توضیحات

پایان نامه تحلیل سیاسی تحولات اخیر مصر

تحولات شمال افریقا و خاورمیانه و خیزش مردمی در کشور های عربی بخصوص(مصر)بدون شک توازن و ساختار قدرت در حوزه عربی – اسلامی منطقه را تحت تاثیر قرار داده است.و موقعیت وجودی خاورمیانه و شمال آفریقا طوری است که هرگونه تغییر و تحول ساختاری در آن ضمن تأثیرات گسترده درون حوزه ای سبب لرزشهای ژئو پلیتیکی نوینی در سطوح مختلف بین المللی می گردد.

با اوجگیری تدریجی قیامهای مردمی در این حوزه و سقوط زود هنگام برخی از حاکمیتهای دیکتاتوری ،ضمن متزلزل شدن کرسیهای قدرت در سایر دول عربی و استمرار و گسترش تغییر و تحولات در خاورمیانه و شمال آفریقا که سبب تضعیف شدید جایگاه و عمق استراتژیک اسرائیل (رژیم اشغالگر قدس) گردیده است، شرایط کنونی حاکی از اضطراب و دگرگونیهای گسترده در نگرشهای استراتژیکی قدرتهای ذی نفوذ نسبت به روند و چشمانداز تحولات مذکور است که عمدتاً مشتمل بر دو موضوع بیداری اسلامی با همراهی موجی از مطالبات جوانان عرب و نیز دگرگونی در سازندهای ژئوپلیتیکی نظام منطقهای م یباشد. بویژه آنکه پیشبینی نوعی از بازساخت اجتماعی دگرگون یافته و یک نوزایی اجتماعی مبتنی بر هویت نوین اعتقادی با حضور مؤثرتر مردم در عرصههای گوناگون این جوامع نیز دور از انتظار نمیباشد.

اما با توجه به اینکه در این کشورها خیزشهای مردمی با مشارکت عملی طیف ها و سطوح مختلف داخلی و خارجی صورت گرفته است، این موضوع قابل تأمل است که مطالبات عمومی نیز در این شرایط جدید بسیار متنوع و متعدد بوده و چشمانداز الگوی سیاسی- حاکمیتی قابل تصور در این کشورها نیز با تأکید بر نگرشهای معتدل اسلامی، عملاً می تواند تلفیقی از مبانی اسلامی و ارزشی همراه با فضای باز سیاسی و اجتماعی مورد مطالبه نسلهای جوان باشد.همچنین نحوه برخورد و اقدام جامعه بینالمللی در حمایت یا عدم حمایت از غیر نظامیان در برابر سرکوب و رفتارهای غیرمسئولانه

حکام و رهبران کشورهایی که با خیرش های مردمی مواجهه هستند، موجب طرح مجدد بحث مداخلات بشردوستانه در قالب دکترین»مسئولیت حمایت«و همچنین مبانی حقوقی آن گردیده است.ب هعلاوه این بحث مطرح است که با توجه به مشابهت آنچه که در لیبی و کشورهای دیگر منطقه چون بحرین، یمن و سوریه روی میدهد ،چرا حمایت از غیرنظامیان تنها در لیبی در دستور کار جامعه بینالمللی قرار دارد و رویکردی واحد و هماهنگ در رابطه با دیگر کشورها مشاهده نمی شود؟
واژ ه های کلیدی: احزاب سیاسی،احزاب سکولار،گروه های اسلامی،انقلاب،مصر

۱۱۶صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع و پاورقی دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

فهرست مطالب

عنوان صفحه

۱ چکیده

..مقدمه …………

.. ۲ فصل اول ……….

… ۴ کلیات ..

