توضیحات

پایان نامه واقعه فدک

چکیده

فدک سرزمینی آباد در سراشیبی خیبر در شمال مدینه واقع شده و نیز  باغها و نخلستانهای فراوان داشت لازم به ذکر است ساکنان آن یهودی بودند.

 بعد از فتح خیبر در سال هفتم هجرت دستور فتح فدک بوسیله جبرئیل، توسط شخص پیامبر و علی (ع) ابلاغ شد، که آن دو بزرگوار شبانه بدون جنگ وخونریزی این سرزمین را فتح نمودند.

طبق آیه صریح قرآن سرزمینهایی که بدون لشکرکشی فتح شود ملک خاص پیامبر اکرم (ص) است و هر تصمیمی که بخواهد می‌تواند درباره آنها بگیرد.

پس از فتح فدک آیه «فآت ذالقربی حقه» (سوره اسراء آیه ۲۶) نازل شد و جبرئیل از جانب خداوند عرضه داشت،‌فدک را به فاطمه عطا کن، لذا سندی به دست علی (ع) نوشته شد که خود حضرت و ام ایمن بر آن شهادت دادند . درآمد فدک را سالیانه از هفتاد هزار سکه تا صد و بیست هزار سکه نوشته‌اند. هر ساله حضرت به اندازه قوت خود برمی‌داشت و بقیه را بین فقرا تقسیم می‌کرد.

پس از رحلت رسول اکرم (ص) در نخستین روزهای خلافت، خلیفه اول،‌به استناد به حدیث جعلی مبنی بر اینکه پیامبران ارث باقی نمی‌گذارند و آنچه می‌ماند صدقه است و جانشین پیامبر هر طور صلاح بداند آن را در راه منافع ملی مصرف می‌کند، فدک را از ید دخت رسول خدا (ص) خارج ساخت.

در این رساله، با توجه به آیات و روایات علاوه بر اینکه اعمال مالکیت رسول خدا و دخت گرانقدرشان مورد بررسی قرار می‌گیرد، مناظرات، احتجاجات و اعترافات طرفین نزاع به همراه اهدافشان مورد مطالعه قرار گرفته است.

همچنین با بررسی حدیث ابوبکر و اشکالات وارد بر آن با توجه به استدلالهای قانونی حضرت در مورد فدک و مقایسه آن با قوانین حقوقی اسلام، رفع تصرف دخت رسول خدا (ص) از فدک از مصادیق غصب شناخته می‌شود.

با مراجعه به اسناد معتبر و موثق خطبه تاریخی حضرت زهرا (س) در مسجد پیامبر (ص) بعد از غصب فدک نشانگر روح بلند و اهداف عالیه‌ای است که حضرت در سایه فدک به دنبال آن بودند.

در فصل دیگر این رساله به سیر تاریخی فدک و چگونگی بر خورد خلفا به مقتضای سیاست و اوضاع آن روز با مسئله فدک اشاره شده است و اینکه در طول چندین قرن و با روی کار آمدن هر یک از خلفا، مسئله استرداد فدک و غصب آن تکرار شده و این امر مؤید اهمیت ابعاد سیاسی و  اقتصادی فدک بوده است.

در فصل پایانی این رساله به زنده نگه داشتن ماجرای فدک و مظلومیت حضرت زهرا (س) توسط حضرات معصومین اشاره شده است.

تا به فدک به چشم یک مسأله تاریخی نگریسته نشود بلکه فدک به یک معنا ولایت مطلقه می‌باشد که بعد از پیامبر (ص) آن را از آل الله غصب کردند . لذا یکی از مظاهراحیا و بقای فدک، متون زیاراتی است که خطاب به ائمه معصومین بر زبان پیروان مکتب فاطمه جاری می‌شود.

به امید آنکه حق ذوالجلال، قیام قائم آل محمد را نزدیک فرماید تا با ظهورش مرهمی بر دل تفتیده خسته دلان و دلسوختگان و عاشقان اهل بیت باشد و منتقم خون مادرش و جلای قلوب مؤمین باشد.

