توضیحات

بررسی آمادگی درمانگاه های بخش خصوصی  در برابر بلایا

چکیده :

بلایا واقعیتی انکار ناپذیردر زندگی بشر است که علاوه بر خسارات اقتصادی چشمگیر ، می تواند عامل مرگ و صدمات جانی فراوانی نیز باشد .آنچه می تواند این صدمات را به حداقل برساند و از بروز یک فاجعه جلوگیری کند تنها آمادگی برای مواجهه با این بلایا است و، وجه تمایز کشورها در نگرش به این واقعیت،میزان آمادگی ایجاد شده است .

این پژوهش در قالب یک تحقیق مقطعی توصیفی و در سه ماهه اول سال ۱۳۹۰ در شهرستان شهریار صورت گرفت ومیزان آمادگی درمانگاههای خصوصی شهرستان در مقابل حوادث و بلایای احتمالی سنجیده شد.

این پژوهش در قالب یک تحقیق مقطعی توصیفی و در سه ماهه اول سال ۱۳۹۰ در شهرستان شهریار صورت گرفت ومیزان آمادگی درمانگاههای خصوصی شهرستان در مقابل حوادث و بلایای احتمالی سنجیده شد.

با توجه به محدود بودن جامعه هدف تمام ۱۹ درمانگاه خصوصی مورد مطالعه قرار گرفت. نتایج با توجه به ۱۱ محور مورد بررسی،به شرح ذیل بودند :

میزان آمادگی درمانگاهها در برابر زلزله از نظر سازه ۴۵٫۳٪و از نظر غیر سازه ۵۰ % بود. آمادگی جهت اطفائ حریق۹۰٫۷٪  و از نظر پوشش بیمه ای برای جبران صدمات جانی و مالی ۵٫۳% بود.درمانگاهها برای مدیریت مصدومین پر تعداد ۳۳٫۸٪ و برای مدیریت نیروی انسانی در شرایط بحرانی  35.1٪ آمادگی داشتند. میزان آمادگی برای پشتیبانی لوازم و تدارکات ۲۴٫۲٪،برای آموزش های لازم مدیریت بحران۱٫۷%، از نظر عملکرد مجموعه مدیریت بحران شهرستان در قبال درمانگاهها ۳۶٫۸%  و از بعد مدیریت ارتباطات بهنگام بروز حوادث و بلایا ۷۲٫۴٪بود و بالاخره آمادگی درمانگاهها در بحث سیستم  فرماندهی بحران ۲۴٫۹% برآورد شد.

نتایج کلی در چهارگروه قرار گرفت : میزان آمادگی از ۲۵-۰٪ بسیار ضعیف ، از ۵۰-۲۶% ضعیف ، از ۷۵-۵۱٪  آمادگی متوسط و از ۱۰۰-۷۶ % به عنوان آمادگی مطلوب گروه بندی شد . نتیجه آنکه در مجموع تمامی درمانگاهها در گروه با آمادگی ضعیف قرار گرفتند و هیچ یک حایز آمادگی متوسط و مطلوب نشدند.

با توجه به بروز بلایا در کشور ما و لزوم آمادگی برای مقابله با آنها ، مهمترین نکته داشتن نگرش ویژه برای استفاده از تمامی ظرفیت های موجود بخصوص بسیج منابع بخش خصوصی به عنوان یک بازوی قوی بسیار مهم است.

کلید واژه ها : بلایا ، آمادگی ، درمانگاه خصوصی.

