توضیحات

بررسی تأثیر اجزای منابع و مصارف بانک توسعه صادرات ایران بر نقدینگی آن
مدیریت نقدینگی در بانک ها تقابلی است بین ریسک و بازده. کمبود نقدینگی از یک سو علاوه بر تحمیل هزینه های سنگین تأمین منابع (از جمله استقراض از بانک مرکزی با نرخهای بالا) ممکن است بانک را تا ورطه ورشکستگی نیز بکشاند. از سوی دیگر نگهداری نقدینگی، بیش از حد مورد نیاز، فرصتهای سرمایه گذاری و توان سودآوری را از بین خواهد برد. بنابراین برای مدیریت صحیح نقدینگی لازم است شناخت درستی از عوامل تأثیرگذار بر این بخش به دست آورد تا با اعمال کنترل روی هریک از عوامل، از بروز مشکل یا حتی بحران جلوگیری و سودآوری بانک را تا حد امکان بهینه کرد. یکی از روشهای رایج در شناخت نحوه تأثیر گذاری متغیرها، استفاده از تحلیل های رگرسیون می باشد. این گونه تحلیل ها علاوه بر مشخص نمودن جهت، میزان و شدت تأثیر گذاری عامل (عاملها) روی متغیر وابسته، رابطه بین متغیرهای مستقل و وابسته را نیز تعیین می کند که این موضوع امکان پیش بینی را نیز برای مدیریت فراهم می نماید.
عنوان این تحقیق “بررسی تأثیر اجزای منابع و مصارف بانک توسعه صادرات ایران بر نقدینگی آن”می باشد اجزای منابع و مصارف بانک توسعه صادرات ایران، هر یک در ۹ طبقه کلی به شرح زیر مورد دسته بندی قرار می گیرند:
منابع شامل: سپرده های قرض الحسنه، سپرده های مدت دار، سایر سپرده ها، سپرده های دریافتی از بانکها، بدهی به بانک مرکزی، تسهیلات دریافتی از بانکها، پیش دریافتها از مشتریان، تسهیلات دریافتی از صندوق ذخیره ارزی و سایر منابع، و درآمدها
و مصارف شامل: مطالبات از بانک مرکزی و دولت، تسهیلات اعطایی- فروش اقساطی، تسهیلات اعطایی- مشارکت مدنی، سایر تسهیلات اعطایی، مطالبات سررسید شده تسهیلات اعطایی، بدهکاران بابت اعتبارات اسنادی و ضمانتنامه ها، مطالبات سررسید شده بابت اعتبارات اسنادی و ضمانتنامه ها، سایر دارائیها و هزینه ها می باشند. با استفاده از مانده های پایان ماه طبقات مذکور، از ابتدای سال ۱۳۸۴ تا پایان شهریور ماه ۱۳۸۹ با بهره گیری از رگرسیون چندگانه و با لحاظ نمودن فرضهای اساسی رگرسیون مدل بهینه ای ارائه گردید که تا حد امکان بالاترین ضریب تعیین و ضریب تعیین تعدیل شده را داشته باشد. این مدل در پیش بینی نقدینگی بانک کارایی بالایی دارد.
کلید واژه ها: نقدینگی، مدیریت نقدینگی، منابع و مصارف، رگرسیون چندگانه، بانک توسعه صادرات ایران.

 ۱۴۸صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

چکیده: ۱
مقدمه: ۲
فصل اول: کلیات تحقیق
۱-۱ مقدمه ۴
۲-۱ – تاریخچه مطالعاتی ۴
۳-۱- بیان مسأله ۱۱
۴-۱- چارچوب نظری تحقیق ۱۳
۵-۱- فرضیه های تحقیق ۱۴
۶-۱- اهداف تحقیق ۱۵
۷-۱- ضرورت انجام تحقیق ۱۶
۸-۱- حدود مطالعاتی ۱۶
۹-۱- متغیرهای مستقل و وابسته ۱۶
۱۰-۱- تعاریف مفاهیم و واژه ها ۱۷
فصل دوم: مروری بر ادبیات تحقیق
۱-۲ مقدمه ۲۰
۲-۲نقدینگی در بانک ۲۰
۲-۲- نقدینگی دارایی ها: ۲۲
۳-۲- روشهای اندازه گیری و سنجش نقدینگی ۲۲
۴-۲- مدل های نقدینگی ۲۳
۱-۴-۲- مدل دوره نگهداری ۲۴
۲-۴-۲- مدل ویلیام بومول ۲۴
۳-۴-۲- مدل میلر و اور ۲۵
۴-۴-۲- مدل برانک ۲۵
۵-۴-۲- مدل استون ۲۵
۶-۴-۲- مدل وایت و نورمن ۲۵
۷-۴-۲- مدل تقاضا برای پول بانک ۲۶
۸-۴-۲- مدل بیشینه کردن سود بانک با فرض نگهداری ذخایر ۲۶
