توضیحات

 راه‌های آموزش و تقویت باورهای دینی (نماز) در دانش آموزان دبستانی 

  یکی از مهم ترین و حساس ترین دوران زندگی که در شکل گیری اعتقادات و نگرش های پایدار فرد مؤثر است ،

‌دوران ابتدایی و دبستان محسوب می گردد . اهمّیّت آموزش و انتقال مفاهیم دینی

خصوصاً نماز که به عنوان با ارزش ترین نماد هر مکتب و دین محسوب می گردد ، بر هیچ کس پوشیده

نیست ، ‌لذا با توجه به حساسیت موضوع و کاستی هایی که در برخی از مدارس دیده می شد

پژوهشی در راستای الگویابی و بررسی راهکارهای

خلاقانه ی آموزش مفاهیم و باورهای دینی (نماز) ضروری بود . این پژوهش که با روش

کتابخانه ای و توصیفی صورت پذیرفته درصدد کنکاش در روش های

خلاقانه ی آموزش نماز در مدارس است .

 راه‌های آموزش و تقویت باورهای دینی (نماز) در دانش آموزان دبستانی 

بخش اعظم اطلاعات مورد نظر نگارنده به روش کتابخانه ای و جستجو در نتایج یافته های مکتوب دیگران صورت

گرفته و به منظور تکمیل و تأیید اطلاعات نیز با روش مصاحبه از کارشناسان تعلیم و تربیت دینی جنبه های مختلف آن مورد بررسی قرار گرفته است . بر

اساس یافته های اصلی پژوهش هر چند نظام فعلی آموزش نماز در مدارس ، روش هایی کارآمد را به لحاظ ایجاد بصیرت و بینش در دانش آموزان به کار

برده ، اما کوتاهی در اجرا و عملیاتی کردن روش های غیر مستقیم و خلاقانه می تواند

ضربه های جبران ناپذیری را درآینده بر نگرش و باورهای دانش

آموزان ایجاد کند . طبق یافته های پرسشنامه ای که از ۳۰ نفر از متخصصان تعلیم و تربیت صورت گرفته است ،‌ مهم ترین و بارزترین موضوع و راهکار ارائه

شده ، ‌استفاده از روش های غیرمستقیم ،

مثل فیلم ، داستان ، ‌کارتون، CD های کامپیوتری و… ذکر شده است . هرچند اکثریت مطلق مصاحبه

شوندگان ( ۲۹ نفر ) وضعیت فعلی آموزش نماز در مدارس را نامناسب و بدون کیفیت ارزیابی نموده و معتقدند ،

باید تحولی جدی در نظام آموزش دینی و

تعمیق باورهای دینی کودکان دبستانی ایجاد نمود ،‌ امّا با توجه به یافته های پژوهش حاضر پیشنهاد می شود ، که با نزدیک نمودن ارتباط خانواده ها با

مدرسه و برنامه ریزی آموزش خلاقانه برای دبیران محترم ، جهت پرورش خلاقیت وتفکّر در دانش آموزان ، وضعیت فعلی را می توان بسیار مطلوب تر و مفیدتر ساخت .

 ۲۰۰صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴منابع  دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

