توضیحات

پایان نامه تبعید امام و قیام ۱۵ خرداد

بی‌تردید امیراسد الله علم در آغاز دهه‌ی ۴۰ بزرگترین بازیگر دربار پهلوی بود با شروع نخست وزیری وی بدستور شاه کمیسیون سه نفره‌ای به ریاست

علم وبا شرکت حسین‌فر دوست ومنصور تشکیل شد که وظیفه تعیین نمایندگان مجلس را بر عهده داشت .فعالیت این کمیسیون غیر رسمی وپنهانی در

طول دوران نخست وزیری هویدا نیز ادامه داشت و در واقع در تمام این دوران طولانی ، این علم بودکه نمایندگان مجلس را تعیین می‌کرد.علم در سال ۴۳

در راس دانشگاه پهلوی (شیراز ) قرار گرفت تا جای پای رژیم را پس از سرکوب سالهای ۴۱ و ۴۲ عشایر فارس تحکیم کند و در همین زمان بود که با

نقشه او سفر پادشاه ، بلژیک ومحمد رضا پهلوی به میان عشایر جنوب به اجرا در آمد و امنیت فارس به رخ رسانه های غربی کشیده شد در سال ۴۴ نیزعلم بعنوان وزیر دربار در راس قدرت قرار گرفت .[۱]

علم علاوه بر وابستگی به قدرتهای خارجی و عضویت در تشکیلات فراماسونری ، در مقابل شاه بسیار حقیرانه رفتار می‌کرد و این جمله او نشاندهنده

همان موضوع است :”من غلام خانه زاد شاهنشاه هستم “وی چنان مورد توجه شاه بود که بصورت یکی از نزدیکترین افراد درآمد .

 

۱۰۵صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد  

 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل پایان نامه تبعید امام و قیام ۱۵ خرداد را دانلود کنید

 

فهرست مطالب پایان نامه تبعید امام و قیام ۱۵ خرداد

عنوان                                                                                                               صفحه

مقدمه ………………………………………………………………………………………………………. ۱

مواضع شاه ودولتمردان رژیم در سیاست خارجی ……………………………………….. ۵

رژیم وجبهه ملی ……………………………………………………………………………………….. ۷

روابط رژیم با اسرائیل ………………………………………………………………………………. ۸

رویدادهای پس از قیام ۱۵ خرداد ۱۳۴۲ :علما و مجتهدین ……………………………. ۱۰

تشکیل هیات مصلحین ………………………………………………………………………………. ۱۵

تاسیس دارالتبلیغ …………………………………………………………………………………….. ۱۶

اعترافات رئیس اداره هشتم ساواک درباره قیام ۱۵ خرداد …………………………… ۲۰

سخنان شاه در ۱۷ خرداد ۱۳۴۲ ……………………………………………………………….. ۲۰

مواضع احزاب وگروهها در قبال واقعه ۱۵ خرداد ………………………………………. ۲۲

ویژگیهای قیام ۱۵ خرداد …………………………………………………………………………. ۲۶

اجتماع مراجع وعلما در تهران …………………………………………………………………… ۳۰

مذاکرات علما و دولت ………………………………………………………………………………. ۳۱

آزادی موقت امام ( ره ) …………………………………………………………………………… ۳۳

تغییر مواضع شاه ……………………………………………………………………………………. ۳۳

انتخابات مجلسین …………………………………………………………………………………….. ۳۴

عنوان                                                                                                               صفحه

پایان نامه تبعید امام و قیام ۱۵ خرداد

تحریم انتخابات …………....…………………………………………………………………………. ۳۵

برکناری علم وانتصاب حسنعلی منصور …………………………………...……………….. ۳۷

سوابق و شخصیت منصور ………………………………………………………………………. ۳۸

قتل منصور و با زتابهای آن …………………………………………………………………….. ۴۱

پیامدهای قیام ۱۵ خرداد ………………………………………………………………………….. ۴۳

شیوه‌ها و حرکتهای رژیم پس از قیام ۱۵ خرداد …………………………………………. ۴۹

ماهیت قیام ۱۵ خرداد ازنگاه شاه ………………………………………………………………. ۵۷

نقش جمعیتهای موتلفه اسلامی درمبارزه با رژیم شاه …………………………………. ۵۷

نقش حوزه علمیه قم در پیشبرد نهضت ……………………………………………………… ۵۸

توطئه رژیم شاه ……………………………………………………………………………………… ۵۹

رژیم و تصمیم به تنظیم قطعنامه ……………………………………………………………….. ۶۰

تلاش برای رهایی امام ( ره ) ……………………………………………………………………. ۶۱

زندان و محاصره علمای مبارز …………………………………………………………………. ۶۱

 برپایی میتینگ و صدور قطعنامه ………………………………………………………………. ۶۲

شایعه سازی رژیم ………………………………………………………………………………….. ۶۳

شکل گیری مبارزه مسلحانه با رژیم ………………………………………………………….. ۶۴

موضع حوزه علمیه قم در برابر جمعیت هیاتهای موتلفه ………………………………. ۶۵

عنوان                                                                                                               صفحه