۹-۴-۲- مدل بیشینه سازی سود برای مقدار مشخص سرمایه ۲۶
۱۰-۴-۲- مدل مدیریت پول ۲۶
۱۱-۴-۲- مدل برنامه ریزی آرمانی در بودجه بندی سرمایه ای ۲۶
۵-۲- مدیریت نقدینگی ۲۷
۶-۲- مشخصه های سیستم مدیریت نقدینگی ۲۸
۷-۲- چارچوب مدیریت نقدینگی ۲۹
۱-۷-۲- مشخص نمودن منابع اصلی ورودی و خروجی نقدینگی بانک ۲۹
۲-۷-۲- اندازه گیری و مدیریت خالص وجوه ۳۰
۳-۷-۲- مدیریت دسترسی به بازار ۳۳
۴-۷-۲- برنامه ریزی احتیاطی ۳۳
۸-۲- وظایف مدیر نقدینگی ۳۴
۹-۲- خط مشی هایی برای مدیریت نقدینگی ۳۴
۱-۹-۲- خط مشی مدیریت نقدینگی دارایی ها ۳۵
۱-۱-۹-۲- تئوری وام تجاری ۳۵
۲-۱-۹-۲- تئوری تبدیل پذیری ۳۵
۳-۱-۹-۲- تئوری درآمد مورد انتظار ۳۶
۴-۱-۹-۲- عوامل موثر در مدیریت دارایی ها ۳۶
۵-۱-۹-۲- ویژگی های دارایی های نقد ۳۶
۲-۹-۲- خط مشی مدیریت بدهی ها ۳۷
۳-۹-۲- روش های مدیریت نقدینگی متوازن (دارایی ها و بدهی ها) ۳۸
۴-۹-۲- عوامل موثر بر انتخاب راهبرد ۳۸
۱۰-۲- انواع نیازهای نقدینگی ۳۸
۱-۱۰-۲- نیاز نقدینگی سپرده گذاران ۳۸
۲-۱۰-۲- نیاز نقدینگی وام گیرندگان ۳۹
۳-۱۰-۲- ذخیره قانونی ۳۹
۱۱-۲- تقاضا و تأمین نقدینگی ۳۹
۱۲-۲- اولویت های تخصیص منابع ۴۲
۱-۱۲-۲- ذخایر اولیه ۴۲
۲-۱۲-۲- ذخایر ثانویه ۴۳
۳-۱۲-۲- ذخایر ثالثیه ۴۳
۱-۳-۱۲-۲- پرتفوی اوراق بهادار به عنوان یک منبع ۴۳
۲-۳-۱۲-۲- سرمایه گذاری در اوراق بهادار قابل فروش ۴۳
۳-۳-۱۲-۲- روش انتخاب اوراق بهادار ۴۳
۱۳-۲- مدیریت منابع بانک ها ۴۴
۱-۱۳-۲- روش ادغام وجوه ۴۴
۲-۱۳-۲- روش تبدیل وجوه ۴۶
۳-۱۳-۲- روش برنامه ریزی خطی ۴۷
۴-۱۳-۲- مدیریت تعهدات ۴۷
۱-۴-۱۳-۲- مدیریت تعهدات نقدینگی ۴۸
۲-۴-۱۳-۲- مدیریت تعهدات جامع ۴۹
۵-۱۳-۲- فروش وام و احیاء مدیریت دارایی ها ۴۹
۱۴-۲- پردازش های درونی سیستم مدیریت نقدینگی ۵۰
۱-۱۴-۲- پردازش برنامه ریزی نقدینگی ۵۰
۱-۱-۱۴-۲- بودجه بندی نقدینگی ۵۰
۲-۱-۱۴-۲- پیش بینی جریان نقدینگی ۵۱
۳-۱-۱۴-۲- کنترل جریان نقدینگی ۵۲
۲-۱۴-۲- پردازش مدیریت دریافت ها و پرداخت ها ۵۲
۱-۲-۱۴-۲- اطمینان از تحقق به موقع دریافت‌ها و پرداخت‌های نقدی ۵۲
۲-۲-۱۴-۲- پیشبینی راهکارهایی برای دریافت‌های زودهنگام یا پرداخت دیرتر از موعد به منظور مواجهه با کمبود/مازاد نقدینگی ۵۳
۳-۱۴-۲- پردازش مدیریت اندوخته نقدینگی ۵۳
۱۵-۲- سیستم های اطلاعات مدیریت نقدینگی ۵۳
۱۶-۲- دلایل مواجه شدن بانک با مشکلات عمده نقدینگی ۵۴
۱۷-۲- انواع ریسک در بانک ها ۵۵
۱-۱۷-۲- ریسک عملیاتی ۵۵
۲-۱۷-۲- ریسک اعتباری ۵۵
۳-۱۷-۲- ریسک بازار ۵۶
۴-۱۷-۲- ریسک قانونی ۵۶
۵-۱۷-۲- ریسک نقدینگی ۵۷
۱۸-۲- ابعاد ریسک نقدینگی ۶۱
۱-۱۸-۲- ریسک تامین مالی ۶۱
۲-۱۸-۲- ریسک زمان ۶۱
۳-۱۸-۲- ریسک تعهدات ۶۱
۱۹-۲- شاخص های هشدار دهنده ریسک نقدینگی ۶۲
۲۰-۲- مدیریت ریسک و نقدینگی ۶۲
۲۱-۲- مدیریت ریسک نقدینگی در بانکداری اسلامی ۶۶
۱-۲۱-۲- موانع بانکداری اسلامی ۶۶
۲۲-۲- نقش بانکهای توسعه ای – تخصصی در اقتصاد کشور ۶۷
۲۳-۲- آشنایی با بانک توسعه صادرات ایران ۶۹
۲۴-۲- خلاصه فصل ۷۰
فصل سوم: روش‌ اجرای تحقیق
۱-۳ مقدمه ۷۲
۲-۳- روش تحقیق ۷۲
۳-۳- مدل تحلیلی تحقیق ۷۳
۴-۳- مراحل انجام تحقیق ۷۶
۵-۳- متغیرهای تحقیق ۷۶
۱-۵-۳- متغیر وابسته ۷۶
۲-۵-۳- متغیرهای مستقل ۷۶
۱-۲-۵-۳- منابع ۷۶
۲-۲-۵-۳- مصارف ۷۷
۶-۳- جامعه و نمونه آماری ۷۸
۷-۳- روش و ابزار گردآوری داده ها ۷۸