۸۲ صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد قیمت:۱۴۹۰۰ تومان

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید 

فهرست مندرجات:                                                                                 

فصل اول:مقدمه ، کلیات ………………………………………………………………………………………………………………………….. ۱

فصل دوم: مروری بر مطالعات انجام شده……………………………………………………………………………………………….. ۱۳

فصل سوم: اهداف و سوالات پژوهش……………………………………………………………………………………………………… ۱۹

فصل چهارم: روش شناسی پژوهش……………………………………………………………………………………………………….. ۲۳

فصل پنجم: یافته های پژوهش……………………………………………………………………………………………………………….. ۲۸

فصل ششم: بحث و نتیجه گیری و پیشنهادات……………………………………………………………………………………… ۵۷

منابع و مآخذ……………………………………………………………………………………………………………………………………………. ۷۲

پیوستها……………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ۶۹

چکیده انگلیسی……………………………………………………………………………………………………………………………………….. ۷۴

فهرست جداول                                                                                                                    صفحه

جدول ۱) نمونه هایی از آسیب به تسهیلات بهداشتی درمانی ناشی از مخاطرات طبیعی               11

جدول ۲) نحوه تقسیم سوالات پرسش نامه                                                                 29

جدول۳) میزان آمادگی درمانگاه‌های شهرستان شهریار از نظر مقاومت سازه‌ای نسبت به زلزله         32

جدول ۴) میزان آمادگی درمانگاه‌های شهرستان شهریار از نظر مقاومت  غیر سازه‌ای نسبت به زلزله  34

جدول ۵) میزان آمادگی درمانگاه‌های شهرستان شهریار از نظر آمادگی نسبت به اطفاء حریق          36

جدول ۶) میزان آمادگی درمانگاه‌های شهرستان شهریار از نظر وجود پوشش بیمه‌ای برای جبران صدمات جانی و مالی ۳۸

جدول ۷) میزان آمادگی درمانگاه‌های شهرستان شهریار از نظر آمادگی برای مدیریت خدمات به مصدومین پر تعداد    40

جدول ۸) میزان آمادگی درمانگاه‌های شهرستان شهریار از نظر مدیریت نیروی انسانی در شرایط بحرانی ۴۲

جدول ۹) میزان آمادگی درمانگاه‌های شهرستان شهریار از نظر پشتیبانی لازم و تدارکات به هنگام بروز حوادث و بلایا  44

جدول ۱۰) میزان آمادگی درمانگاه‌های شهرستان شهریار  از نظر آموزش‌های لازم در بحث مدیریت بحران     46

جدول ۱۱) میزان آمادگی درمانگاه‌های شهرستان شهریار از نظر مناسب بودن عملکرد مجموعه مدیریت بحران شهرستانی       48

جدول ۱۲) میزان آمادگی درمانگاه‌های شهرستان شهریار از نظر مدیریت ارتباطات به هنگام حوادث و بلایا     50

جدول ۱۳) میزان آمادگی درمانگاه‌های شهرستان شهریار از نظر مناسب بودن اقدامات درمانگاه‌ها در مبحث مدیریت بحران و سیستم فرماندهی بحران                                                                                      52

جدول ۱۴) میزان آمادگی کلی درمانگاه‌ها                                                                   54

جدول ۱۵) میانگین امتیاز آمادگی کلی درمانگاه‌ها در حیطه‌های مورد بررسی                           56

فهرست نمودارها                                                                                                               صفحه

نمودار ۱) میزان آمادگی درمانگاه های شهرستان شهریار از نظر مقاومت سازه نسبت به زلزله          31

نمودار ۲) میزان آمادگی درمانگاه های شهرستان شهریار از نظر مقاومت غیر سازه‌ای نسبت به زلزله ۳۳

نمودار ۳) میزان آمادگی درمانگاه های شهرستان شهریار از نظر آمادگی نسبت به اطفاء حریق        35

نمودار ۴) میزان آمادگی درمانگاه های شهرستان شهریار از نظر وجود پوشش بیمه ای برای جبران صدمات جانی و مالی        37

نمودار ۵) میزان آمادگی درمانگاه های شهرستان شهریار از نظر آمادگی برای مدیریت خدمات به مصدومین پر تعداد   39

نمودار ۶) میزان آمادگی درمانگاه های شهرستان شهریار از نظر مدیریت نیروی انسانی در شرایط بحرانی ۴۱

نمودار ۷) میزان آمادگی درمانگاه های شهرستان شهریار از نظر پشتیبانی لازم و تدارکات بهنگام بروز حوادث و بلایا    43

