توضیحات

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

آسیب پذیری اقتصاد و سیستم بانکی کشورها بر اثر پدیده پولشویی، یکی از مباحث مطرح در دنیای کنونی می باشد پدیده پولشویی اقتصاد کشورها و نظام بانکی موجود در آنها را دستخوش لطمات جبران ناپذیری نموده است.

همچنین تضعیف بازارهای مالی، کاهش کنترل دولت بر سیاستهای اقتصادی و اخلال و ثباتی در اقتصاد نیز از

دیگر پیامدهای فرایند پولشویی می باشند. تحصیل پول های کثیف و تطهیر آن عملی خلاف و غیرقانونی است و تبعات منفی بسیاری برای اقتصاد کشور دارد. از آنجا که

پولشویی در ماهیت خود فعالیتی فراملی بین المللی است و بازارهای مالی جهانی را در می نوردد، مقابله با آن پیش از

هر چیز مستلزم همکاری بین المللی خواهد بود. از این رو، مقابله با پولشویی، نیازمند مشارکت بین المللی و ایجاد پیوندهای مستحکم و همکاری با مراکز مالی بین المللی و پذیرش منشورها و دستورهای نهادهای بین المللی است.

نهادهای مالی در خط مقدم مبارزه علیه پولشویی قرار دارند. از یک سو، پولشویی

این نهادها را مورد نظر و هدف قرار می دهند و از سوی دیگر، نهادهای مالی بر اساس مقرارت وظیفه دارند تا به دقت بر دادوستدهای مالی نظارت کنند. از این رو، نهادهای مالی در دو زمینه از پولشویی متاثر می شوند:.

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

۱- در زمینه قانونی، به دلیل الزاماتی که قوانین موجود بر دوش آنها قرار می دهند.
۲- در زمینه مالی، به دلیل ضرورت تامین نظر ناظران بر فعالیت های خود، نهادهای مالی ملزم

اند نظام هایی ایجاد کنند که بازدارنده پولشویی باشند و به مقامات ذیربط کمک کنند که با جریان پولشویی به مقابله برخیزند.

موسساتی که مستعد عملیات پولشویی می باشند عبارتند از: بانکها و موسسات اعتباری غیر بانکی، صندوقهای قرض الحسنه، بازنشستگی، تعاونی های اعتباری، صرافان، بورس

اوراق بهادار، شرکتهای کارگزاری، صندوقها و شرکتهای سرمایه گذاری، شرکتها و موسسات بیمه، بنیادها و موسسات خیریه. فعالیتهای بانکی، مهمترین و مستعدترین زمینه را برای

پولشویی فراهم می آورند. همچنین نظامهای موازی بانکداری و سازمانهای مالی غیر بانکی

که به فعالیتهای متعارف بانکی نظیر گرفتن سپرده و اعطای وام می پردازند نیز زمینه های مستعدی برای پولشویی فراهم می آورند. در ایران نیز پدیده پولشویی به دلیل ناشناخته

ماندن اثراتش به یک معضل جدی تبدیل شده است که اقتصاد کشور و سیستم مالی را مورد تهدید قرار داده است. پول های ناشی از رفتارهای مجرمانه ای نظیر فرار مالیاتی، ارتشا،

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

اختلاس، قاچاق کالا، خرید و فروش مواد مخدر و موارد دیگری از این دست وجود دارند که به دلیل فقدان الزامات قانونی، به سادگی در قالب فعالیتهای مالی و سرمایه گذاری تطهیر می

گردند و منشا اصلی آنها گم می شود. عدم مبازره با پولشویی موجب شیوع بیشتر جرایم می شود و تمایل به سرمایه گذاری در فعالیتهای مولد را کاهش می دهد و زمینه تضعیف

بنیانهای اقتصادی کشور را فراهم می آورد. به همین دلیل، ضروری است که با تصویب قوانین و مقرارت لازم و همچنین اتخاذ تدابیر مناسب، مبارزه با تطهیر پولهای کثیف اقدام شود تا از

این طریق عرصه بر رفتارهای مجرمانه محدود گردد و کسانی که به پولهای کثیف دست می یابند، به سادگی قابل شناسایی باشند. هدف این تحقیق آن است که با بهره گیری از

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

روشهای پذیرفته شده و استفاده از تجربیات و تلاشهای صورت گرفته در این خصوص،

عوامل موثر بر کاهش پولشویی در مقوله نقل و انتقال الکترونیکی وجوه ارزی در مکانیزم اعتباراسنادی در سیستم بانکی را شناسایی و اتخاذ راهکارهایی را برای کاهش میزان آن امکان سنجی نماید بدان امید که گامی باشد در جهت دست یابی به روشهای مناسب به منظور کاهش پولشویی در سیستم بانکی.

