فروشگاه

توضیحات

پایان نامه اسطوره قربانی

   مطالعات و پژوهش های حوزه ی علوم انسانی و تاریخ بویژه در دهه های گذشته رابطه ی

بین اقوام و فرهنگ های مختلف را بیش از پیش به هم نزدیک کرده است . این نزدیکی به خاطر تشابهات روحی نوع بشر است .  به آن معنا که انسانها در ادوار مختلف  بن مایه های فکری ، سوالات کلیدی ، دغدغه های ذهنی و در بعضی موارد حتی اعتقادات   مشابه داشتند .

در این میان یکی از حوزه های وسیع مطالعاتی که بسیار مورد توجه قرار  گرفته اسطوره شناسی است .

اسطوره ، جهان متصور انسان بدوی و آبشخور اصلی تفکرات   بشر بوده است .

تفکراتی که اگرچه در طول هزاره ها بسیار دگرگون شده اند ، اما با کمی دقت در آنها همچنان می توان ردپایی از

اساطیر نخستین را یافت . یکی از اسطوره های  بسیار قوی و مؤثر در میان جوامع مختلف ” اسطوره ی  قربانی  ” است .

 ماهیت این اسطوره از تفکر انسان بدوی نسبت به آفرینش جهان نشأت می گیرد . بدوی اعتقاد داشت جهان    مادی از کشته شدن و در نتیجه تجزیه

ی یک غول – خدای اولیه پدید آمده است . یعنی   تکثیر یک موجود واحد . لذا در این راستا و برای بازگشت به اصل و رسیدن به مقام قرب

، در یک مراسم آیینی ، انسان باید همانند خدایش به شکلی فجیع قربانی شود

تا با فنا و پیوستن به هستی با حقیقت واحد یکی گردد . هرگاه این چرخه کامل شود یعنی از کثرت دوباره به وحدت بازگردد ، انسان به تکامل رسیده است .

پایان نامه اسطوره قربانی

وجود این اسطوره در میان اقوام مختلف و حتی ادیان گوناگون

و نحوه ی اجرای تقریباً مشابه این آیین نشان از اهمیت این اسطوره دارد

. به طوری که بر اثر مرور زمان این اسطوره نه تنها از بین نرفت

بلکه به شکلی تعدیل یافته در میان اقوام باقی ماند .  پیامبران و مصلحان اجتماعی سعی کردند  تفکر قربانی ، یعنی جدا کردن عزیزترین چیز از  فرد در راه خدا را زنده نگه دارند و

در عوض شکل ظاهری قربانی انسانی را به انجام    قربانی های حیوانی

و سپس به انجام اعمال مذهبی تغییر دهند . وجود اعمال مذهبی

   همچون نماز و روزه،انفاق و حتی ذکر و زاری به درگاه الهی و اظهار عجز در برابر قدرت او

   تماماً از این نمونه اند.در این میان حوزه ی عرفان به دلیل ظرفیت مناسب

خود برای  پرورش هر اندیشه ای که به دنبال کمال است ، بستر خوبی

برای  گسترش و پرورش این  اسطوره بود و مولوی به عنوان یکی

از بهترین عرفای شناخته شده از کسانی است که به این اسطوره و اشکال مختلف تعدیل شده ی آن در قالب مفاهیم عرفانی پرداخته است .

در این پژوهش به بررسی سیر تاریخی این اسطوره در ادیان و تمدن های

مختلف و تحلیل   ریشه های  این اسطوره در مثنوی معنوی مولانا پرداخته شده است .