نمودار ۸) میزان آمادگی درمانگاه های شهرستان شهریار  از نظر آموزش های لازم در بحث مدیریت بحران     45

نمودار ۹) میزان آمادگی درمانگاه های شهرستان شهریار از نظر مناسب بودن عملکرد مجموعه مدیریت بحران شهرستانی       47

نمودار ۱۰) میزان آمادگی درمانگاه های شهرستان شهریار از نظر مدیریت ارتباطات بهنگام حوادث و بلایا      49

نمودار ۱۱) میزان آمادگی درمانگاه های شهرستان شهریار از نظر مناسب بودن اقدامات درمانگاه‌ها در مبحث مدیریت بحران و سیستم فرماندهی بحران                                                                                      51

نمودار ۱۲) میزان آمادگی کلی درمانگاه های بخش خصوصی شهرستان شهریار در برابر بروز حوادث و بلایا    53

نمودار ۱۳) میانگین امتیاز آمادگی کلی درمانگاه‌ها در حیطه‌های مورد بررسی                         

مقدمه:

حوادث طبیعی (از قبیل سیل ،زلزله ، آتشفشان و…)از زمان پیدایش زمین هماره وجود داشته و عامل تشکیل وتغییر ساختارظاهری این سیاره بوده و هست. بروز این حوادث پس از خلقت آدمی به عنوان یک عامل مخرب و مرگ آور ، حیات این موجود خاکی را پیوسته مورد تهدید قرارداده ، وشواهد آن در آثار به جا مانده از دوران گوناگون زمین شناختی موجود است.

با پیشرفت تمدن ها وپیدایش شهر نشینی و افزایش تراکم جمعیت و ساخت سرپناه های مصنوعی وقوع این حوادث طبیعی به عنوان بلیه یا در مجموع بلایای طبیعی شناخته شد. گرچه مداخله این موجود پژوهشگر ، مبتکر والبته ویرانگر خود باعث بروز انواع جدیدی از مخاطرات و بلایا (بلایای انسان ساخت ) شد لیکن آثار مخرب حوادث طبیعی را صد چندان کرد و با افزایش آسیب پذیری خود را در ورطه هلاک قرار داده است.

همه ساله طوفان ها و تند بادهای شدید قسمت های مختلف قاره امریکا و کانادا و نیز استرالیا را در می نوردد و با  تخریب منازل و ساختمان ها ، ایجاد سیل و از بین بردن منابع طبیعی خسارات قابل توجهی را از خود به جا می گذارد.

این در حالی است که زلزله و سونامی در شرق آسیا به خود نمایی می پردازد. بروز خشکسالی و قحطی مردم فقیر و رنجور آفریقا را به کام مرگ می برد ، و تغییرات آب و هوایی و پدیده النینو تمامی این کره معصوم را تحت تاثیر قرار می دهد.

اهمیت بلایا در جهان :

بررسی های آماری افزایش بروز و شدت حوادث و بلایا را در طول تاریخ نشان می دهد. یک آمار منتشره روند صعودی تعداد افرادی که از سال ۹۹-۱۹۶۹ از بلایا متاثر شده اند ، از رقم ۶۰ میلیون نفر در سال ۱۹۶۹ به ارقام ۳۸۰میلیون نفر در سال ۸۷ و ۳۷۵ میلیون نفر در سال ۹۱ را نشان می دهد.(۱)

خسارات اقتصادی ناشی از بروز بلایا طی سالهای ۱۹۶۰ تا ۱۹۹۶ از ده میلیارد دلار در سال ۱۹۶۰ به رقم ۴۳میلیارد دلار در سال ۱۹۹۵ رسیده است. (۱)در این میان قاره آسیا بر اساس یک مطالعه انجام شده در سال ۱۹۹۴ بیش از سه برابرقاره آفریقا و نزدیک به دو برابر قاره آمریکا و اروپا و چهار برابر اقیانوسیه با انواع بلایا مواجه بوده است. یک چهارم جمعیت جهان در حال حاضر در معرض خطرات ناشی از بلایای طبیعی زندگی می کنند.(۱)