۱۲۵صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد  

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

فهرست مطالب

عنوان صفحه
فصل اول: کلیات طرح
۱ -۱) مقدمه…………………………………………………………………………………………۲
۱-۲) تشریح و بیان موضوع (توضیح در مورد ابعاد مختلف موضوع)……………………….۳
۱-۳) ضرورت انجام تحقیق ……………………………………………………………………….۶
۱-۴) پرسشهای تحقیق…………………………………………………………………………….۹
۱-۵) فرضیه تحقیق………………………………………………………………………………..۹

۱-۶) قلمرو تحقیق………………………………………………………………………………….۹

۱-۷) اهداف تحقیق……………………………………………………………………………….۱۰
۱-۸) محدودیتهای تحقیق…………………………………………………………………………۱۰
۱-۹) متغیرهای تحقیق……………………………………………………………………………۱۰
۱-۱۰) واژگان کلیدی (فارسی ـ انگلیسی)………………………………………………………۱۰

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

عنوان صفحه
فصل دوم: مبانی نظری و پیشینه تحقیق
۲-۱) مقدمه……………………………………………………. ………………………………..۱۵
۲-۲) مروری تاریخی بر پیدایش پولشویی……………………………………………………..۱۶
۲-۳) مفهوم پولشویی و تعاریف مرتبط با آن…………………………………………………..۱۷
۲-۳-۱) مراحل پولشویی (فرآیند پولشویی)…………………………………………..۱۸

۲-۳-۱-۱) جایگذاری…………………………………………………………..۱۸
۲-۳-۱-۲) لایه گذاری………………………………………………………….۱۸
۲-۳-۱-۳) یکپارچه سازی…………………………………………………….۱۸
۲-۴) آثار پولشویی……………………………………………………………………………….۱۹
۲-۴-۱) تضعیف بخش خصوصی واقعی در اقتصاد…………………………………..۱۹
۲-۴-۲) تضعیف بازارهای مالی………………………………………………………..۱۹

۲-۴-۳) بی ثباتی در اقتصاد…………………………………………………………….۲۰
۲-۴-۴) بی اعتباری سیستمهای مالی رسمی یک کشور………………………………..۲۰
۲-۴-۵) کاهش درآمدهای مالیاتی دولت و افزایش فرار مالیاتی…………………….۲۰
۲-۴-۶) افزایش هزینه های دولت……………………………………………………..۲۰

۲-۵) روشهای پولشویی…………………………………………………………………………۲۲
۲-۵-۱) مقدمه…………………………………………………………………………………….۲۲
۲-۵-۲) انتقال الکترونیکی وجوه……………………………………………………………….۲۴

۲-۵-۳) مفهوم انتقال الکترونیکی وجوه……………………………………………………….۲۴

۲-۵-۴) اهمیت و جایگاه انتقال الکترونیکی…………………………………………………..۲۶
۲-۵-۵) مزایا و ویژگی های بکارگیری انتقال الکترونیکی وجوه……………………………۲۶
۲-۵-۶) نحوه عملکرد انتقال الکترونیکی وجوه………………………………………………۲۸
۲-۵-۶-۱) عناصر اصلی سیستم پرداخت الکترونیکی وجوه……………………….۲۹

۲-۵-۶-۲) فرایند عملیاتی انتقال الکترونیکی وجوه…………………………………۳۰
۲-۵-۷) سوئیفت…………………………………………………………………………………۳۴
۲-۵-۷-۱) تعریف سوئیفت…………………………………………………………….۳۴

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

۲-۵-۷-۲) تاریخچه سوئیفت…………………………………………………………..۳۴
۲-۵-۷-۳) مزایا و اهمیت سوئیفت……………………………………………………۳۵
۲-۵-۷-۴) کاربرد و کاربران سوئیفت………………………………………………..۳۶
۲-۵-۷-۵) مکانیزم عمل سوئیفت……………………………………………………..۳۸

۲-۵-۸) انواع سیستم های انتقال الکترونیکی وجوه…………………………………………۴۱
۲-۵-۸-۱) بانکداری الکترونیکی مصرف کننده (در سطح مشتری………………..۴۱
۲-۵-۸-۲) بانکداری الکترونیکی بین بانکی…………………………………………۴۴

۲-۵-۸-۳) کارت های بانکی در بانکداری الکترونیکی……………………………..۴۵
۲-۵-۹) ویژگی های سیستمهای پرداخت الکترونیکی وجوه…………………………………۴۶
۲-۶) مکانیزم پولشویی………………………………………………………………………….۴۸
۲-۶-۱) سیستمهای ارسال وجه……………………………………………………….۴۸

