توضیحات

سرمایه فکری ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای  بورس 

همه ما می دانیم آن چه که اندازه گیری می شود، انجام می شود. با این حال بسیاری از سازمان هایی که مدیریت دانش را دنبال می کنند فرآیندی برای اندازه گیری دارایی های

دانش سازمانی و یا سرمایه ی فکری ندارند. گزارشگری مالی سنتی نمی تواند ارزش

واقعی شرکت را محاسبه کند وتنها به اندازه گیری ترازنامه مالی کوتاه مدت و دارایی های ملموس اکتفا می کند .
در حقیقت سرمایه فکری یک مدل جدید کاملی را برای مشاهده ارزش واقعی سازمان ها

فراهم می آورد وبا استفاده ازآن می توان ارزش آتی شرکت را نیز محاسبه کرد .

به دلیل

تمایل به سنجش ولحاظ کردن ارزش واقعی دارایی های نامشهود سرمایه فکری بیش از

پیش نزد شرکت ها ، سهامداران (سرمایه گذاران) و سایر گروههای ذینفع افزایش یافته

است . در این تحقیق کاربردی ، ابتدا براساس روش استوارت ارزش سرمایه های فکری

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

شرکت های بورس اوراق بهادار تهران برای دوره زمانی پنج ساله محاسبه، سپس در مرحله

بعد ارتباط بین ارزش سرمایه فکری و عملکرد مالی شرکت های پذیرفته شده در بورس اوراق

بهادار تهران مورد ارزیابی قرار گرفت. در تحقیق حاضر روش آماری استفاده شده به منظور تجزیه و تحلیل داده ها روش مدل تحلیل رگرسیون می باشد .
یافته ها حاکی از رابطه مثبت معنی دار بین سرمایه فکری وعملکرد مالی شرکت های

پذیرفته شده در بورس اوراق بهادارتهران می باشد. باتوجه به این نتایج می توان بهره گیری

شرکت ها، سهامداران ، سرمایه گذاران و سایر گروه های ذینفع در استفاده از این مدل رابرای کسب سود بالاتر در آینده قویا توصیه کرد.

 ۱۲۵صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

چکیده:.. ۱
مقدمه:.. ۲
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱-مقدمه : ۴
۲-۱ بیان مسئله ۵
۳-۱ بیان ضرورت تحقیق ۶
۴-۱ چارچوب نظری تحقیق ۷
۵-۱ فرضیه اصلی تحقیق : ۸
۶-۱ متغیرهای مورد مطالعه ۸
۷-۱ اهداف تحقیق ۹

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۸-۱-تعریف واژه ها و اصطلاحات ۹
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
۱-۲- مقدمه ۱۱
۲-۲ اقتصاد دانشی ۱۱
۳-۲ تعریف دانش ۱۲
۴-۲ پدیدار شناسی کسب و کار در اقتصاد دانش پایه ۱۳
۵-۲ اشکال جدید منابع سازمانی ۱۵
۶-۲ دارایی های نامشهود ۱۶
۷-۲ تاریخچه ی سرمایه ی فکری ۲۰
۸-۲ اجزاء مدل سرمایه فکری ۲۵