آمار ارائه شده فقط در بلای زلزله در یک قرن اخیر در خصوص زلزله هایی که بیش از ۰۰۰/۱۰ کشته یا ۰۰۰/۲۵۰ آواره داشته اند مبین رشد روزافزون بلایا و تاثیرپذیری جوامع از آن است.(۲)

بر اساس یک بررسی انجام شده تا پایان سال ۲۰۱۰ از میان هر ده شهر از بزرگترین شهرهای جهان  هشت تای آن در کشورهای در حال توسعه یا کمتر توسعه یافته قرار داشته ، که بروز بلایا در این ابر شهرها موجب ایجاد خسارات و تلفات زیادی گردید.(۳)

بررسی روند حوادث در سالهای اخیر نشانگر آن است که با روند رو به رشد وقوع بلایا بیش از سه میلیارد نفر آسیب دیده اند و بیش از ۲۴۰ میلیارد دلار خسارت وارد شده است. در بین سالهای ۱۹۹۰ تا ۲۰۰۲ شدت بلایا ۱/۴ برابر شده ، نسبت جان باختگان ۹/۶ و اسیب دیدگان ۲/۵ و خسارت مالی ۳۸ برابر شده است و به طور متوسط در هر سال از هر ۳۱۰۰۰ نفر یک نفر در اثر بلایای طبیعی جان خود را از دست داده اند.(۴)

اهمیت بلایا در ایران :

کشور ایران جزء ۱۰ کشور اول دنیا از نظر وقوع بلایای طبیعی محسوب می شود و از ۴۰ نوع بلایای طبیعی ۳۱ نوع آن در ایران اتفاق می افتد و در زمینه مرگ و میر ناشی از حوادث رتبه دوم را در دنیا داراست و ۹۰ % مردم در معرض حوادث ناشی از بلایای طبیعی هستند.(۴) در رابطه با بروز حوادث غیرمترقبه طبیعی ، ایران پس از هند ،بنگلادش و چین مقام چهارم را در قاره آسیا دارا می باشد چنانکه سهم ایران از پدیده های نامطلوب طبیعی ۶% کل بلایا در سطح جهان را شامل می شود.(۴)

بر طبق آمار منتشره از سوی EM-DAT،۱۸۱ بلیه در ایران در بین سال های۱۹۰۰-۲۰۰۷ ثبت شده که عامل۱۵۵۸۱۱ مرگ و ۱۶۸۲۱۷ مصدوم بوده و۴۴۰۳۷۵۱۶نفر را تحت تاثیر قرار داده است.(۵)

براساس آمار منتشره دیگر ،در بین سال های ۱۹۸۰ تا ۲۰۱۰ میلادی در ایران ۱۴۶ بلیه رخ داده است ، که در مجموع ۷۷۹۹۸ کشته و ۱۵۷،۶۶۴،۴۲ نفر را متاثر ساخته و در مجموع باعث ۰۰۰،۶۹۶،۳۷۴،۲۱ دلار خسارت اقتصادی شده است. به ازاء هر سال متوسط بلای زلزله ۲٫۱۹ وطغیان و سیل ۲ مورد بوده است.(۶)

مدیریت بلایا در نظام سلامت

            آنچه حوادث و بلایا را از اتفاقات طبیعی متمایز می سازد بروز این پدیده های طبیعی در مناطق انسانی (شهرها و روستاها)است که باعث صدمه سرمایه های آشکار و پنهان است .گوهر حیات انسان ها بعنوان اشرف مخلوفات می باید حفظ و نگهداری شود. بنابراین توجه ویژه به چرخه مدیریت بحران که بعنوان یک الگوی بین المللی پذیرفته شده ، راه گشاست.