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

۲-۶-۱-۱) اسناد دروجه حامل……………………………………………….۵۳

۲-۶-۲) بانکداری نوین………………………………………………………………..۵۴
۲-۶-۳) بانکداری اختصاصی…………………………………………………………۵۷
۲-۶-۴) بانکداری کارگزاری (مکاتبه ای)……………………………………………۵۸

۲-۶-۵) شرکتهای پوششی……………………………………………………………..۶۰
۲-۶-۶) بازرگانی خارجی……………………………………………………………..۶۱
۲-۶-۷) خرید و فروش املاک…………………………………………………………۶۲
۲-۶-۸) حسابهای قابل انتقال…………………………………………………………..۶۲
۲-۶-۹) بازار طلا………………………………………………………………………۶۲

۲-۷) مبارزه با پولشویی…………………………………………………………………………۶۴
۲-۷-۱) مقدمه…………………………………………………………………………………….۶۴
۲-۷-۲) قوانین و دستورالعملهای بین المللی درباره مبارزه با پولشویی………………………۶۴
۲-۷-۲-۱) کنوانسیون وین (دسامبر ۱۹۸۸)…………………………………………..۶۴

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

۲-۷-۲-۲) اساسنامه کمیته بال (۱۹۸۸)……………………………………………….۶۵
۲-۷-۲-۳) نیروی ویژه اقدام مالی برای مبارزه با پولشویی (FATF)……………..65
۲-۷-۳) مبارزه با پولشویی در کشورهای مختلف……………………………………………..۶۶
۲-۷-۴) مبارزه با پولشویی در ایران……………………………………………………………۷۵
۲-۷-۵) نقد و بررسی قانون مبارزه با پولشویی………………………………………………..۷۸

۲-۷-۶ ) فرایند ورود پولهای کثیف با منشأ متفاوت به سیستم بانکی ایران…………………..۸۵
۲-۷-۷ ) فرایند انتقال وجوه به خارج از کشور در سیستم بانکی ایران………………………۸۷
۲-۸) مراحل گشایش اعتبارات اسنادی (در ارتباط با پولشویی)………………………………۹۰
۲-۸-۱) مقدمه…………………………………………………………………………………….۹۰

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

عنوان صفحه

۲-۸-۲) ویژگیها و امتیازات اعتبارات اسنادی…………………………………………..۹۰
۲-۸-۳) محدودیتهای اعتبارات اسنادی…………………………………………………..۹۱
۲-۸-۴) تعریف اعتبارات اسنادی…………………………………………………………۹۲
۲-۸-۵) طرفهای درگیر در اعتبار اسنادی……………………………………………….۹۲
۲-۸-۶) ارکان اعتبار اسنادی……………………………………………………………..۹۳

۲-۸-۷) انواع اعتبارات اسنادی…………………………………………………………..۹۴
۲-۸-۷-۱) اعتبار اسنادی برگشت ناپذیر………………………………………..۹۴
۲-۸-۷-۲) اعتبار اسنادی تایید شده………………………………………………۹۴
۲-۸-۷-۳) اعتبار اسنادی قابل انتقال…………………………………………….۹۴

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

۲-۸-۷-۴) اعتبار اسنادی اتکایی…………………………………………………۹۴
۲-۸-۷-۵) اعتبار اسنادی تنخواه…………………………………………………۹۵
۲-۸-۷-۶) اعتبار اسنادی دیداری………………………………………………..۹۵

۲-۸-۷-۷) اعتبار اسنادی مدتدار………………………………………………..۹۵
۲-۸-۷-۸) اعتبار اسنادی قبولی………………………………………………….۹۶
۲-۸-۷-۹) اعتبار اسنادی قابل معامله……………………………………………۹۶

۲-۸-۷-۱۰) اعتبار اسنادی فعال………………………………………………….۹۶
۲-۸-۷-۱۱) اعتبار اسنادی مستقیم………………………………………………۹۶

۲-۸-۷-۱۲) اعتبار اسنادی با عبارت قرمز……………………………………..۹۶
۲-۸-۷-۱۳) اعتبار اسنادی قابل معامله نزد هر بانکی…………………………۹۶

۲-۸-۷-۱۴) اعتبار اسنادی ترانزیت……………………………………………..۹۷
۲-۸-۵-۱۵) اعتبار اسنادی ضمانتی……………………………………………..۹۷
۲-۸-۸) مقررات متحدالشکل اعتبارات اسنادی تجاری…………………………………..۹۸
۲-۸-۹)مجموعه مقررات متحدالشکل اتاق بازرگانی بین المللی در پوشش اعتبارات اسنادی……………………………………………………………………………………….۹۸