۱۱۷ صفحه  فایل ورد فونت ۱۴ منابع و پاورقی دارد  قیمت:۹۵۰۰۰ تومان

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

انجام کلیه کارهای تحقیقاتی و پایان نامه  در کوتاهترین زمان با موضوعات خاص شما. منتظر تماس شما هستیم

فهرست مطالب

عنوان                                         صفحه

چکیده

کلیات

مقدمه ……………………………………………………………………………………………………………………… ۱

بخش اول : موضوع فدک

فصل اول/ مشخصات فدک و ارزش مادی آن …………………………………………………………….. ۷

فصل دوم / فتح فدک و اختصاص آن به رسول اکرم (ص) با توجه به آیات ……………………. ۸

فصل سوم/ واگذاری فدک به حضرت زهرا (س) و معیار بخشش آن …………………………… ۱۲

فصل چهارم/ تصرف حضرت زهرا (س) در فدک در زمان حیات پیامبر(ص) ……………….. ۱۵

بخش دوم: غصب فدک

فصل اول / مراحل غصب فدک ………………………………………………………………………………… ۱۶

مناظرات حضرت زهرا (س) با ابوبکر ………………………………………………………….. ۱۷

گفتار مستدل علی (ع) به ابوبکر و حوادث بعد از آن……………………………………….. ۲۰

نامه کوبنده علی (ع) به ابوبکر و واکنش ابوبکر ……………………………………………… ۲۵

خلاصه‌‌ای از خطبه حضرت زهرا (س) و وقایع بعد از آن ………………………………. ۲۹

ادامه‌مبارزه تا آخرین لحظات زندگی ……………………………………………………………. ۳۶

فصل دوم / علل غصب فدک ……………………………………………………………………………………. ۴۰

فصل سوم / حدیث ابوبکر و اشکالات وارد بر آن ……………………………………………………… ۴۳

فصل چهارم / عمل ابوبکر برخلاف قوانین قضا و شهود ……………………………………………. ۴۹

بخش سوم/ بررسی استدلالهای حضرت زهرا (س)

فصل اول / فدک اعطائی رسول ا… (ص) …………………………………………………………………… ۵۳

فصل دوم / ادعای میراث ……………………………………………………………………………………….. ۵۸

فصل سوم / سهم ذی القربی و خمس غنایم ……………………………………………………………… ۶۲

بخش چهارم : خطبه‌های حضرت زهرا (س)

فصل اول . بیانات مقام معظم رهبری در مورد بلاغت و شیوایی خطبه حضرت زهرا در مسجد پیامبر (س) …………………………………………………………………………………………………………………………….. ۶۴

فصل دوم: خطبه حضرت زهرا (س) در مسجد پیامبر (ص) ………………………………………… ۶۵

  عنوان                                        صفحه

    اسناد خطبه ………………………………………………………………………………………………………. ۶۵

          متن خطبه …………………………………………………………………………………………………… ۶۶

فصل سوم / خطبه حضرت زهرا (س) برای زنان مهاجر و انصار ………………………………. ۸۱

          اسناد خطبه ………………………………………………………………………………………………… ۸۱

          متن خطبه …………………………………………………………………………………………………… ۸۲

بخش پنجم: سرگذشت فدک در طول تاریخ

فصل اول / فدک در زمان خلفای سه گانه …………………………………………………………………. ۸۵

فصل دوم / فدک در زمان بنی امیه ………………………………………………………………………….. ۸۶

فصل سوم/ فدک در زمان بنی عباس ……………………………………………………………………….. ۸۸

فصل چهارم/ موقعیت کنونی فدک ……………………………………………………………………………. ۹۱

بخش ششم: اسرار پیگیری اهل بیت در مسئله فدک

فصل اول / علل پیگیری حضرت زهرا (س) در باز پس گیری فدک ………………………………. ۹۳

فصل دوم / زنده نگه داشتن فدک و مظلومیت حضرت زهرا (س) توسط حضرات معصومین ۹۷

فدک در نهج البلاغه علی ……………………………………………………………………………….. ۹۷

مرز فدک – مرز اسلام ………………………………………………………………………………… ۹۸

خبر مظلومیت حضرت زهرا (س) به پیامبر در شب معراج ……………………………….. ۹۹

فصل سوم / مظاهر احیاء و بقای نام فدک در متون زیارات معصومین ………………………. ۱۰۱

نتیجه ………………………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۳

پیشنهاد ………………………………………………………………………………………………………………. ۱۰۵

خلاصه ……………………………………………………………………………………………………………….. ۱۰۷

منابع و مآخذ

 کلیات

اهداف

۱- بررسی دقیق و مستقل واقعه فدک و شناخت علل شاخص بودن آن در بین حقوقی که از ائمه اطهار سلب شده است.