.. ۴ ۱ – بیان مساله:

۲ -سابقه پژهش ها ومطالعات انجام گرفته خارجی
۳ -اهداف تحقیق
۶ – فرضیه های پژوهش
۷ -سئوالهای پژوهش
۸ -متغیرهای پژوهش
۹ -روش انجام پژوهش

فصل دوم چارچوب نظری

گفتاراول – نظریه جامعه شناسی سیاسی

۲۱ تعریف احزاب سیاسی:

۵۱ رابطه احزاب ودموکراسی

نقش و کارکرد احزاب در دموکراسی شدن
گفتاردوم-تحولات منطقه ای وبین المللی

۸۱ الف -تحولات خاورمیانه- اسرائیل

۸۱ ویژگی های منطقه گرایی نوین در خاورمیانه

۸۱ – هم پیوندی درونی

۸۱ گفتارسوم-رویکردهای بازیگران منطقه ای به تحولات خاورمیانه وشمال افریقا

. ۰۲ الف) رژیم اسرائیل

۰۲ ب) کشورهای عربی

پایان نامه تحلیل سیاسی تحولات اخیر مصر

۱۲ ج) ترکیه

۳۲ گفتارچهارم-ساختار سیاسی- اجتماعی مصر

۳۲ -نقش گرو ه های سکولار و اسلامی در تحولات مصر

سکولاریسم

.سکولاریسم ب ه عنوان ویژگ ی و پیامد اصل ی مدرنیسم

۶۲ گفتارپنجم – مرحله اول تحولات مصرواقتدارگروه های سیاسی

۲۷ مشکلات اقتصادی کنونی مصر
تحولات اقتصادی مصر پس از انقلاب ۵۲ ژانویه ۲۰۱۱٫

۹۲ گفتارششم -تحولات نهادهای سیاسی وجامعه مدنی مصر .

. ۱۳ -عملکرد،نقش گروه ها واحزاب سکولار در انقلاب مصر .

. ۳۳ گفتارهفتم-پیامدهای منطقه ای تحولات مصر .

. ۵۳ گفتارهشتم-عملکرد ونقش احزاب و جنبش های سیاسی-اسلامی ..

۶۳ جنیش اصلاحی جماعت المسلمین

.. ۸۳ زمینه های پیدایش این جنبش

۸۳ اخوان المسلمین … ۸۳
ارزیابی جنبش اخوان المسلیمن

۲۴ فصل سوم

. ۳۴ تحولات اخیر مصر و  چشم انداز آینده

۳۴ گفتار اول -علل شکاف سیاسی انقلاب مصر .

۴۴ گرایش تمدن گرا ـ عرب گرا .

. ۴۴ گرایش تمدن گراـ اسلام گرا

۵۴ رهیافت رقیب درشکاف های اجتماعی، اقتصادی، فرهنگی و سیاسی مصر ..

۶۴ شکاف اجتماعی و بحران اقتصادی ..

۶۴ شکاف فرهنگی؛ موضوع جهانگردان خارجی: .

۷۴ شکاف دین و دولت با اسلام گرایان و نخبگان سیاسی .

. ۹۴ شکاف مذهبی و فرقه ای .

. ۰۵ شکاف نسلی

. ۴۵ گفتاردوم- دلایل ناکامی اخوان المسلمین در ایجاد تغییرات سیاسی در مصر

. ۸۵ گفتارسوم-پایان مرحله اول وآغاز بی پایان مرحله دوم تحولات مصر .

۳۶ چالش های اخوان درچشم انداز سیاسی مصر.

۵۶
گفتارچهارم-عملکرد اخوان و علل سقوط دولت محمد مرسی

. ۹۶ تعامل جدید با ارتش

۹۶ عدم برقراری ارتباط با سطح جامعه ..

. ۹۶ تثبیت قدرت اخوانی ..

. ۰۷ چشم انداز ..

. ۱۷ دو بستر مناسب شکل دهنده صحنه تحولات اخیر مصر .

. ۳۷ دوران انتقالی و محدویت های اساسی مصر …

… ۴۷ مدیریت از هم گسیخته ارتش مصر در کنترل اوضاع سیاسی این کشور .

. ۷۶ بازگشت نظامیان به عرصه بحران مصر

.. ۷۷ بهره برداری صهیونیست ها از ثبات و بی ثباتی در مصر .

. ۹۷ گفتارپنجم -ارزیابی نهایی و علل ناکامی مرسی و اخوان المسلمین وآینده آن .

. ۱۸ ناکارآمدی های سیاست داخلی وخارجی دولت مرسی

. ۴۸ دسته بندی قدرت ها در سناریوهای مختلف فراروی مصر ..