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

۲-۹) پیشینه تحقیق………………………………………………………………………….۹۹
۲-۹-۱) تحقیقات داخلی…………………………………………………………….۹۹
۲-۹-۲) تحقیقات خارجی………………………………………………………….۱۰۲

عنوان صفحه
فصل سوم: روش شناسایی تحقیق
۳-۱) مقدمه………………………………………………………………………………..۱۰۵
۳-۲) روش تحقیق…………………………………………………………………………۱۰۵
۳-۳) جامعه و نمونه آماری………………………………………………………………۱۰۶

۳-۴)ابزار تحقیق………………………………………………………………………….۱۰۶
۳-۵) روش بررسی اسناد و مدارک………………………………………………………۱۰۶

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

عنوان صفحه

فصل چهارم: تجزیه و تحلیل یافته های تحقیق
۴-۱) مقدمه…………………………………………………………………………………….۱۰۸
۴-۲) واردات کالا از طریق گشایش اعتبار اسنادی…………………………………………۱۰۸
۴-۳) مدارک مورد نیاز برای گشایش اعتبار اسنادی……………………………………….۱۱۱

۴-۴) فرآیند انتقال وجوه به خارج از کشور از طریق مکانیزم اعتبارات اسنادی در
سیستم بانکی……………………………………………………………………………………۱۱۶
۴-۶) شناسایی و گزارش دهی فعالیتهای مشکوک…………………………………………..۱۲۵
۴-۵-۱) تشخیص فعالیتهای مشکوک در مرحله گشایش حساب……………………۱۲۶

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

عنوان صفحه
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
۵-۱) مقدمه…………………………………………………………………………………..۱۲۸
۵-۲) نتیجه گیری و پیشنهادات……………………………………………………………..۱۲۹
۵-۳) پیشنهاداتی برای انجام تحقیقات آتی…………………………………………………..۱۳۴

فهرست منابع و ماخذ………………………………………………………………………….۱۳۵
چکیده انگلیسی…………………………………………………………………………………۱۴۵

ضمائم
ضمیمه. قانون مبارزه با پولشویی…………………………………………………………….۱۷۸

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

فهرست جداول
جدول (۱-۱) فهرست جذابترین کشورها برای پولشویان………………………………………۷
جدول (۲-۱) شمای ساده ای از اقتصاد غیررسمی……………………………………………۲۳
جدول( ۲-۲) فهرست جذاب ترین کشورها برای پولشویی……………………………………۶۷

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

جدول(۲-۳) رتبه بندی کشورهای جهان از نظر میزان ورود پول شسته شده به آنها……….۶۸
جدول(۲-۴) گزارش عملکرد برخی از گزارشها در مقوله مبارزه با پولشویی……………..۷۲
جدول(۲-۵) گزارش عملکرد برخ از کشورها در مقوله مبارزه با پولشویی………………..۷۳

جدول(۴-۱) تعداد اعتبارات اسنادی مفتوحه و حواله های صادره و وارده در سال ۱۳۸۷٫٫۱۰۹

نمودارها
نمودار (۲-۱) فرآیند ورود پولهای کثیف با منشأ متفاوت……………………………………….۸۶
نمودار (۲-۲) فرآیند انتقال وجوه در سیستم بانکی ایران………………………………………..۸۸

نموار (۴-۱) فرآیند مراحل انجام کار در اعتبارات اسنادی……………………………………۱۱۲
نمودار (۴-۲) فرآیند جرم پولشویی……………………………………………………………..۱۱۵
نمودار(۴-۳) فرآیند پولی ورود کالا از طریق اعتبار اسنادی…………………………………۱۱۷
نمودار (۵-۱) جایگاه و نقش مقامهای ناظر بر عملیات ضد پولشویی………………………..۱۳۱

اشکال
شکل (۲-۱) فرآیند انتقال وجه با وجود یک بانک………………………………………………….۳۰
شکل (۲-۲) فرآیند انتقال وجه با وجود دو بانک………………………………………………….۳۱

شکل (۲-۳) فرآیند انتقال وجه با وجود سه بانک………………………………………………….۳۲
شکل(۲-۴) مکانیزم عمل سوئیفت…………………………………………………………………۴۰

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

) تشریح و بیان موضوع (توضیح در مورد ابعاد مختلف موضوع)
”پولشویی فرایندی است که مجرمین یا گروههای سازمان یافته با توسل به آن، منشاء و ماهیت مال حاصل از جرم را تغییر داده و آن را به حوزه اقتصاد رسمی وارد می سازند“ (جزایری الف، ۱، ص ۳)

به عبارتی دیگر، پولشویی فرایندی است که در آن مجرمان اقتصادی و گروههای سازمان یافته درآمدهای حاصل شده از فعالیتهای مجرمانه و غیرقانونی شان را از قبیل قاچاق مواد

مخدر، قاچاق اسلحه، آدم ربایی، فروش اعضای انسان و … که مبالغ بسیار زیادی می‏باشند

طی مراحلی وارد سیستمهای مالی رسمی یک کشور می‏کنند به طوری که منشاء و ماهیت مال حاصل از جرم را تغییر داده و این درآمدها را وارد چرخه اقتصاد نموده و از آنها برای فعالیتهای اقتصادی استفاده می‏نمایند.

