباب رسیدن به پیشرفتهای علمی و فنی میداند و آن را صرفا به آموزش عالی کشور مربوط میداند. غافل از آن
که جهتگیری کلی آموزش و پرورش- چه در نهاد آموزش و پرورش و چه در آموزش عالی- از
همان سالهای نخستین علیه تقویت روحیه تحقیق و کنکاش بوده و به شکل مقتدرانهای مسلخ
ذهن کنجکاو و روح کاوشگر کودک است. مجموعه نظام آموزش کودک نه در راستای تربیت
نمودن او، بلکه مکلف به با اطلاع نمودن او از ماحصل تحقیقات دیگران است. این کیفیت به
همان اندازه که از برنامه آموزشی ناشی می‌گردد، به محیط کالبدی فعلی مدارس نیز مربوط می‌گردد.
تعلیم و تربیت نوین دو هدف عمده را دنبال می‌کند. نخست آن که ذهن کودک باید بسیار فراتر از
یک مخزن اطلاعات و محفوظات و تا حد یک مکانیزم پوینده و کاوشگر رشد یابد. دوم آن که به
جنبه پرورش کودک باید به اندازه بعد آموزشی او اهمیت داده شود و از این طریق علاوه بر رشد
ذهن، تکامل شخصیت فردی و اجتماعی وی نیز مورد ملاحظه قرار گیرد.
بدین منظور در محیط مترقی کودک خود مسئولیت آموزش خود را بر عهده گرفته و تلاش می‌کند با همیاری سایر کودکان و با هدایت معلم به تحقیق، یادگیری و خلق بپردازد.
مطالعات معماری مهد کودک
شرایط فیزیکی تأثیرات انکارناپذیری در رفتار انسان دارد. ساماندهی هدفمند و حساب شده در یک محیط آموزشی ابزار نیرومندی است که می‌تواند تأثیرات غیرمستقیم بر رفتار معلم و شاگردان در پی داشته باشد. در سالهای اخیر رشته جدیدی از روانشناسی به نام
روانشناسی محیط مورد توجه فراوان قرار گرفته است. انسان همان گونه که محیط خود را
میآفریند همواره تحت تأثیرات روانی آن نیز به سر می‌برد و این تحقیق محتوم باعث ظهور بحث مهم علمی «نفوذ متقابل انسان و محیط» شده است.
مطالعات معماری مهد کودک
به لحاظ روانی، یک محیط پویا و خلاق آموزشی دارای جذابیتهای است که با روح سرشار از نشاط کودک و احساس او از فضا سنخیت دارد. یادگیری برای کودک نه برای پیوستن به دنیای
بزرگسالان بلکه به مثابه یک تفریح ذهنی و روحی است. محیطی که فاقد نیروی فعالکننده
هیجانات و ادراکات کودک است نمیتواند رشد نیروی کاوشگر و خلاقه را در پی داشته باشد.
دریافتهای نوین از مورد محیط تعلیم و تربیت بیانگر این نکته بسیار مهم است که «معماری
مدارس باید همواره در تأثیر متقابل با «نظام و محتوای آموزش» مورد توجه قرار گیرد. به بیان
دیگر کیفیت فضایی مدرسه در هماهنگی و سازگاریاش با برنامه آموزشی و روشهای تعلیم قابل ارزیابی است.
بنابراین تجزیه و تحلیل مدارس نمیتواند بدون تفسیر نظام آموزشی صورت پذیرد. این نکته را به
صورت دیگر و با نگاه به سیر تاریخی مدارس کشور نیز می‌توان فهمید. در طول تاریخ، هم چنان
که در این تحقیق به اثبات میرسد، تحولات مدارس همواره در پاسخ به دگرگونیهای نظام و
مطالعات معماری مهد کودک
محتوای آموزش به وقوع پیوسته است. در تمامی ادوار تاریخی کانون توجه به تحولات فرهنگی
و اجتماعی در کشور و تأثیرات آن‌ها بر تکاپوی تعلیم و تربیتی در درون مدرسه بوده است.
