توضیحات

چکیده:
پژوهش حاضر با هدف بررسی رابطه سبکهای دلبستگی با هویت فردی در دانش‌آموزان دختر نوجوان متوسطه منطقه شهر ری (ناحیه ۱) تهران انجام شد. نمونه پژوهش از ۱۰۰ نفر دانش‌آموزان متوسطه انتخاب شد و پرسشنامه های «بازنگری شده مقیاس دلبستگی بزرگسال کولنیزورید (۱۹۹۰) (RAAS) و هویت فردی دکتر احمدی» بر روی آنها اجرا گردید. این پژوهش از نوع مطالعات توصیفی است و ابزار گردآوری اطلاعات پرسشنامه‌هایی با سوالات بسته پاسخ است. داده‌های بدست آمده با استفاده از روشهای آماری ضریب همبستگی پیرسون و رگریسون تجزیه و تحلیل گردید و فرضیه های پژوهش مورد بررسی قرار گرفت. یافته‌ها حکایت از آن دارد که بین سبک دلبستگی ایمن و مشکل هویت رابطه معنادار وجود ندارد (۱۸۳/۰- =r). بین سبک دلبستگی دو سو گرا و مشکل هویت رابطه معنادار مثبت وجود دارد (۲۷۸/۰ =r). بین سبک دلبستگی اجتنابی و مشکل هویت رابطه معنادار مثبت وجود دارد (۳۹۶/۰ =r).

۱۳۷صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد +پرسشنامه

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید 

فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل اول
مقدمه ۱
بیان مسئله ۲
هدف ۳
اهمیت و ضرورت موضوع مورد مطالعه ۴
فرضیه های پژوهش ۵
متغیرهای پژوهش ۶
تعاریف مفهومی و عملیاتی متغیرها ۶
فصل دوم
۲-۱ – مرحله نوجوانی ۹
۲-۲ – اهمیت مطالعه دوران بلوغ ۹
۲-۲-۱- رشد جسمانی ۱۰
۲-۲-۲ رشد عقلی – ذهنی ۱۲
۲-۲-۳- رشد عاطفی ۱۳
۲-۲-۴- رشد اجتماعی ۱۸
۲-۳- مفهوم هویت ۲۰
۲-۴- تعریف هویت ۲۱
۲-۵- کودک، هویت و نظریه های آن ۲۱
۲-۵-۱- نظریه روانکاوی ۲۲
فهرست مطالب
عنوان صفحه
۲-۵-۲- نظریه یادگیری اجتماعی ۲۲
۲-۵-۳- نظریه شناختی ۲۳
۲-۶- نوجوانی و هویت ۲۳
۲-۷- جنبه های ضمنی و آشکار خودآگاهی ۲۶
۲-۸- هویت از دیدگاههای مختلف ۲۷
۲-۸-۱- اریکسون ۲۷
۲-۸-۲- مارسیا ۳۱
۲-۸-۳- نقد الگوی مارسیا و اریکسون ۳۷
۲-۸-۴- لوینگر ۳۷
۲-۸-۵- رویکرد فرآیند محوری برزونسکی ۴۰
۲-۸-۶- استانلی هال ۴۱
۲-۸-۷- اتورانک ۴۱
۲-۸-۸- اشپرانگر ۴۲
۲-۸-۹- بلوز ۴۲
۲-۸-۱۰- والون ۴۳
۲-۹- شکل گیری هویت ۴۳
۲-۱۰- عوامل موثر در شکل گیری هویت ۴۷
۲-۱۱- عواملی که بر رشد هویت تاثیر می گذارند. ۴۸
۲-۱۲- پایگاههای هویت ۴۹
فهرست مطالب
عنوان صفحه
۲-۱۳- تعدد هویت‌ها ۵۰
۲-۱۴- شخصیت و تعلقات اجتماعی ۵۰
۲-۱۵- تحول هویت در سنین مختلف ۵۱
۲-۱۶- بحران هویت ۵۲
۲-۱۷- بحران هویت از دیدگاه اریکسون ۵۴
۲-۱۸- نظر روانشناسان کشور ما درباره تعریف بحران هویت ۵۶
۲-۱۹- اختلالات مربوط به هویت ۵۷
۲-۲۰- جنس و هویت ۵۸
۲-۲۱- پژوهشهای انجام شده مربوط به هویت در خارج از کشور ۶۰