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

مراحل پولشویی (فرآیند پولشویی)
فرآیند پولشویی شامل یک فرآیند سه مرحله ای است که مرحله اول مستلزم قطع هر گونه ارتباط مستقیم بین وجوه و جرمی است که حاصل شده، مرحله دوم مخفی کردن ردپای

وجوه برای جلوگیری از تعقیب قانونی آن و مرحله سوم بازگرداندن وجوه به مجرم به صورتی است که نحوه اکتساب و محل جغرافیایی آن قابل ردیابی نباشد. به طور کلی فرآیند پولشویی دارای سه مرحله به شرح ذیل است:

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

الف. جایگذاری

اولین مرحله از فرآیند پولشویی، جایگذاری یا تزریق عواید حاصل از فعالیتهای مجرمانه به شبکه مالی رسمی با هدف تبدیل عواید مزبور از حالت نقدی به ابزارها و داراییهای مالی است که با سپرده گذاری در موسسات مالی خارجی به بیرون از مرزها انتقال داده می شود

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

و یا برای خرید کالاهای با ارزش مانند آثار هنری، هواپیما، فلزات و سنگهای قیمتی به کار می رود یا به صورت سپرده گذاری در بانکهای داخلی یا دیگر موسسات مالی رسمی و غیررسمی صورت می گیرد. این جایگذاری می تواند در بانکها بوسیله سپرده گذاریهایی با مبالغ پایین که زیاد حساسیت برانگیز نیست، انجام شود.

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

ب. لایه گذاری:
این مرحله که در واقع جداسازی عواید حاصل از فعالیتهای مجرمانه از منشاء می باشد از طریق ایجاد لایه های پیچیده ای از معاملات و انتقال مالی چندگانه با هدف مبهم ساختن فرآیند حسابرسی و مجهول گذاشتن هویت طرفهای اصلی معامله و ناممکن کردن ردگیری منشاء عواید مزبور صورت می گیرد.

ج. یکپارچه سازی:
”آخرین مرحله در فرآیند پولشویی یکپارچه سازی یا فراهم نمودن پوشش ظاهری مشروع و توجیه قانونی برای عواید حاصل از فعالیتهای مجرمانه است. چنانچه مرحله لایه‏چینی با

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

موفقیت انجام شود عواید شسته شده با استفاده از طرحهای یکپارچه سازی، به نحوی وارد جریان اصلی اقتصادی می شود که با بازگشت به سیستم مالی، وجوه شکل و ظاهری

قانونی به خود می‏گیرد“ (همان ماخذ، ص۸). در این مرحله، وجوه انباشته شده در لایه های مختلف صرف خرید دارایی‏های قانونی شده و از این طریق وارد سیستم رسمی مالی و اقتصادی می شود و با دارایی های دیگر در سیستم همگن می شود. در پایان این مرحله تشخیص دارایی های قانونی بسیار مشکل خواهد بود.

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

برای بدست آوردن این موفقیت شیوه های متفاوتی مورد استفاده مجرمان و سازمانهای تبهکار می‏باشد از جمله:
• استفاده از عملیات بانکی از قبیل سپرده‏گذاری، گشایش اعتبار اسنادی، ضمانتنامه‏های بانکی و صدور حواله‏ها.

• عملیات بانکی زیرزمینی
• استفاده از موسسات مالی غیربانکی به ویژه صرافی‏ها و موسسات ارسال کننده وجوه.
• بهره‏وری از سیستمها و تکنولوژی‏های نوین پرداختی مانند پول الکترونیک.