فهرست مطالب

عنوان

چکیده

مقدمه

فصل اول : کلیات

۱-۱ بیان مسئله ……...…………………………………………………………………………………………… ۲

۱-۲ اهمیت و ضرورت موضوع……………………………………………………………………………… ۳

۱-۳ اهداف تحقیق ……………………………………………………………………………………………… ۵

۱-۴ سوال های تحقیق………………………………………………………………………………………….. ۵

۱-۵ فرضیات تحقیق……………………………………………………………………………………………. ۶

۱-۶ تعاریف نظری و عملیاتی تحقیق………………………………………………………………………. ۷

۱-۷ محدودیت های تحقیق ………………………………………………………………………………….. ۱۰

فصل دوم : پیشینه ی تحقیق

۲-۱ مقدمه      ………………………………………………………………………………………………….. ۱۲

۲-۲ تاریخچه ی باورهای دینی …………………………………………………………………………….. ۱۳

۲-۳ ادیان و نگاه آنها به نماز و نیایش……………………………………………………………………… ۱۹

۲-۳-۱ نماز در آیین زرتشت…………………………………………………………………………………. ۲۰

۲-۳-۲  نماز در آیین یهود………………..………………………………………………………………….. ۲۲

۲-۳-۳  نماز در آیین مسیحیت……………………………………………………………………………… ۲۴

۲-۳-۴  نماز در آیین مقدّس اسلام…………………………………………………………………………. ۲۵

 راه‌های آموزش و تقویت باورهای دینی (نماز) در دانش آموزان دبستانی 

۲-۴ تربیت دینی در دوران کودکی و نوجوانی…………………………………………………………… ۲۸

۲-۵تربیت دینی در دوره ی ابتدایی………………………………………………………………………… ۳۱

۲-۵-۱نقش توجه به نیاز های کودکان در تربیت دینی………………………………………………….. ۳۲

۲-۵-۲نقش آموزش خلاق در تربیت دینی کودک………………………………………………………. ۳۳

۲-۵-۳نقش انگیزش در تربیت دینی کودک………………………………………………………………. ۳۳

۲-۵-۴نقش محبت و ایمنی در تربیت دینی کودک……………………………………………………… ۳۴

۲-۵-۵نقش فرا دهنده در تربیت دینی کودک…………………………………………………………….. ۳۴

۲-۵-۶نقش محیط آموزشی در تربیت دینی کودک……………………………………………………… ۳۵

۲-۵-۷نقش تفکر در تربیت دینی کودک…………………………………………………………………… ۳۵

۲-۵-۸نقش روان شناسی رشد در تربیت دینی کودک………………………………………………….. ۳۸

۲-۵-۸-أ. رشد و تکامل بدنی……………………………………………………………………………….. ۳۹

۲-۵-۸-ب. رشد و تکامل گویایی………………………………………………………………………….. ۴۱

۲-۵-۸-ج. رشد و تکامل عقلی……………………………………………………………………………… ۴۲

۲-۵-۸-د. رشد و تکامل اخلاقی……………………………………………………………………………. ۴۳

۲-۵-۸-ه. تفاوت های جنسی و ویژگی های مختلف آن ها………………………………………….. ۴۶

۲-۵-۸-و. ویژگی های دختران در سنین ابتدایی………………………………………………………… ۴۸

۲-۵-۹نقش بصیرت گرایی در تربیت دینی کودک………………………………………………………. ۵۱

۲-۶تربیت بصیرت گرا………………………………………………………………………………………… ۵۲

۲-۷مفهوم بصیرت گرایی……………………………………………………………………………………… ۵۴

۲-۷-أ.توانایی فهم زندگی (فهم وتشخیص) …………………………………………………………….. ۵۵

۲-۷-ب.نقد زندگی (تمییز وداوری) ………………………………………………………………………. ۵۵

۲-۷-ج.تصمیم برای زندگی (تصمیم گیری) …………………………………………………………….. ۵۶

۲-۸طبقات و حوزه های یادگیری در رویکرد بصیرت گرا…………………………………………….. ۵۷