. ۸۸
تاثیر تحولات برخارج از کشور مصر .

. ۰۹ سیاست امریکا

.. ۰۹  –اروپا ………….

۲۹ ترکیه-قطر …

. ۴۹ اسرائیل حمایت شده .

.. ۴۹ فصل چهارم ۴
نتیجه گیری ۱۰۰
منابع ۱۰۶

مقدمه
مصر به عنوان پرجمعیت ترین کشور عربی، از چند دهه گذشته جزو تأثیرگذارترین بازیگران در خاورمیانه محسوب می شود. این کشور که در طول سی سال گذشته تحت حاکمیت حسنی مبارک و سیاستمداران حزب دموکراتیک ملی بوده است، در عرصه داخلی شاهد سکون و ثبات نسبی بوده و مبارک تلاش کرده است تا از هر گونه تغییر در ساختار قدرت ممانعت به عمل آورد. بر این اساس است که وی عمده مطالبات گروههای سیاسی مخالف برای ایجاد اصلاحات را رد نمود و سعی کرد تا روند و ساز و کارهای دموکراتیک و قانونی را جهت ممانعت از تقویت و نقشآفرینی گروههای مخالف، محدود و کنترل نماید.
در عرصه سیاست خارجی و منطقهای، به رغم رویکرد ضد اسرائیلی و ضد غربی مصر در دوره ناصر و بخشی از دوره انور سادات که به مشارکت این کشور در جنگهای مختلف علیه اسرائیل انجامید، قاهره رویکرد خود را به صورت اساسی تغییر داد. مصر در دوره مبارک یکی از متحدین اصلی آمریکا در خاورمیانه بود که بعد از اسرائیل، بیشترین کمکهای نظامی و اقتصادی را از واشنگتن دریافت میکرد و تعاملات گستردهای با آمریکا داشت. علاوه بر این و مهمتر آنکه مصر در دوره مبارک روابطی عادی و مسالمت آمیز با رژیم اسرائیل را دنبال کرد و بازیگر عربی مهمی در تأمین امنیت اسرائیل بود. حمایت جدی مصر از روند صلح خاورمیانه و ایفای نقش میانجی بین اسرائیل و تشکیلات خودگردان و مخالفت و ایجاد محدودیت برای فعالیت و نقشآفرینی گروههای مقاومت فلسطینی به ویژه حماس، از مهمترین کار ویژه های مصر دوره مبارک، در این راستا بود.
همچنین روند و نتایج انتخابات گوناگون بخصوص در دو کشور تونس و مصر حکایتی از توجه نسبی مردم به کارکرد علائق اسلامی در سیر حاکمیتهای نوین داشت با این حال برای این حوزه پیشبینی هر گونه تغییراساسی و کوتاه مدت در جهت تحول در وضعیت فوق الذکر، بسیار دشوار است. زیرا قدرتهای غربی در بازبینی های استراتژیکی از حضور مؤثرتر منطقهای خود، با تلاش مستمر برای ممانعت از هر گونه حرکت این کشورها به سمت انسجام ملی، عملاً به دنبال حفظ ساختارهای متعارض اجتماعی در این جوامع و نیز تداوم اختلافات قومی و مذهبی در جهت گیری های نوین تحولات حوزه عربی اسلامی خاورمیانه و شمال آفریقا می باشند. موضوعات مورد اشاره در بالا بخشی از مسائل مورد بحث در این نوشتار است که با هدف کنکاش در علل و نتایج تحولات حوزه عربی – اسلامی خاورمیانه و مصربا رویکردی استراتژیکی و بر محور مبانی ژئوپلیتیکی همراه با تبیین سیستم های حکومتی و اعمال قدرت در حیطه های اجتماعی موردتحلیل و بررسی قرار گرفته است.
همچنین تحولات داخلی کنونی در مصر و شکل گیری جنبش مخالف فراگیردرمقابل حاکمیت اخوان المسلمین،که بعد از تحولات اخیر به کودتای ارتش منجر شد، نشانگر آغاز مرحله جدیدی در حیات سیاسی مصر است که ساختار و فضای سیاسی داخلی و احتمال جهتگیری های سیاست خارجی آن کشور را با دگرگونیهایی، هر چند متفاوت، روبهرو میکند. اما با توجه به جایگاه مهم مصر در جهان عرب و خاورمیانه، این دگرگونی ها به حوزه داخلی و روابط خارجی دو جانبه این کشور محدود نمی شود، بلکه ابعاد و پیامدهای مهم منطقه ای دارد.