در این تحقیق سعی خواهد شد روش اول مورد بررسی قرار گیرد و در مقوله استفاده مجرمان از عملیات بانکی سعی می‏شود بحث نقل و انتقال وجوه در بانکداری بین الملل از

طریق گشایش اعتبار اسنادی و راهکارهای مقابله با پدیده پولشویی مورد مطالعه و امکان سنجی قرار گیرد زیرا یکی از مهمترین و پرحجم ترین شیوه‏های مورد استفاده نقل و انتقال

وجوه است. از سوی دیگر، از اعتبارات اسنادی بعنوان ”عامل حیاتی در بازرگانی بین‏المللی“ تعبیر و تفسیر شده است. برآوردهای صورت گرفته مبین آن است که حجم معاملات اعتبارات

اسنادی بیش از یک تریلیون دلار در سال می‏باشد. در حقیقت، حاکی از اهمیت بسیار زیاد میزان استفاده از این روش پرداخت می‏باشد (برگامی،۲۰۰۷, ص ۲)

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

در ارتباط با سیستم انتقال وجوه باید اشاره کرد که بیشترین حجم پرداخت و مهمترین شیوه پرداختی در اقتصاد امروز انتقال وجوه از طریق بانکها و موسسات مالی است که این انتقال وجه به دو شکل سنتی (مبتنی بر کاغذ) و شکل الکترونیکی انجام می‏شود. در شکل سنتی

انتقال وجه که در ایران نیز موسوم بوده است تقریباً کلیه عملیات انتقال وجه بر روی فرمهایی ثبت می‏شد و برای انتقال اطلاعات و ارتباطات، نظام بانکداری و انتقال وجه را دگرگون نموده

است. در نتیجه سیستمهای قدیمی (مبتنی بر کاغذ) به سیستمهای نوین الکترونیکی تبدیل شده‏اند. انتقال الکترونیکی وجوه، اساساً به صورت پرداخت بدون جابجایی فیزیکی پول و

بدون تبادل اطلاعات کاغذی است. در مقابل، انتقال الکترونیکی وجوه از طریق گشایش اعتبار اسنادی، در مقایسه با سایر مکانیزم‏های پرداخت مبتنی بر کاغذ راحت‏تر، کاراتر، مطمئن‏تر، سریع‏تر و کم هزینه‏تر است.

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

یکی از ابعاد مهم انتقال الکترونیکی وجوه از طریق گشایش اعتبار اسنادی، صرف‏نظر از ویژگیهای معاملاتی آن، این است که این فناوری به عنوان یک شیوه پرداخت، اثرات مستقیمی نیز بر روی سیاستها و نظام پولی کشور می‏گذارد. افزون بر آن، به عنوان یک شیوه

پرداخت و انتقال وجه، امکان دارد عرضه اعتبار و پول را به طور حساب نشده‏ای افزایش دهد و در صورتی که این موضوع کنترل نشود، خطرات بزرگی برای سیاست پولی و اعتبار کشور در برخواهد داشت. به همین علت، در تمام دنیا نظام‏های انتقال الکترونیکی وجوه نگرانی‏هایی

را برای مقامهای بانک مرکزی ایجاد کرده است زیرا مسئولین به خوبی می‏دانند که یکی از بهترین روشهایی که پولشویان برای رسیدن به اهدافشان استفاده می‏نمایند، استفاده از سیستم نقل و انتقال وجوه می‏باشد. از این رو، به فکر راهکارهایی برای مبارزه با این پدیده افتاده‏اند.

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

با این همه شرایط، مسئله مورد بررسی در تحقیق حاضر این است که با پدیده پولشویی در نظام بانکی چگونه می توان مقابله نمود؟ و به عبارت دیگر، راهکارهای مقابله با پولشویی در مکانیزم اعتبار اسنادی و سیستم بانکی کشور چگونه قابل تدوین و طراحی است؟ و در

نهایت، چه راهکاری را می‏توان اتخاذ نمود تا موارد مشکوک را شناسایی به گونه ای که میزان پولشویی را در کشور تقلیل دهد؟

۱-۳) اهمیت و ضرورت انجام تحقیق: (توجیه اجرای طرح و فواید ناشی از آن به طوری که ضرورت آن احساس و اهمیت آن آشکار گردد)

پولشویی، روشی است که از طریق آن مجرم سعی می‏کند ترتیبی اتخاذ نماید تا در نهایت بتواند عواید مناسبی از ارتکاب جرم به دست آورد. این شگرد به این دلیل ضرورت می‏یابد که پولشویان، مجرمان سازمان یافته، بازیگران بازار سیاه یا جاعلان کارتهای اعتباری ناگزیرند

منشاء وجوه مجرمانه خود را مخفی نگهدارند تا بتوانند از شناسایی و پیگرد آن به هنگام استفاده، برحذر بمانند. بنا بر گزارش اکثر سازمانهای بین المللی، پولشویی یک عارضه و

چالش بزرگ بین المللی است که موسسات مالی زیادی را در جهان درگیر خود کرده است. به طور مثال، بر اساس گزارش صندوق بین المللی پول حدود ۵ درصد از تولید ناخالص داخلی کشورهای جهان را تشکیل می دهد که این میزان بیشتر از یک تریلیون دلار در سال است.

