توضیحات

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

دانلود پایان نامه و پروژه پایانی با موضوع جدید بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

پس از دیدن متن و فهرست پایان نامه بررسی عالم ذر از منظر ثقلین میتوانید نسبت

به خرید آنلاین و دانلود فایل مورد نظر اقدام فرمایید میتوانید تغییراتی در متن پایان نامه ایجاد نمایید و یا از بعضی از فصل های پایان نامه مثل روش تحقیق پیشینه تحقیق بیان مسئله و یا منابع پایان نامه علوم قرآن و حدیث استفاده فرمایید با آرزوی موفیقت برای دانشجویان عزیز

چکیده:
یکی از مباحث مهم کلامی، موضوع اخذ میثاق از انسان ها در عالم ذرّ می باشد. عالم ذرّ مطابق آیات و متن صریح روایات منقول از ائمه

علیهم السلام، مقطعی از حیات انسان ها قبل از عالم دنیا، بوده که خداوند متعال در آن عالم با گردآوری همه انسان ها به صورت

ذرّات ریزی که از پشت حضرت آدم علیه السلام خارج کرده بود، به ربوبیت خود، نبوت انبیاء و ولایت ائمه علیهم السلام

از آنان اخذ میثاق کرد. این که چرا آن عالم را فراموش کرده و به یاد نداریم، سؤالی است که دانشمندان اسلامی نظرات متفاوتی را بیان و برخی این عالم را به صورت حقیقی انکار کرده اند. لذا با توجه به روایات متواتری که تصریح به وجود چنین

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

عالمی قبل از عالم دنیا دارند، در این پژوهش به روش توصیفی ـ تحلیلی با رویکردی قرآنی ـ روایی ضمن بیان همۀ نظرات ـ عالم ذرّ، عالم دنیا ( عالم عقل و وحی، عالم فطرت، عالم عقل و فطرت)، عالم ملکوت، عالم ارواح ـ مطرح شده راجع به این مسئله و نقد آن ها،

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

چنین نتیجه می شود : عالم ذرّ به صورت حقیقی و مادی قبل از عالم دنیا به وقوع پیوسته است. حکمت آن اتمام حجت

و آزمایش انسان ها بوده است. فراموشی آن عالم نیز به

اراده خداوند و طبق مصلحت صورت گرفته. فطرت نتیجه عالم ذرّ است و به یاد نداشتن زمان و مکان آن عالم دلیل بر عدم آن نیست. همه نظرات بیان شده جز نظریه قائلین عالم ذرّ، اجتهاد مقابل ظاهر آیات قرآن ومتن صریح روایات است.

کلمات کلیدی: قرآن، روایات، عالم ذرّ، ذرّیه، میثاق  بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

۱۱۰صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع  دارد 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل بررسی عالم ذر از منظر ثقلین را دانلود کنید

فهرست مطالب

عنوان صفحه

مقدمه. ……….…………………………………………………………………………………………….۱
فصل اول: کلیات تحقیق و مفهوم شناسی ……………………………………………………………۲
۱ ـ۱ـ بخش اول: کلیات تحقیق…………………………………………………………………………….۳
۱ـ ۱ـ ۱ـ طرح مسئله……………………………………………………………………………………………………………………..۳
۱ ـ ۱ـ ۲ـ ضرورت و اهمیت تحقیق ……………………………………………………………………………………………..۳
۱ ـ ۱ـ ۳ـ اهداف

تحقیق………………………………………………………………………………………………………………..۳
۱ ـ ۱ـ ۴ـ پیشینه تحقیق………………………………………………………………………………………………………………۴
۱ـ ۱ـ ۵ـ سوالات تحقیق………………………………………………………………………………………………………………..۴

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

۱ـ ۱ـ ۶ـ فرضیه ها…………………………………………………………………………………………………………………………۴
۱ـ ۱ـ ۷ـ روش تحقیق…………………………………………………………………………………………………………………..۵
۱ـ ۱ـ ۸ ـ مشکلات تحقیق……………………………………………………………………………………………………………۵
۱ـ۲ـ بخش دوم: مفهوم