۲-۸-أ. حوزه ی درک مفاهیم………………………………………………………………………………… ۵۸

۲-۸-أ.۱- فهم……………………………………………………………………………………………………. ۵۸

۲-۸-أ.۲- تعقل………………………………………………………………………………………………….. ۵۹

۲-۸-أ.۳- دانش…………………………………………………………………………………………………. ۵۹

۲-۸-أ.۴-تفکر منطقی………………………………………………………………………………………….. ۵۹

۲-۸-ب.حوزه ی کسب مهارت……………………………………………………………………………… ۶۰

۲-۸-ج. حوزه ی به کار گیری مفاهیم ومهارت ها………………………………………………………. ۶۰

۲-۸-د. حوزه ی تحلیل نقادانه وسازمان دهی افکار…………………………………………………….. ۶۱

۲-۸-ه. یادگیری ، ارتباط حوزه های چهارگانه با هم……………………………………………………. ۶۲

۲-۹بصیرت ، توانایی تشخیص و تمییز توانایی تصمیم گیری…………………………………………. ۶۳

۲-۱۰راه برد های تعلیم وتربیت بصیرت گرا………………………………………………………………. ۶۴

۲-۱۰-۱ فرایند محوری…………………………………………………………………………………………. ۶۴

۲-۱۰-۲ دانش آموز محوری…………………………………………………………………………………… ۶۴

۲-۱۰-۳معلم ، مدیر یادگیری و الگوی رفتار………………………………………………………………. ۶۵

۲-۱۰-۴ رد رویکرد ذهن گرا…………………………………………………………………………………. ۶۵

۲-۱۰-۵اهمیت طراز تحول شناختی شاگردان در حوزه ی مفاهیم دینی……………………………… ۶۶

 راه‌های آموزش و تقویت باورهای دینی (نماز) در دانش آموزان دبستانی 

۲-۱۰-۶  ارزشیابی کیفی و مستمر…………………………………………………………………………… ۶۷

۲-۱۱ گام های آموزشی در تعلیم وتربیت دینی کودکان…………………………………………………. ۶۸

۲-۱۱-أ.گام اول…………………………………………………………………………………………………… ۶۸

۲-۱۱-ب.گام دوم………………………………………………………………………………………………… ۶۸

۲-۱۱-ج.گام سوم………………………………………………………………………………………………… ۶۹

۲-۱۱-د.گام چهارم………………………………………………………………………………………………. ۶۹

۲-۱۱-ه.گام پنجم…………………………………………………………………………………………………. ۷۰

۲-۱۱-و.گام ششم………………………………………………………………………………………………… ۷۰

۲-۱۱-ز.گام آخر…………………………………………………………………………………………………. ۷۰

۲-۱۲آموزش خلاق……………………………………………………………………………………………… ۷۱

۲-۱۲-۱تفکّر………………………………………………………………………………………………………. ۷۴

۲-۱۲-۲تفکّر خلاق……………………………………………………………………………………………… ۷۹

۲-۱۲-۳اصول آموزش خلاق………………………………………………………………………………….. ۸۲

۲-۱۲-۳-أ.اصل بازی……………………………………………………………………………………………. ۸۲

۲-۱۲-۳-ب.اصل شادی و لذت……………………………………………………………………………… ۸۲

۲-۱۲-۳-ج.اصل سادگی……………………………………………………………………………………….. ۸۲

۲-۱۲-۳-د.اصل آموختن در آزادی………………………………………………………………………….. ۸۲

 راه‌های آموزش و تقویت باورهای دینی (نماز) در دانش آموزان دبستانی 

۲-۱۲-۳-ه.اصل کنجکاوی…………………………………………………………………………………….. ۸۳

۲-۱۲-۳-و.اصل ایمنی………………………………………………………………………………………….. ۸۳

۲-۱۲-۳ز.اصل اندیشه سازی………………………………………………………………………………….. ۸۳

۲-۱۲-۳-ح.اصل خلاقیّت……………………………………………………………………………………… ۸۴

۲-۱۲-۳-ت.اصل همیاری با آموزگار……………………………………………………………………….. ۸۴