۸-۳- روش های آماری تحلیل داده ها ۷۹
۱-۸-۳- رگرسیون خطی ۷۹
۲-۸-۳- تحلیل رگرسیون و استنباط آماری ۸۰
۳-۸-۳- رگرسیون و تحلیل واریانس ۸۰
۴-۸-۳- همبستگی ۸۱
۱-۴-۸-۳- ضریب تعیین ۸۱
۲-۴-۸-۳- ضریب همبستگی ۸۱
۵-۸-۳- آزمون معنی دار بودن r (ضریب هبستگی) ۸۲
۶-۸-۳- ضریب تعیین تصحیح شده ۸۲
۷-۸-۳- رگرسیون چندگانه ۸۳
۸-۸-۳ مدل رگرسیون چندگانه تحقیق ۸۳
۱-۸-۸-۳- روش های انتخاب متغیرهای مناسب ۸۴
۹-۳ – فرض های اساسی رگرسیون ۸۵
۱۰-۳- آزمون فرض های اساسی رگرسیون ۸۶
۱-۱۰-۳- آزمون خود همبستگی ۸۶
۱-۱-۱۰-۳- خود همبستگی ۸۶
۲-۱-۱۰-۳- خود همبستگی مرتبه اول ۸۷
۳-۱-۱۰-۳- آزمون دوربین- واتسن ۸۸
۲-۱۰-۳- آزمون غیرنرمال بودن توزیع باقیمانده ها ( و غیرصفر بودن میانگین باقیمانده ها) ۸۹
۳-۱۰-۳- آزمون نابرابری واریانس های جملات اختلال ۸۹
۱-۳-۱۰-۳- آزمون بریوش- پاگان- گادفری ۹۰
۴-۱۰-۳- آزمون معنی‌دار بودن کل رگرسیون ۹۰
فصل چهارم: تجزیه و تحلیل داده‌ها
۱-۴ مقدمه‏ ۹۲
۲-۴- توصیف داده ها ۹۲
۴-۴- آزمونهای فرضهای کلاسیک رگرسیون روی مدل ۱۰۰
۱-۴-۴- آزمون عدم وجود خود همبستگی ۱۰۰
۲-۴-۴- آزمون نرمال بودن توزیع باقیمانده ها (خطاها) ۱۰۱
۳-۴-۴- آزمون همسانی واریانس باقیمانده ها ۱۰۲
۵-۴- آزمون فرضیه های تحقیق ۱۰۳
۱-۵-۴- آزمون فرضیه اول ۱۰۵
۲-۵-۴- آزمون فرضیه دوم ۱۰۵
۳-۵-۴- آزمون فرضیه سوم ۱۰۵
۴-۵-۴- آزمون فرضیه چهارم ۱۰۶
۵-۵-۴- آزمون فرضیه پنجم ۱۰۷
۶-۵-۴- آزمون فرضیه ششم ۱۰۷
۷-۵-۴- آزمون فرضیه هفتم ۱۰۸
۸-۵-۴- آزمون فرضیه هشتم ۱۰۸
۹-۵-۴- آزمون فرضیه نهم ۱۰۹
۱۰-۵-۴- آزمون فرضیه دهم ۱۰۹
۱۱-۵-۴- آزمون فرضیه یازدهم ۱۱۰
۱۲-۵-۴- آزمون فرضیه دوازدهم ۱۱۰
۱۳-۵-۴- آزمون فرضیه سیزدهم ۱۱۰
۱۴-۵-۴- آزمون فرضیه چهاردهم ۱۱۱
۱۵-۵-۴- آزمون فرضیه پانزدهم ۱۱۱
۱۶-۵-۴- آزمون فرضیه شانزدهم ۱۱۲
۱۷-۵-۴- آزمون فرضیه هفدهم ۱۱۲
۱۸-۵-۴ آزمون فرضیه هجدهم ۱۱۳
۶-۴- خلاصه فصل ۱۱۳
فصل پنجم: نتیجه‌گیری و پیشنهادات
۱-۵ مقدمه ۱۱۶
۲-۵- نتایج تحقیق ۱۱۶
۳-۵- محدودیتهای تحقیق ۱۱۸
۴-۵- پیشنهادهایی بر اساس یافته های تحقیق ۱۱۹
۵-۵- پیشنهادهایی برای تحقیقات آتی ۱۲۱
پیوست ها
منابع و ماخذ
منابع فارسی ۱۳۱
منابع لاتین: ۱۳۳
چکیده لاتین ۱۳۴

جدول۱-۲منابع تقاضا و تأمین نقدینگی در بانک ۴۰
جدول ۱-۳- جدول تحلیل واریانس در خصوص رگرسیون برآوردی ۸۰
جدول ۱-۴- آمار توصیفی داده ها (ارقام غیر ضریبی به میلیون ریال هستند) ۹۴
جدول۲-۴- مدل رگرسیون چندگانه تحقیق با حضور کلیه متغیرها ۹۵
جدول۳-۴- آماره های مدل رگرسیون چندگانه تحقیق با حضور کلیه متغیرها ۹۵
جدول۴-۴- جدول مقدماتی مدل بهینه تحقیق ۹۷
جدول ۵-۴آماره های جدول مقدماتی مدل بهینه تحقیق ۹۷
جدول۶-۴- مدل نهایی و بهینه تحقیق ۹۸
جدول۷-۴ آماره های مدل نهایی و بهینه تحقیق ۹۸
جدول ۸-۴- آزمون BPG- آزمون همسانی واریانس مقادیر باقیمانده مدل ۱۰۳
جدول ۹-۴- آماره های آزمون ناهمسانی مقادیر باقیمانده ها ۱۰۳

نمودار۱-۲روش ادغام وجوه ۴۵
نمودار۲-۲روش تبدیل وجوه ۴۶
نمودار۳-۲مدیریت تعهدات نقدینگی ۴۸
نمودار۴-۲ مدیریت تعهدات جامع ۴۹
نمودار۱-۳مدل تحلیلی تحقیق ۷۵
نمودار ۱-۴- نمودار مقادیر واقعی و مقادیر برازش شده ۱۰۰
نمودار ۲-۴- نمودار خودهمبستگی و خود همبستگی جزئی بین مقادیر باقیمانده مدل ۱۰۱
نمودار۳-۴- نمودار هیستوگرام توزیع باقیمانده های مدل

