توضیحات

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

رفع تبعیض های حقوقی ناشی از جنسیت، در ابعاد مختلف زندگی حقوقی بشر، با تاکید بر حقوق زنان، محور اصلی همه معاهدات و اعلامیه های بین

المللی و منطقه¬ای مربوط به حقوق زنان را تشکیل می¬دهد. دفاع از حقوق مالی زنان از جمله بهره آنان

از ارث یک بحث بسیار مهم از حقوق زنان

است. زوج از کلیه¬ی اموال و حقوق مالی زوجه ارث می‌برد لکن در مورد

نوع اموالی که زوجه از آن ارث می‌برد اختلاف نظر وجود دارد. یک نظر

این است که با توجه به ظاهر قرآن، زوجه از جمیع اموال و از عین آن‌ها ارث می‌برد. نظر دیگر محرومیت زوجه از عین یا قیمت برخی اموال است و نظر آخر

تفصیل بین زوجه صاحب فرزند و فاقد فرزند است: زوجه صاحب فرزند از جمیع اموال زوج ارث می‌برد ولی زوجه فاقد فرزند از ارث برخی اموال محروم است.

نظر مشهور فقیهان امامیه ارث بردن زوجه از قیمت بنا و درخت و نه از عین آن‌ها و محرومیت او از عین و قیمت زمین است که ماده‌ی ۹۴۶ قانون مدنی از

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

آن پیروی کرده بود. در اصلاحیه ماده‌ی مزبور، زوجه از ارث عین اموال غیر منقول اعم

از بنا و زمین محروم بوده ولی از قیمت آ‌ن‌ها محروم نیست. پژوهش حاضر پس از نقد کلیه‌ی نظرات نظر اول را ترجیح می‌دهد. در این پژوهش ابتدا به

بررسی مقایسه ای ارث زن و مرد در ادیان الهی و غیر الهی و همچنین برخی تمدنهای بزرگ و نظام¬های حقوقی پرداخته می شود؛ سپس ارث زن و

مرد در حقوق اسلام و ایران و نیز مبانی تحولات قانونی راجع به ارث زوجه در حقوق ایران بررسی می شود. در طول این بررسیها محرومیت¬ها و

امتیازهای زن و مرد نسبت به یکدیگر با توجه به دین و آداب و رسومشان ذکر می¬شود .در قسمت پایانی، میانگین تکالیف و امتیازهای مالی زن و مرد

مورد مقایسه قرار گرفته و میزان انعکاس عدالت تشریعی در منظومه حقوق و تکالیف مالی این دو، در حقوق اسلام و قوانین موضوعه ایران ارزیابی می¬شود .
واژگان کلیدی: حقوق زوجه، ارث، قوانین، حقوق اسلام، حقوق ایران.

۱۲۰صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع  دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل  را دانلود کنید

فهرست

عنوان صفحه
چکیده………………………………………………………………………………………………………………………………………….۱
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱- مقدمه………………………………………………………………………………………………………………………………….۲
۱-۲- بیان مسئله……………………………………………………………………………………………………………………………۵
۱-۳- ضرورت تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………۶
۱-۴- پیشینه تحقیق……………………………………………………………………………………………………………………….۸
۱-۵- اهداف تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………….۱۳
۱-۵-۱- هدف اصلی ………………………………………………………………………………………………………………….۱۳
۱-۵-۲- اهداف فرعی ………………………………………………………………………………………………………………..۱۳
۱-۶- سوالات تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………..۱۳
۱-۷- فرضیات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………….۱۴
۱-۸- مفاهیم ……………………………………………………………………………………………………………………………..۱۵
۱-۸-۱- ارث……………………………………………………………………………………………………………………………..۱۵
۱-۸-۲- معنای لغوی…………………………………………………………………………………………………………………..۱۵
۱-۸-۳- معنای اصطلاحی ارث…………………………………………………………………………………………………….۱۵
۱-۸-۴- ترکه……………………………………………………………………………………………………………………………..۱۷

فصل دوم: وضعیت ارث زن در تمدنهای قدیم و ادیان الهی

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

۲-۱- وضعیت ارث زن در تمدنهای قدیم………………………………………………………………………………………۱۹
۲-۲- وضعیت ارث زن در تمدن چین……………………………………………………………………………………………۱۹
۲-۳- وضعیت ارث زن در تمدن هند…………………………………………………………………………………………….۲۰
۲-۴- وضعیت ارث زن در دوران جاهلیت……………………………………………………………………………………..۲۱
۲-۵- وضعیت ارث زن در ایران باستان………………………………………………………………………………………….۲۲
۲-۶- مقایسه ارث زن و مرد در ادیان الهی(غیر از اسلامی) ……………………………………………………………..۲۳
۲-۶-۱- در دین یهود………………………………………………………………………………………………………………….۲۳
۲-۶-۲- در دین مسیح…………………………………………………………………………………………………………………۲۳