۲-۱۳مفهوم خلاقیت…………………………………………………………………………………………….. ۸۵

۲-۱۳-۱دیدگاه های مختلف در خصوص خلاقیّت……………………………………………………….. ۸۸

۲-۱۳-۲ اهمّیّت و ضرورت پرورش خلاقیّت…………………………………………………………….. ۹۳

۲-۱۳-۳رشد و پرورش خلاقیّت در کودکان………………………………………………………………. ۹۴

۲-۱۳-۴الگوی پیشنهادی خلاقیّت آموزی در دبستان……………………………………………………. ۹۷

۲-۱۳-۴-أ.روش مستقیم……………………………………………………………………………………….. ۹۷

 راه‌های آموزش و تقویت باورهای دینی (نماز) در دانش آموزان دبستانی 

۲-۱۳-۴-ب.روش غیر مستقیم آموزش خلاقیت………………………………………………………….. ۹۸

۲-۱۳-۴-ب.۱ آموزش خلاق………………………………………………………………………………….. ۹۸

۲-۱۳-۴-ب.۲آمیختن عمق درس با هنر……………………………………………………………………. ۹۸

۲-۱۳-۴-ب.۳آموزش های اجتماعی………………………………………………………………………… ۹۸

۲-۱۳-۴-ب.۴ ایجاد فضای خنده و بازی در جریان آموزش…………………………………………… ۹۹

۲-۱۳-۴-ب.۵ آمیختن آموزش با محرّک بدنی……………………………………………………………. ۹۹

۲-۱۳-۴-ب.۶ پذیرش تخیلات کودکان……………………………………………………………………. ۱۰۰

۲-۱۳-۴-ب.۷ آموزش فن آوری و روش های حل مسأله……………………………………………… ۱۰۰

۲-۱۳-۴ویژگی ها و صفات افراد خلاق……………………………………………………………………. ۱۰۴

۲-۱۴فهم رفتار دانش آموزان در نظام اجتماعی آموزش و پرورش…………………………………… ۱۰۹

۲-۱۴-۱ رفتار اثربخش ، کار آمد و تاثیر گذار……………………………………………………………… ۱۱۳

۲-۱۴-۱-أ.اثربخشی……………………………………………………………………………………………… ۱۱۴

۲-۱۴-۱-ب.کارآمدی……………………………………………………………………………………………. ۱۱۴

۲-۱۴-۱-ج. تأثیر گذار………………………………………………………………………………………….. ۱۱۵

۲-۱۵آموزش وروابط نقش ها ……………………………………………………………………………….. ۱۱۵

۲-۱۶ نظریه ها و تئوری های مرتبط با موضوع…………………………………………………………… ۱۱۷

۲-۱۶-أ. نظریه ی پیاژه ………………………………………………………………………………………… ۱۱۷

۲-۱۶-ب.نظریه ی هارمز………………………………………………………………………………………. ۱۲۰

۲-۱۶-ج. نظریه ی گلدمن…………………………………………………………………………………….. ۱۲۱

۲-۱۶-د.نظریه ی فلور………………………………………………………………………………………….. ۱۲۳

۲-۱۶-د.۱ اصل توجه انتخابی…………………………………………………………………………………. ۱۲۳

۲-۱۶-د.۲ اصل ادراک انتخابی……………………………………………………………………………….. ۱۲۴

 راه‌های آموزش و تقویت باورهای دینی (نماز) در دانش آموزان دبستانی 

۲-۱۶-د.۳ اصل یادآوری انتخابی…………………………………………………………………………….. ۱۲۴

۲-۱۶-د.۴ اصل کنش انتخابی…………………………………………………………………………………. ۱۲۴

۲-۱۶-ه.نظریه ی هاولند  ……………………………………………………………………………………… ۱۲۵

۲-۱۶-و.نظریه تأثیر نگرش بر رفتار…………………………………………………………………………. ۱۲۷

۲-۱۷رابطه ی یادگیری با ایمان وعمل………………………………………………………………………. ۱۲۹

۲-۱۷٫أ ایمان ، عمل یا بصیرت……………………………………………………………………………….. ۱۳۱

۲-۱۷٫ب ارزشیابی یادگیری یا ارزشیابی ایمان وعمل……………………………………………………. ۱۳۲

۲-۱۸آموزه هایی در تعلیم وتربیت دینی خلاق با رویکرد بصیرت گرایی                           ۱۳۲