شناسی………………………………………………………………………………………………۶
۱ ـ ۲ـ ۱ـ معنای لغوی ذرّ……………………………………………………………………………………………………………..۶
۱ـ ۲ـ ۲ـ معنای لغوی ذرّیه…………………………………………………………………………………………………………..۶
۱ـ ۲ـ ۳ـ عالم ذرّ ………………………………………………………………………………………………………………………….۸
۱ـ ۲ـ ۴ـ مفاد پیمان نامه ( اخذ میثاق به ربوبیت و نبوت انبیاء و ولایت ائمه علیهم السلام)…………………………..۱۱
۱ـ ۲ـ ۵ ـ زمان و مکان عالم ذرّ………………………………………………………………………………………………….۱۱
۱ـ ۲ـ ۶ـ حکمت اخذ

میثاق………………………………………………………………………………………………………..۱۷
۱ـ ۲ـ ۷ـ زمان فراموشی میثاق…………………………………………………………………………………………………..۱۹
۱ـ ۲ـ ۸ ـ حکمت فراموشی میثاق………………………………………………………………………………………………۲۰
فصل دوم:آیات و روایات مرتبط با آیه ذرّ………………………………………………………………۲۲
۲ـ ۱ـ بخش اول: آیات مرتبط با آیه ذرّ………………………………………………………………۲۳

الف ـ آیات مکی…………………………………………………………………………………………………………………………..۲۳
ب ـ آیات مدنی……………………………………………………………………………………………………………………………۳۰
۲ ـ ۲ـ بخش دوم: عالم ذرّ در روایات…………………………………………………………………………………..۳۶
۲ـ ۲ـ ۱ـ پذیرش یا ردّ روایات ………………………………………………………………………………………………….۳۶
۲ـ ۲ـ ۲ـ مسائل مطرح شده در روایات ……………………………………………………………………………………..۳۸

۲ـ ۲ـ ۲ـ ۱ـ مطلق اخذ میثاق …………………………………………………………………………………………………..۳۸
۲ـ ۲ـ ۲ـ ۲ـ علت افضلیت پیامبر اکرم صلوات الله علیه و آله وسلم بر سایر انبیاء………………………………………….۳۹
۲ـ ۲ـ ۲ـ ۳ـ عالم ذرّ و اهل بیت علیهم السلام…………………………………………………………………………………….۴۱
۲ـ ۲ـ ۲ـ ۳ـ ۱ـ عرضه ولایت حضرت علی و سایر ائمه علیهم السلام ……………………………………………….۴۱

۲ـ ۲ـ ۲ـ ۳ـ ۲ـ انتخاب شیعیان در عالم ذرّ………………………………………………………………………………۴۳

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

۲ـ ۲ـ ۲ـ ۳ـ ۳ـ امیرالمؤمنین نامیدن حضرت علی علیه السلام در عالم ذرّ………………………………………۴۶
۲ـ ۲ـ ۲ـ ۳ـ ۴ـ حضرت قائم عج الله تعالی فرجه الشریف و تعیین پیروانش در عالم ذرّ ………………………………۴۷

۲ـ ۲ـ ۲ـ ۴ـ کیفیت پاسخ گویی انسان ها در عالم ذرّ……………………………………………………………….۴۸
۲ـ ۲ـ ۲ـ ۵ـ جواب منکرین عالم ذرّ…………………………………………………………………………………………..۵۰
۲ـ ۲ـ ۲ـ ۶ـ نحوه شهادت گرفتن از انسان ها در عالم ذرّ………………………………………………………….۵۰
۲ـ ۲ـ ۲ـ ۷ـ سرّ ذکر صلوات………………………………………………………………………………………………………۵۱

۲ـ ۲ـ ۲ـ ۸ ـ تجدید میثاق عالم ذرّ در دنیا به وسیله استلام حجرالأسود…………………………………۵۲
۲ـ ۲ـ ۲ـ ۹ـ اخذ میثاق از ملائکه در عالم ذرّ……………………………………………………………………………..۵۶