 ۳۷۱صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴منابع دارد

 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

پایان نامه اسطوره قربانی
پایان نامه اسطوره قربانی

 

فهرست     

            

چکیده ی پایان نامه

فصل اول

کلیات طرح

۱ ۱  بیان مسأله

۱ ۲   اهداف تحقیق

۱ ۳   اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه ی انتخاب آن

۱ ۴   سؤالات و فرضیه های تحقیق

۱ ۵  مدل تحقیق

۱ ۶  تعاریف عملیاتی متغیر ها و واژه های کلیدی

پایان نامه اسطوره قربانی

۱ ۷   روش تحقیق

۱ ۸   قلمرو تحقیق

۱ ۹  جامعه و حجم نمونه

۱ ۱۰ محدودیت و مشکلات تحقیق

فصل دوم

متدولوژی تحقیق

۲ ۱  روش تحقیق و تجزیه و تحلیل داده ها

۲ –  ۲   مندرجات تحقیق

فصل سوم

مطالعات نظری و پیشینه تحقیق

۳ ۱  مطالعات نظری

۳ ۲  پیشینه ی تحقیق

۳ ۳  مبانی نظری پژوهش

فصل چهارم ؛ اسطوره ی قربانی

گفتار اول : کلیات قربانی

۴ ۱ ۱  مقدمه

۴ ۱ ۲  لغت قربانی

۴ ۱ ۳  آیین قربانی

۴ ۱ ۴  انواع قربانی

۴ ۱ ۵  اهداف قربانی

۴ ۱ ۶  اشکال تعدیل یافته ی قربانی

۴ ۱ ۷  سابقه ی قربانی

  پی نوشت

گفتار دوم : خاستگاه اسطوره ی قربانی

۴ ۲   ۱  مقدمه

۴ ۲   ۲  قربانی ” تیامت ” در اساطیر آسیای غربی

۴ ۲ ۳  قربانی ” پان گو ” در اساطیر چین

۴ ۲ – ۴  قربانی ”  ایزانامی  ” در اساطیر  ژاپن

۴ ۲ – ۵  قربانی ”   پوروشا ” در اساطیر هند

۴ ۲ – ۶  قربانی ”  اورانوس ” در اساطیر  یونان

۴ ۲ ۷ قربانی ”  یمیر ” در اساطیر اسکاندیناوی

۴ ۲ ۸  قربانی  موجودی عظیم الجثه  در اساطیر آمریکای لاتین

۴ ۲ – ۹  قربانی  دیوان در اساطیر مانوی

۴ ۲ ۱۰  قربانی ”  زروان” در اساطیر زروانی

– جابجایی کیومرث با غول – خدای نخستین

 پی نوشت

فصل سوم : تجلی اسطوره ی قربانی در جوامع برزگری

۴ ۳ ۱ مقدمه

۴ ۳ ۲ قربانی ایزد نباتی

۴ ۳ ۳ قربانی ایزد نباتی در آسیای غربی

۴ ۳ ۴ قربانی ایزد نباتی در هند

۴ ۳ ۵ قربانی ایزد نباتی در ایران

پی نوشت

گفتار چهارم : آیین قربانی در تمدن های مختلف

۴ ۴ ۱  مقدمه

۴ ۴ ۲  آسیای غربی( تمدن سومر و بابل و … ) 

۴ ۴ ۳  آمریکای لاتین (آزتک ، اینکا ، مایا )

۴ ۴ ۴  مصر باستان

۴ ۴ ۵  یونان باستان

۴ ۴ ۶  روم باستان

۴ ۴ ۷ چین کهن

۴ ۴ ۸  عرب جاهلی

۴ ۴ ۹  آریایی

۴ ۴ ۱۰  عیلامی

پی نوشت

پایان نامه اسطوره قربانی

گفتار پنجم

۴ ۵ ۱  مقدمه

۴ ۵ ۲ دین زرتشتی

۴ ۵ ۳ مهر پرستی

۴ ۵ ۴  دین یهود

۴ ۵ ۵  دین مسیح

۴ ۵ ۶  دین اسلام

– انواع قربانی در اسلام

– اهداف قربانی در اسلام

– قربانی اسماعیل (ع) در قرآن

– تفسیر قربانی اسماعیل (ع)

– اشکال تعدیل یافته ی قربانی در اسلام

– داستان یعقوب و ارتباط آن با اشکال قربانی

– داستان یونس و ارتباط آن با اشکال قربانی

  پی نوشت

فصل پنجم : قربانی در عرفان

۵ ۱ ۱  مقدمه

۵ ۱ ۲  قربانی جسم

۵ ۱ ۳ قربانی نفس یا فنا

۵ ۱ ۴  مراتب قربانی نفس ( نفس )