مقدمه:
وجوه نقد سیال ترین نوع دارایی واحد اقتصادی می باشد که مدیریت آن از اهمیت ویژه ای برخوردار است. مازاد یا کسری نقدینگی سازمان را با مسائلی مواجه می سازد که هر کدام هزینه هایی را بر سازمان متحمل می سازد. شناخت جریان ورودی و خروجی نقدینگی و عوامل عمده تأثیر گذار بر این جریان برای مدیریت نقدینگی بسیار کارگشا خواهد بود. با شناسایی عوامل ورودی و خروجی و استفاده از روشهای آماری نظیر رگرسیون چندگانه می توان سیستم منابع و مصارف و مدیریت نقدینگی را بهتر اداره نمود. در این تحقیق پس از معرفی اجزای منابع و مصارف بانک توسعه صادرات ایران به شناسایی عوامل عمده تأثیرگذار روی نقدینگی این بانک با بهره گیری از رگرسیون چندگانه پرداخته خواهد شد.

فصل اول
کلیات تحقیق

۱-۱ مقدمه
وجوه نقد به عنوان سیال ترین و در دسترس ترین دارایی هر واحد اقتصادی نیاز به مدیریت دقیقی دارد تا دستیابی به اهداف واحد را با سرعت و کیفیت بهتری میسر کند. کمبود یا مازاد نقدینگی واحد را با مسائلی مواجه می سازد که لزوم مدیریتی کارا در این بخش را هویدا می سازد. در بحث نقدینگی باید برای وجوه مازاد برنامه ای تدوین کرد تا حداکثر بازدهی را از این بخش بدست آورده و در ضمن آن از وقوع کمبود نقدینگی و تبعات پس از آن جلوگیری کرد.
در این تحقیق، تأثیر منابع و مصارف بانک توسعه صادرات ایران به عنوان ورودی ها و خروجی ها، بر بخش نقدینگی مورد بررسی و تحلیل قرار می گیرد.

۲-۱ – تاریخچه مطالعاتی
پیشینه خارجی
۱) تحقیقی تحت عنوان (پیش بینی تأمین نقدینگی و قانونگذاری مطلوب بانکی) توسط رون استنبکا و ازشی در سال ۲۰۰۷- در این تحقیق با ارائه مدل به بررسی بانکداری کم وسعت ،(مربوط به سیستم های قانونگذاری می شود که بانک ها ملزم به باز پس دادن کامل سپرده های دیداری به صورت دارایی های نقدی کوتاه مدت هستند) پرداخته شده است.
به طور خلاصه در این تحقیق مجموعه ابزارهای قانونگذاری نقدینگی بانک ها با اضافه کردن نسبت حسابهای کاملاً نقدی به عنوان یک ابزار تنظیمی دیگر بسط داده شده است و نشان داده شده که چگونه وجود این ابزار باعث القای خودگزینی سپرده گذارانی می شود که بر اساس احتمال مواجه شدنشان به نیاز نقدی، تقسیم بندی می شوند.
این تحقیق به این موضوع اشاره داشته است که: . . . سیاست بهینه به روشنی تابع بازده سرمایه گذاری بانک ها و بازده سپرده گذارانی بود که با شوک نقدینگی مواجه شده بودند. نهایتاً سیاست قانونگذاری بهینه و مطلوب تابعی است از۱) بازده سرمایه گذاریهای بانک ها و ۲)نفع سپرده گذار از برداشت زودهنگام سپرده اش به منظور سرمایه گذاری در جایی دیگر.
۲) تحقیقی تحت عنوان (نقدینگی دارایی های بانک و ثبات بانکداری) توسط ولف واگنر در سال ۲۰۰۶- محقق در این تحقیق به بررسی تأثیر افزایش نقدینگی دارایی های بانک بر پایداری یا ورشکستگی بانک می پردازد. او در این تحقیق با ارائه یک مدل ، وضعیت یک بانک را در شرایط متفاوت اقتصادی بررسی و به اثبات ۱۰ قضیه می پردازد که ذیلاً به مهمترین آنها اشاره می شود:
افزایش در نقدینگی در شرایط بحرانی، ریسک پذیری بانک روی ترازنامه اش(بعد از فروش برخی دارایی هایش در بازار ثانویه) را افزایش و ثبات بانکداری را کاهش می دهد.
افزایش در نقدینگی در شرایط بحرانی، ضرر پیش بینی شده با فرض عدم پرداخت بدهی را افزایش می دهد.