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

۲-۶-۳- در دین زرتشت……………………………………………………………………………………………………………..۲۴
۲-۷- دگرگونی میراث زن با ظهور اسلام……………………………………………………………………………………….۲۴
۲-۸- مبنای تعلق ارث به زوجه در فقه اسلامی و حقوق مدنی………………………………………………………….۲۶
۲-۸-۱- مبنای تعلق ارث به زوجه در فقه اسلامی…………………………………………………………………………..۲۶
۲-۸-۲- مبنای تعلق ارث به زوجه در حقوق مدنی………………………………………………………………………….۲۹

۲-۹- مقایسه ارث زن و مرد در حقوق ایران…………………………………………………………………………………..۳۰
۲-۱۰- مبنای محرومیت جزئی سهم الارث زن نسبت به شوهر…………………………………………………………۳۱
۲-۱۰-۱- نظریه اول:پایین بودن ارزش و اختیار زن نسبت به شوهر…………………………………………………..۳۱
۲-۱۰-۲- نظریه دوم:مسئولیت مالی و اجتماعی مرد نسبت به زن بیشتر است……………………………………..۳۲

فصل سوم: شرایط و موانع ارث بردن زوجه

۳-۱- شرایط ارث بردن زوجه………………………………………………………………………………………………………۳۵
۳-۱-۱- وجود پیمان زناشوئی………………………………………………………………………………………………………۳۶
۳-۱-۱-۱- صحت نکاح و مساله زناشویی……………………………………………………………………………………..۳۶
۳-۱-۱-۲- ازدواج در حال بیماری منتهی به مرگ…………………………………………………………………………..۳۸
۳-۱-۱-۳- مبنای این حکم استثنائی……………………………………………………………………………………………..۳۸
۳-۱-۱-۳- الف- بطلان عقد به موجب روایات و اجماع…………………………………………………………………۳۸
۳-۱-۱-۳- ب- سوء نیت زوج…………………………………………………………………………………………………….۴۰
۳-۱-۱-۴- شرایط محرومیت زن از ارث شوهر بر طبق ماده ۹۴۵ق.م ……………………………………………….۴۰

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

۳-۱-۱-۵- انتقاد بر ماده ۹۴۵ق.م………………………………………………………………………………………………….۴۲
۳-۱-۲- دائمی بودن پیمان زناشوئی………………………………………………………………………………………………۴۳
۳-۱-۲-۱- نظرات فقها در خصوص توارث زوجین در ازدواج موقت……………………………………………….۴۳
۳-۱-۲-۱-الف- نظر اول: نکاح منقطع مثل نکاح دائم مطلقاً موجب ارث خواهد بود خواه شرط ارث شده باشد، خواه نه………………………………………………………………………………………………………………………………۴۳
۳-۱-۲-۱- ب-نظردوم:اصولا نکاح منقطع موجب ارث است مگراینکه شرط عدم توارث شده باشد……..۴۴
۳-۱-۲-۱- ج-نظرسوم:اصولا نکاح منقطع موجب ارث نیست مگراینکه شرط توارث گردیده باشد………۴۵
۳-۱-۲-۱- د-نظرچهارم:نکاح منقطع مطلقا موجب ارث نیست،خواه شرط توارث شده باشد،خواه نه……۴۵
۳-۱-۲-۲- روایاتی که بر عدم توارث زوجین در نکاح موقت دلالت دارد………………………………………….۴۶
۳-۱-۲-۳- نظر قانون مدنی………………………………………………………………………………………………………….۴۷

۳-۱-۳- بقای رابطه زوجیت تا زمان فوت……………………………………………………………………………………..۴۸

۳-۱-۳-۱- توارث زوجین در صورت فوت یکی از آنها در عده طلاق رجعی…………………………………….۴۸
۳-۱-۳-۲- ارث زوجه در طلاق در مرض متصل به موت………………………………………………………………۴۹
۳-۱-۳-۲-الف- شرایط ارث بری زوجه بر طبق ماده ۹۴۴ق.م…………………………………………………………۵۰
۳-۱-۳-۲- ب- مبنای ارث بردن زوجه در طلاق در مرض متصل به موت……………………………………….۵۱
۳-۱-۳-۲- ب- ۱- روایاتی که قصد اضرار را علت ارث بری زوجه میداند……………………………………….۵۱
۳-۱-۳-۲- ب- ۲- عدم نفوذ طلاق نسبت به ارث…………………………………………………………………………۵۲
۳-۱-۳-۳- وضعیت ارث زوجه در طلاقی که به درخواست زن و به حکم دادگاه واقع میشود………………۵۳
۳-۱-۴- محروم و ممنوع نبودن از ارث ………………………………………………………………………………………..۵۴
۳-۱-۴-۱- قتل مورث…………………………………………………………………………………………………………………۵۵
۳-۱-۴-۱- الف- مقتول باید به هنگام مرگ در مقام مورث قاتل باشد……………………………………………….۵۶