۹-۲ تعاریف مختلف سرمایه ی فکری ۲۹
۱-۹-۲-شاخص های اندازه گیری سرمایه فکری ۳۲

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۱۱-۲ مدل های توصیفی سرمایه ی فکری ۳۹
۱۲-۲ مدل های اندازه گیری سرمایه ی فکری و ارائه دهنده آن ها ۴۰
۱-۱۲-۲ مدل های مبتنی بر سرمایه ی بازار ۴۰
۲-۱۲-۲ مدل های مستقیم سرمایه ی فکری ۴۱
۳-۱۲-۲ مدل های بازده دارایی ها ۴۱
۴-۱۲-۲ مدل های کارت امتیازی ۴۱
۱-۴-۱۲-۲ مدل مقایسه ی ارزش بازاری و ارزش دفتری (ام – بی – وی) ۴۲
۲-۴-۱۲-۲ مدل کیوی توبین ۴۳
۳-۴-۱۲-۲ مدل عملکردی شرکت دانش پایه (نوکورپ) ۴۴
۴-۴-۱۲-۲ مدل کارگزار فناوری ( تی – بی) ۴۶
۵-۴-۱۲-۲ مدل سنجش ا رزش گذاری جامع (آی – وی – ام) ۴۷
۶-۴-۱۲-۲ مدل ا رزش افزوده اقتصادی ( ای – وی – اِی ) ۴۸
۷-۴-۱۲-۲ شاخص سرمایه ی فکری ۴۹
۸-۴-۱۲-۲ کارت امتیازی زنجیره ارزش ۵۰

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۹-۴-۱۲-۲ کارت امتیازی متوازن ۵۰
۱۰-۴-۱۲-۲ رهیاب سرمایه ی فکری اسکاندیا ۵۲
۱۱-۴-۱۲-۲ مدل ارزش نامشهود محاسبه شده (سی – آی – وی) ۵۳
۱۲-۴-۱۲-۲ مدل شاخص ایجاد ارزش (وی – سی – آی) ۵۴
۱۳-۴-۱۲-۲ مدل طبقه بندی سرمایه ی فکری ۵۶

۱۳-۲ طبقه بندی روش های اندازه گیری سرمایه فکری ۵۷
۱۴-۲ نقاط قوت و ضعف روش های اندازه گیری سرمایه فکری ۵۹
۱۵-۲ استاندارد حسابداری‌ شماره‌ ۶ گزارش عملکرد مالی‌ ۶۰
۱۶-۲ مفهوم سود از دیدگاه حسابداری ۶۸
۱۷-۲ مفهوم اقتصادی سود ۶۸
۱۸-۲ تحقیقات داخلی و خارجی صورت گرفته ۶۹
۱-۱۸-۲ تحقیقات خارجی ۶۹
۲-۱۸-۲ تحقیقات داخلی ۷۱
فصل سوم: روش اجرای تحقیق
۱-۳- مقدمه: ۷۳
۲-۳روش تحقیق ۷۳
۳-۳ نوع روش تحقیق : ۷۴
۱-۳-۳ روش گرد آوری اطلاعات: ۷۴
۲-۳-۳ ابزار گرد آوری اطلاعات : ۷۴
۳-۳-۳ روش تجزیه و تحلیل اطلاعات : ۷۵
۴-۳ قلمرو مکانی و زمانی و موضوعی ۷۵
۵-۳ مدل تحلیلی تحقیق ۷۵
۶-۳ جامعه ونمونه آماری ۷۶

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۷-۳ محدودیت های تحقیق ۷۷
۸-۳ روش گرد آوری اطلاعات و داده های تحقیق : ۷۷
۹-۳ روش های آماری و تجزیه و تحلیل داده ها : ۷۷
۱۰-۳ همبستگی ۷۸

۱۱-۳ ضریب تعیین ۷۸
۱۲-۳ مدل رگرسیون تحقیق ۷۹
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داه ها
۱-۴-‏ مقدمه‏: ۸۱
۲-۴ بررسی نرمال بودن متغیر پاسخ ۸۱
۳-۴ بررسی همبستگی بین سود خالص و ارزش دفتری ۸۳
۴-۴ بررسی رگرسیون بین سود خالص و ارزش دفتری ۸۴
۵-۴ رگرسیون و همبستگی به تفکیک سال ۸۵
۶-۴ بررسی رابطه میان مقادیر استاندارد شده در مقابل مقادیر پیش بینی شده ۸۹