افزایش در نقدینگی در زمانهای عادی، ریسک حفظ شده بانک روی ترازنامه اش را افزایش می دهد ولی روی ثبات بانکداری تأثیر نمی گذارد.
افزایش در نقدینگی در زمانهای عادی ضرر پیش بینی شده با فرض عدم پرداخت بدهی را افزایش می دهد.
۳)مقاله ای تحت عنوان«نظام نقدینگی بانک و آخرین پناهگاه(وام دهنده)» توسط لورات نوسکی در سال ۲۰۰۸ منتشر گردید که به راههای تهیه نقدینگی بهینه از طریق استقراض از بانک های مرکزی توجه می کند. هزینه هایی که این روش بر آنها تحمیل می کند باعث می شود آنها از بانک مرکزی در گام آخر برای تأمین نقد خود بهره گیرند. این تحقیق کارایی این روش در اقتصادهای شفاف اشعار دارد.
مدل وایت و نورمندر این مدل فرض شده است که تقسیمات سرمایه گذاری در زمان معین انجام می شود. جریانات ورودی و وجه نقد و جریانات خروجی و هزینه ها اتفاقی بوده که بر طبق یک توزیع احتمالات مشخص نوسان می کند در این مدل متغیر تصمیم گیری عبارت است از آن میزان مانده وجه نقد آغاز دوره که بتواند ثروت مورد انتظار در پایان دوره را به حداکثر برساند (فردوستون ویریگام، ۱۳۷۵، صص ۲۵۷-۲۶۶) .
مدل استوندر این مدل علاوه بر در نظر گرفتن وضعیت وجوه نقد در روزهای آتی سعی در به حداقل رساندن معاملات غیر ضروری است. در این مدل دو حد کنترلی وجود دارد که تعیین این حدود به قسمت های خارجی از حد کنترلی که حد بالایی با U، حد پایینی با L مشخص شده، مرحله آغازین معامله است. حدود داخلی که با U-a و L+a نشان داده شده است انجام واقعی یک معادله را مشخص می کند(کالینگر ،۱۹۹۱، ۲۲۴۸)
پیشینه داخلی
همچنین پایان نامه هایی که موضوعشان نزدیک به موضوع این تحقیق هستند به شرح زیرمی باشند:
۱) پایان نامه دوره کارشناسی ارشد با عنوان «طراحی و تدوین مدل بهینه مدیریت نقدینگی در بانک صنعت و معدن» توسط خانم معصومه ثابتی کهنمویی در سال ۱۳۸۵ با راهنمایی دکتر علی اصغر انواری رستمی و مشاوری دکتر پرویز احمدی که در آن با بهره گیری از مدلهای برنامه ریزی آرمانی به ارائه یک مدل ریاضی بهینه جهت مدیریت نقدینگی پرداخته شده است که بتواند علاوه بر بهینه نمودن میزان نقدینگی، سود را حداکثر و میزان مناسب متغیر های ورودی و خروجی سیستم نقدینگی را در حد مطلوب نگه دارد و در عین حال بتواند نسبتهای موثر بر نقدینگی بانک را در حد استاندارد رعایت نماید.
۲) پایان نامه دوره کارشناسی ارشد با عنوان «پیش بینی نقدینگی در بانک سپه» توسط آقای ابوطالب نعیمی در سال ۱۳۸۴ با راهنمایی دکتر احمد مدرس و مشاوری پرویز ساسان گهر که در آن محقق به این نتیجه رسید که بین ارقام پیش بینی نفدینگی و مقادیر واقعی آن ارتباط معناداری وجود دارد. وی در این تحقیق از اطلاعات تاریخی تفاوت سپرده ها، به عنوان عمده ترین منبع نقدینگی، و تسهیلات اعطایی، به عنوان عمده ترین مصرف نقدینگی، جهت محاسبه کسری یا مازاد نقدینگی بهره گرفت.
۳) پایان نامه دوره کارشناسی ارشد با عنوان «طراحی مدل مناسب پیش بینی در مدیریت نقدینگی نهادهای مالی در چارچوب نظام بانکداری بدون ربا با استفاده از شبکه های عصبی» توسط آقای سید رضا موسوی در سال ۱۳۸۴ به راهنمایی دکتر علی دیواندری و مشاوری دکتر کارو لوکس و دکتر محمد طالبی که در آن محقق از میان انواع رهیافتهای علمی در پیش بینی نقدینگی نهادهای مالی از جمله رهیافت منابع و مصارف، رهیافت ساختار وجوه و رهیافت شاخصهای نقدینگی، رهیافت منابع و مصارف را به عنوان مدل مفهومی تحقیق انتخاب کرده است. سپس به منظور طراحی مدل عملیاتی تحقیق با مراجعه به قوانین و آئین نامه های نظام بانکداری بدون ربا کلیه اقلام نقدینگی و منایع و مصارف نقدینگی شناسایی و مدلسازی شده اند. در گام بعد به منظور پیش بینی مولفه های نقدینگی از تکنیک شبکه های عصبی با ساختار پرسپترون سه لایه و الگوریتم آموزش پس از انتشار خطا استفاده شده است.
۴) پایان نامه دوره کارشناسی ارشد با عنوان «طراحی مدل برنامه ریزی آرمانی برای تعیین میزان بهینه نقدینگی در بانک های تجاری(موردی بانک رفاه)» توسط آقای وحید باقری خیرآبادی در سال ۱۳۸۳ با راهنمایی دکتر عادل آذر و مشاوری دکتر پرویز احمدی که در آن محقق با استفاده از روش برنامه ریزی آرمانی الگویی طراحی کرد که تابع هدف آن با روش AHP (فرایند تحلیل سلسله مراتبی) بدست آمده بود. ایشان الگو را به شکل فصلی طراحی کردند و پیش بینی نقدینگی را نیز به شکل فصلی تهیه نمودند.