۵ ۱ ۵  بقا نتیجه ی قربانی نفس

۵ ۱ ۶  مراحل سلوک

۵ ۱ ۷  مراتب نفس

 اسطوره ی قربانی در مثنوی معنوی مولانا

۵ ۱ ۸  ریاضت ، شکلی از قربانی

۵ ۱ ۹  شرایط ریاضت

۵ ۱ ۱۰  سرچشمه ی ریاضت های افراطی ؛ اشکال قربانی در آیین تشرف

۵ ۱ ۱۱  اعمال قلندری

۵ ۱ ۱۲  انواع مرگ عرفانی

۵ ۱ ۱۳ نقش پیر در قربانی نفس

۵ ۱ ۱۴  عشق ، محرک قربانی

۵ ۱ ۱۵  شهادت ( بهترین نوع قربانی )

۵ ۱ ۱۶  قربانی نفساز دیدگاه روانشناسی

۵ ۱ ۱۷ تجلی قربانی در حماسه

فصل ششم : قربانی در مثنوی

۶ ۱ ۱  مقدمه

پایان نامه اسطوره قربانی

۶ ۱ ۲  اسطوره ی آفرینش

۶ ۱ ۳ زندان های انسانی

۶ ۱ ۴  نکوهش زندان دنیا

۶ ۱ ۵ ربانی جسمانی

۶ ۱ ۶  قربانی نفسانی یا مرگ اختیاری ( فنا )

۶ ۱ ۷  قربانی حیوانی

۶ ۱ ۸  قربانی صفات ؛ تبدیل صفات ذمیمه به حسنه

۶ ۱ ۹  قربانی کننده ی حقیقی

۶ ۱ ۱۰  نقش پیر یا شمن در مراسم قربانی

۶ ۱ ۱۱  عنایت

۶ ۱ ۱۲  انواع تعدیل یافته ی قربانی ( ریاضت )

پایان نامه اسطوره قربانی

-۳- اهمیت موضوع تحقیق و انگیزه ی انتخاب آن

  سیر و تحول تمام اسطوره ها در گذر تاریخ حائز اهمیت است . چرا که  نمودار تحول و       ارتقاء تفکر بشری محسوب می شود .

   ادبیات و متون ادبی نیز به این علت مهم تلقی می شود که در همه ی زمان ها ، تجلی گاه عقاید و تفکرات مردم به صورت شفاهی یا آثار مکتوب محسوب می شوند .    در نتیجه مطالعه و بررسی آن ها ما را درجهت کشف این تحولات در گذر تاریخ یاری می کنند .

   بسیاری از متون ادبی ما نیز سرشار از تفکراتی است که ریشه ی آنها را می توان

در اندیشه های انسانهای باستانی نیز یافت . از جمله آنها تفکرات عرفانی که به نظر می رسد همه زمانی و همه مکانی است و آغاز آن ها به نوعی همزمان

  با آغاز زندگی بشر است . این مسأله نشان دهنده ی فطری بودن این نوع تفکرات است . به زبانی دیگر عرفان را می توان یک تفکر اسطوره ای دانست .

در نتیجه استخراج ریشه ی اسطوره ای تفکرات عرفانی ، بسیار حائز اهمیت است .

    اما پیرامون این مسأله پژوهشی صورت نگرفته است . نگارنده برای تبیین این نظر    یکی از مهم ترین متون عرفانی را از این دیدگاه بازخوانی کرد و با بیان تشابهات                        دست یافته بین اسطوره ی قربانی و مسأله ی مرگ ارادی سعی در پر رنگ کردن      رشته اتصال این دو مقوله نمود .