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۷-۴ بررسی نرمال بودن خطا ۹۲
۸-۴ جداول نهایی از آزمون های همبستگی و رگرسیون ۹۳
فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادات
۱-۵-مقدمه: ۹۵
۲-۵ خلاصه ۹۵
۳-۵ بیان نتایج ۹۶
۴-۵ مقایسه نتایج تحقیق حاضر با نتایج تحقیقات قبلی انجام شده : ۹۶
۵-۵ پیشنهادات : ۹۸
۱-۵-۵ پیشنهادت حاصل از تحقیق : ۹۸
۲-۵-۵ پیشنهادت جنبی : ۹۸
۳-۵-۵ پیشنهادات برای تحقیقات آینده ۹۹
پیوستها

منابع و ماخذ
منابع فارسی: ۱۱۰
منابع لاتین: ۱۱۱
چکیده انگلیسی ………………………………………………………………………………………….۱۱۲

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

جدول ۱-۲ تاثیر گذارترین تلاش ها در دهه هشتاد میلادی پیرامون توسعه ی سرمایه ی فکری ۲۱
جدول ۲-۲ : تاثیر گذار ترین تلاش ها در دهه نود میلادی پیرامون توسعه ی سرمایه ی فکری ۲۲
جدول ۳-۲ تاثیرگذارترین تلاش ها در دهه ی حاضر پیرامون توسعه ی سرمایه ی فکری ۲۴
جدول ۴-۲ تاثیرات ایجاد ارزش و از دست دادن ارزش ۵۵
جدول ۵-۲ طبقه بندی روش های اندازه گیری سرمایه ی فکری ۵۹

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

جدول ۱-۴- ضریب همبستگی پیرسون مابین دومتغیر سرمایه فکری وسود خالص ۸۳
جدول ۲-۴-رگرسیون به صورت کلی (پنج ساله) ۸۴
جدول ۳-۴ جدول رگرسیون مابین دو متغیر سرمایه ی فکری و سود خالص پنج ساله ۸۴
جدول ۴-۴ آزمون ضرایب جزئی رگرسیون ومقادیر آماره VIF 85
جدول ۵- ۴ آزمون ضرایب جزئی رگرسیون ومقادیر آماره VIF سال ۸۲ ۸۶
جدول ۶-۴ همبستگی پیرسون به تفکیک سال از سال ۸۲ تا ۸۶ ۹۳
جدول ۷-۴ رگرسیون به تفکیک سال از سال ۸۲ تا ۸۶ ۹۳

نمودار۱-۲ چارچوب دارایی های دانشی از دیدگاه ماررو اسکیما ۲۰
نمودار۲-۲ مدل نوکورپ ۴۵
نمودار ۳-۲ چارچوب سرمایه ی فکری بروکینگ ۴۶
نمودار ۴-۲ مدل سنجش ارزشگذاری جامع ۴۷

سرمایه فکری ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای  بورس 

نمودار ۵-۲ چارچوب سرمایه ی فکری در مدل شاخص سرمایه ی فکری ۴۹
نمودار ۶-۲ چارچوب مدل کارت امتیازی متوازن ۵۱
نمودار ۷-۲ چارچوب سرمایه ی فکری از دیدگاه اسکاندیا ۵۲
نمودار ۸-۲ مدل نشانگر اسکاندیا ۵۳
نمودار ۹-۲ مدل طبقه بندی سرمایه ی فکری ۵۶

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

نمودار ۱-۴ نمودار هیستوگرام متغیر سود خالص ۸۲
نمودار ۲-۴ هیستوگرام متغیر سود خالص پس از اعمال تبدیل ۸۲
نمودار۳-۴ پراکنش مقادیر استاندارد شده در مقابل مقادیر پیش بینی شده ۸۹
نمودار ۴-۴ پراکنش مقادیر استاندارد شده در مقابل مقادیر پیش بینی شده در سال ۸۲ ۹۰
نمودار۵-۴ پراکنش مقادیر استاندارد شده در مقابل مقادیر پیش بینی شده در سال ۸۳ ۹۰