۲- بدست آوردن اطلاعات دقیق از منابع معتبر درباره سیر تاریخی فدک و چگونگی برخورد خلفا با این مسئله.

۳- بررسی علل اهمیت موضوع فدک برای دختر پیامبر (ص) و خلیفه اول و تحقیق در مورد استدلالهای طرفین دعوی و اظهارات آنها در مورد فدک.

۴- مطالعه دقیق خطبه  حضرت زهرا (س) باتوجه به اسناد و منابع معتبر و ارتباط آن با مسئله فدک.

۵- تحقیق و بررسی حوادث و شرایط اجتماعی و سیاسی آن روز جامعه اسلامی برای تحلیل بهتر و دقیق‌تر مسئله فدک.

پیشینه موضوع

موضوع فدک مسئله‌ای است که پیوسته در طول ۱۴ قرن مورد توجه مورخین، مفسرین، محدثین، شعرا و فقها قرار گرفته است و در کتب مختلف تاریخی، فقهی، ادبی، روایی و کتب تفسیر در مورد فدک نوشته شده و نظرات خود را بیان داشته‌اند.

لکن مساله فدک به صورت یک موضوع محوری، اصلی و مستقل مورد توجه قرار نگرفته و همیشه زمانی که از حوادث بعد از رحلت پیامبر (ص) سخن به میان می‌آید به موضوع فدک اشاره‌ کوتاه می‌شود لذا مجموعه‌ای که به طور کامل و همه جانبه  از زوایای مختلف موضوع فدک و دیدگاههای مختلف را مورد بررسی قرار دهد کمتر به چشم می‌خورد.

روش تحقیق

برای تبیین واقعی فدک و سیر تاریخی آن و بررسی وقایع و شرایط آن روز  جامعه اسلامی باید به کتب معتبر تاریخی، روایی و حقوقی  مراجعه می‌شد.

لذا بعد از مشورت با اساتید مجرب حوزه و گرفتن اطلاعات لازم درباره منابع موجود با موضوع فدک به کتابخانه مجلس مراجعه کرده و اغلب منابع از آنجا بدست آورده شد.

از کتابخانه حوزه علمیه و برخی از کتابخانه‌های مدارس برای تکمیل کار استفاده شد.

برای اینکه پذیرش حقیقت در مورد فدک آسان‌تر شود. از منابع اهل سنت مانند کتاب شرح نهج‌البلاغه ابن ابی الحدید معتزلی و کتاب الفاطمه الزهرا ابوعلم توفیق و عباس محمود عقاد استفاده شد.

کتاب‌های شیعه هم برای توضیح بیشتر و تائید مطالب مورد مطالعه قرار گرفت که البته این بزرگواران هم از منابع معتبر اهل سنت استفاده کرده بوده‌اند.

بعد از مطالعه کتب از مطالب مربوط به موضوع فیش‌برداری شد در نهایت مطالب بعد از تهیه فهرست به صورت منسجم دسته بندی شده و به صورت منظم درآمد.

با عرض تشکر امیدوارم نقایص موجود با راهنمایی‌های ارزشمند شما بزرگواران رفع گردد.

سوالات اصلی

۱- چرا غصب فدک در میان برخی از غصب‌‌هایی که از حقوق اهل بیت شد، شاخص است و اهمیت آن در کدام نقطه نهفته است؟

۲- چرا فدک در برهه از زمان به عنوان مسئله مهم و مخاصمه بین دختر پیامبر اسلام (س) و خلیفه اول قرار گرفت؟ استدلال‌های دو طرف چه بود؟

۳- تاثیرات اجتماعی و اخلاقی غصب فدک بر جهان اسلام چه بود؟

۴- حضرت زهرا (س) در خطبه معروف خود هدف از سخنرانی در مسجد پیامبر (س) و در جمع مردم را چه دانستند؟

۵- خطبه معروف و بی نظیر حضرت زهرا (س) در مسجد مدینه دارای چه محورها و حاوی چه موضوعاتی است؟

سوالات فرعی

۱- موقعیت جغرافیایی فدک چگونه بود؟

۲- دهکده فدک چگونه در اختیار حضرت رسول اکرم (ص) قرار گرفت؟

۳- مالکیت فدک از نظر شرع مقدس اسلام چگونه است؟

۴- بخشش فدک توسط پیامبر اسلام به فاطمه زهرا (س) بر چه اساسی صورت گرفت؟

۵- فدک چند سال در دست حضرت زهرا (س) بود، درآمد آن صرف چه مصارفی می‌شد و وضعیت زندگانی حضرت در آن زمان چگونه بود؟