مطالعات معماری مهد کودک
از این منظر «مدرسه» نه صرفا یک نوع ساختمان ساده، بلکه آیینهای است از حیات علمی و فرهنگی جامعه.
واقعیت این است که در کنار تحولات تاریخی و فرهنگی که منجر به دگرگونی معماری مدارس و
فاصله گرفتن از الگوهای سنتی شد، هیچ گونه درایت و تعمق آگاهانهای نسبت به ملزومات
یک فضای آموزشی سازنده به خدمت گرفته نشده است. الگوی مدارس فعلی کشور در زمان ظهور خود حرکتی مترقی برای تسهیل در ورود برنامه آموزش و پرورش جدید به شمار میرفتند.
در آن زمان مدارس جدید، عکسالعمل قابل درکی در برابر ضعفها و ناتوانیهای مکتبخانهها و
مطالعات معماری مهد کودک
مدارس سنتی در مواجهه با شرایط تاریخی جدید بودند. اما ملاحظات و دریافتهای نوین نسبت
به محیط کالبدی آموزش و تأثیرات ژرف آن بر رفتار کودکان حاکی از آن است که امروزه درک
صاحبنظران پیرامون «تعلیم و محیط ایدهآل» آن افقهای وسیعی را درنوردیده است. به موجب
این دریافتهای مترقی و اندیشمندانه محیط تعلیم و تربیت بالقوه قادر است تا نیروهای ذهنی،
احساسی و خلاقه کودک را عمیقا توسعه داده و از این طریق به طور فعالانهای هم در آموزش و هم در پرورش او مشارکت نماید.
مطالعات معماری مهد کودک
در نهایت باید این گونه نتیجه گرفت که معماری مدارس فعلی و محیط آموزشی آن‌ها رهآورد
امواج پرتلاطم تاریخی و اجتماعی بوده و نه ماحصل قدری اندیشه و چارهجویی در مورد فضای کالبدی متناسب با آموزش و پرورش نوین.
اکنون الگوی فضایی رایج در مدارس کشور همان چیزی است که بالغ بر یک قرن پیش و در جوی آکنده از سراسیمگی و استیصال کسانی که عقبماندگی و ناکارآیی و جمود شیوههای
آموزشی را درک میکردند، از ممالک اروپایی تقلید شد. از آن زمان تاکنون علیرغم پیشرفتهای چشمگیری که در محتوا و برنامه آموزشی و پرورش همگانی کشور صورت پذیرفت، لیکن در بعد
نحوه عرضه و ارائه آن این آموزش نقش خطیر محیط کالبدی مورد غفلت قرار گرفته است.
مطالعات معماری مهد کودک
در واقع آنچه که امروز به عنوان الگوی فضای آموزش متداول است هیچ برجستگی و پیشرفتی نسبت به تجربیات اولیه در سده پیشین ندارد. نتیجتا معماری مدارس فعلی ما به همان نسبت
که از ریشهها و سنتهای ارزشمند فاصله گرفته از درکی خلاق و مترقی نسبت به محیط تعلیم
و تربیت نیز به دور است. این معماری را باید حاصل یک تنبلی ذهنی که همواره به تکرار مدلهای موجود متمایل بوده، دانست تا اندیشه و تکاپویی تازه برای طراحی نو و جامع.
۱-۴از نظر موقعیت فیزیکی
۱- نیاز به یک مرکز فعال شهری در جهت جوابگویی به خواستههای گوناگون که در ساعات مختلف فعال باشد. (در طول سال)
۲- زنده و فعال نمودن سایت موردنظر که خود منجر به طراحی یک مجموعه چندعملکردی گردیده است.
۳- ارتقای جنبه‌های زندگی فردی و جمعی و بالا بردن کمیت و کیفیت خدمات.
۴- نیاز به پرداختن به معماری فضاهای آموزشی به دلیل عدم توجه به این مقوله در کشور.