نمودار۶-۴ پراکنش مقادیر استاندارد شده در مقابل مقادیر پیش بینی شده در سال ۸۴ ۹۱
نمودار۷-۴ پراکنش مقادیر استاندارد شده در مقابل مقادیر پیش بینی شده در سال ۸۵ ۹۱
نمودار۸-۴ پراکنش مقادیر استاندارد شده در مقابل مقادیر پیش بینی شده در سال ۸۶ ۹۲

مقدمه:
توسعه اطلاعات در دهه های اخیر موقعیت های جدیدی را پیش روی افراد و سازمان ها قرار داده است. ازین رو تعاملات وارتباطات در گستره جهانی توسعه یافته و تعاریف جدیدی در ابعاد گوناگون زندگی فردی و اجتماعی بروز نموده است. دراین میان ، سازمان های کسب

وکار بیشترین تاثیر را از وضعیت جدید پذیرا شده و خواسته یا ناخواسته ، در مسیر این دگرگونی مداوم قرار گرفته ، متحول شده ، به انحلال وادغام ،یا پذیرش موقعیت های جدید

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

روی آورده اند . متناسب با این تغییرات موقعیتی، رویکردها و ادبیات جدیدی چون : سازمان

های یادگیرنده ، معماری سازمان ، سازمان مجازی و مهندسی مجدد و… بر بستر رهیافت اطلاعاتی پدیدار شده است . رهیافتی که از کد ژنتیک تا ایزومرها ، از زبان شناسی تا

کامپیوتر ، و از کارکرد مغز انسان تا مدیریت سازمان های کسب و کار را ، تفسیر می کند .
سازمان های امروزین ، بیش از نمونه های قدیمی آن ها با دیالکتیک مواجه اند : نیاز به خود مختاری (استقلال) در مقابل نیاز همزمان به ارتباطات (یکپارچگی) . پاسخ به این دیالکتیک

مستلزم ایجاد فرصت یادگیری برای افراد سازمان است . چرا که از یکسو سازمان ها به ساختارهایی نیاز دارند تا خودمختاری و قابلیت حل مشکلات محلی را توسعه بخشند ، و از سوی دیگر برا دگرگونی فرهنگی ، به بهبود ارتباطات و ساختار مشارکتی تمایل دارند . با

گسترش ارتباطات و عدم نیاز به جابجایی ، و تحت تاثیر پیدایش سازمان مجازی تنها عنصری که در سازمان باقی می ماند ، انسان ها یعنی افراد سازمان ها هستند . پیداست که در

چنین شرایطی برای تبدیل سازمان ها به سازمان یاد گیرنده ، بایستی انسان ها تمایل به

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

یادگیرندگی پیدا کنند . یادگیری در سازمان های جدید نیز به نوبه خود از رهیافت اطلاعاتی و از حلقه ی سایبرنتیکی فرد – سازمان – محیط – فرد ، پروی می کند و از رفتار نوآورانه، اطلاعاتی و دانشی در محیط تاثیر می پذیرد . در واقع از یکسو ، توسعه ارتباطات و تولید انبوه اطلاعات و دانش و از سوی دیگر کاهش نیم عمر رشته های گوناگون دانش بشری ، موجب

شده تا اطلاعات به عنوان مهم ترین منبع سازمان ها و به عنوان مزیت رقابتی تلقی شود . همسان با سایر منابع سازمانی ، این منبع مهم نیز نیاز به مدیریت داشته و مدیریت آن در سایه فناوری محقق می شود. توجه روزافزون به دانشو اهمیت دانشگران سازمان به عنوان

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

اصلی ترین سرمایه ی سازمان های دانشبر ، لزوم شناسایی و تشخیص دانش و اطلاعات ، و شکل گیری چارچوب هایی برای مدیریت دانش را در سازمان ها ضروری نموده است .