۲-۲۲- پژوهشهای انجام شده مربوط به هویت در داخل کشور ۶۱
– دلبستگی
۲-۱- مفهوم شناسی دلبستگی ۶۲
۲-۲- مؤلفه های اصلی دلبستگی ۶۵
۲-۳- خواستگاه های نظری دلبستگی ۶۶
۲-۳-۱- مبانی روان پویشی نظریه دلبستگی ۶۶
۲-۳-۲- نظریه یادگیری ۶۷
۲-۳-۳- نظریه تحول شناختی ۶۸
۲-۳-۴- نظریه کردار شناسی ۶۹
۲-۳-۵- نظریه دلبستگی بالبی ۷۰
فهرست مطالب
عنوان صفحه
۲-۴- نظریه دلبستگی تئوری بالبی ۷۱
۲-۵- سبک های دلبستگی از دیدگاه های مختلف ۷۶
۲-۶- انواع سبک های دلبستگی ۷۹
۲-۶-۱- سبک دلبستگی ایمن ۷۹
۲-۶-۲- سبک دلبستگی نا ایمن – اجتنابی ۸۰
۲-۶-۳- سبک دلبستگی نا ایمن – دوسوگرا ۸۲
۲-۷- مراحل شکل گیری دلبستگی در نوزادان ۸۳
۲-۸- تحول دلبستگی در نوجوانی ۸۵
۲-۹- تداوم دلبستگی از کودکی تا نوجوانی ۸۵
۲-۱۰- عوامل موثر بر ثبات دلبستگی از کودکی تا بزرگسالی ۸۷
۲-۱۱- دلبستگی و سازمان شخصیت ۸۸
۲-۱۲- دلبستگی و آسیب شناسی روانی در دوره نوجوانی ۹۱
۲-۱۲-۱- اختلال رفتارهای ضد اجتماعی ۹۱
۲-۱۲-۲- اختلال بی اشتهایی روانی ۹۲
۲-۱۲-۳- اختلال افسردگی ۹۳
۲-۱۲-۴- الگوهای رفتار مرضی در دوره نوجوانی ۹۳
۲-۱۲-۵- اختلال گسستگی ۹۴
۲-۱۳- پدیده های دلبستگی و گسستگی ۹۵

فهرست مطالب
عنوان صفحه
۲-۱۴- ارتباط دلبستگی، گسستگی و تاریخچه خشونت کودکی ۹۶
۲-۱۵- معیارهای تشخیص دلبستگی ۱۰۱
۲-۱۶- ارتباط هویت و دلبستگی ۱۰۲
۲-۱۷- پژوهشهای انجام شده مربوط به دلبستگی در خارج از کشور ۱۰۲
۲-۱۸- پژوهشهای انجام شده مربوط به دلبستگی در داخل کشور ۱۰۴
۲-۱۹- پژوهشهای انجام شده مربوط به ارتباط هویت و دلبستگی در خارج از کشور ۱۰۵
فصل سوم
۳-۱- طرح پژوهش ۱۰۸
۳-۲- متغیرهای پژوهش ۱۰۸
۳-۳- تعریف و تعیین جامعه ۱۰۸
۳-۴- نمونه پژوهش ۱۰۸
۳-۵- روش نمونه گیری ۱۰۹
۳-۶- ابزار اندازه گیری ۱۰۹
۳-۷- روش اجرای پژوهش ۱۱۴
۳-۸- روش آماری ۱۱۵
فصل چهارم
– تجزیه و تحلیل داده‌ها ۱۱۷
– آمار توصیفی ۱۱۹
– تجزیه و تحلیل داده‌ها در قالب فرضیه های پژوهش ۱۱۹
فهرست مطالب
عنوان صفحه
فصل پنجم
– بحث و نتیجه گیری ۱۲۵
– محدودیت های پژوهش ۱۲۸
– پیشنهادات ۱۲۸
– ضمایم و پیوستها
– منابع

فهرست جداول
عنوان صفحه
۴-۱- شاخصهای توصیفی متغیرهای سبک های دلبستگی و هویت فردی ۱۱۷
۴-۲- هیتسوگرام دلبستگی دو سو گرا ۱۱۷
۴-۳- هیتسوگرام دلبستگی نا ایمن/ اجتنابی ۱۱۸
۴-۴- هیتسوگرام دلبستگی ایمن ۱۱۸
۴-۵- هیتسوگرام هویت فردی ۱۱۹
۴-۶- نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای دلبستگی ایمن و هویت فردی ۱۲۰
۴-۶-۱- رگریسون دلبستگی ایمن و هویت فردی ۱۲۰
۴-۷- نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای دلبستگی دو سو گرا و هویت فردی ۱۲۱
۴-۷-۱- رگریسون دلبستگی دو سو گرا و هویت فردی ۱۲۱
