توضیحات

بررسی ملاکهای انتخاب دوست در بین دانش آموزان پایه اول پسر در مقطع متوسطه شهر تهران منطقه ۴

اگر انتخاب دوستان درست صورت پذیرد، به رشد شخبررسی ملاکهای انتخاب دوست در بین دانش آموزان پایه اول پسر در مقطع متوسطه شهر تهران منطقه ۴صیت و حتی احساس نوع دوستی نوجوان کمک می کند. به عقیده بس، «دوستی های دوران بلوغ و نوجوانی باعث تجاربی می شوند که در توسعه شخصیت نوجوان نقش مهمی دارد.

این تجارب باعث دوستیهای عاقلانه ای در دوران کمال و بزرگسالی می گردد.[۱]

دوستیهایی که بر اساس علاقه و اعتماد و متقابل استوار است. این دوستی ها اولین احساس نوع دوستی را در نوجوان ایجاد می کند.

جذبه و کشش و دوستی های گروه هم سن تا آن اندازه است که فرهنگ خاصی را بوجود می آورد. که جوانان از این فرهنگ خاص تبعیت می کنند. این فرهنگ خاص را گاهی فرهنگ جوانان نیز می نامند. از جمله خصوصیات این فرهنگ است که اولاً، به ارزشهای سنتی چندان پای بند نیست. ثانیاً راز داری در بین افراد آن متداول است. ثالثاً از طبقه اجتماعی خود تبعیت می کند. رابعاً معیار خاصی  را برای معاشرت اعضاء یکدیگر  دارد. خامساً ، زبان ویژه ای دارد. سادساً، اجباری در اعضاء برای تبعیت از یکدیگر احساس می شود. « با توجه به اینکه گروه هم سن برای نوجوان ایجاد امنیت می کند و سپری در برابر حملات بزرگسالان است. و فرهنگ خاص خود  را عرضه می کند، هرگونه اقدام نابجای والدین، نوجوان را بیشتر به طرف همسالان می کشد. شناخت مرحله رشد و آگاهی از نیازهای این دوره همراه با ارتباطی صحیح و با فضائی توام با احترام و اعتماد می تواند به والدین اعتبار ببخشد و آنان را در برابر گروه هم سن قرار ندهد.[۲]

موضوع اصلی رابطه نوجوان با دیگران سیر تدریجی او از حالت وابستگی دوران کودکی و غرق بودن در خانواده آمیزش و ارتباط با دنیای خارج از خانواده است. زندگی در جمع و گروه برای نوجوان فوایدی را به همراه دارد. از جمله نجات از تنهائی ها که مانع خطراتی چون انزواطلبی، افسردگی و حیای افراطی می شود. حیا اجتماعی و زندگی با همسالان و معاشران به او فرصت می دهد که رشد روانی مناسبی داشته باشد و دیگر اینکه نقش جنسی خود را در سایه حیات جمعی بپذیرد. سنین نوجوانی به گفته گزل ۱۴ سالگی اوج ارتباطات است. مطالعه ها، خنده ها بی حساب گوئیها، سخن چینیها، تمام انواع رفتارهای ظاهری که بی اهمیت است. برای آنها معنی دار است. از دیدی دیگر آنها با همه علاقمندی به دوستی و انس، خود را در این جنبه محدود نگه می دارد.

۱۰۲ صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع و پاورقی دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

طبق برخی بررسیها نوجوانان راز خود را به دوستان و پدر مادر خویش نمی گویند. و آنها با خود می اندیشند که آنها از شنیدن این رازها خنده شان خواهد گرفت. و حق هم با آنهاست. در این مرحله، از نظر سن، و تحولات اجتماعی و مراقبتهای والدین می توان از آنها در امان ماند خطری که در این مرحله با آن مواجهند حس ستایش نسبت به دیگران و میل به مورد ستایش قرار گرفتن است که خود می تواند سرمنشا بسیاری از مفاسد، تسلیم شدنها و پذیرش آلودگیها باشد. دیگر اینکه در سنین بلوغ مخصوصاً ۱۶-۱۲ سالگی تعصب نشان دادن به مصونیت و معصومیت دوستان است. که در مواردی ممکن است او را به بیراهه بکشاند.[۱]

بنابراین دوستی ساده نیست و به زمان نیاز دارد دوستی شرایطی دارد که منشاً آن را بایستی در تربیت خانوادگی افراد  و کار و شغلشان جستجو کرد. دوستی به مثابه درختی است که با گذشت زمان رشد می کند. هر چه بهتر دوست خود را بشناسید و به نقاط مشترک اخلاقی خود  با او واقف شوید، دوستی شما پایدارتر خواهد شد. گذشت زمان و تبادل نظر، تجارب زندگی و استفاده از نقاط مشترک اخلاقی به دوستی شما قوام و دوام خواهد  داد.[۲]

پس بنابراین این هر چه دوستی ها با گذشت زمان و گزینش صحیح همراه باشد. استمرار آن در آینده بیشتر است و هرگز نوجوان در سن بزرگسالی آن دوست را از دست نمی دهد. دوستی های آینده، بستگی به نحوه انتخاب در زمان حال را دارد.