۵)پایان نامه دوره کارشناسی ارشد با عنوان «بررسی آثار اجرای سامانه تسویه ناخالص آنی بر مدیریت نقدینگی» توسط آقای علی اصانلو در سال ۱۳۸۸ با راهنمایی دکتر مصطفی علی مدد و مشاوری هرداد سپدوند که در آن حساب تسویه بانک نزد بانک مرکزی مجرای اصلی ورود و خروج بانک توسعه صادرات ایران(آزمون روشهای پیش بینی حداقل تراز)
وجه نقد مورد بررسی قرار گرفت. در این تحقیق عمده ترین جریان خروجی، پوشش های خریدار در بازار بین بانکی ارزی و عمده ترین رقم ورودی خالص نتایج اتاق پایاپای تسویه اسناد بانکی بود. برای پیش بینی مازاد یا کسری مانده نقدینگی از دو مدل رگرسیون ساده و ARMA بهره گرفته شد که نتایج حاکی از دقت بالاتر ARMA بود.
همچنین این تحقیق نشان داد از آنجاییکه هنوز از تمامی جنبه ها و امکانات سامانه تسویه ناخالص آنی استفاده نگردیده است، لذا اجرای آن تأثیر مهمی در ساز و کار مدیریت نقد بانک توسعه صادرات نداشته است.
۶)بررسی راهکارهای مدیریت نقدینگی بانکها(بختیاری و اصلانلو، ۱۳۸۵، ۶۵)۱٫
اهداف این تحقیق که در سال ۱۳۸۵ انجام پذیرفته دستیابی به الگوها، مدلها، روشها و تکنیک های مالی، آماری و حسابداری بانکی است که می تواند در جهت شناسای، ارزیابی، مقایسه، کنترل، بهینه سازی و مدیریت نقدینگی بانکهای ایران مؤثر واقع شود. در این تحقیق آمده است که بدلیل حساسیت عملیات بانکی، فضای قانونی خاصی بر بانکها حاکم است و طبق قوانین و مقررات ویژه ای اداره می شوند. تنوع و گسترش در فعالیت بانکها در سطح جهانی، آنها را ناگزیر کرده تا از یک سری قوانین بین المللی پیروی نمایند. بانکها دست به عملیاتی می زنند که مختص آنهاست و مؤسسات دیگر قادر به انجام آنها نمی باشند.
در شرایط رکود اقتصادی اولین بازاری که متضرر می شود بازار پول است. پس بانکها در نوک پیکان اقتصادی کشورها قرار دارند. جامعه آماری مورد استفاده شده در این تحقیق بیشتر جنبه فرضی داشته و از آنجاییکه این مدل ها در خصوص در بهبود مدیریت نقدینگی نقش مؤثری داشته اند می توان از اطلاعات و گزارشات طبقه بندی شده کلیه بانکها در مقاطع و دوره های زمانی مختلف بصورت علمی و عملی استفاده کرد.
برخی نتایج و نکته های بدست آمده در این تحقیق به شرح ذیل می باشد.
الف- بانکها معمولاً به دلیل واسطه گری مالی بین انواع گروهها و بخشهای مختلف اقتصادی در سطح ملی و بین المللی بطور مستقیم و غیرمستقیم با کلیه بازارهای مالی و اقتصادی (داخلی و خارجی) در ارتباط هستند و تحت تأثیر نوسانات نقدینگی آنها قرار می گیرند.
ب- اصلی ترین فعالیت بانک انجام عملیات واسطه گری است که لازمه آن داشتن قدرت نقدینگی بالاست. بانکها عهده دار جریمه نقدینگی کشورها بوده و در یک تعریف کوتاه بانک یعنی مدیریت ریسک نقدینگی.
ت- در شرایطی که نهادها و بازارهای مالی پیشرفته وجود ندارد، نقد شدن داراییهای مالی بانکها بویژه وامها منحصراً به زمان سر رسید آنها محدود می شود، بانکها از صدور اوراق بدهی به پشتوانه داراییها منع شده و فاقد ساختار مالی با داراییها های استراتژیک و معاملاتی اند، ریسک نقدینگی در آنها افزایش یافته و مدیریت نقدینگی برای آنها بسیار دشوار می شود.
ث- اقلام تشکیل دهنده ساختار مالی هر بانک از مهمترین عوامل تعیین کننده درجه ریسک نقدینگی آن بانک است. رشد و تغییرات نسبی در ساختار داراییها و بدهیهای هر بانک فرآیند مدیریت نقدینگی آن را به شدت تحت تأثیر قرار می دهد.
ج- یکی از مهمترین مسائل سیستم بانکی، طراحی یک سیستم اطلاعات مالی و حسابداری جامع است تا بتوانند از مدلهای ارایه شده استفاده کرده و گزارشات مالی به موقع و با کیفیت ارائه دهند.
ح- توان تبدیل داراییهای مالی به وجه نقد و انعطاف پذیری مالی، قدرت تصمیم گیری بانکها را افزایش می دهد.
خ- ناکارآمدی سیستم بانکی در کشورهایی که ثبات مالی نداشته و دارای شرایط تورمی هستند، معمولاً پنهان می ماند.