۴-۸- نتایج آزمون همبستگی پیرسون بین متغیرهای دلبستگی اجتنابی و هویت فردی ۱۲۲
۴-۸-۱- رگریسون دلبستگی اجتنابی و هویت فردی ۱۲۲
۴-۹- ضریب همبستگی بین سبک‌های دلبستگی و هویت فردی ۱۲۳

-۱- مقدمه:
دلبستگی پیوند عاطفی هیجانی نسبتاً پایداری است که بین کودک و مادر یا افرادی که نوزاد در تعامل منظم و دائم با آنهاست، ایجاد می شود. فروید بر این باور بود که دلبستگی نوزاد به مادر به خاطر تغذیه و رفع نیاز فیزیولوژیکی است.
تجربه‌هایی که نوزاد با مراقبش دارد در الگوهای روابط وی با دیگران درونی سازی می شوند و این الگوی عملی درونی شده، تعیین کننده چگونگی مفهوم نوزاد از خود و دیگران است؛ مفهومی که بعدها در روابط با دیگران تعمیم می یابد.
بررسی های اولیه در زمینه های سبک‌های دلبستگی از سوی آینزورث (۱۹۷۸) انجام گرفت و سه الگوی دلبستگی ایمن، نا ایمن – اجتنابی و دلبستگی نا ایمن اضطرابی – دو سو گرا شناسایی شد.
بعدها مین و سولومون (۱۹۹۰) تعدادی از کودکان را که در هیچ یک از ۳ گروه قبلی قرار نمی گرفتند بررسی کرده و آنها را در طبقه جدیدی به نام دلبستگی نا ایمن بی سازمان – بی هدف جای دادند.
با نظر اجمالی به دوره نوجوانی به نظر می رسد که رفتار دلبستگی نوجوان از الگوهای رفتار دلبستگی سنین پایین تر بسیار متفاوت و جدا است. به نظر می رسد نوجوانان از روابط دلبستگی با والدین و یا سایر چهره‌های دلبستگی گریزان هستند.
بسیاری از نوجوانان پیوندهای دلبستگی با والدین را شبیه گره‌هایی تلقی می کنند که از پیوندهای متشابه که محکم و ایمن است جلوگیری می کند. نوجوان برای آنکه بتواند در ساختن و هموار کردن مسیر زندگیش به حمایت والدین بیش از حد متکی نباشد باید به سوی خود مختاری حرکت کند. رفتار نوجوان نسبت به چهره‌های دلبستگی ممکن است متعارض، مغشوش و متضاد به نظر برسد مگر آنکه این رفتارها در بافت تغییرات تحولی دوره نوجوانی در نظر گرفته شوند. ایجاد یک هویت و دستیابی به یک تعریف منسجم از خود، مهم‌ترین جنبه رشد عمومی اجتماعی در دوره نوجوانی است. انتخاب ارزش‌ها، باورها و هدف های زندگی مهم‌ترین مشخصه‌های اصلی این هویت را تشکیل می دهند. هم در دوره نوجوانی و هم در دوره جوانی این ارزش‌ها، باورها و هدف های زندگی مورد تجدید نظر قرار می گیرند. نوجوان در جستجوی پاسخ قانع کننده به موضوعات اساسی زندگی مانند ارزشها، نقشهای اجتماعی، مذاهب، عقاید سیاسی و اهداف حرفه‌ای است تا به او نظام فکری داده و تکیه گاه او در تصمیم گیری ها و ارزش گزاری های مهم او باشد، بداند کیست، چه اهدافی دارد و نهایتاً یک فلسفه برای زندگی خود ایجاد کند (کالسنر، ۱۹۹۹، به نقل از رجب پور، ۱۳۸۶).