هریک از مراحل دارای اجزاء متعدد و بهم پیوسته است وبرای نیل به هدف غایی و تکمیل آن می بایست به کل این چرخه توجه نمود .مدیریت بحران ،پیش‌بینی، تدارک و آمادگی قبلی برای رویا‌رویی و دفع رویدادهایی است که بقا و حیات انسان ها را مورد تهدید جدی قرار می‌دهند.(۷)

لذا به منظور ایفای هر چه بهتر نقش مدیریتی به هنگام بحران توجه به همه ظرفیت های موجود و آشکار کردن زوایای پنهان امکانات و استعدادها بخصوص در مرحله آمادگی نقش بسزایی دارد. به نظر ما یکی از این ظرفیت های بالقوه که کمتر مورد توجه قرار گرفته درمانگاه های خصوصی است که می توانند در ساعات اولیه بروز بحران به کمک سایر اجزاء ارایه خدمات سلامت آمده ودر صورت آمادگی مناسب و مدیریت صحیح کمک درخور توجهی به مصدومین حوادث نماید.

بیان مسئله:

نهاد سلامت به عنوان بخش زیر بنایی برای بقاء و ادامه حیات بشر شکل گرفته،سازمان یافته وروز به روز پیچیده تر شده است. وجود سطوح مختلف ارایه خدمات بهداشتی و درمانی یا به عبارتی خدمات سلامتی از خانه های بهداشت تا بیمارستان های فوق تخصصی از سویی دست یابی به این خدمات را نظام مند کرده واز سویی دیگر پراکندگی آن ها عدالت در دریافت خدمات را تحقق می بخشد.

درمانگاه های بخش خصوصی یکی از  سطوح ارایه خدمات سلامتی هستندکه با مد نظر قرار دادن احتمال وقوع بحران های گوناگون و حوادث و بلایای مختلف می توان نقش متفاوت و البته ویژه ای برای این مراکز متصور بود، و ظرفیت های مغفول مانده آنها را جامه عمل پوشاند.آنگاه که با بروز حوادث تهدید کننده سلامتی مردم ،سیل مراجعین و بیماران به سوی مراکز درمانی بخصوص بیمارستان ها ظرفیت آنها را اشغال نموده و از ارایه ابتدایی ترین خدمات باز می مانند،این مراکز خصوصی و درمانگاه ها هستند که می توانند به  کمک مصدومین و بیماران شتافته و به رسالت خود عمل کنند ، اما این  به شرطی است که این مراکز در اثر بلایای به وقوع پیوسته به حیات خود ادامه داده و کار آیی خود را حفظ نموده باشند. بررسی فراوانی و احتمال وقوع انواع بلایای طبیعی در جوامع مختلف سطوح مختلفی از آمادگی در برابر آنها را طلب می کند ، که با مدیریت بهنگام و صحیح می توان ضمن مقابله با این حوادث به نجات جان آدمیان همت گمارد. از همین روی بر آن شدیم تا میزان آمادگی درمانگاه های بخش خصوصی شهرستان شهریار را مورد ارزیابی قرار داده تا در جهت برنامه ریزی دقیق و مدیریت اصولی و تعمیم نتایج آن به دیگر نقاط اقدامی هر چند اندک انجام دهیم……………..

…………………….

چگونه مانور عملی انجام نشده بود (۱۴) .

بی شک آمادگی در برابر حوادث و بلایا و نیز پاسخگویی بهنگام بروز هر گونه بحران چه ساخته دست بشر باشد و چه  حوادث طبیعی نیازمند تدبیر و برنامه ریزی است.این امر می بایست توسط متولیان این عرصه صورت پذیرد لذا در سوال نهم ما عملکرد مجموعه مدیریت بحران شهرستان را مورد سوال قرار داده و با طرح سه سوال (جدول ۲) بررسی کردیم، که نتیجه آن ۶۳٫۲ %پاسخ منفی بود(جدول ۱۱).

بررسی مراحل گوناگون مدیریت بحران از آمادگی ، پاسخ بهنگام و موثر ، کاهش آسیب ،و ساخت و بازسازی مبین اهمیت نقش مدیریت عالی شهرستانی ، استانی و کشوری است تا بتوان با کمترین آسیب و تلفات از حوادث پیش آمده گذر کرد.