« بیان مسئله »

زندگی اجتماعی، احساس محبت، و تعلق به دیگران وجود کنش های متقابل از نیازهای اساسی نوجوانان است. جهت تامین نیازهای آنان و حل مشکلات چاره ای جز ارتباط با دیگران خصوصاً همسالان وجود ندارد.

در این راستا دوست یابی و یا داشتن دوستان خوب از عوامل بسیار مهمی است. که باعث استحکام روابط اجتماعی می شود دوستی نوجوانان در نتیجه عدم اگاهی به ملاکهای واقعی در دوستی و ناتوانی در انتخاب دوست، نداشتن روحیه انتقادی و مخالفت با نصایح پدر و مادر و علاقه به استقلال یافتن و بزرگ شدن نوجوانان را به اشتباه می اندازد و گاهی هم اصلاح ناپذیر می گرداند. نوجوانان برای اینکه اعتماد افراد دیگر را به خود جلب کند باید نخست نشان دهند که در خور اعتماد و اطمینان او هستند و باری این منظور شواهدی چند لازم است. طرف مقابل باید فرد را بشناسد و به نظرات و اندیشه های او واقف شود. سپس گذشت زمان بر این دوستی صحه بگذارد. و آنرا پایدار سازد. در آغاز دوستی طرفین نمی دانند که در دوستی خود تا چه اندازه پیش بروند. بنابراین ضرورت ، به نظر می رسد. ملاکهائی که موجب بقای دوستی و دوست یابی می شوند. مورد مطالعه قرار گیرند. به همین دلیل در مورد سوالات زیر دست به کار تحقیق زده می شود.

بیان هدف«اهداف تحقیق»

هدف از انجام تحقیق دست یابی به ملاکهای دوست یابی در حال حاضر بین نوجوانان پسر است. همچنین پیشگیری از لغزشها و مشکلات اخلاقی و اجتماعی و تحصیلی بخاطر دوستان ناشایست، معرفی دوستان خوب، تاکید بر نظارت و کنترل منطقی از طرف والدین و اولیاء و مربیان، توجه کافی به این قشر و گروه سنی ( نوجوان ) بخاطر خصوصیات ، خاص فکری، روانی و اجتماعی و در نهایت بکارگیری روشهای مناسب در فرایندهای آموزشی و تربیتی به نحوی که متناسب با ساختار روانی انها باشد. از اهداف اساسی این تحقیق است.

« بیان هدفها به صورت رفتاری»

۱-   با اس۴تفاده از نتایج این تحقیق ملاکهای انتخاب دوست بصورتی روشن بیان گردد.

۲-   با استفاده از نتایج این تحقیق ملاکهای انتخاب دوست بصورتی روشن برای اولیاء بیان گردد.

۳-  با استفاده از نتایج این تحقیق ملاکهای انتخاب دوست بصورتی روشن برای استفاده مراکز تعلیم و تربیت بیان گردد.

ضرورت و اهمیت اجرای طرح

این طرح با توجه به نیازهای اساسی انسان حائز اهمیت است چه بسا که در مواقعی  یک رفیق برحسب اینکه دارای چه اخلاقی و کیفیاتی و روحیه ای باشد. برای فرد سبب سعادت یا شفاوت گردد و خصوصیات نوجوانان در دروان دبیرستان که دوران طوفان و تنش است ، نیاز به عشق و محبت و تعلق به دیگران دارد. از انجایی که بین رشد عقلی و عاطفی نوجوان عدم هماهنگی وجود دارد و نوجوان دارای بعد عاطفی و احساس قوی تری است. ممکن است تصمیم به برقراری روابط نادرست و غیر منطقی با افرادی را داشته باشد که به صلاح او نیست. با این خصوصیات سنی ممکن است نوجوان به فساد اخلاقی کشیده شود و یا موجبات افت تحصیلی او فراهم گردد و از درخشش استعدادهای بالقوه فرد جلوگیری شود. بنابراین شاید بتوان گفت که تصمیم گیریهای هر فرد با انتخاب دوستانی تغییر پذیر باشد و احتمالاً این تصمیم‌گیریها در تعیین سرنوشت  افراد نقش مهمی داشته باشند. بنابراین از عوامل مهمی که در پیشرفت آموزشی و تغییر رفتار دانش آموز در مقطع متوسطه تاثیر بسزائی دارد. نفوذ اجتماعی و نحوه دوست یابی آنان است. که دوستی با افراد عامل برقراری ارتباط با محیط است.