۵- پیشنهاد طرحی برای مجموعههای آموزشی (بر اساس دیدگاههای نوین آموزشی مبتنی بر خصوصیات عمومی) وجوه مختلف کشور ما.
مطالعات معماری مهد کودک
۶- نیاز به مرکزی که توأمان به سطوح مختلف شهری، منطقهای و ناحیهای و محلهای سرویس دهد.
۱-۵اهداف پژوهش
طراحی یک مجموعه کارآمد که ویژگی‌های معماری این مجموعه در جهت برانگیختن حس پویایی و فعالیت کودکان و در نهایت در جهت پرورش قدرت تفکر در کودکان به کار گرفته شود از مهمترین اهداف این پروژه هستند.
کودکان بسیار حساس هستند و تأثیر محیط زندگی برای تمام عمر با آن‌ها باقی خواهد ماند. آن‌ها کوچکترین و ضعیفترین اعضای جامعه هستند و قادر به تغییر فرم محیط زندگی خود با توجه به احتیاجات و آرزوهایشان نیستند. باید مطابق با نیازهای آنهادر ایجاد محیطی محرک، محیطی
امن و شاد برای تجربه کردن، کشف کردن، دریافتن، احساس کردن، با کودکان دیگر ارتباط برقرار کردن، مکانی برای اجتماعی شدن همراه با پرورش قوا و نیروهایشان، برای داشتن یک کودک
شاد و صمیمی تلاش کرد تا کودکان که همان آیندهسازان هر جامعهای می‌باشند را یاد میکنیم تا پیشرفت سریعتری به سوی تفکر، خلاقیت و تواناییهای جسمی بالاتر داشته باشند.
تشویق به آزادی، اهمیت دادن به کودک و استقلال در چارچوبهای مشخص بهترین زیربنا برای ایجاد چنین تصویری است و هدف از طرح چنین مجموعهای ایجاد مرکزی است که در واقع با
فرصت دادن به هر کودک برای به کارگیری ابزار منطقی دستیابی به این اهداف را میسر سازد. به این صورت که از یک سو به مسائل آموزشی کودکان عنایت داد و از سوی دیگر خود را ملزم
به فراهم آوردن محیطی آرامشبخش و دلپذیر برای کودکان میداند. طراحی چنین مجموعهای با چنین اهدافی نتایجی را ناشی می‌شود که به شرح زیر است:
مطالعات معماری مهد کودک
– ارتقاء سطح فرهنگ و خودباوری آیندهسازان کشور
– ارتقاء سطح محتوایی آموزش و پرورش
– ارتقاء سطح کیفی فضای کالبدی آموزش و پرورش
– اصلاح آموزش عالی و تقویت تحقیقات علمی
– تقویت آموزش غیررسمی از طریق تسهیل و تقویت آموزش آزاد و داوطلبانه مردم، توجه به پرورش قابلیتهای حرفهای مردم در طول زندگی آن‌ها.
۱-۶معرفی سایت
سایت این پروژه با توجه به ماهیت پروژه باید دارای ویژگی‌های زیر باشد:
– توپوگرافی متنوع برای ایجاد فضاهای تفریحی و چشماندازهای متنوع به مجموعه و سطح شهر
– هجواری با کاربریهای مناسب با توجه به ضوابط مکان‌یابی ساختمانهای آموزشی مندرج در ضوابط طراحی ساختمانهای آموزشی، نشریه ۲۳۲٫
مطالعات معماری مهد کودک
– دسترسی آسان به دلیل کاربرد پروژه در سطح شهر.
– قرار گرفتن در یک منطقه پژوهشی.
– نیاز به مساحت وسیع برای ایجاد فضاهای لازم برای رسیدن به اهداف در نظر گرفته شده برای پروژه.
۱-۷روند تحقیق
در یک رساله کامل، ضروری است که مطالعات و تحقیقات ابتدایی با بینش و آگاهی کامل انجام
گیرد تا بتوان با استفاده ازنتایج مطالعات و بر پایه آن‌ها در مرحله طراحی با موفقیت پشت سرگذاشت.