۶- اقدامات برنامه‌ریزی شده دشمنان ولایت برای غصب فدک و تثبیت خلافت باطل و نامشروع آنان چه بود؟

۷- انگیزه‌های سیاسی غصب فدک توسط غاصبین ولایت چه بود؟

۸- اسرار بیش از حد حضرت زهرا (س) بر سر مطالبه فدک با توجه به مقام زهد حضرت و اهل بیت (ع) چه بود و استدلالهای ایشان چه بود؟

۹- دلایل حضرت زهرا (س) در مورد احقاق حق خود چیست؟

۱۰- حضرت امیر المومنین و حضرت فاطمه (س) برای اعاده فدک چه اقداماتی کردند؟

۱۱- چه کسی نامه رد فدک به حضرت زهرا (س) را پاره کرد ؟ چرا؟

۱۲- براساس ( قاعده ید) چگونه می‌توان اثبات کرد که فدک در تملک حضرت زهرا (س) بوده است؟

۱۳- اگر فرضاً بپذیریم که فدک در تصرف حضرت نبود بر اساس قاعده‌ فقهی ( آوردن بینه و شاهد) چگونه تملک حضرت بر فدک ثابت می‌شود؟

۱۴- وضعیت فدک در زمان خلفای بنی امیه و بنی عباس چگونه بود و هم‌اکنون چه موقعیتی دارد؟

۱۵ – حضرات معصومین ماجرای فدک و مظلومیت حضرت را چگونه در تاریخ زنده نگه داشتند؟

۱۶ – مظاهر احیاء و بقای نام فدک در متون زیارات چیست؟

۱۷- بر مبنای خطبه فدکیه حضرت زهرا (س) عوامل انحراف امت بعد از رحلت پیامبر (ص) و بازگشت به ارزش‌های جاهلی چیسست؟

خلاصه ای از خطبه حضرت زهرا (س) و وقایع بعد از آن

حضرت زهرا (س) دید. همه چیز فدای اهداف حاکمان وقت میگردد، در واقع حقایق و واقعیات دگرگون شده و نادیده گرفته می‌شود. دید که ابوبکر برای تصحیح کارش از هیچ عملی حتی جعل حدیث باک ندارد و در مقابل دلیل و برهان به  حربه زور متوسل می شود. لذا تصمیم گرفت شکایت خود را در جمع و در حضور مردم مطرح کند و به افشاگری بپردازد و مردم مهاجر و امضار را بیدار نموده و از عذاب الهی هشدار دهد، به همین جهت با عده‌ای  از زنان خویشاوند وارد مسجد شد. (چون به مسجد می رفت راه رفتن او مانند راه رفتن پدرش رسولخدا (ص) بود.)

فاطمه زهرا (س) در مکانی که برای ایشان در پشت پرده معین کرده بودند جلوس فرمودند البته شاید این اولین باری بود که حضرت صدیقه پس از رحلت پدربزرگوارشان رسول اعظم اسلام به مسجد تشریف فرما می شدند، پس تعجبی ندارد که مردم به شدت در اندوه فرو رفتند.

در این هنگام ایشان ناله ای شدید از دل برآوردند، چقدر سخت است بیان تحلیل آن ناله، گریه و میزان تأثیرش در نفوس، تنها یک ناله بدون هیچ سخنی عواطف مردم را به هیجان آورده و آنان را به گریه انداخت .

نمی دانم این ناله کدام معانی و مفاهیم را در خود جای داده بود و چرا مردم را به گریه کردن تحریک و تشجیع نمود؟!  آیا فقط یک ناله می تواند چشم ها  را بگریاند، اشک ها را جاری نماید و قلب ها را آتش بزند.

اکنون به طور خلاصه یک دور کامل خطبه حضرت زهرا (س) را بیان می کنیم تا اهداف حضرت در ضمن سخنان اعجاز آمیز آن بزرگوار هویدا گردد در ضمن متن کامل خطبه در بخشی جداگانه مورد بررسی قرار می گیرد.

حمد و ثنا و توحید: ابتدا حمد و ثنایی بلند نسبت به ساحت قدس پروردگار بر زبان جاری فرمودند که در حال مصیبت  حضرت حاکی از رضا به مقدرات پروردگار بود. سپس صفات حی متعال و اسراری از خلقت ماسوی … و علت تکلیف انسانها را بیان کردند.