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

در همین حال، گزارش های بانک جهانی از رو به افزایش بودن هزینه مبارزه با پولشویی در جهان در هر سال حکایت دارد. بر اساس این گزارشها بانکهای آمریکا سالانه ۵۰۰ میلیارد دلار پول کثیف را تمیز می کنند که در یک دهه گذشته معادل ۵ تریلیون دلار بوده است. در پژوهش جدیدی که در استرالیا انجام گرفته است میزان پول شسته …………………………..

) محدودیت های تحقیق
کمبود آمار و اطلاعات راجع به حجم پولشویی، فرار سرمایه و گستردگی بیش از حد اقتصاد زیرزمینی در داخل کشور و هرچند اطلاعات موجود نیز به صورت محرمانه تلقی گردیده که

ممکن است امکان دسترسی به این اطلاعات مقدور نبوده که می‏توان از عمده‏ترین عوامل محدود کننده تحقیق تلقی نمود.

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

۱-۹) متغیرهای تحقیق
اعتبار اسنادی: منظور تعداد و مبالغ اعتبارات اسنادی گشایش یافته صادراتی و وارداتی، ضمانتنامه های ارزی صادر شده و بروات اسنادی می باشد.

حوالجات ارزی: منظور تعداد و مبالغ حواله های ارزی ارسال شده اعم از حواله های ثبت سفارشی که بابت ورود کالاها و خدمات ارسال می گردد، و نیز حواله های ساده ای که بابت

هزینه های دانشجویی، مسافرتها و هزینه های درمانی نیز به خارج از کشور ارسال می گردند.

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

پولشویی: منظور حجم و میزان انواع پولها و درآمدهای حاصل از فعالیتهای مجرمانه و غیرقانونی (قاچاق، مواد مخدر، اسلحه …) و از طریق انواع روشهای مبادلات ارزی بین‏الملل وارد سیستم بانکی شده و منشاء و ماهیت آن تغییر یافته و وارد چرخه اقتصاد کشور می گردند.
سوئیفت: منظور تعداد و حجم حواله های وارد شده یا صادر شده از طریق سیستم سوئیفت، تعداد و حجم اعتبارات اسنادی و انواع بروات اسنادی گشایش یافته صادراتی و وارداتی، تعداد و حجم ضمانتنامه های ارزی صادراتی و وارداتی مخابره شده از طریق………………………..

) مقدمه
در این فصل به بررسی مبانی نظری و ادبیات موضوع پژوهش می پردازیم. عمده تمرکز ما در این رابطه بر روی مفهوم پولشویی و روشهای مورد استفاده پولشویان و اقدامهای انجام شده تا کنون برای مبارزه با آن و ذکر مطالبی در رابطه با سیستمهای انتقال وجوه که یکی از

روشهای مورد استفاده در پولشویی می باشد و همچنین ادبیات موضوع با تاکید بر مطالعات صورت گرفته می باشد.

۲-۲) مروری بر پیشینه پولشویی

اگر با دقت به مفهوم این کلمه توجه شود، پولشویی قدمتی به بلندی تاریخ جرایم تولیدکننده پول دارد. تطهیر درآمدهای نامشروع، مانند سایر جرایم، پدیده ای جدید نیست و قدمت آن به نیاز انسان جهت پنهان کردن مال و ثروت خود از چشمهای کنجکاو بر می گردد.

”گفته می شود اصطلاح پولشویی از مالکیت مافیا بر دستگاههای لباسشویی سکه ای در امریکا گرفته شده است. در دهه ۱۹۲۰ گانگسترها مبالغ هنگفتی به صورت نقد از راه اخاذی، فحشا، قمار، قاچاق، مشروبات الکلی و …بدست می آورند و ناچار بودند منبعی برای وجود

غیرقانونی خود معرفی کنند. یکی از راهها خرید واحدهای تجاری قانونی و تلفیق عادات غیرقانونی خود با عایدات قانونی و مشروعی بود که آنها از طریق این مرکز تجاری بدست می

آورند. دستگاههای رختشویی سکه ای به این دلیل انتخاب شدند که از طریق این دستگاهها روزانه وجوه نقد بسیاری کسب می شد و حساسیتی بر نمی انگیخت. در سال ۱۹۷۳ در امریکا برای نخسین بار اصطلاح پولشویی وارد مطبوعات شد و در سال ۱۹۸۲به متون قضایی آمریکا راه پیدا کرد“ (میرصادقی، ۱۳۸۵).