فصل اول
کلیات

۱ – بیان مساله:
کشور مصر یکی از مهمترین تحولات سیاسی خودرا تجربه می کند به نظر می رسد برونداد های این تحولات علاوه بر تعیین آینده این کشور تاثیرات قابل توجهی بر منطقه خاورمیانه وکشورهای عربی داشته باشد.درحال حاضر انقلاب مصر روند تفکیک را طی می کند همراهی مردم با ارتش که بیشتر جنبه نمایشی داشته است هدف ارتش جلوگیری از سقوط واقعی نظام بوده است ونیروی که در مقابل ارتش قرار دارد جنبش دموکراتیک مردم با خواست تغییرات بنیادین واجتماعی مردمی است و سومین نیروی ککه جای خودرا محکم کرده است گروههای اسلامی اند.
یکی از این نیروهارا اخوان المسلمین تشکیل می دهد که جنبشی است محافظه کار وبا جهت گیری اقتصادی لیبرال اینها در چند هفته ای که روندذ ساقط کردن مبارک به طول انجامید درمیان گروههای حاضر به این سو وانسو می رفتند و می خواستند موضعی به عنوان خط سومی ایجاد کنند ان ها وظیفه خودرا ارام کردند نیروهای مردمی می دانند سلفی هاهم بخشی دیگری از اسلامگرایان هستند باگرایش فاشیستی که به ابتکار و با پول عربستان بوجود امدند: سلفی ها وظیفه خودرا در درجه اول این می دانند ایجاد نفرت علیه قبطی ها وشیعیان نیروی جوشان انقلاب را به این سو منحرف سازند که با این کار دو هدف رادنبال می کنند یکی از هم گسیختن وحدت مردم درمصر ودیگری ممانعت از نزدیکی مصر و ایران شیعی وحزب اﷲ.
با این نگاه به یکیدو سال پیش از سقوط مبارک باید اذآن نمودکه؛ در یک نظرسنجی علمی از سوی مراکز غربی، از ملت مصر م یپرسند: »منبع وضع قانون را چه می دانید؟« حدود ۷۰% ملت پاسخ داده اند:
»فقط شریعت« را منبع وضع قانون دانستند و در رتبه دوم نیز ،۱۴% ملت شریعت را »یکی از منابع اصلی وضع قانون« دانستند.
به این ترتیب، در حالت طبیعی ملت مصر به قانون اساسیای رأی میدهد که شریعت را منبع اخذ قانون بداند. در جریان انقلاب ملت مصر علیه حسنی مبارک، جریانات لیبرال نقش پیشرو را بازی کردند و از اواسط راه، اسلام گرایان با موج انقلاب میدان تحریر همراه شدند۱٫چنانکه محمد مرسی که پس از حذف »خیرت الشاطر« نامزد جماعت اخوان المسلمین در انتخابات ریاست جمهوری شد، بار دیگر تاکید کرد که اسلام پایه و اساس برنامه های وی را تشکیل میدهد ودر ادامه افزود: طرح انقلابی که جماعت اخوان المسلمین ارائه خواهد داد، صرف نظر از اینکه بر اسلام و شریعت متکی است، به آموزش ، بهداشت و صنعت و کشاورزی توجه ویژه خواهد داشت.۲