ترسیمی از رسالت محمدی: در مرحله بعد رسالت پیامبر را مطرح نمودند و ضمن بیان حال جهل و بت پرستی مردم هنگام بعثت حضرت، و حکم بزرگی که در رسالت آن حضرت بود و اقدام مهمی که به دست آن حضرت صورت گرفت، ترسیم کاملی از شخصیت آن حضرت نشان دادند تا آن جا که مطلب را به رحلت حضرتش رساندند.

وظیفه مهم مسلمانان: به عنوان مقدمه ای بر مطلب اصلی ابتدا خطاب به مسلمانان یادآور شدند که بعنوان اولین مسلمانان حاملان پیام نبوت در سایه امامت به امت ها و نسلهای آینده اند.

قرآن و عترت: یادآور شدند که ما اهل بیت یادگاری از پیامبریم که در میان شما به ودیعه گذارده شده ایم همچنین مطالب مفصلی در توصیف قرآن و معارف آن ذکر کردند سپس اشاره نمودند که قرآن نزد ما و با ماست.

اسرار و حکمت احکام و معرفی وسیله در بارگاه خداوند:

بعد از آن به عنوان مقام عصمت کبری، اسراری از احکام فردی و اجتماعی اسلام را مطرح کردند و نیز سفارش به تقوی نمودند. در نهایت تصریح کردند که اهل آسمان و زمین وسیله و واسطه ای برای اتصال با درگاه خداوندی را می‌جویند و آن وسیله ما اهل بیت هستیم .

معرفی خود: برای ورود به مطلب اصلی ابتدا خود را معرفی کرده و فرمودند: ای مردم بدانید من فاطمه ام و پدرم محمد است، افتخار پدری پیامبر را احدی جز من ندارد، با توجه به این معرفی گوش خود را باز کنید و ببینید چه می گویم.

زحمات امیرالمونین (ع) در تبلیغ اسلام: مسیر طبیعی سخن در این جا منعطف به زحمات طاقت فرسای امیرالمؤمنین (ع) در ابلاغ و حفظ رسالت محمدی شد و دلسوزی حقیقی آن حضرت و فداکاری تمام اعیار او برای دین خدا در زمانی که مردم در چنان افکاری  نبودند مطرح شد و حضرت به ذکر اصول مطالب اکتفا کردند.

عقب گرد مردم به کمک منافقین و شیطان: حضرت ابتدا ریشه اصلی عقبگرد مردم را که نفاق و دو روئی مردم و اسلام لسانی در اکثر مردم بود مطرح کردند  سپس کمک آنرا که شیطان و فرصت طلبی او از آمادگی روحی مردم است بیان کردند.

سقوط در فتنه به بهانه های واهی: حضرت تعجب خود را از چنین سرعتی در ارتداد و پشت پا زدن به دین که هنوز پیامبرشان دفن نشده بود و نیز آوردن بهانه های بیجا برای عمل خود که جلوگیری از فتنه بود اعلام کردند و فرمودند: شما به بهانه فرار از فتنه این اقدامات را انجام دادید در حالی که خود این کارها ایجاد فتنه بود.

توبیخ غاصبین فدک: اکنون وقت آن بود که مسئله فدک مطرح شود لذا حضرت بدون مطرح کردن نحله و سایر مراحل مالکیت خود نسبت به فدک از  قبیل شهود و عصمت خود و غیره فقط مسئله ارث را مطرح کرده و فرمودند: آیا با این کار در پی احکام جاهلیت و کنار گذاردن رسمی اسلام هستید؟ ای مسلمانان آیا  باید  ارث پدرم از من گرفته شود؟ ای پسر ابوقحافه آیا در قرآن است که تو از پدرت ارث ببری و من نبرم؟ این افترا است و جرأت بر پروردگار و عهدشکنی با پیامبر و کنار گذاردن  قرآن است.