– ۱-۴ – سؤالات و فرضیه های تحقیق
– سؤالات تحقیق

۱ – خاستگاه آیین قربانی کجاست ؟

۲ – شکل و محتوای اسطوره ی قربانی در تمدن ها و ادیان مختلف چه تغییراتی کرده است ؟

۳ –  رابطه مرگ ارادی یا فنای عارفانه با اسطوره ی قربانی چیست ؟

۴ – ریشه های تفکر قربانی و اشکال مختلف آن در مثنوی معنوی مولانا کدام است ؟

–  فرضیه های تحقیق

۱- اسطوره ی قربانی در پی نیاز انسان به جلب توجه و کمک خدایان برای مصون

  بودن از بلایای طبیعی و رسیدن به خواسته ها ی لازم زندگی روزانه پدید آمد .

۲- خاستگاه های مفروض این اسطوره را در اساطیر آفرینش می توان یافت .

پایان نامه اسطوره قربانی

۳- اسطوره ی قربانی ، مانند اغلب اساطیر در اغلب تمدن های بشر به اشکال مختلف         وارد شده اند . بارزترین نمونه آن تمدن آسیای غربی است .

۴- اغلب ادیان نیز با اصول و تفکرات این آیین مخالفتی نداشتند . بلکه با ایجاد         تغییراتی در شکل و محتوای آن ، از این اسطوره در جهت ارتقای روحی انسانها مدد گرفتند .

۵- تشابهات زیاد این اسطوره با مقوله ی مرگ ارادی و فنای عارفانه بیانگر              وجود سر چشمه ی واحد برای این دو است .

۶- مثنوی معنوی مولانا نیز به عنوان یک متن عرفانی که مرگ ارادی موضوع اصلی     آن است ، واجد ریشه های اساطیری قربانی نفس است .

۱-۵- مدل تحقیق

مدل این تحقیق اکتشافی ، توصیفی و تحلیلی است .

پایان نامه اسطوره قربانی

اکتشافی : مطالعه آثار پژوهشگران پیرامون اساطیر با محوریت اسطوره ی قربانی و همچنین    بررسی نظرات مختلف حول محور مرگ ارادی یا فنای نفس و استخراج وجوه مشترک                  بین این دو  مقوله و فیش برداری از موارد به دست آمده .

توصیفی : بیان تاریخچه ، اهداف و تغییر و تحولات این موضوع

تحلیلی : کاوش در درونمایه ی قربانی نفس در اندیشه های مولانا با بررسی مثنوی معنوی            و بیان مشابهت یا افتراق بین اصول اسطوره ی قربانی و فنای عارفانه یا مرگ ارادی و قربانی         نفس .

۱-۶- تعاریف عملیاتی متغیرها و واژه های کلیدی

اسطوره ( myth ) :

قربانی (sacrifice ): قربانی در لغت به معنای گرفتن جان انسان یا حیوانی است . در اصطلاح مردم شناسی به معنای قربانی و اهدای موجودی زنده به خدایان به منظور ایجاد ارتباط با خدایان و کسب حمایت آنها و یا فرو نشاندن خشم آنهاست . در اصطلاحات  عرفانی نیز به معنای قلع و قمع آرزوهای نفس به منظور نزدیکی به خداست است . قربانی در این معنا با واژه ی موت در عرفان    هم معناست .

تابو ( tabu / taboo ) : منع و ممنوعیتی که درباره ی شیء یا شخصی یا امری در یک جامعه وجود دارد . چیزی که تابو است ، نباید لمس شود و در مورد عملی که تابوست ، نباید فکر کرد .

توتم (totem  ) : به حیوانات یا گیاه و یا هر شیءیی که جنبه تقدس داشته و مورد   احترام خاص قبیله یا اجتماعی باشد ، اطلاق می شود . توتم سمبل و مظهر حامیان و پرستندگان خود است .

پایان نامه اسطوره قربانی

توتمیسم (totemism ) : مجموعه ی قوانین و رسومی است که توتم را یک نهاد مذهبی    اجتماعی قلمداد می کنند . در واقع نظام فکری و اندیشه ی فلسفی  برخی از اقوام بدوی          است که توتم سمبلی از آن است .