این رساله در دو بخش شناخت و طراحی تهیه و تنظیم شده است. بخش اول «شناخت» که بر اساس مطالعات گوناگون به ۶ فصل تقسیم شده است:
مطالعات معماری مهد کودک
در فصل اول «مقدمه» به شرح موضوع طراحی و چارچوب نظری پژوهش و علل انتخاب سایت پرداخته شدو سپس به روند تحقیق که همان روند تحقیقات در فصول مختلف رساله می‌باشد،
پرداخته و پس از آن نتیجهگیری و شرح مراحل طراحی را تدوین میکنیم.
در فصل دوم، در مورد شناخت شهر تهران از نظر مسائل طبیعی، جغرافیایی و اقلیمی پرداختهایم، در ادامه به بررسی و تحلیل سایت میپردازیم و در نهایت به یک سری راهکار برای
طراحی این مجموعه بر اساس سازگاری با طبیعت و اقلیم میرسیم.
در فصل سوم، به مطالعات تاریخی، فرهنگی، اجتماعی خواهیم پرداخت. در این فصل به طور اجمالی به لزوم پرداختن به این مقوله اشاره میکنیم پس از آن نگاه کلی به تاریخ شهر تهران
«مطالعات تاریخی موضعی»، تاریخ تحولات آموزش و پرورش پیش از دبستان و دبستان در جهان «مطالعات تاریخی موضوعی»، شناخت کودک و نیازها و علائق آن «شناخت مخاطبین طرح» میپردازیم.
مطالعات معماری مهد کودک
در مطالعات فرهنگی به بررسی سیاستها و تجربیات جهانی و تجزیه و تحلیل نمونههای موجود خارجی و ایرانی اشاره می‌گردد و در مصادیق خارجی به تحقیق در مورد مدرسه ابتدایی اوگاوا،
مهدکودک سنید لفینگن (Sindelfingen)، موزه کودک یورکا (Eurka children Museum) و در مصادیق داخلی به پارک شفق و فرهنگسرای شفق پرداخته می‌شود.
در مطالعات اجتماعی به بررسی آمار موجود کودکان مشغول به تحصیل در مقاطع مهدکودک و ابتدایی در سطح شهر پرداخته می‌شود.
در فصل چهارم، به مطالعات سیاسی، اقتصادی اشاره می‌شود. در مطالعات سیاسی به اهداف آموزش و پرورش طی سالهای اخیر و نتیجهگیری از آن‌ها پرداخته می‌شود.
در مطالعات اقتصادی به سازمانها و مراکزی که در راهاندازی و نگهداری آن شرکت دارند و روش‌هایی برای کسب درآمد در مجموعه، اشاره می‌شود.
در فصل پنجم، به مبانی نظری معماری و الگوهای ذهنی طراح اشاره می‌شود. در این فصل به شناخت و بررسی آموزش و پرورش، نواقص و ایرادات آموزش و پرورش رایج در کشور، مقایسه آن با شیوههای آموزش رایج در گذشته، اهداف، سیاستها، ویژگی‌های محیط آموزشی و تأثیراتی
که بر کودکان می‌گذارد، میپردازیم. در ادامه به تعریف خلاقیت و چگونگی پردازش آن، معماری کودک و دستورالعملهایی که طراحان برای خلق آن نیاز دارند و در نهایت نتیجهگیری بر اساس مباحث ذکر شده در این فصل و فصول قبل اشاره می‌گردد.
مطالعات معماری مهد کودک
در آخرین فصل بخش اول «فصل ششم»، به جمعبندی فصول قبل و برنامه فیزیکی پروژه
پرداخته، خصوصیات هر یک از فضاها را مشخص کرده و مساحت فضای لازم برای هر فضا در این پروژه را بر اساس نیاز معین میکنیم.