۱-۲- بیان مساله
نظریه دلبستگی و روابط شخصی که با تاثیر تجارب اولیه بر رشد و ارتباط آن به کار کرد بعدی شخصیت مربوط است. فعالیت‌های بالینی، بالبی بر اساس این نظریه، نوزاد در حال رشد از مراحلی از رشد دلبستگی به افرادی که از او مراقبت می کنند به ویژه مادر می گذرد. بالبی (۱۹۶۹) مدل منسجمی از پیوندهای عاطفی بین مادر – کودک ارائه کرده و معتقد است که این پیوند دارای کنش حمایتی است به عبارت دیگر دلبستگی کودک به مادر و مکانیزم های رفتاری مرتبط با آن از کودک نابالغ حمایت کرده و شانس بقای او را افزایش می دهد برای برقراری پیوند عاطفی، مادر به پیام های کودک پاسخ داده و پریشانی او را مورد توجه قرار می دهد. بر اساس تحقیقات لورنتس و هارلو (۱۹۸۶، به نقل از همز، ۱۹۹۳) نیز روشن شد که رابطه مادر/ مراقب – کودک الزاماً بر تغذیه استوار نیست. رفتار دلبستگی از نقطه شروع در کودک وجود دارد و به تدریج متنوع می گردد و به چهره‌های معینی گسترش می یابد و در تمام زندگی پابرجا می ماند و تحت اشکال مختلف متجلی می گردد (منصور و دادستان، ۱۳۷۶). «تحقیقات و تعاریف فراوان نشان می دهد دو بعد اصلی در دلبستگی وجود دارد. بعد شناختی – عاطفی دلبستگی که به عنوان کیفیت عواطف در جهت چهره دلبستگی مطرح می شود و بعد رفتاری که در واقع به بهره گرفتن از حمایت و مجاورت شخص مورد نظر مربوط می شود. هر چه شخص از کودکی به سمت بزرگسالی حرکت می کند بعد عاطفی شناختی دلبستگی اهمیت بیشتری می یابد.»
یکی از مسایل عمده که نوجوان با آن روبرو می شود مساله شکل گیری هویت فردی اوست (هیلگارد – ترجمه براهنی). اریکسون (۱۹۶۸) شکل گیری هویت فردی را در دوره نوجوانی نشانه‌ای از سازگاری و تعادل در این دوره می داند. بر اساس نظریه اریکسون اگر هویت نوجوان در طی زمان و بر اساس تجربیات حاصل از برخورد درست اجتماعی شکل گیرد و نوجوان بتواند خود را بشناسد و از دیگران جدا سازد، تعادل روانی وی تضمین می گردد. در دوره نوجوانی مبارزه‌ای برای کسب استقلال و اثبات خود توسعه می یابد و نتیجه طبیعی بحران نوجوانی باید این باشد که نوجوان تجارب و روابط نوین را وسیله غنی کردن شخصیت خود تلقی کند. ولی اگر سر خوردگی و عدم اعتماد جایگزین اعتماد گردد و به جای تماس با مردم، نوجوان گوشه گیر شود و به جای تحرک به رکودگراید و تشکیل هویت مثبت دچار ابهام در نقش شود هماهنگی و تعادل رفتاری وی به هم می خورد و دچار بحران هویت می شود و در هنگام بحران هویت نوجوان به طور شدید دچار اضطراب و ناراحتی ذهنی است و نمی تواند جنبه‌های مختلف شخصیت خود را در یک خویشتن قابل قبول هماهنگ سازد (کراسکیان موجمباری، ۱۳۸۱).