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

۳-۱-۴-۱- ب- قتل باید عمدی باشد……………………………………………………………………………………………۵۶
۳-۱-۴-۱- ج- قتل مورث به حکم قانون یا برای دفاع نباشد……………………………………………………………۵۶
۳-۱-۴-۲- کفر…………………………………………………………………………………………………………………………..۵۷
۳-۱-۴-۳- لعان………………………………………………………………………………………………………………………….۵۸
۳-۱-۴-۳- الف- لعان و تشریفات آن……………………………………………………………………………………………۵۹
فصل چهارم: کمیت و کیفیت سهم الارث زوجه
۴-۱ قلمرو سهم الارث زوجه……………………………………………………………………………………………………….۶۰
۴-۲- صاحب فرض بودن زوجه…………………………………………………………………………………………………..۶۱
۴-۳- وراثت زوجه همراه با وارثان نسبی……………………………………………………………………………………….۶۲
۴-۴- ارث زوجه با وجود اولاد برای متوفی……………………………………………………………………………………۶۳
۴-۵- ارث زوجه در صورت نبود اولاد برای متوفی ………………………………………………………………………..۶۴

تحولات قانونی ارث زوجه در حقوق ایران

۴-۶- سهم الارث زوجات متعدد…………………………………………………………………………………………………..۶۴
۴-۷- ارث زوجه ای که قرابت نسبی با متوفی دارد………………………………………………………………………….۶۵
۴-۸- سهم الارث زوجه ای که وارث منحصر به فرد است……………………………………………………………….۶۶
۴-۸-۱- اقوال فقهای شیعه در صورتی که زوجه وارث منحصر به فرد باشد……………………………………….۶۶
۴-۸-۱-۱- نظریه که زوجه را از بردن بیش از ۴/۱محروم میدارد ……………………………………………………..۶۶
۴-۸-۱-۱- الف- اصل عدم وراثت……………………………………………………………………………………………….۶۷
۴-۸-۱-۱- ب- شهرت عظیم این نظر نزد فقها………………………………………………………………………………۶۸
۴-۸-۱-۱- ج- مضامین غیر قابل خدشه روایات…………………………………………………………………………….۶۸
۴-۸-۱-۲- نظریه ای که زوجه را وارث تمام ترکه میداند………………………………………………………………..۶۹

۴-۸-۱-۳- نظریه فقها مبنی بر تقاوت قایل شدن بین زمان حضور امام و زمان غیبت…………………………..۷۰

۴-۸-۲- نظر قانون مدنی……………………………………………………………………………………………………………..۷۱

۴-۹- بیان نظرات فقها در خصوص اموال موضوع ارث زوجه …………………………………………………………۷۲

۴-۹-۱- نظر اول:ارث بردن زوجه از تمام ترکه……………………………………………………………………………….۷۲
۴-۹-۲- نظر دوم:اختصاص محرومیت زوجه به عرصه خانه و اماکن مسکونی …………………………………..۷۴
۴-۹-۳- نظر سوم:حرمال زوجه از عین زمین منزل و ارث بردن او از بهای آن…………………………………….۷۶
۴-۹-۴- نظر چهارم:تفصیل زوجه دارای فرزند و زوجه ای که فرزند ندارد…………………………………………۷۷
۴-۹-۵-نظرپنجم:محرومیت زوجه از عین بنا و درختان و محرومیت او از ارث بردن زمین بطور مطلق…..۷۹
۴-۱۰- نظر قانون مدنی………………………………………………………………………………………………………………..۸۰
۴-۱۱- ارث زوجه از حق شفعه……………………………………………………………………………………………………۸۲
فصل پنجم:تحولات قانونی راجع به ارث زوجه

۵-۱- تحولات اجتماعی و اقتصادی و امکان تحول در قانون گذاری در مورد ارث زوجه…………………….۸۵

۵-۱-۱- ارث زن در قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران……………………………………………………………….۸۵
۵-۱-۲- ارث زن در اعلامیه جهانی حقوق بشر وکنوانسیون رفع هر گونه تبعیض علیه زنان…………………۸۶
۵-۱-۳- مقتضیات زمانی و تاثیر آن بر میراث زوجه………………………………………………………………………..۸۷
۵-۱-۴- تحولات اقتصادی و اثر آن بر اصلاح ارث زوجه ……………………………………………………………….۸۸
۵-۱-۵- تحولات اجتماعی و اثر آن بر اصلاح ارث زوجه………………………………………………………………..۹۰