شمن (shaman) : گروه خاصی از روحانیان که دارای نیروهای جادویی  _ مذهبی هستند     و در همه ی جوامع ابتدایی یافت می شوند . شمن معادل کاهن نیست به عبارت بهتر         هر کاهنی شمن نیست ؛ بلکه شمن به

کاهنی گفته می شود که استاد بزرگ خلسه است .           خلسه ای که در  طی آن روح شمن از بدنش به آسمان صعود کرده یا به قعر جهان زیرین    پایین می رود . کمک به انتقال روح تازه درگذشتگان به جهان مردگان ، بیرون کشیدن      ارواح شرور از  جسم بیماران و گاه تقدیم روح  قربانی به پیشگاه خدایان از مهم ترین      وظایف شمن است .

عرفان : در عام به معنای بازشناختن و معرفت و وقوف بدقایق چیزی است . اما در معنای خاص به مفهوم یافتن حقایق اشیاء بطریق کشف و شهود است . عرفان با تصوف ارتباط تنگاتنگی دارد . به واقع تصوف یک نحله و طریقه ی سیر و سلوک

عملی است که از منبع عرفان سرچشمه گرفته  است . برخی عرفان را جنبه ی علمی و ذهنی تصوف می دانند و تصوف را جنبه ی عملی عرفان . در مجموع ، عرفان را می توان طریقه و روشی برای پرورش قوای روحی و همار هواهای نفسانی

و در کل تزکیه نفس دانست . عرفان را می توان مشتمل بر دو بخش عمده دانست :

پایان نامه اسطوره قربانی

عرفان نظری که شامل جهان بینی عرفا و سالکان است و غالباً در متون عرفانی بیان شده است .

بخش دوم که به عرفان عملی شهرت دارد ، در بردارنده ی برنامه های عملی و مراسم و نظامات خانقاهی است      که شاملریاضت های نفسانی و مجاهدت های گوناگون صوفیه می گردد .

مثنوی : منظومه ای از مولانا جلال الدین محمد بلخی در قالب مثنوی و بحر رمل مسدس

 محذوف ، مشتمل بر حکایات عرفانی که در ۶ دفتر تنظیم شده است و بالغ بر ۲۴ هزار بیت    است . مولانا در این اثر فخیم کوشیده مفاهیم مهم عرفانی و اخلاقی را در ضمن حکایات و         داستان های مختلف بیان کند و از خلال این داستانها مفاهیم دشوار عرفانی را به زبانی ساده      عرضه نماید .

 ریاضت : رام کردن نفس اماره و تبدیل آن به نفس مطمئنه .

نیروی شهوت و غضب در انسان فطرتاً به سمت پیروی از  قوای حیوانی

و نفسانی تمایل دارند . به مجموعه اعمالی که با از بین بردن تسلط قوای حیوانی شهوت و غضب را تابع قوه عاقله انسان می کند ، ریاضت گویند . ریاضت         به این علت که اقتدار قوه ی حیوانی را گویی قربانی می کند . جزء اشکال تعدیل یافته ی قربانی

      محسوب می گردد . ریاضات معمولاً کارهایی را در بر دارد که برای نفس

دشوار و ناگوار است . اگر سالک به اراده ی خود دست به این اعمال زند

بدان ریاضت های اختیاری گویند که منظور از ریاضت در عرفان اینگونه اعمال ارادی است . اما گاه خداوند از روی لطف با مقدر کردن وقایعی تسلط قوه ی حیوانی بشر را قربانی می کند که به نوع تسامحاً ریاضات اجباری می گویند .

1 نقد وبررسی برای پایان نامه اسطوره قربانی

  1. جوادیان

    پایان نامه اسطوره قربانی
    مقاله اسطوره فوق العاده جامع بود انگار اطلاعات صد کتاب توی یه فایل چکیده شده واقعا ممنونم

افزودن نقد و بررسی

پایان نامه اسطوره قربانی

1 نقد و بررسی

پایان نامه اسطوره قربانی

اسطوره ی قربانی در مثنوی معنوی مولانا پایان نامه پروپوزال مقاله پروژه

قیمت : تومان125,000