هم اکنون مطالعاتی در حیطه رشد هویت وجود دارد که تفاوت های فردی مهمی را در رفتار و ویژگی های شخصیتی بین دانش‌آموزان دبیرستانی آشکار ساخته‌اند. این یافته‌ها نشان می دهند دانش‌آموزانی که در اندازه گیری هویت نمره بالای میانگین می آورند قابل اعتماد‌تر، سازگار‌تر، خود پذیر، و از لحاظ شخصیتی منسجم تر از دانش‌آموزانی هستند که نمرات آنها پایین تر از متوسط است (لاوی، ۱۹۷۶؛ مارسیا، ۱۹۹۳؛ برزونسکی، ۱۹۹۸، به نقل از رجب پور، ۱۳۸۶). این تحقیق در صدد است که رابطه سبک های دلبستگی را با هویت مورد بررسی قرار دهد و در نهایت ببینید که آیا سبکهای دلبستگی با هویت فردی رابطه‌ای دارند؟
۱-۳- اهداف پژوهش
هدف اصلی این پژوهش بررسی رابطه دلبستگی با هویت در دختران نوجوان در راستای بررسی این رابطه، هدفهای زیر دنبال می شوند:
۱- بررسی سبکهای دلبستگی آزمودنیها
۲- بررسی هویت فردی
۳- تعیین نوع رابطه سبک دلبستگی ایمن و هویت
۴- تعیین نوع رابطه سبک دلبستگی نا ایمن – اجتنابی و هویت
۵- تعیین نوع رابطه سبک دلبستگی نا ایمن دو سو گرا و هویت
۱-۴- اهمیت و ضرورت موضوع مورد مطالعه
از عوامل اساسی توسعه پایدار و همه جانبه، توجه ویژه به جمعیت جوان به ویژه به دانش‌آموزان دوره متوسطه است، به عنوان قشری که پایه و اساس نیروی انسانی جامعه را تشکیل خواهند داد. پرورش استعدادها و قابلیت های دانش‌آموزان هماهنگ با نیازها و تحولات جامعه می تواند زمینه تحقق اهداف تعریف شده و آرمانهای یک ملت را فراهم سازد. بدون تردید مؤلفه های متنوع و متعدد، هم از نظر کمی و هم از لحاظ کیفی، مدرسه و دانش‌آموز را تحت تاثیر قرار می دهد. تحولات وسیع صنعتی، اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی در سطوح ملی، منطقه‌ای و جهانی موجب می گردد که نظام آموزشی مدارس دوره متوسطه به ایجاد هماهنگی پیش نیازهای جدید و مدرسه اهتمام جدی نماید. یکی از مباحث مهم در دوره نوجوانی، شکل گیری هویت نوجوان و چگونگی انتقال او از دوران کودکی به خصوص اواخر کودکی به اوایل نوجوانی و سپس جوانی است. عوامل مهمی در این انتقال مؤثر هستند. به همین دلیل در همه نوجوانان این مرحله انتقال به آسانی و با روند مشابهی، انجام نمی گیرد و انواع مشکلات از جمله هویت زودرس یا دیررس، تداوم بحران هویت تا اوایل جوانی و گاه حتی در سال های بعدی وجود دارد. برای آنکه نوجوانان بتوانند واقعاً به بزرگسال تبدیل شوند و بزرگ شدن آنان محدود به جنبه جسمانی نباشد باید بتدریج بتوانند از والدینشان مستقل شوند. خود را با بلوغ جسمی سازگار کنند و با همسالان روابط همکارانه و حرفه‌ای برقرار کنند. در فرایند کنار آمدن با همه این مسایل نوجوان باید بتواند برای زندگی فلسفه‌ای پیدا کند و به احساس هویتی دست یابد نوجوانان پیش از آنکه بتوانند دلبستگی دوران کودکی را با موفقیت طی کنند باید تا اندازه‌ای بدانند که چه کسی هستند، به کجا می روند و برای رسیدن به جایی که می روند چه امکاناتی دارند. با این وجود تحقیقات به طور فزاینده‌ای نشان می دهند که خود مختاری نوجوان به سهولت ایجاد می شود اما نه به بهای از دست دادن ارتباط دلبستگی با والدین، بلکه در پس ارتباط‌های ایمن با والدین که به احتمال زیاد پس از نوجوانی هم چنان دوام می آورند، نظام دلبستگی در کمک به نوجوان برای مواجه شدن با چالش های تحولی نقش جامع و اجتناب نا پذیری ایفا می کند.