فصل اول
کلیات تحقیق

۱-۱-مقدمه :
بسیاری از نظریه پردازان و پژوهش گران در توصیف ویژگی های فضای اقتصادی جدید بر این باورند که شکل اقتصاد ، صورتی جهانی و همه گیر به خود گرفته و از دارایی ها ودرآمدهای

نامحسوس ، پیچیده ونامشهودی شکل یافته ، که به نحوی خاص به یکدیگر و درهم تنیده شده اند. فرایندها و ابزاری که زمینه افزایش بهره وری و پیشرفت اقتصادی را فراهم می

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

آورند . براساس این تعریف ، به وضوح روشن است که مدیریت ، برنامه ریزی و نظارت بر شناسایی ، تخصیص و سنجش دارایی های نامشهود وسرمایه فکری بنگاه ها ، شاخصی

مهم در تعیین توان رقابتی بنگاه ها برای بقا و رشد در اقتصاد جدید است . بررسی روندها و آمارهای اقتصادی نیز بر صحت این گفته اذعان دارند ، چنان که بررسی های انجام گرفته از پانصد شرکت در بین سال های ۱۹۸۲ تا ۱۹۹۲ میلادی، نشان از رشد سهم ارزش دارایی

های نامشهود از ۳۸ درصد به ۶۲ درصد در میزان ارزش بازار دارد . توجه به این موضوع در اواخر دهه ی نود میلادی ، سرمایه گذاری بر توسعه ی دارایی های نامشهود شامل :

تحقیق و توسعه ، فرآیندها ونرم افزار کسب وکار ، کسب علامت های تجاری ، آموزش پرسنل و…، را به رقمی معادل یک تریلیون دلار – به تقریب برابر با کل سرمایه گذاری بخش

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

تولید سرمایه های فیزیکی – رسانیده است . به این منظور ، برآورد و سنجش میزان تاثیر سرمایه فکری در فرآیندهای اقتصادی وضع موجود سازمان ، یکی از روش های شناخت نقاط ضعف و تعیین راهبردهای لازم برای کمک به تصمیم گیری مدیران خواهد بود . از طرف دیگر با توجه به اینکه تعیین میزان سرمایه مورد نیاز ، به عنوان یکی از اجزای اصلی فعالیت های تولیدی ، از اهمیت بسزایی برخوردار است ، می توان دریافت که شناسایی سرمایه های فکری و نامشهود موجود سازمان، در شناخت فاصله تا وضع مطلوب و تعیین نیازهای سرمایه ای و اتخاذ رویه های بهینه ، برای توسعه و رشد در آینده ی بنگاهها بسیار مهم و موثر خواهد بود .
در فصل اول پس از بیان مسئله تحقیق، تاریخچه موضوع تحقیق را مورد بررسی قرار می دهیم و به بیان اهمیت و ضرورت تحقیق می پردازیم. همچنین اهداف تحقیق را بیان می کنیم.

چارچوب نظری تحقیق که بنیان اصلی طرح سئوال و موضوع تحقیق بوده است در این فصل آورده شده و در ادامه به مدل تحلیلی و فرضیه های تحقیق نیز اشاره شده است. در پایان این فصل تعاریف واژه ها و اصطلاحات آمده است.

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۲-۱ بیان مسئله
با سیر جوامع از عصر صنعتی به عصر اطلاعات اهمیت سرمایه فکری افزایش یافته است . این اهمیت را می توان برخاسته از عواملی چون انقلاب فناوری اطلاعات , اهمیت فزاینده

دانش واقتصاد دانایی محور و تاثیر ابداع وخلاقیت به عنوان عنصر تعیین کننده رقابت دانست. در دوره صنعتی بهای اموال ماشین آلات و تجهیزات و مواد خام به عنوان عناصر کارآمد واحد

سرمایه فکری ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای  بورس 

تجاری محسوب می شدند، در حالی که در عصر اطلاعات استفاده کارا از سرمایه فکری است که موفقیت یا شکست واحد تجاری را تعیین می کند . سرمایه فکری شامل آن بخش

