توضیحات

نقش اکوتوریسم در محرومیت زدایی و توسعه روستایی با تأکید بر استان چهارمحال و بختیاری

چکیده:

امروزه توسعه روستایی یکی ازدغدغه های کشورها و دولتها به ویژه کشور های در حال توسعه است. روستاها با دارا بودن منابع طبیعی پایه کشاورزی،

با مسائل ومشکلات فراوانی مثل فقر، بیکاری، پایین بودن نرخ بهره وری در بخش کشاورزی وبخش تولیدات روستایی از یک سو وتخریب منابع طبیعی از

سوی دیگر مواجه هستند که توسعه روستاها وایجاد اشتغال پایدار در روستاها

را تاحدی غیرممکن ساخته است.این مسائل لزوم توجه به راه حل های

دیگر اقتصادی نظیر توریسم را برای کمک به توسعه روستاها با هزینه کم مطرح می سازد. در حال حاضر صنعت توریسم یکی از بزرگترین ودرآمدزاترین

صنایع جهان می باشد که پیش بینی می شود این صنعت در سال ۲۰۲۰ درآمدی بیش از ۲تریلیون دلار به همراه آورد.همچنین مطالعات نشان می دهد

۴۰ الی ۷۰درصد گردشگران جهان را اکوتوریست ها تشکیل می دهند.

اکوتوریسم یعنی سفر مسئولانه به عرصه های طبیعی که اهداف عمده آن

نقش اکوتوریسم در محرومیت زدایی و توسعه روستایی با تأکید بر استان چهارمحال و بختیاری

حفاظت از منابع طبیعی و ارتقای سطح زندگی مردم محلی می باشد. اکوتوریسم با همراه آوردن منابع اقتصادی، اجتماعی، سیاسی و روان شناختی به

توانمندسازی جوامع محلی کمک می کند وفرصت منحصربه فردی را برای اجراوتکمیل توسعه روستایی، توریسم و مدیریت منابع طبیعی ومناطق حفاظت

شده فراهم می آورد.برنامه ریزی در جهت گسترش و توسعه اکوتوریسم با توجه به ویژگی های عمده آن مستلزم سرمایه گذاری های کلان نمی باشد

واین موضوع در استان هایی ازجمله استان چهارمحال وبختیاری که اکثراً با کمبود سرمایه مواجه اند ولی ازنظر جاذبه های طبیعی غنی هستند فرصت

مغتنمی می باشد. در برنامه ریزی اکوتوریسم نقش مشارکت های مردمی و جامعه محلی در برداشته شدن نخستین گام ها و جامع نگری در برنامه ریزی در سطح ملی ومنطقه ای از وجوه بسیار حیاتی توسعه اکوتوریسم می باشد.

واژه های کلیدی : اکوتوریسم، محرومیت زدایی، توسعه روستایی

  ۴۰صفحه فونت ۱۴ فایل ورد منابع  دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

– مقدمه

امروزه توسعه روستایی یکی از دغدغه های دولتها و کشورهای در حال توسعه از جمله کشورمان ایران است. در همایش چالش ها وچشم اندازهای توسعه ایران که در اسفند ۱۳۸۱ برگزار شد،ضرورتهای توسعه روستایی در کشور این گونه بیان شده است:

۱- از بعد انسانی، جمع کثیری از انسانهایی که در روستاها زندگی می کنند

در طول تاریخ از فرصتهای ملی محروم مانده اند. ۲- تأمین بخش عمده ای از نیازهای غذایی جامعه در روستا صورت می گیرد وبه ویژه این که امروزه امنیت غذایی یکی از اهداف اولیه توسعه پایدار ملی و روستایی است. ۳- از بعد

زیست محیطی روستا بستر منابع طبیعی ومحل قرار گرفتن منابع پایه کشاورزی

نقش اکوتوریسم در محرومیت زدایی و توسعه روستایی با تأکید بر استان چهارمحال و بختیاری

(منابع آب، خاک، جنگل، مرتع و…) و ظرفیتهای تولید کشاورزی است. ۴- وجود فقر بیشتر در روستاها و اصل مکمل بودن مکانها که هیچ مکانی نمی تواند خود کفا باشد وضرورت دارد با مکان دیگری ارتباط داشته باشد تا بتواند

نیازهایش را رفع کند.  ۵- پنج دهه تجربیات توسعه در جهان وایران که فقط به توسعه شهرها توجه داشت نشان می دهد که این الگو، الگوی کارساز

نبوده است. ۶- سهم جمعیت در تولید ناخالص ملی، ۲۵% از تولید ناخالص ملی به جامعه روستایی تعلق دارد. ۷- وبالاخره مسئله مهاجرتهای روبه تزاید

نقش اکوتوریسم در محرومیت زدایی و توسعه روستایی با تأکید بر استان چهارمحال و بختیاری

روستاها به شهرها که علاوه بر پیامدهای منفی برای روستاها، شهرها را نیز با مسائل گسترده ای مواجه کرده است. (موسسه توسعه روستایی ایران،۱۳۹۹).