دانش‌آموزان دوره متوسطه به عنوان نیروهای آماده برای ورود به دانشگاه و خدمت در قسمت های کلیدی جامعه و مهره‌های اصلی توسعه، فناوری، اختراع و اکتشاف همیشه مورد توجه هستند. لذا با توجه به اهمیت هویت و هویت یابی در این قشر جامعه (که در یکی از حساسترین، پر فشار ترین و سرنوشت ساز ترین دوره زندگی به سر می برند)، ما با انجام این پژوهش می خواهیم به این هدف برسیم که نوجوانانی که دلبستگی ایمن دارند تصویر واضح تر و پایدارتری از هویت خود خواهند داشت و هویت یابی آنها با موفقیت انجام خواهند شد و از آنجایی که دلبستگی یعنی رابطه عاطفی ابتدایی بین دو فرد است این رابطه در طول زندگی از جمله دوره بزرگسالی پابرجاتر خواهد ماند بنابراین با توجه به اهمیت هویت و دلبستگی به عنوان دو عامل بسیار مهمی که تمام زندگی فرد را تحت الشعاع قرار می دهند، تحقیق علمی و دقیق، برای شناخت ویژگی های هویتی دانش‌آموزان و عوامل مؤثر بر شکل گیری هویت جهت کمک به آنها در حل بحران های هویت به شیوه موفقیت آمیز و ارائه راهکارهایی مفید و عملی، در زمینه چگونگی تعامل و ارتباط با دیگران ضروری به نظر می رسد.
۱-۵- فرضیه های پژوهش
۱- بین سبک دلبستگی ایمن با مشکل هویت رابطه وجود دارد.
۲- بین سبک دلبستگی نا ایمن – دو سو گرا با مشکل هویت رابطه معنادار مثبت وجود دارد.
۳- بین سبک دلبستگی نا ایمن – اجتنابی با مشکل هویت رابطه معنادار مثبت وجود دارد.
۱-۶- متغیرهای پژوهش
متغیر پیش بین: سبکهای دلبستگی
متغیر ملاک: هویت فردی
متغیر واسطه‌ای: جنس (دختر)
متغیر کنترل: سطح تحصیلات (متوسطه)
۱-۷- تعریف مفهومی متغیرها
دلبستگی: دلبستگی پیوند عاطفی نسبتاً پایداری است که بین کودک و یک یا تعداد بیشتری از افراد که نوزاد در تعامل منظم و دائمی با آنها می باشد ایجاد می شود. در ایجاد و تعیین کیفیت این پیوند عاطفی دو مفهوم «قابل دسترس بودن» و «پاسخ دهنده بودن» تصویر مادرانه نقشی یگانه و منحصر به فرد ایفا می کنند. (مظاهری، ۱۳۷۷)
– سبک دلبستگی ایمن: منظور از ایمنی در دلبستگی، داشتن ارتباط نزدیک و پیوند عاطفی با شخص خاص است و نشان دهنده این است که کودک به دسترس پذیری، پاسخگو و پذیرا بودن تصویر دلبستگی خود اعتماد دارند (انیثورث، ۱۹۷۳، به نقل از عطار‌زاده، ۱۳۸۴)
– سبک دلبستگی نا ایمن: اینثورث و همکاران (۱۹۷۸) به این نتیجه رسیدند که هدف اصلی سیستم دلبستگی، رسیدن به احساس امنیت است و شخصی که دلبستگی نا ایمن دارد، راهبردهای خاصی را بر می گزیند تا به این هدف دست یابد. این راهبردها شامل راهبرد اجتناب و دو سو گرایی است. کودکان نا ایمن هنگام تماس با تصویر دلبستگی قادر نیستند آرامش کسب کنند، بنابراین سیستم رفتاری دلبستگی آنها کنش یکپارچه کننده و سازگار کننده ندارد. (به نقل از رضا‌زاده، ۱۳۸۳).
– هویت: عبارت است از یک تعریف سازمان یافته از خود که از ارزشها، باورها و اهدافی که فرد بدان پایبند است تشکیل شده است. (اریکسون، ۱۹۹۳، به نقل از رجب پور، ۱۳۸۶).
– نوجوانی: در زبان انگلیسی اصطلاح «Adolescence» به معنای نوجوانی از یک فعل لاتین به معنای رسش یا بلوغ مشتق شده است و به عنوان دوره‌ای که نشان دهنده گذر از کودکی به بلوغ می باشد مورد استفاده قرار می گیرد که در بر گیرنده مجموعه‌ای از تغییرات جسمانی است (رادفورد و گلویر، ۱۹۹۲، نقل از کراسکیان موجمباری، ۱۳۸۱).