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

از کل سرمایه یا دارایی شرکت است که مبتنی بر دانش بوده و شرکت مالک آن به شمار می رود .
در جوامع دانش محور کنونی بازده سرمایه های فکری به کار گرفته شده بسیار بیش تر از بازده سرمایه های مالی به کار گرفته شده اهمیت یافته است . این به آن معنی است که در مقایسه با سرمایه های فکری، نقش و اهمیت سرمایه های مالی در تعیین قابلیت سود آوری پایدار کاهش چشمگیری یافته است .به دلیل افزایش اهمیت نسبی سرمایه های

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

فکری (به عنوان مهم ترین بخش از سرمایه های کل شرکت) در سود آوری پایدار و مستمر وبلندمدت، اکثر شرکتها درپی یافتن جواب هایی مناسب برای این سوال هستند :
از لحاظ آماری آیا رابطه معنی داری میان میزان سرمایه های فکری و عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار وجود دارد ؟
و آیا استفاده از این مدل می تواند منجر به کسب سود خالص بالاتر برای شرکت ها شود؟ و آیا استفاده از مدل سرمایه ی فکری می تواند به سهامداران و سرمایه گذاران جهت تصمیم گیری های آینده مورد استفاده قرار گیرد؟

۳-۱ بیان ضرورت تحقیق
بسیاری از پژوهشگران معتقدند که رشد ارزش شرکتها بیش از رشد ارزش دفتریشان می باشد . در حقیقت گزارشگری مالی سنتی نمی تواند ارزش واقعی شرکت را ماسبه کند

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

وفقط به اندازه گیری ترازنامه مالی کوتاه مدت و دارایی های ملموس اکتفا می کند .
بنا بر ایده اندرسون سازمانها به چهار دسته از دلایل ممکن است سرمایه فکری خود را مورد سنجش قراردهند که عبارتند از :
۱- بهبود مدیریت داخلی
۲- بهبود گزارش دهی به خارج از سازمان
۳- مبادلات این سرمایه

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

۴- دلایل قانونی بهبود حسابداری
در این میان شکاف بین ارزش بازار سازمان و ارزش خالص دارائی های مشهود که در ارزش

گذاری سهام ناشی از دارائی های نامشهود تلقی می شود روز به روز بیشتر توجه سرمایه گذاران را به خود می نماید .
زمانی که این شکاف کوچک باشد بازگشت سرمایه از طریق درآمد سازمان یا دست کم دارایی های مشهود آن به شکل منطقی قابل پیش بینی خواهد بود . اما دارایی هایی به شکل دانش و نشان تجاری بسیار بیشتر در معرض تهدید قراردارند و تحقق انها دشوارتر است .

اگر چه ، روشهای سنتی حسابداری به طور قابل ملاحظه ای به درک ارزش کسب و کار کمک می-کنند . با این وجود در یک سازمان دانش محور که درآن داشن بخش بزرگی ارزش یک محصول و همچنین ثروت یک سازمان را تشکیل می¬دهد . روشهای سنتی حسابداری

که مبتنی بر دارایی¬های ملموس و نیز اطلاعات مربوط به عملیات گذشته سازمان هستند . برای ارزش گذاری سرمایه فکری ، که بزرگترین و ارزشمندترین دارایی برای بسیاری از سازمانها است ، ناکافی هستند . دیدگاه اندازه گیری سرمایه فکری بر چگونگی ایجاد

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

مکانیزم های اندازه گیری جدید برای گزارشدهی متغیرهای غیر مالی یا کیفی سرمایه فکری در کنار داده های سنتی ، کمی ،یا مالی تمرکز دارد . در مقایسه با حسابداری مالی سنتی

، اندازه گیری سرمایه فکری موضوعات مهمی شامل سرمایه انسانی ، رضایت مشتری و نواوری را در بر می گیرد .

سرمایه فکری ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای  بورس 

بنابراین رویکرد سرمایه فکری برای سازمانهایی که می خواهند از ارزش عملکردشان به خوبی آگاهی داشته باشند ، جامع تر است .