۵-۱-۶- حکم حکومتی و مصلحت اجتماعی و تاثیر آن در اصلاح ارث زوجه……………………………………۹۴

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

۵-۲- تلاش متفکرین و حقوقدانان اسلامی برای یافتن راحلهای مناسب قانونی…………………………………..۹۶
۵-۲-۱- تمییز فقه از اسلام ضروری است………………………………………………………………………………………۹۷
۵-۲-۲- پذیرش نظرهای نو وجدید در امور اجتماعی……………………………………………………………………..۹۸
۵-۲-۳- راهکاری برای جبران نقیصه سهم الارث زوجه ……………………………………………………………….۹۹

۵-۳- نظر رهبر معظم انقلاب راجع به اصلاح ارث زوجه ……………………………………………………………..۱۰۰
۵-۴- بررسی روند اصلاح مواد ۹۴۶،۹۴۷و۹۴۸ق.م……………………………………………………………………….۱۰۲
۵-۴-۱- نظر فقها و حقوقدانان در خصوص اصلاحیه راجع به ارث زوجه……………………………………….۱۰۶
۵-۵- بررسی ماده ۹۴۸ق.م…………………………………………………………………………………………………………۱۰۸
۵-۶- نتیجه گیری و پیشنهاد……………………………………………………………………………………………………….۱۱۱
منابع………………………………………………………………………………………………………………………………………..۱۱۴
چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………………………………………………۱۱۷

فصل اول
کلیات تحقیق

تحولات قانونی ارث زوجه در حقوق ایران

۱-۱- مقدمه
سخن گفتن از حقوق انسان در قالب جدید و مدون را می¬توان آبرومندانه¬ترین ویژگی دوران معاصر نام نهاد. دانشوران حقوق و سیاست، صاحبان قدرت

و معلمان اخلاق و فضیلت همگی با مبانی و انگیزه¬های متفاوت، در باب چرائی و چگونگی حقوق انسانها سخن می¬گویند. در میان انبوه گفت و

شنودهایی که از این محافل به گوش می¬رسد، برخی گفتمانها، پر رونق تر و حیاتی تر می¬نماید. از آن جمله می¬توان به حلقه گفتگو از حقوق

سیاسی انسان و حوزه گفت و شنود از «حقوق زن » اشاره کرد……….   تحولات قانونی ارث زوجه در حقوق ایران

حقوق مدنی زن به دلیل گستره عام و فراگیر آن جایگاه ویژه ای در این مجموعه دارد؛ به دلیل نقش بنیادین اقتصاد، در زندگی خانوادگی و اجتماعی انسان، دفاع از حقوق مالی زنان و از جمله بهره آنان از ارث، اشخاص و حلقه¬های دفاع از حقوق زنان را به خود مشغول داشته است.

پر واضح است که قبل از هر اقدام ناصحانه¬ای جهت حمایت از سهم زنان از ارث، کنکاش در قواعد حاکم بر تعیین میزان بهره مندی زنان از ارث، در ادیان، تمدنها و نظامهای حقوقی موجود و عمده جهان اجتناب ناپذیر است؛ یعنی در ابتدا لازم است موارد تفاوت بهره

زن از ارث نسبت به مرد بطور مقایسه ای گزارش شود و سپس اصول و مبانی دو گانه انگاری مرد و زن در بهره مندی از ارث بررسی شود، تا سر¬انجام آشکار گردد که چگونه و در چه مواردی این دو گانه انگاری ملهم از جنسیت، تبعیض و بی عدالتی را دامن می¬زند؟ پاسخ به این پرسش دغدغه اصلی

این مکتوب مختصر است.در بحث از حقوق مقایسه ای زن نسبت به مرد، تنها نمی¬توان به فهرست کردن محرومیت¬های زنان نسبت به مردان اکتفا کرد، بلکه لازم است امتیازهای موجود نیز مورد دقت قرار گیرند. در پژوهش¬هایی که

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

کلیّت یک دین، تمدن و یا نظام حقوقی از حیث تبعیض مبتنی بر جنسیت، در معرض داوری قرار دارد – چنانکه این پژوهش چنین است – باید برآیند

محرومیت¬ها و امتیازهای موجود در نظام ها، شاخص مقارنه و مقایسه قرار گیرد. بنابراین در مطالعه حقوق مقایسه¬ای زن و مرد، از جمله، در بخش

ارث، با موارد سه¬گانه ای مواجه خواهیم شد: موارد محرومیت کلی یا جزئی زن نسبت به مرد، موارد برخورداری کلی یا جزئی زن از امتیاز نسبت به مرد