۱-۸- تعریف عملیاتی متغیرها
– سبک دلبستگی ایمن: نمره‌ای که فرد بر اساس ماده‌های مربوط به مقیاس دلبستگی ایمن در پرسشنامه مقیاس دلبستگی بزرگسال کولنیزورید (۱۹۹۰) (RAAS) کسب می کند.
– سبک دلبستگی نا ایمن – اجتنابی: نمره‌ای که فرد بر اساس ماده‌های مربوط به مقیاس دلبستگی اجتنابی در پرسشنامه مقیاس دلبستگی بزرگسال کولنیزورید (۱۹۹۰) (RAAS) کسب می کند.
– سبک دلبستگی نا ایمن – دو سو گرا: نمره‌ای که فرد بر اساس ماده‌های مربوط به مقیاس دلبستگی دو سو گرا در پرسشنامه مقیاس دلبستگی بزرگسال کولنیزورید (۱۹۹۰) (RAAS) کسب می کند.
– هویت: نمره‌ای که فرد بر اساس پرسشنامه هویت فردی دکتر احمدی کسب می کند.

۲-۱- مرحله نوجوانی: قبل از بررسی مرحله نوجوانی و شرایط و ویژگی های آن بهتر است اشاره‌ای به دوران پیش از بلوغ شروع بکنیم. بر حسب نژادهای مختلف در اوایل سن دوازده یا سیزده سالگی دوران پیش از بلوغ شروع می شود و تعادل جسمی و روحی کودک به هم می خورد. تغییرات جسمی عمیقی شروع می شود و بدن کودک شکل دیگری به خود می گیرد. نیروی او افزایش یافته و خلق و خوی او تعادل کمتری پیدا می کند. افق زندگی او که تا آن موقع به خانواده و مدرسه محدود بود وسعت بیشتری پیدا می کند. تخیلات وی شروع شده و گاه، زیادی آنها تحصیل را مختل می سازد. این دوره که تا پانزده یا شانزده سالگی ادامه دارد به صورت بحران ظاهر می شود و شاید به این دلیل است که دانشمندان آن را دوره متشنج زندگی یا دوران منفی خوانده‌اند و این پیش آهنگ ایام بلوغ و ظهور دوره تولید مثل است.
دوران نوجوانی با تغییرات گوناگونی در زمینه‌های متعدد همراه است. این دوران یکی از بحرانی ترین ادوار زندگی به حساب می آید. در این که سن بلوغ در چه زمانی آغاز می شود و در چه زمانی پایان می یابد، اتفاق نظر وجود ندارد و با توجه به اینکه مجموعه‌ای از عوامل زیستی، روانی و اجتماعی در بروز آن مؤثر است، تعیین یک زمان دقیق برای آغاز و پایان آن امکانپذیر نیست. (نقل از هژبری، ۱۳۸۳).
۲-۲- اهمیت مطالعه دوران بلوغ:
شاید این سؤال مطرح می شود که چرا مطالعه بلوغ و نوجوانی از اهمیت خاصی برخوردار است؟ در پاسخ به این سؤال باید گفت:
اولاً امروزه عمده نیروی انسانی را در اکثر کشورهای جهان، نوجوانان و جوانان تشکیل می دهند به طور مثال در کشور خود ما ایران، که دارای جمعیت جوان است.
ثانیاً: با توجه به ویژگی های موجود در فرد، در این دوره بزهکاری و اختلالات شخصیتی بیشتر به چشم می خورد و این امر یک واقعیت شناخته شده است. بنابراین شناخت دوران بلوغ و ویژگی‌هایی که دارا می باشد باعث ارائه راه کارهای مناسب برای مقابله با این نابهنجاری ها در جامعه گردد.
ثالثاً: با توجه به این که شخصیت انسان در طی مراحل گوناگون بتدریج شکل می گیرد، دانستن ویژگی های آن باعث می شود تا ما با برخورد مناسب با نوجوان و هدایت وی باعث شویم تا در مراحل بعدی یعنی جوانی و بزرگسالی، هدفمند به زندگی خود ادامه دهد. (نقل از هژبری، ۱۳۸۳).