۱ http://www.ghatreh.com/news-1391

۲ -سابقه پژهش ها ومطالعات انجام گرفته خارجی
با توجه به بررسی های انجام شده در خصوص موضوع نقش گروهای سکولارواسلامی درانقلاب مصر« تحقیقات منسجمی صورت نگرفته است وآنچه وجود دارد در خصوص سکولاریسم در دنیای عرب وپان عربیسم است که درقرون گذشته به عنوان خط ومشی سیاست مردان مدرنیسم در فضای سیاسی برخی کشور های عربی از جمله مصر وجود داشته که پس از انقلاب اسلامی ایران الگوی اسلامی انقلاب در میان گروه های سیاسی و چنبشهای انقلابی مطرح شده است از اینروتحقیقات انجام شده در کلیت موضوع بجشم نمیخورد وبه برخی ازانچه صورت گرفته اشاره می شود:
جودکی:( در گفتگو با دیپلماسی ایرانی )معتقد است اخوان المسلمین مصر اکنون با این واقعیت عینی روبرو شده و دریافته است که با اندیشه های پیشین، قدرت اداره کشور را ندارد و از این رو دچار دگردیسی شده است،… آنان وقتی کم کم وارد جریان قدرت در مصر شدند دچار دگردیسی در اندیشه و عمل گشتند. رویکرد فعلی ایشان سکولاریستی به نظر میرسد۱٫
امیدی: (درمقاله مندرج در ماهنامه،معرفت )حکومت اسلامی (به معنای حکومتی که ارکان و مبانی اساسی آن بر آموزههای اسلام استوار بوده و این آموزهها در رفتار و گفتار حاکمان تجلّی یافته و داعیه محوری آن تأمین مصالح عمومی مردم و اجرای منویات دین است)در عصر حاضر با چالش های عرفی دشواری مواجه است. مخالفان حکومت اسلامی تمایل شدیدی به تغییر محتوایی حکومت دینی و ورود آن به جرگه حکومت های سکولار دارند. در راستای این هدف و پس از ناکام ماندن طرح جدایی دین از سیاست، طرح عرفی سازی حکومت دینی را تعقیب می نمایند.آنها با حمایت نظام های سیاسی لیبرال و سکولار غرب ،برای دستیابی به مقصد و در یک طرح بلندمدت نظری، به تحریف بخشی از واقعیتهای اسلام و جمهوری اسلامی (به عنوان تنها الگوی حکومت اسلامی در عصر حاضر) پرداخته و »جمهوریت« را اصل و »اسلامیت« را امری فرعی و تبعی تلقّی مینمایند. آنها همچنین بر این نکته تأکید میورزند که جمهوری اسلامی در پی تحولات ناشی از نوسازی جامعه به ناچار در مسیر عرفی شدن قرار گرفته و روند سکولاریزاسیون را طی خواهد کرد۲٫
بکتاش:(در سایتrowzane.com ) مردم انقلابی که برای رفاه و آزادی و نان و کرامت انسانی به میدان آمده بودند هنوز صحنه را ترک نکرده اند. رژیم ژنرالها در همکاری با اخوان المسلمین تمام تلاش خود را