استدلال های قرآنی درباره فدک: حضرت فرمودند: خداوند درباره انبیا در قرآن ارث را مطرح کرده است و آیات ارث درباره عموم مردم نیز در قرآن صریح است. به چه دلیل من که فاطمه دختر پیامبرتان هستم. باید از  این اصول کلی قرآن درباره ارث  مستثنی باشم؟ آیا نسبت بین من و پدرم را انکار می کنید یا آیات قرآن مخصوص شماست و درباره پیامبر جاری نیست؟ یا من و پدرم دو مذهب جداگانه داشته ایم و لذا نمی توانیم از یکدیگر ارث ببریم؟ یا شما عموم و خصوص قرآن را بهتر از پدرم و پسر عمویم (علی) می دانید؟

شکایت به پیامبر (ص): حضرت در اینجا خطاب خود را متوجه قبر پیامبر نمودند و شکایت تعجب خود را از اقدامات مردم در قالب اشعاری بیان کردند حضرت در این کلمات از حضور در چنان وضعی آرزوی مرگ کردند.

نصرت طلبی از انصار: سپس خطاب خود را متوجه انصار نموده و فرمودند: چه زود  این بی توجهی ظاهر شد و این در حالی است که به راحتی می توانید از من دفاع کنید و قدرت آن را هم دارید آیا  رحلت پیامبر را مهم تلقی نمی کنید؟ مصیبت بزرگ آن است که با رفتن او حریمش شکسته شود.

خطاب به انصار و توبیخ آنان: سپس مسئله ارث را بار دیگر با انصار مطرح کردند و با کلمه تشجیع فرمودند: ایها بنی قبیله! آیا شما ببینید و نیز بشنوید و ارث مرا ببرند؟ حتی نزد شما آمدم و یاری خواستم باز هم جواب ندادید؟ با سردمداران کفر به جنگ برخیزید که اینان ایمان ندارند.

کوتاهی عمدی مردم: برای آنکه اتمام حجت حضرت کامل باشد دو جهت را اشاره فرمودند: یکی اینکه، پیداست شما دین را  کنار گذاشته اید و آن کسی که مقدم بود دور کرده اید بدانید اگر شما و همه عالم کافر شوند، به خداوند ضرری نمی‌رساند.

دوم اینکه: با علم به خوار کردن، مکر  و حیله شما این سخنان را گفتم با این هدف که از یک سو سخن دل  را برای آنان که واقعیت را نمی دانند گفته باشم و از سوی دیگر اتمام حجت کنم اکنون که عار دنیا و غضب پروردگار و آتش دائمی را بر خود خریده اید هر چه می خواهید انجام دهید ولی بدانید که خداوند شاهد می‌باشد و عاقبت ظالمین معلوم است.

سوء استفاده ابوبکر از سکوت مردم: وقتی کلام حضرت به اینجا رسید و تأثیر شدیدی بر مردم گذاشت، ابوبکر درصدد جواب برآمد لذا با تصدیق حضرت در مسائل و مطالب ذکر شده گفت: من به خاطر گفته پیامبر که پیامبران ارث نمی گذارند فدک را گرفته و در راه اسلحه و سپاه مسلمین مصرف می کنم این کار را با اتفاق نظر مسلمین کرده‌ام.

جوابهای دندان شکن درباره حدیث جعلی:

حضرت فرمود: «پدرم هیچگاه با قرآن مخالفت نمی کند همگی بر مکر و حیله اجتماع کرده اید که در زمان حیات آن حضرت نیز نظایرش  را داشتید» هم چنین آیات ارث را از قرآن تلاوت کرده و صراحت آن آیات را بیان نمودند.

عقب نشینی ابوبکر از حدیث جعلی: ابوبکر که جواب دندان شکنی گرفته بود ادعا کرد که اصلاً دستور این اقدام از سوی مسلمین به من  ابلاغ شد و من با توافق و اتفاق آنان دست به چنین کاری زدم و همه مسلمین هم بر این مطلب شاهدند.

توبیخ به ظاهر مسلمانان: حضرت زهرا که  منتظر همین اقرار از ابوبکر و سکوت مردم به  عنوان تصدیق سخن او بوده، خطاب را متوجه مسلمین نمود و آنان را شدیداً مورد عتاب قرار داد  که چگونه به سرعت به سوی باطل می روند و کار قبیح را نادیده می گیرند، در واقع از آینده وحشتناک آن به مردم خبر دادند و اینکه خداوند نتیجه اعمال آنها را در همین دنیا به صورتی که مردم انتظار نداشته باشند خواهد داد، با این سخن کلام حضرت در مسجد به پایان رسید.