۲ـ ۲ـ ۲ـ ۱۰ـ سرّ الفت و اختلاف بین انسان ها در عالم دنیا……………………………………………………۵۷

فصل سوم: رویکردهای تفسیری آیه ذرّ……………………………………………………………..۶۱
۳ـ ۱ـ مقدمه… ……………………………………………………………………………………………………………………………۶۲

۳ـ ۲ـ رویکرد اول: عالم ذرّ…………………………………………………………………………………………………………۶۲
۳ـ ۲ـ ۱ـ اشکالات وارد شده برآن……………………………………………………………………………………………..۶۴
۳ـ ۲ـ ۱ـ ۱ـ اشکالات سید مرتضی و پاسخ آنها………………………………………………………………………..۶۴
۳ـ ۲ـ ۱ـ ۲ـ بررسی شبهات علامه

شعرانی……………………………………………………………………………….۷۲
۳ـ ۲ـ ۱ـ ۳ـ ایراد بلخی و جواب آن…………………………………………………………………………………………۷۴
۳ـ ۳- رویکرد دوم: عالم دنیا……………………………………………………………………………………………………….۷۸
۳ـ ۳- ۱ـ عقل و وحی و نقد آن………………………………………………………………………………………………….۷۸
۳ـ ۳-۲ـ فطرت یا عالم استعدادها و نقد آن …………………………………………………………………………..۸۰

۳ـ ۳-۳ـ عقل و فطرت و نقد آن ……………………………………………………………………………………………….۸۲
۳ـ ۴-رویکرد سوم: عالم ملکوت و نقد آن…………………………………………………………………………………..۸۵
۳ـ ۵- رویکرد چهارم: عالم ارواح و نقد آن………………………………………………………………………………..۹۰
خلاصه نظریات : ………………………………………………………………………………………………۹۰
فصل چهارم: نتیجه گیری………………………………………………………………………………….۹۳

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

فصل اول

کلیات تحقیق و مفهوم شناسی

مقدمه
انسان از آیات مهم خداوند است که بسیاری از اسرار و رموز آفرینش در نهاد او نهفته است. دانشمندان و صاحب نظران علوم انسان شناسی کتاب های بسیاری در زمینه شناسایی انسان نگاشته اند ولی با وجود تمام این تلاش ها نتوانسته اند تعریفی ارائه دهند که پیچیدگی ها و زوایای فراوان و

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

ناشناخته وجودی انسان را بشناسانند. در مقابل قرآن به صراحت و قاطعیت بشر را تعریف می نماید و ائمه اطهارعلیهم السلام نیز با الهام گرفتن از

علوم الهی علاوه بر شناسایی انسان، راه و رسم کمال او را نیز به ما شناسانده اند. برای نشان دادن هدف انسان و راه و روش زندگی او ابتدا لازم است که از واقعیت او و طریقه خلقت و آفرینش او آن هم از طریق وحی پرده برداشته شود و در این میان چه آگاهی بهتر از آیات قرآن و تفاسیر آن بر اساس روایات ائمه اطهار علیهم السلام. این پایان نامه در پی

اثبات عالم ذرّ بر اساس قرآن و احادیث مأثوره از ائمه اطهار علیهم السلام است. آیه ای که صراحتاً به وجود این چنین عالمی قبل از عالم دنیای مادی

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

اشاره دارد آیه ۱۷۲ سوره اعراف است و مبنا و اصل این تحقیق در بررسی و کنکاش، این آیه و احادیث وارده در این زمینه قرار داده شده است. طبق آیات و روایات می¬توان ادعا کرد، که عالم ذرّ یک زمان محدودی

بود که خداوند از ذرّ انسانها، که از پشت آدم یا از خاک اضافی او است بر وحدانیت خود و پیامبران و اوصیای آنها پیمان گرفت. و همه¬ی انسان¬ها از آدم تا قیام قیامت در مقابل و حضور ملائک که شاهد و ناظر بودند، اقرار به وحدانیت خداوند کردند که دیگر در روز قیامت نگویند که ما از این پیمان غافل بودیم و خداوند در آیه¬ی فوق الذکر به این موضوع اشاره

می¬¬کند.امید است که این پژوهش قدمی به سوی شناخت انسان و عوالم ناشناخته وجود او باشد و دلیل به دنیا آمده او و هدف خلقتش را بر اساس گذشته او و پیمانی که از او گرفته شده است را نشان دهد و بتوان گامی را در جهت خودشناسی و به طبع آن، خداشناسی، برداشته شود.