آنجا که برنامه های مدون مورد اجرا قرار گرفته ، پایش می شوند و با حرکتی ارتقایی و رو به جلو رفع نقص می گردند بی شک مجموعه ای پویا از مدیران آشنا به اهمیت جایگاه مدیریت خود نمایی می کند.برنامه های مقطعی و احساسی که بیشتر به دنبال وقوع حادثه ای در بخشی از کشور تبیین و اجرا می شود و پس از گذشت مدت زمانی به بوته فراموشی سپرده می شود باعث بهبود و ارتقا نخواهد شد.

ما در سوال دهم خود میزان آمادگی درمانگاه های شهرستان را از بعد مدیریت ارتباطات بهنگام بروز حوادث و بلایا مورد ارزیابی قرار دادیم و در این راستا هشت سوال را در پرسش نامه طرح نمودیم (جدول ۲).

اطلاع از راههای ارتباطی و نیز مراجع ذیصلاح در هنگام بروز حوادث گوناگون از جمله پلیس ، آتش نشانی ، اورژانس پیش بیمارستانی و بیمارستانهای محلی نقش تعیین کننده ای در سرعت عمل و اقدام به موقع و موثر دارد.

نتیجه بسیار امیدوار کننده بود: ۷۲٫۴% از پاسخ ها در این بخش مثبت (جدول ۱۲ ) و ارتباط موثر در سطح شهرستان برقرار بود. شاید استفاده از تجارب روزمره در عرصه های دیگر ، تبلیغات و برقراری ارتباط از سوی  طرف مقابل عامل تعیین کننده در این امر باشد.

در این مورد شجاعی و ملکی در سال ۱۳۸۵ در بررسی خود تحت عنوان میزان آمادگی بیمارستان های دانشگاه علوم پزشکی ایران از بعد ارتباطات بیمارستان هاشمی نژاد را با ۶۳٫۲% بیشترین و بیمارستان فیروزگر را با ۳۶٫۶% کمترین میزان آمادگی معرفی نمودند (۱۶) و نیز زابلی و همکاران در بررسی خود میزان آمادگی بیمارستان های شهر تهران را در سال ۱۳۸۵ از نظر وضعیت سیستم های اطلاعاتی و ارتباطی با کسب میانگین ۱٫۸۳ نامطلوب دانستند (۱۷) .

در آخرین سوال ما میزان آمادگی درمانگاه ها در بحث مدیریت بحران و سیستم های فرماندهی بحران در داخل درمانگاه را مورد بررسی قرار دادیم . از آنجا که معتقدیم مهمترین عامل در برنامه ریزی ،ایجاد ،اجرا و پایش یک پروتکل ،وجود سیستم فرماندهی کارآمد درمانگاهی است این موضوع را با طرح ۱۵ سوال (جدول ۲ ) مورد ارزیابی قرار دادیم.حاصل آن ۷۵% پاسخ منفی (جدول ۱۳ ) و نشانگر  مناسب نبودن اقدامات در مبحث مدیریت  و فرماندهی بحران بود.

زابلی و همکاران در سال ۱۳۸۵ در بررسی میزان آمادگی بیمارستان های شهر تهران به این نتیجه رسیدند که عملکرد کمیته بحران با کسب امتیاز ۲٫۸۵ در حد متوسط بود (۱۷) . کواری و پناهی نیز بیمارستان های آموزشی وابسته به دانشگاه علوم پزشکی شیراز را از نظر مدیریت بحران بررسی نمودند که سطح آمادگی این بخش را ۵۰% ارزیابی نمودند (۲۶) .

در بررسی کلی نتایج ما میزان آمادگی را درچهار سطح  کلی قرار دادیم به این ترتیب که میزان آمادگی بین  25 – 0 درصد به عنوان گروه با آمادگی بسیار ضعیف ، ۵۰- ۲۶درصد……….