۱ حجت اﷲ جودکی کارشناس مسائل مصر در گفتگو با دیپلماسی ایرانی، دوشنبه ۹ بهمن ۱۳۹۱-
۱۹۱۱۸۴۲http://www.irdiplomacy.ir/fa/page
۲مهدی امیدی، ماهنامه،معرفت ، شماره ۱۲۴، ویژه نامه علوم سیاسی،۳ تیر ۱۳۹۰
کرده اند تا مردم را به خانه هایشان بفرستند و قدرت را بین خود تقسیم کنند اما این اتفاق نیافتاده است.
مردم در مراسمها و مناسبتهای گوناگون و در مبارزه علیه رفتارهای ضد انسانی ارتش بارها به خیابانها ریخته و با نیروهای سرکوب درگیر شده اند. اعتصابات کارگری وسیع و قدرت مندی شکل گرفته است. اتحادیه های کارگری زیادی بوجود آمده اند. جنبش زنان تکان خورده است و بارها برای دفاع از آزادی زن بمیدان آمده است. کمیته های محلات در جریان نبردهای میدان تحریر شکل گرفته اند. مجموعه این پیشرویها و بخصوص در صحنه بودن مردم این امکان را بوجود می آورد که نیروهای انقلابی بتوانند به حیات خود ادامه دهند و در صحنه سیاسی فعال بمانند. میشود امیدوار بود که طی کشمکشهای زیادی که در پیش خواهد بود یک حزب سیاسی کمونیستی و کارگری عروج کند و کارگران و زحمتکشان و زنان و جوانان را حول خواستهای رادیکال و انسانی متحد و متشکل کند و انقلاب ناتمام مصر را به پیروزی برساند۱٫
احمد ضیاء: (در گفت وگوی )در تحلیل هایی که از انقلاب مصر می شود اغلب تحولات و دگرگونی های اجتماعی در پروسه ی انقلابی و همینطور فضاهای جدید سیاسی ایجاد شده در نظر گرفته نمی شوند. طوریکه به نظر می رسد که انقلاب تنها توسط نقطه ی ابتدایی و نقطه ی »پایانی« آن ارزشگذاری می شود. یکی از مهم ترین تحولاتی که پروسه ی انقلابی در مصر ایجاد کرده رابطه ی بین مردم و ترس از قدرت در پروسه ی انقلابی تغییر کرده است بطوریکه در شرایط فعلی مردم حاضر هستند که نظرات خود را با صدای بلند و از طریق اشغال خیابان بیان کنند هرچند که عواقب این عمل های سیاسی برای آنها همچنان زیاد است اما نیروهای پلیس یا باقی نیروهای حکومت سبب ترس و انفعالِ سیاسی آنها دیگر نمی شوند. بطوریکه یکی از شعارهای دوران انقلاب »مش بنخاف ولا بنطاطی احنا اخذنا علی المطاطی« (نمی ترسیم و تسلیم نمی شویم و به گلوله پلاستیکی عادت کرده ایم) بوده است که این شعار در واقع صورت تغییر یافته…………………………….

-اهداف تحقیق
الف)هدف کلی:بررسی نقش تحولات در انقلاب مصر و چشم انداز آن اهداف جزیی:
۱ -بررسی علل گرایش گروههای اجتماعی-سیاسی به شریعتگرایان در جامعه مصر.
۲ -بررسی چالشهای جدی جریانات سکولار در جوامع مذهبی شرقی و بحث هویت دینی درجامعه مصر
۳ -بررسی رویکرد دولت مرسی و اخوان المسلمین در اداره کشور به شیوه سکولاریسم.
۶- فرضیه های پژوهش:
فرضیه اصلی: طیف های درونی وبیرونی درتحولات انقلاب مصر و چشم انداز آن نقش دارند.
فرضیه های فرعی:
۱ – گرایش گروه های مختلف در تحولات انقلاب مصر نقش داشته است.
۲- چالش های جدی جریانات سکولار در جوامع مذهبی شرقی و بحث هویت دینی درجامعه مصر تاثیر گذار است.
۳ – رویکرد دولت مرسی و اخوان المسلمین در اداره کشور به شیوه سکولاریسم در تحولات انقلاب مصر تاثیر گذار است.
۷ -سئوالهای پژوهش:
سوالاصلی:آیا طیف های درونی وبیرونی درتحولات انقلاب مصر و چشم انداز آن نقش دارند؟ سوال فرعی:
۱ -آیا گرایش گروه های مختلف در تحولات انقلاب مصر نقش دارد؟

۱http://isna.ir/fa/news/91022716592- دهقانی فیروزآبادی: بیداری اسلامی موجب تضعیف سکولاریسم در جهان عرب شد
۲ -آیاچالش های جدی جریانات سکولار جوامع مذهبی شرقی و بحث هویت دینی درجامعه مصرتاثیر گذاراست؟
۳ -آیا رویکرد دولت مرسی و اخوان المسلمین در اداره کشور به شیوه سکولاریسم در تحولات انقلاب مصر تاثیر گذار است؟
۸-متغیرهای پژوهش:
-تعریف متغیرها(نام گذاری-دسته بندی)
متغیر مستقل:نقش گروه های مخالف با تاکید بر گروه های سکولار واسلامی متغیر وابسته:انقلاب مصر .
-تعریف عملیاتی متغیر ها:میزان ارتباط میان مولفه های موجود در کارکرد” طیف های درونی(گروه های سکولار واسلامی)وبیرونی”در تحولات خاورمیانه وشمال آفریقا
-مقیاس اندازه گیری متغیر ها:تبیین عوامل خارجی وداخلی دخیل در آغاز،تشدید و فرجام تحولات خاورمیانه وشمال آفریقا(مصر) ۹-روش انجام پژوهش:
-تعریف روش پژوهش:
این تحقیق به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده که برای یافته های توصیفی با مراجعه به منابع کتابخانه ای(کتب،فصلنامه،مقاله و سایت های معتبر اینترنت) با یاداشت برداری از اسناد ونظریات گرد آوری گردید.