سوالات تحقیق

1. ایا جاذبه و زیبائی ظاهر می تواند ملاک دوست یابی نوجوانان پسر در مقطع متوسطه باشد؟

2. ایا مشابه بودن عقاید و افکار دانش آموزان پسر در مقطع متوسطه می تواند ملاک دوست یابی قرار گیرد؟
3. ایا به جاذبه اخلاقی و صفات پسندیده در انتخاب دوست بین نوجوانان پسر در مقطع متوسطه می توان تاکید کرد؟

بیان فرضیه:

۱-   جاذبه و زیبائی ظاهر می تواند ملاک دوست یابی نوجوانان پسر در مقطع متوسطه باشد.

۲-   مشابه بودن عقاید و افکار دانش آموزان پسر در مقطع متوسط ملاک دوستیابی است.

۳-   جاذبه اخلاقی و صفات پسندیده ملاک انتخاب دوست در بین نوجوانان پسر در مقطع متوسطه است.

تعاریف عملیاتی واژه ها

۱-   جاذبه و زیبایی ظاهر:

عبارت است از داشتن قیافه واندام و چهره زیبا که موجب جلب توجه افراد دیگر گردد.

۲-   دوست یابی:

سعی وکوشش در جهت ارتباط نزدیک و صمیمی با افراد مورد دلخواه به نحوی که توانسته باشد یک جریان تعاملی در بین خود و افراد مورد نظر برقرار ساخته تا بتواند تجلیات روحی و قلبی همدیگر را باور نمایند.[۳]

۳-  نوجوانان پسر: منظور از نوجوانان پسر شامل پسرانی است که سن آنها بین ۱۶ تا ۱۴ سال است که در کلاسهای اول مقطع متوسطه مشغول به تحصیل می باشند.

۴-  عقاید و افکار مشابه: عبارتند از اینکه خصوصیات عقیدتی و ارزشی چند نفر شبیه هم  بوده و موجب ایجاد علاقه افراد به همدیگر باشد.

۵-  جاذبه اخلاقی و صفات پسندیده: داشتن برخورد انعطاف پذیر در رفتار و معاشرت، تا جایی که موجب برانگیخته شدن علایق و تمایلات افراد دیگر گردد. [۴]

فصل دوم

تاریخچه تحقیق

مطالعه منابع مربوط به تحقیق

نوجوانی:

ارسطو تغییرات مربوط به بلوغ جنسی و تاریخ تقریبی ان در دختران و پسران یونانی را حدود ۱۴ سالگی تعیین کرده است.[۵]

استانلی هال [۶] نوجوانی را به حیطه روانشناسی جدید وارد کرد و نظرات مفیدی را ارائه داد.

استرن[۷] و سایر روانشناسان آلمانی نوجوانی را زمان کشف یا بعبارت بهتر، آگاهی از ارزشهای فرهنگی و معنوی میدانند.

بدون شک یک بحران عمومی و مطلق که بتوان به استناد آن دوره نوجوانی را الزاماً یک دوره منقلب محسوب کرد وجود ندارد. از آن گذشته حتی وقتی هم بحران هست نوجوانی عام تر و کلی تر از آن است که بتوان آنرا فقط یک دوره بحران دانست. اما از سوی دیگر عدم پذیرش وجود بحران نیز نباید به این معنی استنباط شود که لحظات بحرانی موقعیتهای تاثیر انگیز و شخصیتهای پرهوش و خروش دوره نوجوانی موجودیت واقعی ندارد. آنچه تغییرات عمیق و همه جانبه ( جنسی، جسمانی، عاطفی، اجتماعی) که در این دوره تحقیق می پذیرد ، هستی روانی نوجوانی را دچار دگرگونی می سازند. او خود را به نحو دیگر احساس می کند. به عبارت دیگر از دست خود  حس می کند. با خود می گوید من کی هستم؟

به همین جهت موجودی است نسبتاً شکننده و متاثر از آنچه او را احاطه کرده است.[۸]

استانلی هال نوجوانی را یک دوره پر آشوب می داند. می گوید. [۹]

نوجوان زندگی را در خارج از حلقه فامیل  توسعه می دهد و بطور کلی نوجوانی را یک دوره « جهش ناگهانی» می داند.