در بخش دوم به مقوله طراحی پرداختهایم. این بخش دارای دو فصل است: در فصل اول به گزینههای مختلف طراحی پرداخته، در فصل دوم به معرفی…………………………
مطالعات معماری مهد کودک
ز- بازی و رشد هوشی
از نظر پیاژه، بازی در رشد هوشی کودک نقش حیاتی دارد و اثرات آن در زندگی و رفتار آدمی نیز مشهود است. گزل (Gasel) و ایلگ (Ilg) نیز عقیده‌ای همسان پیاژه ابراز داشته و می‌گویند
بازی‌های جذاب برای رشد کامل هوش کودک کاملا لازم و ضروری هستند. نقش بازی در گسترش بازی کودک نیز از اهمیت شایان توجهی برخوردار است.
م- عوامل مؤثر در بازی
الف- سن
ب- جنس
ج- نیروی جسمانی و ذهنی
د- آداب و رسوم (تقلید از بزرگترها)
ذ- ملل مختلف
ر- امکان بهره‌گیری از فضای آزاد (روستانشینی)
و- امکانات عالی
ی- آب و هوا
مطالعات معماری مهد کودک
هـ- شخصی یا گروهی
۳-۳۲ی- ده اصل طراحی
۱- کاربرد عناصر طبیعی
با استفاده از تغییر سطوح زمین، گیاهان، رنگ و بافت طبیعی می‌توان فضاهای متنوع، زیبا و
مطالعات معماری مهد کودک
ارزشمندی ایجاد نمود و لزومی ندارد که وسیله بازی پارک‌ها همواره به صورت شیئی نمایان بر سطح زمین مستقر گردد. در طراحی فضاهای بازی، باید از شیب‌های تند و تغییر سطوح ناگهانی پرهیز نمود.
۲- تنوع و انسجام
فضاهای بازی باید از فعالیتی به فعالیت دیگر در جریان باشد و با نوعی حس انسجام در محیط، مشوق بازی‌های متداوم کودکان گردد.
۳- رمز و راز پیچیدگی
فضا و تجهیزات بازی نباید به صورت کاملا «تعریف شده، واضح و مشخص» باشند به گونه‌ای که فرصت تخیل و تصور را از کودکان بگیرد. نوعی ایجاد ابهام که در نتیجه آن حس هیجان کودک برانگیخته شود برای یک بازی هیجان‌انگیز بسیار مفید است.
مطالعات معماری مهد کودک
۴- خلوت و آسایش
کودک در زمین بازی به فضای نیمه خصوصی، خارج از محیط‌های پرهیاهو و پرصدا نیاز دارند که ضمن استراحت به تعمق و تماشای بازی سایر کودکان بپردازند.
۵- محصوریت
در طراحی فضای بازی، غالبا از فضایی محصور توسط دیوار، پرده یا کلبه‌ای کوچک که حس اتاق
را داشته باشد غفلت می‌شود. نکته قابل توجه این است که این محصوریت در مقیاس کودک از دید یک کودک نشسته در زمین بازی است.
۶- مسائل صوتی و اکوستیک
فضای بازی باید با دقت از رفت و آمد وسائط نقلیه جدا شود.
۷- راه‌یابی
نحوه استفاده از فضا، قوانین، مکان‌های ورودی و خروجی و حدود مرز بین فعالیت‌ها نیز بدون نیاز به خواندن تابلوی راهنما، قابل فهم باشد.
مطالعات معماری مهد کودک
۸- نظارت‌پذیری و قابل رؤیت بودن
والدین باید بتوانند در طول مدت بازی کودکانشان، بدون مداخله مستقیم، بر بازی آن‌ها نظارت
داشته باشند. کودکان خردسال و کوچک‌تر نیز باید بتوانند در حین بازی صدای والدین خود را بشنوند.
۹- سایه‌اندازی
نحوه قرارگیری و مکان‌یابی فضای بازی در جهت استفاده بهینه از سایه درختان و ساختمان‌ها بسیار بااهمیت است.