فصل دوم
چارچوب نظری

گفتاراول – نظریه جامعه شناسی سیاسی
»اندیشه سیاسی به طور کلی به دوره بحران معطوف است«۱اندیشه عرب به گونه ای خاص، مصداق این عبارت است، چرا که در دوران معاصر، بحران های پی در پی، نقش اساسی در شکل گیری و تحول اندیشه های سیاسی در جهان عرب داشته است. البته اندیشه سیاسی، به عنوان پاسخی به این بحران ها ،ذاتی سیال داشته و نمی تواند ثابت باقی بماند و تحول آن با توجه به تحولات حادث شده، امری طبیعی است۲؛ولی خصیصه اندیشه عرب در این است که بحران زدگی آن به شدت محسوس است. تحولاتی که به طور پی در پی می آید، بر شدت بحران می افزاید و اندیشه جهان عرب را دچار بن بست شدیدتری می کند. برخی این بحرانی بودن را ناشی از وارداتی بودن راه حل ها و پاسخ های ارائه شده می دانند.نجیب عیسی می گوید:»من معتقدم که بحران فرهنگ و روشنفکری در جهان عرب، بخشی از یک بحران فراگیر و کهن است… من از موضع کارشناسی،این بحران راه را»توسعه« می دانم«. وی می گوید که »چگونه بد فهمی روشنفکران عرب از این واقعیت، به قبول راه حل های حرارتی منجر شد و دقیقا به همین دلیل، راه به جایی نبرد«۳
اعراب از زمانی که با دولت های اروپایی آشنا شدند، به عمق عقب ماندگی خود و توسعه و پیشرفت اروپا پی بردند. پاسخ های داده شده آنها را در چهار دسته تقسیم بندی می کنیم. یاد آوری این نکته لازم است که این تقسیم بندی، پاسخ هایی است که در درون پارادایم (گفتمان) اسلامی از

-اهداف تحقیق
الف)هدف کلی:بررسی نقش تحولات در انقلاب مصر و چشم انداز آن اهداف جزیی:
۱ -بررسی علل گرایش گروههای اجتماعی-سیاسی به شریعتگرایان در جامعه مصر.
۲ -بررسی چالشهای جدی جریانات سکولار در جوامع مذهبی شرقی و بحث هویت دینی درجامعه مصر
۳ -بررسی رویکرد دولت مرسی و اخوان المسلمین در اداره کشور به شیوه سکولاریسم.
۶- فرضیه های پژوهش:
فرضیه اصلی: طیف های درونی وبیرونی درتحولات انقلاب مصر و چشم انداز آن نقش دارند.
فرضیه های فرعی:
۱ – گرایش گروه های مختلف در تحولات انقلاب مصر نقش داشته است.
۲- چالش های جدی جریانات سکولار در جوامع مذهبی شرقی و بحث هویت دینی درجامعه مصر تاثیر گذار است.
۳ – رویکرد دولت مرسی و اخوان المسلمین در اداره کشور به شیوه سکولاریسم در تحولات انقلاب مصر تاثیر گذار است.
۷ -سئوالهای پژوهش:
سوالاصلی:آیا طیف های درونی وبیرونی درتحولات انقلاب مصر و چشم انداز آن نقش دارند؟ سوال فرعی:
۱ -آیا گرایش گروه های مختلف در تحولات انقلاب مصر نقش دارد؟