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

۲-۳) مفهوم پولشویی و تعارف مرتبط با آن
”واژه پولشویی برای توصیف فرایندی مورد استفاده قرار می گیرد که در آن پول غیرقانونی یا کثیفی که حاصل فعالیتی مجرمانه مانند قاچاق مواد مخدر، قاچاق اسلحه و کالا، قاچاق انسان، رشوه، اخاذی، کلاهبرداری و ….است، در چرخه ای از فعالیتها و معاملات، با گذر از

مراحلی، شسته و به پول قانونی و تمیز تبدیل می شود“ (بهرام زاده و شریعتی،.
تعاریف زیادی در رابطه با پولشویی وجود دارد که می توان گفت مفهوم تمام آنها با یکدیگر مطابقت دارد و در اینجا به ذکر دو مورد از این تعاریف بسنده می کنیم:

”پولشویی فرایندی است که مجرمان یا گروههای سازمان یافته با توسل به آن، منشا و ماهیت مال حاصل از جرم را تغییر داده و آن را به حوزه اقتصاد رسمی وارد می سازند“ (جزایری،

گروه کاری اقدام مالی برای مبارزه با پولشویی (FATF) پولشویی را به این شرح تعریف کرده است:

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

– تبدیل یا انتقال مال با علم به اینکه چنین مالی از یک جرمی کیفری حاصل شده است به منظور مخفی کردن یا تغییر ظاهر منشا غیر قانونی مال مورد نظر یا کمک به شخصی که مرتکب چنین جرمی شده است برای فرار از پیامدهای قانونی عمل خود.

– پنهان کردن یا تغییر ماهیت واقعی، منشا، محل، جابجایی یا مالکیت مال با علم به اینکه چنین مالی از فعالیت مجرمانه حاصل شده است.

– تملک، تصرف یا استفاده از مال با علم به اینکه چنین مالی حاصل فعالیتهای مجرمانه است (بهرام زاده و شریعتی،

۲-۳-۱) مراحل پولشویی (فرایند پولشویی)
مراحل پولشویی شامل یک فرایند سه مرحله ای است که مرحله اول مستلزم قطع هر گونه ارتباط مستقیم بین وجوه و جرمی است که حاصل شده، مرحله دوم مخفی کردن ردپای

وجوه برای جلوگیری از تعقیب قانونی آن و مرحله سوم بازگرداندن وجوه به مجرم به صورتی است که نحوه اکتساب و محل جغرافیایی آن قابل ردیابی نباشد.

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

به طور کلی فرآیند پولشویی دارای سه مرحله به شرح زیر است:
۲-۳-۱-۱) جایگذاری
اولین مرحله از فرایند پولشویی، جایگذاری یا تزریق عواید حاصل از فعالیتهای مجرمانه به شبکه مالی رسمی با هدف تبدیل عواید مزبور از حالت نقدی به ابزارها و داراییهای مالی است که یا برای سپرده گذاری در موسسات مالی خارجی به بیرون از مرزها انتقال داده می

شود و یا برای خرید کالاهای با ارزش مانند آثار هنری، هواپیما، فلزات و سنگهای قیمتی به کار می رود یا به صورت سپرده گذاری در بانکهای داخلی یا دیگر موسسات مالی رسمی و غیررسمی صورت می گیرد. این جایگذاری می تواند در بانکها بوسیله سپرده گذاریهایی با

مبالغ پایین که زیاد حساسیت برانگیز نیست، انجام شود (جزایری، ۱، ص۵).
۲-۳-۱-۲) لایه گذاری

”این مرحله که در واقع، جداسازی عواید حاصل از فعالیتهای مجرمانه از منشا می باشد از طریق ایجاد لایه های پیچیده ای از معاملات و انتقال مالی چندگانه با هدف مبهم ساختن

فرایند حسابرسی و مجهول گذاشتن هویت طرفهای اصلی معامله و ناممکن کردن ردگیری منشا عواید مزبور صورت می گیرد (همان ماخذ، ص۶) “.

بررسی پدیده پولشویی و راهکارهای مبارزه با آن در نظام بانکی کشور

۲-۳-۱-۳) یکپارچه سازی
”آخرین مرحله در فرایند پولشویی یکپارچه سازی یا فراهم کردن پوشش ظاهری مشروع و توجیه قانونی برای عواید حاصل از فعالیتهای مجرمانه است. چنانچه مرحله لایه چینی با موفقیت انجام شود عواید شسته شده با استفاده از طرحهای یکپارچه سازی، به نحوی وارد

جریان اصلی اقتصادی می شود که با بازگشت به سیستم مالی، وجوه شکل و ظاهری قانونی به خود می گیرد“ (همان ماخذ،ص۸). در این مرحله، وجوه انباشته شده در لایه های

مختلف صرف خرید دارایی های قانونی شده و از این طریق وارد سیستم رسمی مالی و اقتصادی می شود و با دارایی های دیگر در سیستم همگون می شود. در پایان این مرحله