رابرتن (۱۸۳۱) انگلیسی در کتابی که منتشر ساخت مطالعات خود را در ظهور علایم بلوغ تشریح نمودن و سن بلوغ را در پسران ازسن  ۱۲ سالگی تعیین کرد و از یک بلوغ قریب الوقوع آگاه ساخت. وی عقیده داشت که دوران بلوغ از  (۲۰-۱۱) سالگی ماغیر است. لوین گفته، « نوجوان در دوره ای زندگی می کند که می توان آنرا دوره بی سروسامانی روانی نامید. زیرا او نه کودک است و نه کاملاً بزرگسال شده است. بلکه نوجوان بین سن کودکی و بزرگسالی قرار دارد. حدود سنی نوجوانی تقریباً از(۲۰-۱۲) سالگی است بطور کلی فرد از زمانیکه به بلوغ جنسی می رسد تا وقتی که از تولیّت و سرپرستی بزرگسالان بی نیاز گردد. یک نوجوان محسوب می شود. بعضی از نویسندگان برای نوجوان مراحل زیر را در نظر گرفته اند.

ما قبل نوجوانی ( ۱۲-۱۰ سالگی)

اوایل نوجوانی (۱۲-۱۴ سالگی)

اواخر نوجوانی ( ۲۱-۱۷ سالگی)

تغییرات دوران نوجوانی بصورت رشد و تکامل سریع جسمی و بدنی می باشد که فرد باید به این تغییرات خو کند. او وابستگی کمتری نسبت به والدین و بزرگسالان پیدا می کند و جهت کسب موقعیت اجتماعی و تایید شناسائی به همسالان روی می آورد. همه کسانیکه از مرحله نوجوانی میگذرند این تغییرات را به یک نحو تجربه نمی کنند. اثر این تغییرات از شخصی به شخص دیگر، از کشوری به کشور دیگر ، و از فرهنگی به فرهنگ دیگر متفاوت است.

خصوصیات اصلی نوجوان، امیدواری، آروزمندی، گرمی و اشتیاق برای ارتباط اجتماعی، خشم، ناکامی و سایر هیجانات است که به صورت حادتری بروز می کند.[۱۰]

پدیده اساسی نوجوانی تهیه شخصیت است که به صورت مختلف صورت می گیرد. نوجوان همان فردی است که تا (۱۲-۱۱) سالگی دستورات والدینرا بی چون و چرا انجام می دهد اما به یک باره بر اثر تغییراتی که در وی رخ می دهد دیگر بر خلاف سابق به آنچه که بزرگسالان می گویند. و سابقاً مورد قبول وی بود گردن نمی نهد. گاهی طرز راه رفتن خود را عوض می کند، لهجه خود را تغییر می دهد، رویایی و عشق طلب می شود. نسبت به زیبائی ها به حساسیت خاصی می نگرد.

و کم کم قدم به دنیای درون خود می گذارد. افکار وی بیشتر متوجه چیزها و مسایل می شود. که مربوط به زمان حال نیستند و با واقعیت همان لحظه تناسبی ندارند. یکی از جمله مسائلی که در دوره نوجوانی افراد را دچار تضاد و اضطراب می کند، مسئله استقلال بطور کلی است. فرد بالغ خواه ناخواه باید در زمینه های اقتصادی، عاطفی، عقلانی مستقل بشود. در اول نوجوانی و در بین دختران و پسران از لحاظ رغبتها و مشکلات تفاوت فاحشی وجود دارد. دخترانی که سریعتر مراحل بلوغ را می گذرانند مشکلاتی بیش از پسران دارند.

استانلی هال  که به پدر روانشناسی بلوغ معروف است ، این مرحله را مرحله (دوره ( فشار و طوفان) می نامد. نوجوان در این دوره تمایلات و خواهشهای متضاد دارد، خود خواهی کودکانه ، نوع دوستی، نوع پرستی خیرخواهانه را در می آمیزد و با اینکه نوجوان می خواهد با دوستان خود باشد، علاقمند به تنهائیست. نوجوان به طغیان احساسات معروف است . نوجوان برای هیچ و پوچ گریه می کنند، خشونت به خرج می دهد، و با صدای بلند می‌خندد.