۲-۱۸-أ.اصل اول:تعلیم وتربیت برای کمال………………………………………………………………… ۱۳۲

۲-۱۸-ب.اصل دوم: تعلیم وتربیت برای زندگی فردی واجتماعی……………………………………. ۱۳۳

۲-۱۸-ج. اصل سوم: تعلیم وتربیت برای تحول جامعه………………………………………………….. ۱۳۳

۲-۱۸-د. اصل چهارم:انتخاب روش های تربیتی………………………………………………………….. ۱۳۴

۲-۱۸-ه. اصل پنجم:اهمیت تفکر خلاق…………………………………………………………………….. ۱۳۵

۲-۱۸-و. اصل ششم:جایگاه والای معلم……………………………………………………………………. ۱۳۵

۲-۱۸-ز. اصل هفتم:معلم هدایتگر……………………………………………………………………………. ۱۳۵

۲-۱۸-ح. اصل هشتم:اهمیت رابطه ی معلم و شاگرد……………………………………………………. ۱۳۶

۲-۱۸-ت.اصل نهم:برقراری تعادل میان ذهنیت و عینیت گرایی………………………………………. ۱۳۶

۲-۱۸-ی. اصل دهم:محوریت کودک در تربیت دینی ابتدایی………………………………………….. ۱۳۷

۲-۱۹نتایج و مطالعات و تحقیقات داخلی مرتبط با موضوع……………………………………………. ۱۳۸

۲-۲۰نتایج مطالعات و تحقیقات خارجی مرتبط با موضوع……………………………………………. ۱۴۵

فصل سوم :روش تحقیق و مراحل اجرای تحقیق

۳-۱روش تحقیق  ………………………………………………………………………………………………. ۱۴۸

۳-۲ ابزار جمع آوری اطلاعات و تحلیل داده ها………………………………………………………… ۱۴۹

۳-۳ شیوه اجرا و انجام پژوهش…………………………………………………………………………….. ۱۴۹

فصل چهارم : یافته ها وتجزیه و تحلیل آن ها

 راه‌های آموزش و تقویت باورهای دینی (نماز) در دانش آموزان دبستانی 

۴-۱تعلیم وتربیت باورهای دینی (نماز) در مدارس ابتدایی…………………………………………….. ۱۵۲

۴-۱-أ.ارتباط و نزدیکی با مبانی اعتقادی…………………………………………………………………… ۱۵۵

۴-۱-ب.ایجاد انگیزه و گرایش درونی……………………………………………………………………… ۱۵۵

۴-۱-ج.تقویت تفکر و معرفت دینی (بصیرت) ………………………………………………………….. ۱۵۵

۴-۲نقش مدارس در آموزش نماز به کودکان……………………………………………………………… ۱۵۶

۴-۲-أ.ایجاد شور واشتیاق…………………………………………………………………………………….. ۱۵۶

۴-۲-ب.ارائه ی الگوهای دینی………………………………………………………………………………. ۱۵۶

۴-۲-ج.نقش ایجاد معرفت وشناخت………………………………………………………………………. ۱۵۷

۴-۲-د.نقش نهادینه کردن فرهنگ نماز…………………………………………………………………….. ۱۵۷

۴-۲-ه.نقش ساخت نگرش مثبت در کودکان……………………………………………………………… ۱۵۸

۴-۲-و.نقش جهت دهی اخلاقی  ………………………………………………………………………….. ۱۵۹

۴-۳رابطه ی خلاقیت با رشد و تقویت باورهای دینی (نماز)…………………………………………. ۱۶۰

۴-۴رابطه ی نماز و خلاقیت در مدارس ابتدایی…………………………………………………………. ۱۶۵

۴-۴-أ.توصیف اطلاعات مصاحبه ای……………………………………………………………………….. ۱۶۹

۴-۴-ب.اطلاعات عمومی پاسخگویان و مصاحبه شوندگان……………………………………………. ۱۷۱

     جدول (۴-۱) ………………………………………………………………………………………………. ۱۷۳

     جدول (۴-۲) ……………………………………………………………………………………………… ۱۷۴

     جدول (۴-۳) ……………………………………………………………………………………………… ۱۷۵

     جدول(۴-۴) ……………………………………………………………………………………………….. ۱۷۶

     جدول(۴-۵) ………………………………………………………………………………………………. ۱۷۷

۴-۴-ج.تجزیه وتحلیل یافته ها  …………………………………………………………………………….. ۱۷۸

۴-۴-د.تحلیل اطلاعات استخراج شده……………………………………………………………………… ۱۸۱

فصل پنجم : نتیجه گیری

۵-۱خلاصه ی تحقیق  ………………………………………………………………………………………… ۱۸۴