تفاوت های بین این دو رویکرد معنی دار هستند : درحالیکه حسابداری مالی به گذشته گرایش دارد ، اندازه گیری سرمایه فکری آینده نگر است . اندازه گیری سرمایه فکری واقعیتهای نرم (کیفیت ها ) را در بر می¬گیرد ، در حالیکه حسابداری مالی واقعیتهای سخت

( کمیت ها) را اندازه گیری می کند . اندازه گیری سرمایه فکری بر ایجاد ارزش تمرکز دارد ، در حالیکه حسابداری مالی بازدهی عملیات گذشته و جریان نقدینگی را نعکس می سازد . بتدریج مشخص شده که اندازه گیری مالی سنتی در هدایت تصمیم گیری استراتژیک ناکافی

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

است. که آن باید با اندازه گیریی سرمایه فکری جایگیزین و یا تکمیل شود . در این صورت ، مدیران بخوبی می توانند از وضعیت موجود (نقاط قوت وضعف ) مدیریت سرمایه فکری شان مطلع شوند . به طور مشخص ، اندازه گیری سرمایه فکری در تصدیق توانایی سازمان برای

تحقق اهداف استراتژیک ، نمایش تحقیق وتوسعه ، فراهم ساختن اطلاعات پشتیبانی برای بهبود پروژه ها و تایید اهمیت برنامه ها ی تحصیلی وآموزشی شان مفید است . اندازه گیری

سرمایه فکری به عنوان یک روش مهم مدیریت بازاریابی و کسب وکار استراتژیک نیز ، بیش از اینکه یک ابزار ارتباط با سهامداران یا سرمایه گذاران باشد ، به عنوان یک ابزار مدیریت درون

سازمانی مفید تر خواهد بود . بنابراین چون شناسایی سرمایه فکری یک مسئله استراتژیک

کلیدی است ، درنتیجه در وضعیت موجودش باید بطور منظم به هیئت مدیره گزارش داده شود . خلاصه اینکه ، اندازه گیری سرمایه فکری برای مدیریت سرمایه فکری مهم است ؛

ومدیریت مؤثر سرمایه فکری به اندازه گیری مؤثر آن بستگی دارد ، براساس گزارشات ارائه شده یک تعداد از شرکتها شروع به پیگیری ،ارزش گذاری و ایجاد ابزارهایی برای حمایت از

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

سرمایه فکریشان کرده اند . بااین وجود اید هنوز نیمی از مدیران کسب وکارها برای کسب مزیت از این دانش آمادگی ندارند ، یک بانک فکری سوئیسی در نتیجه مطالعاتشان درباره سرمایه فکری ، دریافت که به دلیل فقدان اندازه گیری سرمایه فکری تنها ۴۰ درصد از دانش موجود در یک سازمان در عمل مورد استفاده قرار می گیرد .

۴-۱ چارچوب نظری تحقیق
یکی از مشکلات اساسی سیستم های حسابداری سنتی ، عدم کفایت و ناتوانی آنها در سنجش و ملحوظ نمودن ارزش سرمایه های فکری در صورتهای مالی شرکتهاست . بدلیل اهمیت روز افزون سرمایه های فکری درفرایند برتری استراتژیک شرکتها ، اکثر شرکتها در پی

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

پاسخ گویی به چند سوال اساسی هستند . یکی از سوالات اساسی این است که آیا رابطه معنی داری میان میزا ن سرمایه های فکری محاسبه شده شرکتها و سود آنها وجود دارد ؟
متغیرهای اساسی این تحقیق را سرمایه ی فکری و عملکرد مالی تشکیل می دهند.
سرمایه ی فکری زاده عرصه علم و دانش است و شامل آن بخش از کل سرمایه یا دارایی شرکت ، که مبتنی بر دانش بوده و شرکت مالک آن به شمار می رود.
عملکرد مالی : شاخص های سودآوری شرکت معیارهای اصلی در ارزیابی عملکرد یا مسئولیت های مدیریت شرکت هستند.
اکثر تحقیقات انجام شده در این زمینه حاکی از وجود رابطه و تاثیر مستقیم سرمایه ی فکری بر عملکرد مالی شرکت ها بوده است. که در ذیل به دو مورد آن اشاره شده :