۱۰- فضای حایل و منطقه بی‌طرف
طراحی فضایی حایل بین فضاهای بازی هر گروه سنی ضروری است
این فضای حایل می‌تواند به صورت منظر کاری‌هایی چون حصار، ردیفی از بوته‌ها و درختچه‌ها و یا توسط راه‌هایی برای پیاده‌روی به همراه نیمکت و صندلی باشد.
مطالعات معماری مهد کودک
۳-۳۳کودک و هنر
الف- دنیای کودک در نقاشی‌ها او
کودک نسبتا خیلی زود متوجه می‌شود که رسم و نقاشی وسیله بیانی است که با افکار او
مطابقت می‌کند و او را در تخیلاتش آزاد می‌گذارد و در عین حال لذت سرشاری برای او فراهم
می‌آورد. تخیلات هنری هم مانند خواب و رؤیا در ژرفای ضمیر ناخودآگاه هر کس به جستجو
می‌پردازد و در ژرف‌ترین محتویات درونی فرد را متظاهر می‌سازد. کودک به کمک نقاشی،
کشمکش‌ها و دلهره‌های درونی‌اش را آشکار می‌کند و بدین طریق، اثر آن‌ها را کاهش می‌دهد.
مطالعات معماری مهد کودک
در حقیقت وقتی مسائل و مشکلات عاطفی بر روی کاغذ منتقل می‌شوند به صورت تازه و
جداگانه‌ای که کمتر سنگین و دلهره‌آور است، در می‌آیند. به همین دلیل است که کودکان
هنگام نقاشی کردن از نمادها استفاده می‌کنند و ناخودآگاه مرتکب چنان اشتباهاتی می‌شوند
که چون جنبه همگانی دارد تعبیر آن‌ها ساده است؛ ولی درست بدین دلیل که کودک از این اشتباه‌ها آگاه نیست، آزادانه آن‌ها را به کار می‌برد.
مطالعات معماری مهد کودک
ب- شناخت ویژگی‌های روانی کودکان از نقاشی‌های آنان
یکی از روش‌هایی که متخصصان امر روانشناسی کودکان جهت دستیابی به ویژگی‌های روانی
کودک به آن پرداخته‌اند، پژوهش در نقاشی‌های کودکان بوده است. جنبه‌های کاربردی این
ویژگی‌هایی روانی می‌تواند در خلق فضای متعلق به کودکان راهگشا باشد. ویژگی‌های
مشترکی که از روی نقاشی‌های متعدد کودکان به دست آمده است، فهرست‌وار معرفی
می‌گردد:
۱- توجه کودک به خطوط عمودی در سنین اولیه زندگی
۲- عدم ثبات تخیل کودک بر یک موضوع خاص
مطالعات معماری مهد کودک
۳- شروع درک زیبایی‌شناسی کودک از ده سالگی
۴- بروز تصورات ذهنی کودکان از ده سالگی
۵- قرار گرفتن خود کودک در متن نقاشی
۶- توجه نوجوان به فرم و شکل ظاهری بیش از محتوا
۷- وحشت کودکان خجالتی از گم شدن در فضاهای بزرگ
۸- تنوع ترسیم خطوط، که جلوه‌گر عوامل مختلف می‌باشد
۹- وجود نقاشی در وسط کاغذ، که نشانگر تمرکز فکری کودک است.
۱۰- نمایش حرکت در نقاشی، که معرف هوش کودک است.
۱۱- حضور خانه، که به عنوان مکان امن در نقاشی کودک است.
ج- اهمیت و تأثیر رنگ در کودکان
۱- نماد تشکیل دایره‌ای خورشید در نقاشی کودک که بیانگر قدرت و صمیمت است.
مطالعات معماری مهد کودک
۲- نماد آسمان در نقاشی کودک، که مظهر پاکی و الهام‌دهی است.
۳- ترسیم حیوانات در نقاشی کودک به عنوان وسیله‌ای برای بیان احساسات خاص.
۴- ترسیم ماشین، که بیانگر تمایل به اجتماعی شدن است.