۵-۲نتیجه گیری………………………………………………………………………………………………….. ۱۸۵

۵-۲-أ.نتایج یافته های کتابخانه ای………………………………………………………………………….. ۱۸۵

۵-۲-ب. نتایج یافته های مصاحبه ای………………………………………………………………………. ۱۹۰

پیشنهادات………………………………………………………………………………………………………… ۱۹۲

منابع و مأخذ: …………………………………………………………………………………………………… ۱۹۴

چکیده ی انگلیسی

مقدمه

     انقلاب اسلامی ایران در جهان به عنوان انقلابی فرهنگی و مبتنی بر اصول و اعتقادات مذهبی شناخته می شود . اگر مروری بر کارنامه نظام تربیتی

در سطح وسیع بیندازیم ، به وضوح می توانیم کاستی های فراوانی را در سطوح مختلف فرهنگ دینی نسل دوم و سوم مشاهده نماییم . علی رغم

 کوشش های فراوان در جهت احیای فرهنگ ناب اسلامی در زوایایی مختلف آن چنانکه شایسته این مفهوم و بایسته توجه و اهتمام بوده است ؛ مورد

عنایت وسیع و زیر بنایی که دارای عمق باشد ، واقع نشده است . بدون شک فلسفه ی آموزش و پرورش ما مبتنی بر منطق احکام و شعائر اسلامی در

نظر گرفته شده  و این مهم هیچگاه میسر نمی گردد ، مگر آن که زیر بناهای این فرهنگ اصیل را به صورت اصولی و صحیح منتقل و انتقال آن را از اوایل دوران کودکی در اذهان و افکار احاد مردم جای داد .

 راه‌های آموزش و تقویت باورهای دینی (نماز) در دانش آموزان دبستانی 

 یکی از مهم ترین دستگاه های فرهنگ ساز که از قدرت فوق العاده ای برخوردار است

، نهاد آموزش و پرورش می باشد . پوشش کامل نظام آموزشی کشور در هر نقطه و تداوم برخوردهای آموزشی و فکری در مدت طولانی حضور

فرزندانمان در مدارس ، قدرت این نهاد آموزشی را در ساخت و تغییر نگرش و فرهنگ دانش آموزان بسیار قدرتمند ساخته است .

محقق دراین پایان نامه سعی داشته با بررسی دقیق روش های آموزش ، مفاهیم دینی را با روش های مناسب و روز آمد و در جهت تعمیق و تقویت

باورهای دینی  به آن بپردازد ، به طوری  که فرد با بصیرت و بینش آگاهانه بتواند خلاقانه و متفکرانه ارزش های دینی صحیح را پذیرا و در مواجه با سیل تهاجمات فرهنگی که ممکن است ، در صدد بی ریشه ساختن و سست نمودن پایه های دینی نوجوانـان باشد ، استفاده نماید .

 در طول سال های طولانی که از تثبیت انقلاب اسلامی ایران  می گذرد ، راه ها و روش های بسیاری به منظور ترویج فرهنگ نماز خوانی به عنوان

ابتدایی ترین و در عین حال مهم ترین وظیفه دینی مسلمانان به کار گرفته شده است . اما چیزی که در طول این سال ها بر مبلغان و مسئولان امر به

اثبات رسیده  ، این موضوع است که استفاده از هنر آموزش صحیح و موثر به نحوی که فعل مورد نظر با اختیار و اراده ی تام و علاقه به انجام رسد ، ثبات و

کارایی بیشتری خواهد داشت . موضوع  بینش و بصیرت موضوعی تازه محسوب نمی گردد و روان شناسان بسیاری در خصوص این مفهوم نظریات

 راه‌های آموزش و تقویت باورهای دینی (نماز) در دانش آموزان دبستانی 

مختلفی ارائه داده اند . امّا موضوعی که برای ما از اهمّیّت خاصی برخوردار است آن است ، که بینش دینی با توجه به سیل تهاجمات فرهنگی و تنوع ارتباطات جمعی باید به نحوی شکل یابد ، که دارای ثبات و پایداری باشد . نماز به عنوان نماد دینی و گرایش سیاسی – اجتماعی فرد محسوب  می