واکنش روحانیون مبارز در برابر اعدام گروه بخارایی ………………………………… ۶۶

تلاش رژیم برای تضعیف روحانیت …………………………………………………………… ۶۶

اعتصاب دسته‌های عزاداری …………………………………………………………………….. ۶۷

دستگیری اعضای حزب ملل اسلامی ………………………………………………………….. ۶۸

رژیم در جستجوی راه جدید …………………………………………………………………….. ۶۹

کوشش در جهت پایان تبعید امام خمینی ( ره ) …………………………………………… ۷۱

توقیف رساله امام ( ره ) ………………………………………………………………………….. ۷۲

تاسیس کانون مترقی ……………………………………………………………………………….. ۷۳

برنامه‌‌های سیاسی هویدا ………………………………………………………………………….. ۸۱

برنامه‌های اقتصادی هویدا ……………………………………………………………………….. ۸۳

جمع بندی ازدوره نخست وزیری هویدا …………………………………………………….. ۸۴

برخورد رژیم با جبهه ملی ونیروهای میانه رو در دوره هویدا …………………….. ۸۷

دلایل استقلال وخود رایی شاه در دهه ۴۰ و ۵۰ …………………………………………. ۸۹

جمشید آموزگار و نقش وی در رژیم پهلوی ………………………………………………. ۹۴

شریف امامی و دولت آشتی ملی…………………………………………………………………. ۹۷

پس از بازگشت شاه از آمریکا و آغاز نقش مستقیم او در اجرای سیاستهای امریکا ، شکل ومحتوای روابط ایران و امریکا وتکیه شاه بر حمایتهای آن ، نمونه کم نظیری از وابستگی بی چون و چرای یک دولت به ظاهر مستقل را نسبت به نظام استکبار و ضد مردمی آمریکا در جهان نشان داد .این رابطه بتدریج بصورت دو طرفه درآمد .آمریکا خود را در کلیه‌ی امور ایران درگیر و مسئول حس می‌کرد و ازدیدگاه مردم و سایر دولتها ، شاه مظهر حاکمیت آمریکا در یک کشور جهان سوم محسوب می‌شد.

مهمترین دلایل این رابطه‌ی ویژه عبارتند از :۱- از نظرآمریکا ،سلطنت شاه جز حاکمیت دایمی بر ایران شناخته می‌شد .بعبارت دیگر ، جانشینی برای شاه وجود نداشته و می‌بایست اقتدار آن حفظ گردد.۲- شاه بطور کامل تسلیم آمریکا بود بنابراین نه تنها از لحاظ سیاسی و اقتصادی و فرهنگی و نظامی هیچ خطری برای سلطه امریکا به ایران نداشت بلکه او می‌توانست تمامی امکانات ایران را دراختیار اهداف امریکا بگذارد .۳- شاه مقابله با کمونیسم را که یکی از اصول سیاست خارجی امریکا بود با امکانات فراوانی که در اختیار داشت ، تحقق می‌بخشید.بهمین دلیل کیسینجرگفت :”شاه برای ما یکی از رهبران نادر ویک هم پیمان نامشروط بود .[۱]“۴- فروش نفت ارزان به میزان مورد نیاز غرب خصوصا امریکا ، خرید اسلحه و سایر کالاهای مصرفی، کمک بزرگی برای پیشرفت اقتصادی غرب بود لذا حفظ شاه یکی از اصول سیاست خارجی امریکا بود.۵- پذیرش سلطه فرهنگی و ارزشهای زندگی امریکایی وترویج زندگی مصرفی توسط شاه او را به شکل رهبری فوق العاده در میان حکام امریکا در آورد .چنین موقعیت ممتاز شاه در عرصه‌ی سیاسی خاورمیانه بهترین میدان جهت گسترش نفوذ امریکا درمیان سایر کشورهای منطقه بود.