و مواردی که زن و مرد در آن از حقوق برابر برخوردار بوده و هیچ گونه تفاوتی از جنسیت ناشی نمی شود . بدیهی است که نسبت به دسته سوم بحثی

وجود ندارد و بر طبق مقتضای انسانیت مشترک مرد و زن است. چنانکه گذشت در ارزیابی مجموعه یک نهاد اجتماعی با هدف عدالت خواهانه و تبعیض زدایی هم

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

موارد نوع اول و هم موارد نوع دوم در دایره گفت و گوی ما قرار می گیرند. اگر چه در یک مقایسه جزئی و موردی و با تکیه بر جنس خاص مرد یا زن، تنها می توان با تکیه بر موارد دسته اول یا دوم پژوهش را به نتیجه رساند. در این پژوهش از موارد نوع اول به «محرومیت ها» و از موارد نوع دوم به «امتیازها»

یاد می شود. در بررسی مقایسه ای ارث زن و مرد در ادیان الهی و غیر الهی پرداخته شد لکن علی رغم جستجوهایی که در منابع رایج ادیان غیر الهی

صورت گرفت، موضع قابل استنادی از این ادیان در خصوص میزان ارث زن و مرد و موارد اختلاف آن دو، در بهره مندی از ارث مشاهده نمی گردد . تنها برخی از آنها به پاره ای از احکام اخلاقی زن و یا به یک د

اوری کلی درباره جنس زن بسنده کرده اند. بنابراین، در این جا تنها به بررسی مساله در ادیان الهی پرداخته شد. در بخش ادیان الهی وضعیت ارث زن و

مرد در دین یهود، مسیحیت، زرتشت و اسلام گزارش شده و تفاوتهایی که بین زن، تحت عناوین مادر، همسر، دختر و عمه و خاله و مرد تحت عناوین پدر،

نظر مشهور فقیهان امامیه ارث بردن زوجه از قیمت بنا و درخت و نه از عین آن‌ها و محرومیت او از عین و قیمت زمین است که ماده‌ی ۹۴۶ قانون مدنی از

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

شوهر، پسر، عمو و دایی در مساله ارث وجود دارد، مورد تاکید و تحلیل قرار می گیرد. در بخش بعد به مطالعه ارث زن و مرد در عمده¬ترین نظامهای

حقوقی و فقهی اشاره می¬شود. سپس به بررسی مقایسه¬ای ارث زن و مرد در حقوق اسلام و ایران می-پردازیم. در ابتدا موارد اختلاف، اعم از

امتیازات و محرومیتهای ارثی زنان در حقوق اسلام بیان می گردد و پس از آن چگونگی انعکاس این موارد در قوانین موضوعه ایران، بررسی می شود . در

قسمت پایانی این فصل میانگین تکالیف و امتیازات مالی زن و مرد مورد مقایسه قرار گرفته و میزان انعکاس عدالت تشریعی در منظومه حقوق و تکالیف

مالی زن و مرد، در حقوق اسلام و قوانین موضوعه ایران، ارزیابی می¬گردد. در این قسمت نوعی دفاع عقلانی و اقناعی از مجموعه اصول و قواعد

مسلم رژیم حقوقی ارث زن و مرد در حقوق اسلام و ایران صورت می¬گیرد. در مواد ۹۴۹ تا ۹۴۶ ق.م. آمده است: «زوج از تمام اموال زوجه

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

ارث می‌برد لیکن زوجه (فقط) از اموال ذیل: ۱- از اموال منقوله از هر قبیل که باشد ۲- از ابنیه و اشجار… هرگاه، ورثه از اداء قیمت ابنیه و اشجار امتناع کنند زن می‌تواند حق خود را از عین استیفاء نماید». از آنجا که به نظر برخی از فقها زوجه از عین زمین ارث نمی‌برد، قانون مدنی هم به تبعیت از نظر این

گروه، زنان را از عین زمین محروم کرده است، همچنین در صورت نبود هیچ وارث دیگری به غیر از زوج، شوهر از تمام ترکه زن متوفای خود ارث می‌برد،

لیکن زن فقط نصیب خود را ارث می‌برد و بقیه ترکه شوهر در حکم مال اشخاص بدون وارث خواهد بود؛ مورد دیگر فرقی است که بین ارث زوجه دارای

فرزند و نداشتن فرزند در قانون مدنی وجود دارد. در این نوشتار نظرات فقهای معاصر اعم از مخالف و موافق و ادله آنان در مورد ارث‌بری زن مورد بررسی و تحلیل قرار می‌گیرد و پیشنهاد اصلاح قانون ارث‌ زنان از اموال منقول و قیمت اموال غیرمنقول داده شده است.