۱http://isna.ir/fa/news/91022716592- دهقانی فیروزآبادی: بیداری اسلامی موجب تضعیف سکولاریسم در جهان عرب شد
۲ -آیاچالش های جدی جریانات سکولار جوامع مذهبی شرقی و بحث هویت دینی درجامعه مصرتاثیر گذاراست؟
۳ -آیا رویکرد دولت مرسی و اخوان المسلمین در اداره کشور به شیوه سکولاریسم در تحولات انقلاب مصر تاثیر گذار است؟
۸-متغیرهای پژوهش:
-تعریف متغیرها(نام گذاری-دسته بندی)
متغیر مستقل:نقش گروه های مخالف با تاکید بر گروه های سکولار واسلامی متغیر وابسته:انقلاب مصر .
-تعریف عملیاتی متغیر ها:میزان ارتباط میان مولفه های موجود در کارکرد” طیف های درونی(گروه های سکولار واسلامی)وبیرونی”در تحولات خاورمیانه وشمال آفریقا
-مقیاس اندازه گیری متغیر ها:تبیین عوامل خارجی وداخلی دخیل در آغاز،تشدید و فرجام تحولات خاورمیانه وشمال آفریقا(مصر) ۹-روش انجام پژوهش:
-تعریف روش پژوهش:
این تحقیق به روش توصیفی-تحلیلی انجام شده که برای یافته های توصیفی با مراجعه به منابع کتابخانه ای(کتب،فصلنامه،مقاله و سایت های معتبر اینترنت) با یاداشت برداری از اسناد ونظریات گرد آوری گردید.

فصل دوم
چارچوب نظری

گفتاراول – نظریه جامعه شناسی سیاسی

۳ فرهنگ رجایی، اندیشه سیاسی معاصر عرب ،همان، ص ۱۶۸٫
متکثر درون پارادایمی یاد شده تفاوتی قائل نمی شوند؛ برای مثال طهطاوی را به همراه رشید رضا و حتی حسن البناء، به عنوان نمایندگان اندیشه اسلامی در یک ردیف قرار می دهند؛ در حالی که علی رغم پارادایم اسلامی هر چهار جریان، تفاوت های اساسی بین گرایش های فوق وجود دارد که در ادامه به بررسی آنها خواهیم پرداخت؛ البته صاحبنظرانی چون نصر حامد ابوزید، بدین دلیل آنان را در یک ردیف قرار می دهند که از حیث آغازگاه های فکری، تفاوتی بین آنان وجود ندارد، به نظر وی، گروه های میانه رو و تندرو عرب، همسو ………………………..

گفتارچهارم-ساختار سیاسی – اجتماعی مصر
بی شک ،مصر در تاریخ گذشته خود، در میان کشورهای عربی، نقش ویژه ای داشته است. اهمیت مصر، آنجایی بیشتر رخ می نماید که از یک سو، به عنوان مرکز ثقل اندیشه های سیاسی و مذهبی در جهان عرب و از سوی دیگر، محل اصلی ظهور ناسیونالیسم عربی در سالهای پس از جنگ جهانی دوم و بالاخره جولانگاه اصلی مبارزه با اسرائیل و حمایت از مبارزات ضد صهیونیستی جنبش مقاومت مردم فلسطین بوده است. پیشگامی مصر در میان کشورهای عربی در دو حقیقت اصلی نهفته است: قرار گرفتن مصر به عنوان مهد اصلی نشر جنبش فکری ناسیونالیسم عربی به رهبری جمال عبدالناصر و خیزش جنبشهای

۱ حمایت حزب اﷲ لبنان از قیام مردم مصر، ایسنا ،۲۱/۱۱/۱۳۸۹ .
۲ اظهارات مقامات ترکیه در خصوص حوادث مصر، ۳/۰۲/۲۰۱۱، در
http://www.trtpersian.com/trtworld/fa/newspeatail.aspx?
اسلامی به رهبری گروههای اسلامی واصلاح طلب .۱ نظام حکومتی مصر ، نظام جمهوری است . البته تا حدود ۵۰ سال پیش ، نظام حکومتی ، پادشاهی بوده است که در سال ۱۹۵۲ با انقلاب ژوئن افسران آزاد به رهبری تعدادی از افسران این کشور ، از جمله نجیب ، عبدالیاسر ، و سادات ، این