گریه مردم: تأثیر خطبه چنان عجیب بود که همه گریه کردند، صداها بلند شد و مدینه را به لرزه در آوردند، لذا این تأثیر ابوبکر و عمر را به جستجو برای راههای مقابله با مردم وادار کرد. دانشمند معروف اهل تسنن ابن ابی الحدید در راستای اخبار فدک، از کتاب اسقیفه تألیف احمدبن عبدالعزیز جوهری (یکی از علمای اهل تسنن) نقل می کند:

وقتی که ابوبکر خطبه  فاطمه (س) را پیرامون فدک شنید، سخنان  فاطمه (س) برای او بسیار سنگین و رنج آور گردید سپس در حضور جمعیت بالای منبر رفت و گفت:

ای مردم این چه وضعی است؟ شما چرا به هر سخنی گوش فرا می دهید این آرزوها در عهد رسولخدا (ص) در کجا بود؟ آگاه باشید هر کسی در  این مورد (فدک) چیزی از رسولخدا شنیده، بیان کند و نیز هر کجا حضور داشت سخن بگوید  «انما هو ثعاله شهیده ذنبه» (از ترجمه این جمله رکیک پوزش می طلبم) او فتنه گری می کند او کسی است که می گوید به حالت اول (هرج و مرج) برگردیم، از درماندگان کمک می‌خواهد، زنان را به یاری می خوانند به سان ام طحال اند[۱] که زشتکاری در نظرش خوب جلوه کرده بود. بدانید که اگر من بخواهم بگویم می گویم، اگر بگویم افشا می کنم ولی  اگر رهایم کنید ساکت می شوم. آنگاه به طرف انصار توجه کرده و گفت: ای گروه انصار سخن بی خردان از شما به من رسیده ولی من شما را ذیحق ترین افراد و ملتزم ترین آنان به پیمان با رسول خدا (ص) می دانم، شما پیامبر را پناه دادید و  یاری کردید. من اسرار کسی را فاش نمی سازم، با دست و زبانم کسی را نمی آزارم مگر کسی که سزاوار کیفر باشد ابن ابی الحدید می نویسد: وقتی که سخنان ابوبکر را بر یحیی بن ابوزید نقیب بصری خواندم گفتم: ابوبکر به چه کسی کنایه می‌زد؟

گفت: کنایه نمی زد به صراحت می گوید.

گفتم: اگر سخنان او صریح بود از تو نمی پرسیدم.

 خندید و گفت: مقصودش علی است.

پرسیدم : سوی این همه این سخنان تند به علی (ع) است؟

پاسخ داد: بله حکومت است. بیگانه و خویش نمی‌شناسد.

پرسیدم : انصار چه کردند؟

گفت: از علی (ع) طرفداری کردند. اما ابوبکر ترسید فتنه برخیزد، لذا آنان را نهی کرد.

ام سلمه که از حجره خود شاهد سخنان ابوبکر بود گفت:[۲]

ای ابابکر! آیا این سخنان را در باره زنی مانند فاطمه (ع) می گویی؟ با اینکه حوریه ایست در میان انسانها. در دامن پیامبر پرورش یافت، و در بین فرشتگان دست بدست می شد،  در پرورشگاه پاکیزگان پرورش یافت، و در بهترین جا رشد و نمو کرد. آیا چنان می پنداری که رسول خدا فاطمه (ع) را از ارث محروم نموده ولی به خودش نگفته است؟ با اینکه خدا به پیغمبرش می فرماید: خویشان و نزدیکانت را انذار کن.

یا احتمال می دهید که رسول  خدا به او گفته باشد ولی او مطالبه ارث کند؟ با اینکه بهترین زنان عالم، مادر بهترین جوانان، همطراز مریم دختر عمران می باشد. و پدرش خاتم پیغمبران است. به خدا سوگند! رسول خدا  فاطمه (ع) را از سرما و گرما نگهداری می کرد، هنگام خواب دست راست خودش را زیر سر فاطمه (ع) و دست دیگرش را پوشش وی قرار می‌داد. آرام باشید، هنوز رسول خدا پیش چشم شماست، بزودی بر خدا وارد می شوید و نتیجه کردارتان را مشاهده می کنید، در واقع ام سلمه از فاطمه (ع) دفاع کرد ولی  تا یکسال از حقوق محروم شد.

ابن ابی الحدید (از کتاب السقیفه جوهری) نقل می کند.

حضرت  فاطمه (س) به ابوبکر فرمود ام ایمن (بانوی ارجمند و عالیقدر صدر اسلام) گواهی می دهد که رسول خدا فدک را به من بخشید.