۱-۲- بیان مسأله

یکی از موضوع¬هایی که برای طبیعی مسلکان صدر اسلام و طرفداران برابری همه جانبه زنان با مردان در عصر کنونی، بهانه ای شده برای حمله به اسلام، موضوع ارث زنان است. اشکال به این صورت مطرح می شود که اسلام در باب ارث با تصویب کمتر بودن نصیب زن از مرد، شخصیت و ارزش

انسانی زن را نادیده گرفته است.ارث در لغت عرب از «ورث یرث، ورثا و ارثا…» به معنای انتقال مال یا دارایی متوفی به دیگری (خویشاوندان نسبی یا

سببی)، بدون عقد (قهرا) است. همچنین در فرهنگ معین برای واژه ارث، چند معنا ذکر شده است، از جمله:«میراث بردن، مال و دارایی شخص متوفی را

صاحب شدن، ترکه، باقی گذاشتن مالی پس از مرگ خود، خواه با وصیت نامه باشد یا بدون آن، حقوقی که شخص به سبب مرگ افراد، مستحق می گردد.» در قانون

مدنی ایران نیز مانند اغلب قوانین دنیا، ارث تعریف نشده؛ با این حال، در ماده ۱۴۰ قانون یاد شده، ارث را از اسباب تملک شناخته شده است و در تعریف

آن آمده است:«انتقال قهری دارایی و ترکه متوفی به ورثه او. منظور از دارایی، حقوق مالی متوفی است که هنگام فوت، دارا بوده است».

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

غفلت اندیشمندان، محققان و قانونگذاران جوامع اسلامی، از فهم نظام حقوقی اسلام و برنامه های اجتماعی مترقی آن، هرگز بخشودنی نیست و بی

گمان افراط و تفریطهایی به دنبال خواهد داشت که جوامع غربی دچار آن هستند. نسبت به تساوی حقوق باید گفت کلام حق وعدل، همان است که نه تفریط قرنهای گذشته غرب

درست است و نه افراط قرن حاضر؛ بلکه نظام متعادل اسلامی، بهترین قانون در تأمین حقوق و مصالح زنان است.قانون ارث در اسلام بر پایه عدالت اقتصادی و اجتماعی و روانی، قانونگذاری شده و در آن مسؤولیتهای اجتماعی و خانوادگی هریک از زن و مرد رعایت شده و اگر از درون نظام حقوقی

اسلام، به قانون ارث بنگریم، سهم زنان که هیچ مسؤولیت مالی بر دوش ندارند، کاملاً منصفانه و ضامن کرامت و عزّت زنان مسلمان است. تمام این اشکالها ناشی از کج فهمی ها وعدم دقت در دستورات حیات بخش دین مبین اسلام است؛ وگرنه

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

اسلام به ذات خویش، بسیار غنی است.براساس ماده ۸۶۱ قانون مدنی زن پس از مرگ همسرش ارث می‌برد به شرط این که در عقد دائم او بوده و قبل از مرگ شوهرش زنده باشد. اما ماده ۸۸۰ قانون مدنی می‌گوید: «اگر زن که وارث شوهر است و او را به قتل عمد رسانده باشد، ارث نخواهد برد.» لذا در این پژوهش به بررسی مبانی تحولات قانونی راجع به ارث زوجه در حقوق ایران پرداخته می شود.

۱-۳- ضرورت تحقیق

در گذشته احکام ارث به جهت شرایط اجتماعی و اقتصادی زمانه ی خود، تا حدی پاسخگوی نیازهای اقتصادی زنان پس از فوت شوهرانشان بود. به عنوان نمونه در خانواده های پرجمعیت گذشته، سهم زن با خویشاوندان نسبی در تعادل بود و گاه بیشتر از سهم فرزندان می¬شد، زمین و عرصه بنا، ارزش

اقتصادی چندانی نداشته و بنا، درخت و چاه ارکان اصلی دارایی به شمار می¬رفت که زن از آنها ارث می-برد. اما، امروزه تحولات اقتصادی، اخلاقی و خواست¬های اجتماعی، ضرورت¬هایی را ایجاب نموده که اخلاق عمومی، سازمان های بین

المللی و حقوق بشر نیز از آن حمایت می¬کنند و چنین نابرابری¬هایی را نمی¬پذیرند. تفاوت سهم زن و شوهر از ارث برگرفته از آیه ی ۱۱ سوره ی

نساء می¬باشد . بنابراین امکان تغییر آن در نظام حقوقی اسلامی با توجه به قانون اساسی وجود ندارد . اما با تمهیدات فرعی می توان سهم الارث زو………….