د- دخالتها و تکلیف مقررات زائد و محدود کننده مانع از ایجاد خلاقیت و نوآوری در فعالیتهای مالی بانک شده و به مرور زمان از کیفیت و قدرت نقدینگی داراییهای بانک بویژه از سرعت گردش آنها در برابر بدهیها کاسته می شود.
ذ- هر چه زمان نقد شدن و دوره نگهداری داراییها نسبت به بدهیها بیشتر شود ریسک نقدینگی بیشتر و فاصله بین سود تعهدی و نقدی بانکها به شدت افزایش می یابد. برای ایجاد یک رابطه منطقی بین داراییها و بدهیهای بانکها وجود بازارها و ابزارهای مالی ضروری است.
و- معمولاً بانکها یا بر اساس جنبه های کیفی منابع جمع آوری شده نسبت به پرداخت وام اقدام(بانکهای بدهی محور) و یا بر اساس نیازهای مشتریان خود اقدام به تأمین منابع مالی می کردند(بانکهای دارایی محور) اما امروزه با پیدایش بازارهای متنوع مالی بانکها می توانند بین عرضه و تقاضا یک تعادل منطقی ایجاد نمایند و به مشتریان مختلف پاسخ مثبت دهند.
س- در ایران محوریت تأمین مالی بر پایه بازار پول است و از آنجاییکه در ایران بانکها از ارکان اصلی این بازار به شمار می روند حدود ۹۰% از تأمین مالی انواع گروه ها و بخشهای اقتصادی بر عهده بانکها می باشد.
۷)پیش بینی نقدینگی در بانک سپه(نعیمی، ۱۳۸۴، ۳۸)۱
در این تحقیق آمده است که چرخه فعالیت هر واحد انتفاعی شامل ورود و خروج وجه نقد می باشد که می تواند با اعمال مدیریت صحیح و تشخیص درست مراکز سود و سرمایه گذاری مناسب موجب افزایش سودآوری شرکت و افزایش ثروت سهامداران و خرسندی آنان شود منابع و مصارف وجوه نقد بطور عادی با همدیگر همخوانی ندارد و معمولاً شرکت ها با کمبود یا مازاد منابع مواجه می شود. لذا این تحقیق بر آن بود تا قابل پیش بینی بودن مازاد(کسر) نقدینگی دوره های آتی را با استفاده از اطلاعات مالی تاریخی مورد بررسی قرار دهد. محقق سپرده ها را عمده ترین منابع و تسهیلات را مهمترین مصادق نقدینگی قرار داده و با در نظر گرفتن تفاوت میان سپرده ها و تسهیلات بعنوان مازاد(کسر) نقدینگی، داده های مربوط به سپرده ها و تسهیلات بانک سپه از فرودین ۷۶ تا اسفند ۸۳ را استخراج نمود. در این تحقیق مازاد(کسر) نقدینگی دوره های آتی متغیر وابسته و اطلاعات مالی تاریخی متغیر مستقل است. محقق برای آزمون فرضیه خود با استفاده از داده های گذشته به پیش بینی اقدام نمود و در دو حالت با استفاده از نرم افزار Eviews به روش حداقل مربعات مورد آزمون قرارداد که نتایج حاصل از تحقیق به شرح ذیل به دست آمد:
– با یک وقفه زمانی در مورد مازاد(کسر) نقدینگی می توان درستی مدل را تأیید نمود
– با دو وقفه زمانی در مورد مازاد(کسر) نقدینگی می توان درستی مدل را تأیید نمود.
– با یک وقفه زمانی در مورد سپرده ها، می توان درستی مدل سپرده ها را تأیید نمود.
– با دو وقفه زمانی در مورد سپرده ها، می توان درستی مدل سپرده ها را تأیید نمود.
– با یک وقفه زمانی در مورد تسهیلات، می توان درستی مدل تسهیلات را تأیید نمود.
– با دو وقفه زمانی در مورد سپرده ها، می توان درستی مدل سپرده ها را تأیید نمود.
با استناد به نتایج به دست آمده درستی همه مدلها تأیید می شود و می توان گفت:
مازاد(کسر) نقدینگی دوره های آتی با مازاد(کسر) نقدینگی دوره زمانی گذشته(با یک و دو وقفه زمانی) دارای رابطه معنی داری است.
میزان سپرده های دوره های آتی با سپرده های دوره زمانی گذشته(با یک و دو وقفه زمانی) دارای رابطه معنی داری است و بالاخره میزان تسهیلات دوره های آتی با تسهیلات دوره زمانی گذشته(با یک و دو وقفه زمانی) دارای رابطه معنی داری است.