ابوبکر عرض کرد ای دختر رسول خدا سوگند به خدا خداوند چیزی را نیافریده که در نزد من محبوبتر از پدرت رسول خدا باشد من دوست داشتم که روز رحلت آنحضرت آسمان بر زمین خراب گردد، سوگند به خدا اگر عایشه فقیر گردد، در نزد من بهتر از آن است که تو فقیر گردی، آیا مرا این گونه می نگری که حق هر سیاه و سرخی را بدهم ولی در دادن حق تو به تو ظلم کنم؟ با اینکه دختر رسول خدا هستی، ولی بدان که فدک ملک شخصی پیامبر نبوده، بلکه از اموال مسلمین بوده که پیامبر با این مال، افراد را به میدان جهاد می‌فرستاد و  یا در راه خدا و مصالح عموم انفاق می نمود. بعد از پیامبر زمام امور بدست من افتاده و سرپرست این اموال منم.

فاطمه (س) فرمود: به خدا سوگند بعد از این هرگز با تو سخن نمی گویم.

ابوبکر گفت: بخدا سوگند من هرگز از تو دوری نمی کنم.

فاطمه (س) فرمود: سوگند به خدا ترا نفرین می کنم .

علت برخورد تند حضرت واضح است ایشان ابوبکر را به عنوان خلیفه مسلمین به رسمیت نمی شناسد و او را غاصب این مقام و غاصب حق خود، خانواده و امت پیامبر (ص) می‌داند. از طرف دیگر قیافه مظلومانه، چهره عدالت جویانه و طرفدار حق، تواضع دوستانه در برابر دادخواه و مظلومی که با هر استدلالی به میدان آمد، قصد احقاق حق و نیز رفع جور و ستم از او وجود ندارد، تنها راهی است که می توان با  اتکاء به آن از نفوذ استدلالهای قوی طرف مقابل در ذهن حاضرین جلوگیری کرد و برای انحراف افکار، مسئله را به صورت دیگری مطرح می نماید که اگر تو برای اموالت ناراحت هستی، من حاضرم از اموال خودم به تو بدهم. در حالیکه اگر ابوبکر واقعاً قصد حفظ حرمت حضرت زهرا (س) را داشت چرا بعد از خروج حضرت از مسجد به شیوه دیگری از او نزد مردم یاد می کند؟

در تاریخ جنگ بدر آمده است که شوهر زینب (دختر پیامبر خدا) به نام ابوالعاص ابن ربیع جزو اسیران بود و زینب دختر پیامبر (ص) (که در مکه بود)، برای آزادی شوهرش ابوالعاص فدیه ای که عبارت بود از مقداری کالا و یک گردنبند به مدینه فرستاد .

لازم به ذکر است که این گردنبند یادگار حضرت خدیجه بود که در شب عروسی به دخترش زینب داده بود. وقتی پیامبر (ص) آن گردنبند را دید سخت متأثر شد و به مسلمانان فرمود: اگر اجازه بدهید ابوالعاص را آزاد کنیم و فدیه گردنبند را نیز برگردانیم.

مسلمین عرض کردند : جان و مال ما به قربان تو ای پیامبر قطعاً اجازه می دهیم.

پیامبر (ص) ابوالعاص را بدون فدیه آزاد کرد و آن گردنبند را همراه او به مکه برای زینب فرستاد.

دانشمند اهل سنت ابن ابی الحدید می گوید: من این حدیث را برای استاد ابوجعفر یحیی بن ابی زید نقیب  خواندم، به من گفت : مگر عمر و ابوبکر در آن محضر حاضر نبودند و این جریان را از پیامبر (ص) مشاهده نکردند تا این درس مهربانی را بیاموزند و با احسان و مهربانی خود و دادن فدک، قلب فاطمه (س) را شاد و خشنود سازند، به این ترتیب که از مسلمانان بخواهند تا فدک را به فاطمه (س) ببخشند ( چنانکه پیغمبر (ص) از مسلمانان خواست تا فدیه گردنبند را به زینب ببخشند) آیا مقام فاطمه (س) در نزد رسولخدا (ص) از مقام خواهرش زینب کمتر بود؟ با اینکه  فاطمه (س) سرور زنان دو عالم است، البته این بخشش در صورتی بود که ثابت نشود که فدک ملک موروثی  فاطمه (س) باشد و یا پیامبر (ص) آن را به فاطمه بخشیده است.