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

۱ ـ ۱ـ بخش اول: کلیّات تحقیق

کلیّات تحقیق عبارتند از مسائلی که مراحل کار پژوهش را مشخص می سازد؛ از جمله : طرح مسئله ، ضرورت و اهمیت تحقیق، اهداف تحقیق، پیشینه تحقیق، سؤالات تحقیق، فرضیه ها، روش تحقیق و مشکلات تحقیق

۱ ـ ۱ـ ۱ـ طرح مسئله

عالم ذرّ، مرحله ای از حیات روح قبل از ورود به بدن و عالم دنیاست، در معارف دینی از این عالم با تعابیری چون«عالم ذرّ »،«عالم ألست »و«عالم عهد و میثاق » یاد شده است .خداوند متعال در عالم ذرّ، برای هر روح، بدنی ذرّی آفریده و روح هر یک از انسان ها که در عالم ارواح خلق شده بود ، به بدن خود تعلّق می گیرد. این بدن ها از پیش برای هر انسانی تقدیر شده و در عالم ذرّ، خلقت انسان کامل می شود.

لذا با توجه به این که یکی از مباحث مهم کلامی شیعه و اهل سنت بحث از عالم ذرّ می باشد، بر آن شدم تا رساله خود را به این موضوع اختصاص و به سؤال های مطرح شده در این زمینه با محوریت قرآن و روایات، پاسخ دهم.

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

۱ـ ۱ـ ۲ـ ضرورت و اهمیت تحقیق

یکی از مباحث مهم کلامی نزد متکلمان شیعه و سنی بحث از وجود عالمی به نام عالم ذرّ است، شناخت چنین عالمی در ابتداء مستلزم بررسی روایات رسیده در این زمینه و سپس گفته های متکلمان ذیل روایات نقل شده راجع به عالم ذرّ و هم چنین نقل تفسیرهای مفسران مرتبط با آیه ذرّ است لذا برای پی بردن به وجود چنین عالمی نظرات و اقوال گفته شده توسط کسانی که در این زمینه به بحث پرداختند را ذکر کرده ایم.

۱ ـ ۱ ـ ۳ ـ اهداف تحقیق

ارائه و بررسی آراء و نظرات عالمان شیعه و اهل سنت در مورد عالم ذرّ ؛ شناخت و اثبات این عالم با توجه به روایات ودیگر آیات مرتبط با آیه «وَ إِذْ أَخَذَ رَبُّکَ مِنْ بَنِی آدَمَ مِنْ ظُهُورِهِمْ ذُرِّیَّتَهُم؛..» که معروف به آیه ذرّ یا میثاق است و این که آیا چنین عالمی واقعا وجود خارجی

داشته که خداوند در آن همه ذرّیه حضرت آدم علیه السلام را از پشتش خارج کرد و از آن ها اخذ میثاق کرد؛ و از دیگر اهداف این تحقیق بالا بردن اطلاعات پیرامون این عالم است که یکی از مسائل کلامی می باشد.