رابعاً: می دانیم که یکی از ویژگی های مهم در این دوران مسائل جنسی است، و شناخت نوجوان باعث می شود تا از انحرافات و لغزشهای جنسی وی که در این دوران به دلیل عدم شناخت ویژگی‌ها و خواستهای نوجوان، فراوان مشاهده می شود، جلوگیری کرده و با آموزش صحیح، وی را برای شناخت یک زندگی سالم جنسی مهیا سازیم. پس به طوری که می توان گفت، هدف از مطالعه این دوران پی بردن به ابعاد شخصیتی نوجوان، یافتن نیازهای جسمانی و روانی خاص وی و به کار گیری روش های مناسب تربیتی با توجه به این ویژگی‌ها و هدایت وی برای دستیابی به یک زندگی سالم می باشد. (نقل از هژبری، ۱۳۸۳).
لذا با توجه به مطالب فوق و دریافتن اهمیت این دوران، آن را در ابعاد جسمانی، ذهنی، عاطفی و اجتماعی به طور مجزا بررسی می کنیم:
۲-۲-۱- رشد جسمانی نوجوان
اکثر نوجوانان دختر و پسر در طی این مرحله دستخوش دگرگونی های زیستی و بدنی می شوند و تقریباً طرح دائمی چهره و بدن آنان نمایان می شود. پس از آن دگرگونی های بدنی تا پایان زندگی به آرامی صورت می گیرد به طوری که در دوره نوجوانی آنچه بیش از همه به چشم می خورد. بلند شدن طول قد، ازدیاد وزن و ظهور ویژگی های جنسی در پسران و دختران است. همه این دگرگونی ها چنانکه می دانیم معلول تراوش غده‌های جنسی، فوق کلیوی و بویژه غده هیپوفیز است.
در مرحله نوجوانی اعضا گوناگون داخلی، دستگاه استخوان بندی و قوای عضلانی رشد می کنند و اعمال خاصی را انجام می دهند. رشد و تکامل بدنی در این دوران از قانونهای عمومی پیروی می کند بدین معنا که قسمت بالای بدن پیش از قسمتهای پایین، رشد می کند چنانکه سطح پیشانی از حیث طول و عرض وسیع می شود. رستنگاه موی سر عقب می رود، بینی بزرگ می شود به طوریکه نوجوان را مضطرب و ناراحت می‌کند، و………………………………..

شیوه نمره گذاری آزمون
به این صورت است که انتخاب گزینه اول هر سوال نمره صفر دارد و نشانه نبودن اشکال هویتی است. انتخاب گزینه دوم با نمره ۱، گزینه سوم با نمره ۲، و گزینه چهارم با نمره ۳ نشان درجات ضعیف تا شدید بحران هویت در فرد است. نمره فرد با جمع زدن نمرات علامت زده شده به دست می آید. حداکثر نمره آزمون که نشان دهنده بالاترین میزان بحران هویت است برابر ۳۰ و حداقل نمره بحران هویت ۹ است. نمره ۹ به این دلیل است که نشانه بحران هویت بر اساس دارا بودن حداقل سه نشانه است و نمره ۳ نشانه ۹ می شود.
نمرات ۹-۰ نشانگر عدم بحران است و نمرات ۱۵-۹ بحران مرزی و متوسط است و نمرات ۳۰-۱۵ نشانگر بحران زیاد است. (احمدی، ۱۳۷۳).
۳-۷- روش اجرای پژوهش
به منظور اجرای پژوهش بعد از انتخاب تصادفی و محاسبه نسبی تعداد افراد نمونه در مدارس، به این مدارس مراجعه شد و پرسشنامه‌ها توزیع گردید، توضیحات لازم در باره هدف پژوهش و موارد مطرح شده در پرسشنامه‌ها و پاسخ به سؤالات احتمالی دانش‌آموزان در رابطه با پرسشنامه‌ها داده شد. بعد از تکمیل پرسشنامه‌ها به جمع‌آوری آنها و نمره گذاری و در نهایت تجزیه و تحلیل داده‌ها پرداخته شد.
۳-۸- روش آماری تجزیه و تحلیل
برای نیل به اهداف پژوهش و تایید یا رد فرضیه‌های پژوهشی از روشهای آماری توصیفی و استنباطی استفاده شده است. برای تحلیل داده‌های پژوهش از شاخص و روشهای آماری (با توجه به متغیرها و بررسی نوع رابطه آنها) شامل:
میانگین، انحراف معیار و واریانس و درصد و ضریب همبستگی پیرسون و رگریسون استفاده شده است……………………….

…………………………