ارزیابی عملکرد و مواضع احزاب نیز در فاصله سالهای ۳۹ تا ۱۳۴۲ و قضاوت درباره‌ی آنها مشکل است زیرا در فضای بعد از قیام ۱۵ خرداد ۴۲ وتداوم مبارزه تا پیروزی انقلاب اسلامی ، شرایط بسیار متفاوتی با دوران قبل ازآن داشته است .تحولی که در وضعیت حوزه‌ها ، روحانیت و مرجعیت ایجاد شده در واقع انقلابی اساسی در تفکر و رفتار سیاسی – اجتماعی مردم بوجود آورد .قبل از آن تعداد معدودی از روحانیون نسبت به مسائل کشور تحولات جهان اسلام ، اهداف اسرائیل ،سلطه‌ی امریکا و وضعیت ابر قدرتها و نقشه‌های آنها در مورد ایران ، آگاهی واحساس مسئولیت داشتند.لذا نمی توان انتظار زیادی از برخی روشنفکر ناآگاه از معارف و اصول اسلام داشت که در چهار چوب فرهنگ لیبرالیستی یا مارکسیستی که در آن روزگار متداول بود فکر وعمل کنند .

در اینجا باید گفت رژیم شاه ، در تبلیغات خود می‌کوشید تا قیام مردم وروحانیت برهبری امام ( ره ) در سال ۱۳۴۲ را حرکتی علیه اصلاحات ارضی و نتیجه همدستی مالکین وفئودالها با روحانیت معرفی کند .در حالیکه قیام امام علیه اهدافی بود که امریکا از طریق انقلاب سفید تعقیب می‌کرد .مخالفت امام با سیاستهای رژیم و اصلاحات ارضی شاهانه بود که جز انحصار مالکیت اراضی حاصلخیز به وابستگان شاه ونابودی کشاورزی در ایران نتیجه‌ای نداشت .امام ( ره ) هیچگاه با اصلاحات ارضی بمعنای واقعی آن و کوتاه کردن دست زمینخواران بزرگ نه تنها مخالف نبود ،بلکه خود از مخالفین سر سخت نظام خان خانی بود [۲].

از سوی دیگر چون موضوع جنبه‌ی تحمیلی و سیاسی داشت ، از اینرو نمی‌توانست یک اقدام ملی و خیر خواهانه تلقی شود.

از جمله احزاب سیاسی دهه‌ی ۴۰ ، می توان به نهضت آزادی اشاره نمود که از جمله امتیازات آن پیوندش با روحانیت بود این پیوند چه از طریق عضویت دو روحانی در کادر رهبری نهضت ( آیت اله طالقانی و آیت اله زنجانی ) و چه در ارتباط با حوزه علمیه قم وجود داشت این ارتباط بویژه در جریان نهضت اسلامی ، ۱۵ خرداد زمینه توجه محافل مذهبی وجذب تعدادی از جوانان پر شور ومتدین را به نهضت فراهم ساخت .

با سرکوب نهضت اسلامی در ۱۵ خرداد ، مراکز تبلیغاتی ، تجمع و دفاتر آنان نیز ،زیر سلطه ساواک قرار گرفت وبا محاکمه سران واعضای آن عملا فعالیت نهضت آزادی در داخل کشور متوقف شد .تعدادی از اعضا و طرفداران این گروه در اروپا ،تشکیلات نهضت آزادی را سازماندهی کردند که تا پیروزی انقلاب این فعالیت ادامه داشت .

مواضع شاه ودولتمردان در سیاست خارجی

عادی سازی روابط با شوروی

در چهارچوب سیاستهای جدید امریکا قرار شد تا روابط ایران وشوروی عادی وبدون تنش شود زیرا برای ورود کالاهای مصرفی وکارخانجات مونتاژ ، با توجه به محدودیت‌ منابع مالی ایران می‌بایست خرید تسلیحات کاهش یابد و از طرف دیگر شوروی ترجیح داد تا از طریق حضور بیشتر ونفوذ اقتصادی و سیاسی به اهداف بلند مدت خود درمنطقه نزدیک شود .شوروی با اطمینان از اینکه امکان احیای کمونیسم وحزب توده در ایران وجود ندارد و با وجود پیمانهای سنتوو سیتو ، حرکتهای نظامی نمی‌تواند کمکی در وصول به اهدافش بکند پس از بازگشت شاه مذاکرات با شوروی آغاز شد ودر برخی مسائل توافق بعمل آمد و در شهریور ۱۳۴۱ یادداشتی بین دو کشور امضا شد .

با هماهنگی امریکا روندعادی سازی روابط با شوروی به اجرا در آمد و از اینزمان رادیوهای وابسته به شوروی وحتی حزب توده لحن تحلیل‌های خود را نسبت به ایران تغییر داد وبتدریج به ستایش از شاه واصلاحات ارضی پرداخت طوری که شوروی مخالفین رژیم شاه را عده‌ای فئودال ،مرتجع و ضد خلق معرفی کرد.