۸)عوامل مؤثر بر مدیریت نقدینگی بانک های تجاری(پایان نامه کارشناسی ارشد، محمود زاده احمدی نژاد)۱ ۱۳۸۵این تحقیق با هدف بررسی عوامل مؤثر بر نقدینگی بانک های خصوصی تجاری انجام شده و به صورت خاص بر عملکرد یک بانک خصوصی در ایران طی دوره زمانی فروردین ماه ۱۳۸۳ الی تیرماه ۱۳۸۵ متمرگز گشته است. مدیریت نقدینگی با هدف تعیین سطح نگهداری دارایی های نقد و در نظر داشتن ریسک های مختلف مرتبط با فعالیت صورت می گیرد. این رساله بر پایه فروض مدل های مدیریت نقدینگی طراحی شده است و به مسأله مدیریت ذخایر و مقدار بهینه ذخیره ای که باید توسط بانک نگهداری شود، می پردازد. این دسته از مدلها عوامل مؤثر بر سطح نگهداری دارایی نقد را هزینه فرصت نگهداری دارایی نقد، نرخ جریمه کسری نقدینگی و نیز عدم اطمینان ناشی از رفتار سپرده گذار مطرح می کند. در این تحقیق مدیریت نقدینگی بانک در دو سطح بررسی شده است. در سطح اول رفتار سپرده گذار تنها در برداشت با چک مدل شده و در مقابل مدیریت بانک بر داراییهای نقدی چون ذخایر آزاد شامل حساب جاری نزد بانک مرکزی و حساب جاری نزد سایر بانکها، در نظر گرفته شده و فرض شده در مقابل این عدم اطمینان، بانک اقدام به نگهداری دارایی نقد به صورت حساب سپرده نزد سایر بانکها می نماید. در مدل کردن پیش بینی برداشت سپرده به وسیله چک، خالص سپرده گذاری، تغییرات صندوق، اوراق مشارکت و تغییرات حساب سپرده نزد سایر بانکها به همراه خالص تغییرات تسهیلات اعطایی که توسط بانک مشاهده می گردند به عنوان متغیرهای نشان دهنده مقیاس و نرخ تعدیل شده بازده ارز، سکه و شاخص بورس بعنوان شاخصی از هزینه فرصت عدم برداشت سپرده گذار استفاده شده است.
برای در نظر گرفتن رفتارهای منظم تقویمی و غیرتقویمی، متغیرهای موهومی مورد استفاده قرار گرفته اند.
نتایج این تحقیق بیانگر آن است که حتی با از بین رفتن شرایط اطمینان کامل، که در حال حاضر به رفتار بانک حاکم است در صورتیکه بانک از کلیه اطلاعات موجود در سیستم خود استفاده کند، خواهد توانست سطح ذخایر را در وضعیت بهینه نگه دارد. در سطح دوم که عدم اطمینان موجود در سپرده گذار به کل میزان برداشت نشان داده شد، نتایج حاکی از آن است که در مقطعی که اوراق مشارکت منتشر نمی شود و بورس اوراق بهادار نیز در رکود بود، سطح داراییهای نقد به صورت ناخواسته افزایش یافته است.
۹)بهینه سازی مدیریت نقدینگی بانک های تجاری مطالعه موردی یکی از بانکهای خصوصی ایران(حدادی، ۱۳۸۶، ۵۸)۱ در این تحقیق با هدف حداقل سازی هزینه های ناشی از هزینه فرصت نگهداری نقدینگی و هزینه جریمه کسری حساب ذخیره توسط بانک مرکزی، به بررسی انتخاب بهینه یک بانک تجاری در تجهیز با فروش منابع به بازار بین بانکی پرداخته شده است. در این تحقیق بیان شده است که در صورت عدم وجود عدم قطعیت انتخاب میزان تجهیز منابع نقع آسان بوده چرا که به اندازه تقاضا، نقدینگی در حساب ذخیره نزد بانک مرکزی نگهداری می شود. اما با توجه به تصادفی بودن تابع تقاضا بایستی یک بررسی دقیق تری برای تشخیص این فرایند تصادفی صورت گیرد.
این تحقیق با در نظر گرفتن چنین وضعیتی، قصد دارد با استفاده از حل پویای تابع هدف حداقل سازی هزینه ها، سعی در یافتن میزان بهینه ذخایر نقد نماید.
بهینه سازی مدل به کمک تکنیک های بهینه سازی انجام شد. نتیجه آن یک دستگاه معادلات غیر خطی با شش معادله و شش مجهول شد به کمک قضیه نیوتن در آنالیز عددی روش حل این دستگاه ارایه شد. به این منظور ابتدا برداشت چکی مشتریان، خالص میزان انواع سپرده گذاری و خالص نقدینگی بانک را که منبع عدم اطمینان بانک در لحظه تصمیم گیری است، مدل و سپس با در نظر گرفتن هزینه فرصت، نرخ جریمه و تابع توزیع این سه متغیر تصادفی، سطح بهینه ذخایر را محاسبه می نماید.

۳-۱- بیان مسأله
مدیریت نقدینگی یکی از بزرگترین چالشهایی است که سیستم بانکداری با آن روبروست. دلیل اصلی این چالش آن است که بیشتر منابع بانکها ازمحل سپرده های کوتاه مدت تأمین می شود. علاوه بر این، تسهیلات اعطایی بانکها صرف سرمایه گذاری در دارائیهایی می شود که درجه نقدشوندگی نسبتاً پائینی دارند. ناکافی بودن مقدار نقدینگی، بانک را در خطر عدم توانایی در ایفای تعهدات روبرو می کند و در نتیجه بانک در معرض ورشکستگی قرار می گیرد. همچنین نگهداری نقدینگی بیشتر، هر چند موجب کاهش ریسک می شود، ولی فرصتهای سرمایه گذاری را از بانک گرفته و باعث کاهش بازدهی منابع بانک خواهد شد. مدیریت نقدینگی شامل پیش بینی نیازهای بانک در مقاطع مختلف و تأمین این نیازها با حداقل هزینه ممکن است. نگهداری دارائیهای نقد شونده به منظور کسب اطمینان از وجود جریانهای مالی جهت پرداخت به متقاضیان سبب کاهش فرصتهای سرمایه گذاری برای بانک می گردد. علاوه بر این مدیریت هوشمند نقدینگی بانک را قادر خواهد ساخت تا به موقع و بدون خطا جوابگوی نیازهای مشتریان باشد. این امر سبب افزایش اعتبار نزد مشتریان و جامعه می شود.
در مواقع کسری نقدینگی، استفاده از منابع بانک مرکزی به عنوان آخرین پناهگاه به صو%