محقق سال متغیر یافته ها
علی اصغر انوار رستمی ۱۳۸۴ سرمایه ی فکری و ارزش بازار سهام وجود رابطه مثبت معنادار
مهدی اصغر نژاد امیری ۱۳۸۷ سرمایه ی فکری و بازده مالی وجود رابطه مثبت معنادار

۵-۱ فرضیه اصلی تحقیق :

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

بین سرمایه فکری وعملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران رابطه مستقیم معنی داری وجود دارد.

۶-۱ متغیرهای مورد مطالعه
متغیر یک مفهوم است که می توان بیش از دویا چند ارزش یا عدد را جایگزین آنها قراردارد .
متغیر مستقل : دراین تحقیق متغیر مستقل سرمایه فکری محاسبه شده با فرمول ارزش بازار منهای ارزش دفتری شرکت ها می باشد .

متغیر وابسته : دراین تحقیق سود به عنوان نماینده برای اندازه گیری عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران در نظر گرفته شده است و متغیر وابسته این تحقیق را تشکیل خواهد داد .

۷-۱ اهداف تحقیق
هدف اصلی این مقاله , بررسی تاثیر سرمایه فکری بر سود خالص شرکتهاست و بررسی این قضیه که آیا بین سرمایه فکری و سود خالص شرکتها رابطه مستقیمی وجود دارد یا نه .
هدف ازین تحقیق آگاه نمودن سرمایه گذاران و سهامداران از تاثیر گذاری سرمایه های فکری

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

در میزان سود شرکت می باشد . سهامداران باید بدانند که سرمایه فکری ونیروی انسانی تنها منابعی هستند که نقطه پایانی در مورد بهره وری آنها وجود ندارد و استفاده مطلوب از آنها می تواند منجر به افزایش سود شود .
سرمایه فکری به عنوان شاخصی خارج از صورتهای مالی می تواند یکی از شاخص های مهم در تصمیم گیری سرمایه گذاران در بورس اوراق بهادار تهران مد نظر قرارگیرد .

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

مهمترین اهداف انجام این تحقیق را می توان به صورت زیر خلاصه کرد :
۱- شناخت انواع داراییهای نامشهود ، طبقه بندی آنها و روشهای اندازه گیری آنها
۲- بررسی ارتباط سرمایه فکری با عملکرد مالی
۳- اطلاع از وضعیت (نسبی) این سرمایه های فکری
۴- ارائه راهکارها و پیشنهادات لازم برای بهبود سطح این سرمایه های فکری

۸-۱-تعریف واژه ها و اصطلاحات
داراییهای نامشهود: عامل های غیرفیزیکی که در پدیداری کالاها یا خدمات مشارکت داشته یا مورد استفاده قرار می گیرند و از آن ها انتظار ایجاد ارزش در آینده برای افراد یا سازمانی که آن ها را در کنترل دارد(خاوندکار و متقی،۱۳۸۸،ص ۳۱)۱٫

بررسی و کاربرد سرمایه فکری در ارزیابی عملکرد مالی شرکتهای پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران

سرمایه فکری : سرمایه فکری شامل آن بخش از کل سرمایه یا دارایی شرکت است که مبتنی بر دانش بوده و شرکت مالک آن به شمار می رود.لذا ماده خام نتایج اقتصادی و عامل تعیین کننده ی حیات سازمان است (رستمی و قالیباف اصل،۱۳۸۸،ص۳ )۲٫
مدیریت دانش : فرایندی است که سازمان ها را در یافتن، گزینش، سازماندهی، انتشار و انتقال اطلاعات برای فعالیت هایی همچون حل مشکل، یادگیری پویا، برنامه ریزی استراتژیک و تصمیم گیری یاری می دهد (شائمی برزکی، ۱۳۸۴………………
/…………………………………