حق منافع آن را تا زمانی که خود زنده است برای خودش نگه دارد یا حق انتفاع از ملکی را تا زمانی که همسرش زنده است به او ببخشد و به این ترتیب در برقراری عدالت در خانواده کوشش نماید . در خصوص تفاوت مهم میراث زن و شوهر ماده ۹۴۶ قانون مدنی اعلام می دارد: «زوج از تمام اموال زوجه ارث

می برد لیکن زوجه فقط از اموال ذیل : ۱ ـ از اموال منقوله ، از هر قبیل که باشد. ۲ ـ از ابنیه و اشجار و ماده ی ۹۴۷ قانون مذکور در تکمیل محدودیت ارث

زن بیان می دارد : «زوجه از قیمت ابنیه و اشجار ارث می برد و نه از عین آنها و … ». به این ترتیب زن از زمین و بهای آن ارث نمی برد و معادل قیمت بنای احداثی در آن یا درختان ، به اندازه

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

ی سهم خود شریک است . و در صورتی که بها از سوی وارثان پرداخت نشود او می تواند به تجویز ماده ی ۹۴۸ قانون مدنی حق خود را از عین بنا و

درختان استیفاء نماید . اجرای این مواد مشکلات زیادی را برای زنان ایجاد نموده است . در روستاها تنها دارایی با ارزش همسران همان زمین زراعی می

باشد و خانه روستایی ارزش چندانی ندارد که مطابق قانون زن از این زمین زراعی ارث نمی برد . پس از زلزله بم ، که تمامی ساختمان ها خراب شدند و درختان از بین رفتند، آنچه باقی ماند، زمین بود که چون زنان از آن ارث نمی بردند بسیاری

نتوانستند سرپناهی برای خود تهیه کنند و در نتیجه سربار دیگران شدند. در شهرها گاه در زمینی با ارزش اقتصادی بالا، تنها یک ساختمان کلنگی وجود

دارد که ارزش چندانی نداشته و نمی¬تواند پاسخگوی حتی ابتدایی ترین نیاز زن پس از مرگ همسرش باشد. بروز تمامی این معضلات، سبب گردید که

با توجه به اینکه در قرآن مجید که مهمترین منبع حقوق اسلامی است قید و استثنایی در خصوص اینکه زن می تواند از تمام ترکه

شوهر ارث برد وجود ندارد. ماده ۹۴۶ و ۹۴۷ قانون مدنی به جهت تبعیت از یکی از اقوال مختلفی که فقیهان در خصوص میراث زوجه بیان داشته اند وضع

گردیده و قول های دیگری نیز در فقه امامیه هست که امکان تبعیت از آن وجود دارد، در جهت متعادل نمودن این نابرابری ها طرحی به مجلس ششم

برای اصلاح مواد مذکور ارائه شد که در پی آن زن می توانست از همه اموال شوهر ارث برد. اما این طرح در سال ۸۳ از سوی شورای نگهبان مورد پذیرش قرار نگرفت. در پی فتوای مقام معظم رهبری مبنی بر اینکه زن نه تنها از بنا و اشجار بلکه از زمین

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

هم ارث می برد ، مجدداً این طرح در دستور کار مجلس شورای اسلامی دوره هفتم قرار گرفت و نهایتاً در تاریخ /۱۱/۶ ، مواد ۹۴۶ و ۹۴۸ قانون مدنی به شرح زیر اصلاح و ماده ۹۴۷ قانون مدنی حذف گردید که این قانون از فروردین ماه لازم الاجرا گردیده است. ماده ی ۹۴۶ زوج از تمام اموال زوجه ارث

می¬برد و زوجه در صورت فرزنددار بودن زوج یک هشتم از عین اموال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیر منقول اعم از عرصه و اعیان ارث می برد .

در صورتی که زوج هیچ فرزندی نداشته باشد سهم زوجه یک چهارم از کلیه ی اموال به ترتیب فوق می باشد.

ماده ی ۹۴۸ ـ هر گاه ورثه از اداء قیمت امتناع کنند زن می تواند حق خود را از عین اموال استیفاء کند. به این ترتیب زن از بهای زمین نیز ارث می¬برد و در

صورتی که وارث بهای آن را به وی پرداخت ننماید می تواند ازعین اموال استیفاء حق نماید. هر چند که اصلاح این مواد تمامی مشکلات بانوان را در زمینه

ی ارث حل نمی نماید و نابرابری های دیگری نیز وجود دارد اما این تغییر گام مثبتی……..