با عادی شدن روابط سیاسی دوکشور ، همکاریهای اقتصادی ، و نظامی بین دو کشور شروع و بتدریج توسعه یافت .بدنبال آن ، روابط با کشورهای بلوک شرق نیز بتدریج عادی گردید.بلوک شرق برای تثبیت موقعیت خود در ایران سعی کرد تا نیازهای اساسی ودرخواستهای ملی را تامین کند .و لذا دریک حرکت هماهنگ ، شوروی طرح ساخت ذوب آهن ، آلمان شرقی ماشین سازی اراک ، رومانی تراکتور سازی تبریز، مجارستان وچکسلواکی نیز چند کارخانه را پایه گذاری کردند .

تحلیل شوروی از حرکت فوق آن بود که در آینده با تشکل کارگران صنعتی ، امکان انقلاب سوسیالیستی بعد از پیاده شدن طرحهای امریکایی وشکل گیری نظام سرمایه داری فراهم خواهد شد .در واقع همکاریهای امریکا وشوروی ودو بلوک غرب و شرق برای تقویت رژیم شاه ومقابله با حرکتهای مردمی ، اسلامی اولین نمونه خود را پس ازجنگ جهانی دوم نشان داد .

ازجمله دولتمردان تاثیر گذار رژیم در ایندوران چه از لحاظ سیاست خارجی وچه داخلی امیر اسد الله علم بود. وی در دوران نخست وزیری دوبار استعفا کرد ولی مجددا به این سمت منصوب شد اولین مرتبه پس از برگزاری رفراندوم ۶ بهمن ۱۳۴۱ و اوج گیری نهضت اسلامی بود.شاه برای سرکوب بیشتر وایجاد رعب ووحشت تصمیم گرفت از یک دولت نظامی بهره گیرد .این تصمیم با سیاست کاخ سفید هماهنگی نداشت زیر کندی معتقد به برقراری دموکراسیهای هدایت شده وانتقال قدرت از دولتهای نظامی به دولتهای غیر نظامی وابسته بود بهمین دلیل علم مجددا به نخست وزیری رسید .

پس از قیام ۱۵ خرداد وا……………  پایان نامه تبعید امام و قیام ۱۵ خرداد

رژیم وجبهه ی ملی

در اواسط اردیبهشت ۱۳۴۲ ، بار دیگر شاه مذاکره ومعامله با جبهه‌ی ملی را از طریق علم دنبال کرد . سنجابی و شاهپور بختیار از طرف جبهه‌ی ملی با نماینده‌ی دولت مذاکره کردند و نتیجه به اطلاع اعضای شورای عالی رسید.خواسته شاه ،تایید وحمایت از دولت وانقلاب سفید در مقابل آزادی ، واگذاری دو یا سه پست وزارت بود . پس از قیام ۱۵ خرداد واختلاف اعضا در مورد مذاکرات ومفاد آن ،ارتباط دولت با جبهه ملی قطع و این گروه موفق نشد در قبال ۱۵ خرداد موضع خاصی از خود نشان دهد .با توجه به شرایط کشور و اختلافات داخلی ، جبهه ملی بعد از ۱۵ خرداد ، عملا امکان فعالیت ، موضع گیری وحضور سیاسی نداشت ، در نتیجه ضربه‌ی سختی بر آن وارد آمد و زمینه انحلال جبهه ملی را فراهم ساخت .

وضعیت اقتصادی

 با اعلام اصلاحات ارضی و انجام بعضی اقدامات در روستاها ، نظام تولید سنتی کشاورزی تضعیف وبتدریج از هم پاشید.این جا بجایی بدون اینکه طرح مشخص برای جانشینی آن تدارک شده باشد روی داد .به این دلیل مهاجرت گسترده‌ی روستاییان به شهرها آغاز شد بطوریکه در دهه‌ی ۴۰ بیشترین جابجایی جمعیت از روستا به شهر صورت گرفت .علاوه بر مهاجرت روستاییان به شهر ،تولید کشاورزی وصادرات غیر نفتی نیز کاهش چشمگیری یافت ، عدم آمادگی شهرها برای پذیرش جمعیت روستایی ، موجب افزایش شغلهای کاذب ،فعالیتهای غیر قانونی وغیر اخلاقی ، بالا رفتن سریع قیمتها و بالاخره منجربه ناهنجاریهای اقتصادی ، فرهنگی و اجتماعی شد .

روابط رژیم با اسرائیل

 “برغم قیام ۱۵ خرداد وسرکوبی شدید آن از جانب رژیم شاه ، اسرائیل همچنان در برقراری مناسبات رسمی سیاسی بین دو کشور به شاه اصرار می ورزید .شاه در پاسخ نامه‌ای که ” بن گورین ” در آخرین روز نخست وزیریش در ۲۶ خرداد ۱۳۴۲ فرستاد همین تقاضا را کرد ، نوشت :”نظریات شما را درک می‌کنم ولی مخالفت روحانیون جدی است و من در حال حاضر قادر به چنین کاری نیستم .[۳]“