۱ ـ ۱ـ ۴ـ پیشینه تحقیق

طبق آیات و روایات، انسان دارای عوالم وجودی متعددی است که یکی از این عوالم، عالم ذرّ است. بحث در مورد این عالم با نزول آیه¬ی ۱۷۲ اعراف شروع ¬شد، خداوند، در این آیه پیامبر را متذکر شد که آن عالم و میثاقی که در آن جا از همه انسان ها اخذ کرد، به یاد بیاورد، لذا از همان زمان، این عالم بحث بر انگیز شد، روایات بسیاری از پیامبر و ائمه علیهم

السلام به وجود و کیفیت این عالم تصریح دارند. مفسرین، محدثین و فلاسفه بحث¬های پراکنده¬ای در مورد این عالم بیان کردند که راجع به این موضوع اتفاق نظر ندارند.در این زمینه از بیابانی اسکویی مقاله های متعددی به صورت تفکیکی کار کرده که عبارتند: انسان

در عالم ذرّ( حقبقت و جایگاه قرآنی آن)، انسان در عالم ذرّ (روایات اهل بیت)، آراء و اقوال دانشمندان قرن ۸ ـ ۴؛ آراء و اقوال دانشمندان قرن ۱۳ ـ ۱۱؛ کتابی نیز از اکبری: عالم ذرّ ( آغاز شگفت انگیز زندگی انسان)، و از محمد رضا نوایی : عالم ذرّ حقیقت یا تمثیل که در

هیچکدام از این مقالات و کتاب ها، همه رویکردهای تفسیری راجع به ماجرای اخذ میثاق در عالم ذرّ و بیان شبهات و پاسخ به شبهات مطرح نشده است.لذا با توجه به جذابیت این

بحث، ما سعی کردیم در این پژوهش با استدلال به آیات و روایات و جمع آوری نظرات بیان شده در مورد این موضوع ـ از سوی علمای شیعه وسنی و نقد دیدگا¬های آنان ـ به اثبات این عالم پرداختیم.

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

۱ ـ ۱ ـ ۵ ـ سؤالات تحقیق
۱ـ عالم ذرّ چیست ؟
۲ـ آیات و روایات چگونه عالم ذرّ را معرفی و اثبات می کنند ؟
۳ـ آیا دلایل عقلی ناظر بر وجود عالم ذرّ هست ؟
۴ـ حکمت شناخت عالم ذرّ چیست ؟

۱ ـ ۱ـ ۶ـ فرضیه

۱ـ عالمی است پیش از عالم دنیا که انسان در آن جا به یگانگی پروردگار شهادت داد و به آن متعهّد شد.البته برای توضیح این عالم و این که در چه زمانی و در کجا بوده لازم است نظر همه مفسران و محدثان ذکر شود و در نهایت نظر اصلی روشن شود.

۲ـ آیات و روایات صریحا بر وجود عالم ذرّ و اخراج ذرّیه از پشت حضرت آدم علیه السلام در عالمی قبل از عالم دنیا و اخذ میثاق از آن ها دلالت دارند.

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

۳- در بحث از اشکالاتی که بر نظریه قائلان عالم ذرّ از سوی محدثان و مفسرانی که مخالف با نظریه وجود عالمی قبل از عالم دنیا و خلق انسان ها با بدن های ذرّی و اخذ میثاق از آنها در آن عالم شده اند ـ اشکالات عقلی نیز مطرح شده که در مقابل ـ گروهی از

دانشمندان با پاسخ به این اشکالات به دفاع از این نظریه (عالم ذرّ به صورت حقیقت با ابدان ذرّی) برخاستند که همه این اشکالات و پاسخ به آن ها در فصل آخر به صورت مفصل بیان خواهد شد.

۴- شناخت عالم ذرّ باعث گرایش به عبودیّت، معنویّت، خلوص و عمل صالح می شود و با توجه به اشاره ای که آیه شریفه (ذرّ) دارد هدف از میثاق گرفته شده در عالم ذرّ اتمام حجت بر انسان ها بوده تا مبادا در قیامت گروهی از انسان ها عذر آورند.

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

۱ ـ ۱ ـ ۷ـ روش تحقیق

پژوهش حاضر به روش توصیفی _تحلیلی با گرداوری آراء و بررسی نظرات مفسران ، محدثان و متکلمان با تکیه بر آیات و روایات و مباحث کلامی و با شیوه ی کتابخانه ای و نرم افزاری انجام پذیرفته است

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

۱ ـ ۱ ـ ۸ ـ مشکلات تحقیق

عدم دسترسی به منابع در کتابخانه های محل تحصیل؛ کوتاه و مختصر بودن همه مطالبی که در این زمینه مطرح شده است؛ پراکندگی مطالب و متفق القول نبودن کسانی که در مورد این موضوع اظهار نظر کردند؛ سختی کار با نرم افزارها.