در قانون جمهوری اسلامی ایران با سیر تحولات قانونی راجع به ارث زوجه، مقرر شد که از یک هشتم از قیمت ا

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

موال منقول و یک هشتم از قیمت اموال غیرمنقول اعم از عرصه و اعیان ارث ببرند و به این ترتیب بحثی که از مجلس ششم مطرح شده بود، به نفع زنان

به نتیجه رسید. بحث ارث بری زنان از اموال غیرمنقول شوهر در ماه های آخر کار مجلس ششم مطرح شده بود و هرچند مجلس ششم به اصلاح قانون

ارث رای داده بود تا زنان از اموال غیرمنقول شوهر هم ارث ببرند، اما این طرح در شورای نگهبان مسکوت ماند. بحث ارث بری زنان از اموال غیرمنقول

شوهر پس از آن در مجلس هفتم مطرح شد که زنان نماینده مجلس در دیدار با مقام معظم

رهبری، مسائل مربوط به قانون مدنی در مورد حقوق زنان را مطرح کرده بودند و ایشان نظر

مساعد خود مبنی بر ارث بری زنان از اموال غیرمنقول شوهر را اعلام کرده بودند. ضرورت مطالعه در این پژوهش را می¬طلبد.
۱- آگاهی بخشی به زنان در مورد مباحث ارث و حقوقشان در این مورد.

۲- مبارزه با تنش ها و پیامدهای منفی اج………

۱-۴- پیشینه تحقیق
رمضانی  در پایان نامه اش به بررسی ارث زوجه از عقار در فقه امامیه و حقوق مدنی پرداخت. وی در این پژوهش با اشاره به ارث زوجه که از

دورترین ادوار تاریخ، که بشر زندگی اجتماع بخود را با تشکیل خانواده آغاز کرد و مالکیت ………

کوچک پور(، در خصوص اموال موضوع ارث زوجه باید گفت که براساس ظاهر قرآن زوجه از تمام ترکه شوهر ارث می برد، در این خصوص میان فقهای عامه و امامیه اختلاف نظر وجود دارد. در حقوق موضوعه نیز باید گفت که براساس قوانین کشورهای مصر و سوریه زوجه از تمام ماترک متوفی ارث می برد ، در

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

حالیکه در حقوق نوشته ایران از نظریه محرومیت زوجه از ارث بردن عین و قیمت زمین و نیز عین ابنیه و اشجار پیروی شده است.

به هرحال ضرورت اصلاح و بازنگری قوانین و مقررات مربوط به ارث زوجه در همه مباحث مطروحه این پایان نامه قابل استن……..  تحولات قانونی ارث زوجه در حقوق ایران

پیرعباسی  در تحلیلی بر ارث زوجه از اموال غیرمنقول پرداخت وی در این پژوهش با اشاره به مواد ۹۴۹ تا ۹۴۶ ق.م. که آمده است: «زوج از تمام اموال

زوجه ارث می برد لیکن زوجه (فقط) از اموال ذیل: ۱- از اموال منقوله از هر قبیل که باشد ۲- از ابنیه و اشجار… هرگاه، ورثه از ادا قیمت ابنیه و اشجار

امتناع کنند زن می تواند حق خود را از عین استیفا نماید». در این پژوهش نظرات فقهای معاصر اعم از مخالف و موافق و ادله آنان در مورد ارث بری زن مورد بررس……..  تحولات قانونی ارث زوجه در حقوق ایران

رمضانی نژاد که به بررسی ارث زوجه از عقار در فقه امامیه و حقوق مدنی پرداخت. هدف از نگارش این پایان نامه بررسی ارث زوجه در فقه امامیه

پایان نامه ارث زوجه در حقوق

و حقوق مدنی ایران است. لذا سعی در پاسخ یابی به سوالاتی چون : عقار به چه معنی است؟ آیا زوجه از عقار ارث می برد؟ آیا زوجه از عین ابنیه و

اشجار ارث می برد یا از قیمت آنها ؟ را دارد. براساس نتایج حاصل از تحقیق در تمام ملل قبل از اسلام روش و سیره آنها در باره ارث زوجه یکی بوده است

و آن اینکه زن از ارث محروم می باشد به خصوص زن حق ارث بردن از دارائی شوهر نداشت بلکه گاهی خود زن به عنوان مال متوفی به عنوان ارث در

اختیار سایر ورثه قرار گرفت در حالتی که قران در آیات خود برای زنان بالاستقلال و با صراحت و روشنی حق ارث را به رسمیت شناخت و سهم الارث آنها

را مفروض و مشخص کرد قانون مدنی مقررات خود را ازفقه امامیه اقتباس کرده بخصوص در زمینه ارث که مواد قانون مدنی ترجمه کتب فقهی فقهاء

امامیه و ارث زوجه هم در فقه امامیه و قانون مدنی ایران باید براساس مبانی اسلامی و فقهی تحلیل و بررسی شود………………….

بلافاصله بعد از پرداخت موفق میتوانید فایل کامل این پروژه را با سرعت و امنیت دانلود کنید