تضاد احساسات و تضاد روحی نوجوان گاهی سبب برخورد با بزرگترها می شود.

از نیازهایی که در این دوره دارای اهمیت خاصی است. جلب موافقت ، صحبت با دیگران است.[۱۱]

تاثیر معاشران

از عواملی که در تربیت اسلامی بدان توجه شده است، اثر معاشران در فرد است تاثیر معاشرین  در فرد امری اجتناب ناپذیر است و آدمی خواه ناخواه از آنها اثر می پذیرد . پیامبر اکرم (ص) می فرماید:

المرء علی دین خلیله : آدمی بر دین و دوستش است .

مقصود اینست که اگر فردی، کسی را دوست بگیرد دین او را هم پذیرفته است امام علی (ع) در نامه ای خطاب به یکی از یارانش، تاثیر مذکور را یادآور شده است و می فرماید[۱۲]

و احذر الصحابه من یفیل رایه وینکر عمله فان الصاحب معتبر بصاحبه :

و به پرهیز از معاشرت و یار شدن با کسی که دارای رای و اندیشه است و کردار ناپسند است.

رسول گرامی (ص) در تمثیلی زیبا درباره تاثیر همنشین صالح می فرماید[۱۳]

مثل الجلیس الصالح مثل العطار لم یعطیک من عطره اصابک ریحه :

مثال همنشین صالح، همانند عطاری است که از عطرش به تو نمی بخشد اما بوی عطرش به تو می رسد.

در معارف اسلامی به جهت اهمیت این بحث بابی را تحت عنوان آداب مجالست با همنشین آورده اند ویژگیهای دوست صدیق و مناسب را ذکر کرده اند ، این نکته در ادبیات ما نیز به خوبی آشکار است و درباره آن فراوان سخن رانده اند از جمله :

از شخصی راجع به شخصیت او سوال نکن در این باره از شخصیت قرین و دوست و هم نشین او بپرس، زیرا هر همنشینی از هم نشین خود پیروی می کند وقتی که در میان گروهی به سر می بری با افراد برگزیده مصاحبت کن، و با افراد پست هم نشین مباش زیرا با هم نشینی افراد پست، پست می گردی.

خواجه نصیرالدین طوسی در بحث های تربیتی خود تاثیر هیچ چیز را در فرد، بیشتر از تاثیر دوست و معاشر نمی داند. یادآور می شود چنانکه قانون حفظ صحت در طب استعمال ملایم مزاج بود، قانون حفظ صحت نقش ایثار معاشرت و مخالطت کسانی باشد که در خصال مذکور با او مشاکل و مشارک باشند. [۱۴]

غزالی نیز معتقد است که (اصل همه فسادها از قرین بدخیزد) و خواجه در سخن دیگر دانشجویان را در باب انتخاب دوست و معاشر هشدار داده می گوید: دانشجویان باید شخص کوشا، پارسا، برخوردار از اندیشه ای نیکو و درست را برای مباحثه انتخاب نمایند و از فردی تنبل، سست، ولگرد، پرحرف، تباهکار و آشوبگر دوری نمایند. چنانچه در اشعار فارسی آمده:

یار بد بدتر بود از مار بد                          تاتوانی می گریز از یار بد

مار بد تنها همی جان زند                          یار بد جان و بر ایمان زند.

براستی همنشینی بدکردار بدتر از مار شرور و زهر آگین است. پس تا می توانی از هم نشین بد دوری کن که چرا بدی مار تنها زندگی انسان را کوتاه کرده و عمر را زودتر به پایان می رساند اما، هم نشین بد، پلیدیش کل حیات و ایمان را در بر می گیرد.

زمین با رویانیدن میوه ها از درونش خبر می دهد و هم نشین به وسیله دوستش از درون خود گزارش می دهد پیامر گرامی اسلام می فرماید:

کسی که معاشرت و دادوستد با مردم ظلم نکند و در سخن خود دروغ نگوید و به وعده های خود وفادار باشد، چنین کسی در کمال جوانمردی و عدالت است و لازم است انسان با او طرح دوستی و برادری بریزد و روابط مودت آمیز برقرار سازد.[۱۵]

در زندگی اجتماعی انسانها، آنچه بیش از همه چیز اهمیت دارد. وجود روابط حسنه و صفا و صمیمیت است . بزرگترین مشکل جهان امروز مشکل آب و نان نیست، بلکه مشکل روابط دوستانه بین افراد  و اجتماعات است…………..