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

۱ـ۲ـ بخش دوم: مفهوم شناسی
۱ـ۲ـ۱ـ معنای لغوی ذرّ
درروایات رسیده از ائمه علیهم السلام ذیل آیه شریفه ۱۷۲ سوره اعراف؛ از عالمی که مطابق فرموده خداوند در آن از انسان ها پیمان گرفت، تعبیر به عالم ذرّ شده است.

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

لغویان برای کلمه ذرّ چند معنا ذکر کردند که به شرح ذیل می باشند:
کلمه ذرّ واحد ذره است.۱ـ مورچه های کوچک۲ـ نسل۳ـ اجزاء بسیار ریز غبار که در شعاع آفتاب به زحمت دیده می شوند.(فراهیدی، ۱۴۰۹، ج۸: ۱۷۵؛فیومی، ۱۴۱۴، ج۲: ۲۰۷؛ طریحی، ۱۳۷۵، ج۱: ۱۵۶؛ بستانی، ۱۳۷۵، ۴۰۷؛ قرشی بنایی، ۱۴۱۲، ج۳: ۱۲؛ قیم، ۱۳۸۷، ۴۹۵؛ طبیبیان، ۱۳۷۲، ۱۰۱۲؛ اتابکی، ۱۳۸۰،۱۲۹۳).در نهج البلاغه خطبه ۱۷۶ در

وصف خداوند متعال آمده‏:« لَا یَعْزُبُ عَنْهُ قَطْرُ- الْمَاءِ … وَ لَا مَقِیلُ‏ الذَّرِّ فى اللَّیْلَهِ الظَّلْمَاء: یعنى: شماره قطرات آب و محل استراحت مورچگان ریز در شب تاریک بر او مخفى

نمى‏ماند.» و در خطبه ۱۶۳ آمده‏ :«سُبْحَانَ مَنْ أَدْمَجَ قَوَائِمَ‏ الذَّرَّهِ وَ الْهَمَجَه: منزه است آن که دستها و پاهاى مورچه ریز و مگس ریز را در جاى خود قرار داد. على هذا معنى ذرّه همان مورچه ریز است» عرب چیزهاى کوچک را به آن قیاس مى‏کند. بنابراین در نهج البلاغه نیز کلمۀ ذرّ به معنای لغوی آن به کار رفته است.

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

۱ـ ۲ـ ۲ـ معنای لغوی: ذرّیه
این لفظ نوزده بار در قرآن وارد شده است و در تمام آن موارد به معنای نسل انسان است.(سبحانی، ۱۳۷۳، ۶۴)
در کتاب های لغوی : به فرزندان انسان و جن؛ زنان و کودکان گفته می شود و جمع « ذراری» است.(فهری، ۱۳۸۵، ۳۷۹؛ سیاح، ۱۳۷۴، ۵۰۵؛ طبیبیان، ۱۳۷۲، ۱۰۱۴؛ قیم، ۱۳۸۷، ۴۹۶؛ اتابکی، ۱۳۸۰، ج۲: ۱۲۹۴)

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

لفظ ذریه به معنای فرزندان است؛ اعم از کوچک و بزرگ، مفرد و جمع به کار می رود.(جوادی آملی، ۱۳۸۵، ج۶: ۴۲۱) اصل اولی در کاربرد « ذریه» برای جمع و فرزندان کوچک است؛ ولی برای یک نفر و برای فرزندان بزرگ نیز در عرف به کار می رود.( راغب اصفهانی، ۱۴۱۲، ۳۲۷)

بررسی عالم ذر از منظر ثقلین

درباره ریشه اصلی ذرّیه سه احتمال داده شده است: ۱ ـ بعضى آن را از «ذرأ» به معنای آفرینش «خلق» مى‏دانند که همزه آن حذف شده است. مانند…………………………….