امروزه با توجه به مشکلات موجود در روستاها نظیر بیکاری، بهره وری پایین دربخش کشاورزی وبهره برداری بیش از حد از منابع طبیعی ودر نتیجه تخریب

این منابع و نبود امکانات و سرمایه کافی برای توسعه روستاها، توجه به راههای دیگر اقتصادی برای دستیابی به محرومیت زدایی و توسعه روستاها نظیر اکوتوریسم و توریسم روستایی ضروری به نظر می رسد.

صنعت اکوتوریسم امروزه به عنوان یکی از ارکان مهم گردشگری جهانی می باشد که توجه ویژه متصدیان و مجریان امورگردشگری در دنیارا به خود جلب

نموده است.استان چهارمحال و بختیاری با توجه به جاذبه های فراوان که در اقصی نقاط آن پراکنده اند دارای ارزش فوق العاده ملی و بین المللی در این

زمینه می باشد. علی رغم این استعدادها و توانایی ها تاکنون توجه جدی به این صنعت روبه رشد نشده و لذا اقدامات موثری در جهت شناسایی و معرفی این جاذبه های طبیعی به مردم ایران و دنیا نشده است.

به همین منظور در این مقاله برای روشن نمودن نقش اکوتوریسم به عنوان راه

حلی جدید در کنار سایر اقدامات موثر در توسعه مناطق روستایی و رفع محرومیت از اینگونه جوامع به بررسی مفهوم، اصول، منافع و اثرات منفی اکوتوریسم پرداخته می شود و سپس نقش این صنعت در توسعه روستایی

استان چهارمحال و بختیاری بررسی می شود.گرچه مطالب و محتوای این مقاله بصورت کلی بیان شده و کمتر به جاذبه و روستاهای استان اشاره گردیده است اما مطالب کلی چنان بیان گشته که با منطقه و استان چهارمحال و بختیاری مصداق کامل داشته باشد.

۱– شرح و بحث موضوع

– مفهوم اکوتوریسم

نارضایتی از طرح های رایج گردشگری از یک سو و توسعه گردشگری گسترده از سوی دیگر، به عنوان عوامل موثر در توسعه ی اکوتوریسم مطرح می

باشند. انواع مختلف گردشگری به دلیل اتخاذ روش های مبتنی بر انسان

مداری و منفعت طلبی در ارائه ی محصولات خود و نادیده انگاشتن فاکتورهای

اکولوژیکی و اجتماعی موجود در مناطق گردشگری، موجبات نارضایتی و اعتراض عموم مردم را فراهم نمودند.در واقع، نادیده گرفتن عناصر اکولوژیکی و اجتماعی مناطق گردشگری از سوی صنعت گردشگری، مهمترین علت نارضایتی از این صنعت بوده است.

اکوتوریسم از ترکیب دو واژه ی اکولوژی و توریسم تشکیل یافته است

و در واقع محصول چالش های زیاد بین طرفداران افراطی بهره گیری و استفاده بدون حدومرز از طبیعت و طرفداران استفاده معقول در حد ظرفیت طبیعی با دیدگاههای حفاظتی و بهره گیری مستمر از این منابع بوده است.اکوتوریسم در

سطح   بین الملل به عنوان مفهومی که ریشه در حفاظت از منابع طبیعی وآرمانهای توسعه پایدار دارد مطرح است. اکوتوریسم در لغت فارسی به معنی طبیعت گردی و گردشگری زیست محیطی می باشد.

نقش اکوتوریسم در محرومیت زدایی و توسعه روستایی با تأکید بر استان چهارمحال و بختیاری

انجمن بین المللی اکوتوریسم (TIES)[1] ، اکوتوریسم را اینگونه تعریف می کند: سفر مسئولانه به    عرصه های طبیعی که اهداف عمده آن حفاظت از منابع زیست محیطی و ارتقای سطح زندگی جوامع محلی می باشد.

از زمان انتشار کتاب مارتا هانی با عنوان اکوتوریسم و توسعه پایدار تعاریف

وی از اکوتوریسم به عنوان مفهومی استاندارد پذیرفته شده است:

۱- گردش به مقاصد طبیعی: بسیاری از این مکانها، مناطق دور دستی هستند که بعضی از آنها خالی از سکنه و بعضی مسکونی هستند ومعمولاً تحت بعضی از انواع برنامه های حفاظت محیط زیست می باشند.

۲- کاهش اثرات منفی: هزاران گزارش از روشی که توریسم به منطقه ای

وارد شده و باعث آلودگی زیاد شده است، گفته می شود.اکوتوریسم تلاش می کند تا اثرات نامطلوب هتل ها، رستوران ها و دیگر سازمان های توریسمی را کاهش دهد.

۳- ایجاد آگاهی در مورد محیط زیست: آموزش نقش عمده ای در اکوتوریسم

ایفا می نماید. هم برای توریست ها و هم برای ساکنان برنامه هایی را فراهم می آورد.آموزش و آگاهی دادن در مورد منابع تفریحی و اندازه معمول و متداول استفاده از منابع وهمچنین ایجاد حساسیت نسبت به رفتارهایی که تأثیرات بالقوه ای بر محیط زیست خواهند داشت.