۵- وجود الگو در نقاشی‌ها برای کسب هویت.
۶- نمایش خانه بدون پنجره و حزن‌آور در نقاشی کودک که دارای احساس ناخودآگاه افسردگی و شرمساری است.
۷- اهمیت و جذابیت نقاشی کردن برای کودک بدون توجه به نتیجه کار.
د- روانشناسی رنگ‌ها
مطالعات معماری مهد کودک
رنگ‌ها سه دسته‌اند:
۱- رنگ‌های اصلی که شامل سه رنگ قرمز، آبی و زرد می‌باشد.
۲- رنگ‌های فرعی که از ترکیب سه رنگ اصلی به دست می‌آیند (سبز، نارنجی و بنفش)
.
مطالعات معماری مهد کودک
۳- رنگ‌های میانه که از ترکیب رنگ‌های اصلی و رنگ‌های فرعی به دست می‌آیند: زرد مایل به
سبز هر قدر کودک خردسال‌تر باشد رنگ‌های زنده را بیشتر به کار می‌برد. در کودکستان، بیشتر
کودکان ترجیح می‌دهند که از رنگ‌های گرم و تند استفاده کنند و فقط کودکانی که در خانه تحت
نظارت شدید قرار دارند، رنگ‌های سرد را انتخاب می‌کنند که در این موارد علت اصلی به
مشکلات عاطفی و روانی مربوط می‌شود.
غالبا هر رنگ از لحاظ روانی معنی خاصی دارد و ممکن است تحت تأثیر فرهنگ‌های مختلف و
عوامل جسمی و روانی، دارای مفاهیم مختلفی باشند. رنگ‌های گرم، تحریک‌کننده، سبب
مطالعات معماری مهد کودک
فعالیت و جنب و جوش، الهام دهنده روشنی، شادی، زندگی و مولد حرکت هستند درحالی که رنگ‌های سرد برعکس موجود حالت‌های انفعالی، سکون، بی‌حرکتی و تلقین‌کننده غم و اندوه
می‌باشند. تماشای رنگ گرم، میزان ضربان قلب را افزایش می‌دهد و برای فضاهای پرهیجان کاربرد دارد.
مطالعات معماری مهد کودک
ل- کودکان و رنگ‌ها
رنگ‌ها در شخصیت انسان به خصوص کودکان تأثیر بسزایی داشته و باعث ایجاد تجربه‌های هیجانی از قبیل خنده، شادی، غم و اندوه، آرامش و تحریک‌پذیری، سکون و هیجان می‌گردند.
در کودکان این خصیصه شدت می‌یابد. آنان به سبب روح پاک، بی‌آلایش، شاد و پرطراوت خویش
رنگ‌های زنده و مرکب را که در ترکیبی متناسب با هم قرار گرفته باشند ترجیح می‌دهند.
این موضوعی است که در طراحی و تزیین و رنگ‌آمیزی فضاهای داخلی و ترکیبات مناسب رنگی فضاهای طبیعی باید مورد توجه ……………………………..
مطالعات معماری مهد کودک
در قفل شده است.
۱۰- مبلمان کودک
مبلمانی مثل میزها، صندلیها، نیمکتها، و کشو نه فقط اشیاء عملی برای کودکان هستند بلکه
اسباب بازی هستند. بچهها میخواهند با آن‌ها بسازند، بازی دنبال هم سینه خیز رفتن و از بین
تونلهای مبلمان بچههای بزرگتر میتوانند باز مبلمان بچینند و آن‌ها را حرکت دهند و به کنار فشار
دهند. این امکان هست که اینها را انجام دهند اگر مبلمان (اثاثیه) سنگین و پرحجم باشند د
بازیها نمیتوانند استفاده کنند.
مطالعات معماری مهد کودک
ما یک گوشه دنج با میزها و کشوها میسازیم و ما میتوانیم واگن برقی (گاری بارکش) بسازیم و ما میتوانیم حتی یک خ%D
