توضیحات

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

کارکنان هر سازمان مهم ترین جزء سازمان محسوب می شوند که بی توجهی به تامین خواست و نیاز آنها غیرقابل اجتناب بوده و قطعا در بلند مدت، لطمات جبران ناپذیری را به

پیکره سازمان وارد خواهد آورد. همواره سبک رهبری به عنوان یکی از عوامل موثر در تامین

رضایت شغلی کارکنان به حساب آمده است. هدف از این تحقیق نیز، بررسی سبک رهبری

مدیران در سازمان تامین اجتماعی استان تهران بر اساس سبک های رهبری لیکرت و تاثر آن بر رضایت شغلی کارکنان آن سازمان است

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

روش پژوهش: جامعه آماری این تحقیق مدیران و کارمندان سازمان تامین اجتماعی استان تهران در سه شعبه ۱۹،۲۲،۲۶می باشند. تعداد مدیران ۳۲ نفر و تعداد کارمندان ۲۷۵نفر می

باشند. از این میان، ۲۸ نفراز مدیران و ۱۱۵ نفر از کارمندان، به روش نمونه گیری تصادفی به

عنوان نمونه تحقیق انتخاب گردیدند.ابزار تحقیق دو پرسشنامه بسته است که یکی سبک

رهبری مدیران را بر اساس سبک های چهارگانه لیکرت مورد بررسی قرار می دهد و دیگری پرسشنامه ای که عدم رضایت شغلی کارکنان را بررسی می کند.تجزیه وتحلیل اطلاعات بوسیله نرم افزار spss وآزمونهای آماری گردآوری شده است.

بررسی سبک رهبری مدیران سازمان تامین اجتماعی استان تهران و تاثیر آن بر رضایت شغلی نیروی انسانی این سازمان

نتایج این تحقیق نشان می دهد:
– بین سبک رهبری مدیران سازمان تامین اجتماعی استان تهران با عدم رضایت شغلی کارکنان آن، ارتباط معنی داری وجود دارد

– همچنین از بین سبک های رهبری لیکرت، سبک رهبری خیرخواهانه بیشترین تاثیر و سبک رهبری مشارکتی کمترین تاثیر را برکاهش عدم رضایت شغلی کارکنان داشته است.

۱۵۷صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

انجام پروپوزال مقاله و پایان نامه مدیریت در کوتاهترین زمان با موضوعات خاص شما. منتظر تماس شما هستیم

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

مقدمه
سازمان موفق مشخصه مهمی دارد که آن را از سازمان های ناموفق متمایز می سازد: رهبری پویا و موثر. پیتر دراکر اشاره می کند که مدیران منبع اصلی و نادر کارهای عظیم و

بازرگانی به شمارمی روند.

آمارهای اخیر این نکته را آشکارتر می کند: از هر ۱۰۰ موسسه بازرگانی جدید که آغاز به کار می کنند تقریبا ۵۰ یا نصف آن ها ظرف دو سال از کار دست

می کشند تا آخر سال پنجم که فقط یک سوم از صد موسسه اصلی به کار خود ادامه می دهند، بیشتر این عدم موفقیت را به رهبری غیر موثر می توان نسبت داد.

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی

در همین زمینه ها برای جستجوی اشخاصی که توانایی لازم را برای رهبری موثر داشته

باشند کوششی مستمر به عمل می آید. کمبود رهبری موثر به موسسات تجاری محدود نمی شود بلکه در سازمان های دولتی،

آموزش و پرورش و بنیاد خیریه نیز ملاحظه می

گردد. بنابراین وقتی ازکمبود استعداد رهبری در جامعه انتقاد می کنیم از فقدان افرادی که

مقام های اجرایی و اداری را پر می کنند سخن نمی گوییم. ما «مدیران» فراوانی داریم، آنچه ما را رنج می دهد کمبود افرادی است که آماده پذیرش نقش های رهبری مهمی در جامعه باشند و کار خود را به طور موثر به ثمر برسانند.(هرسی و بلانچارد،۷۱،۱۳۸۱)

کشورهای صنعتی پیشرفته از ده ها سال قبل به این مقوله توجه داشته و عملا توسعه خویش را مدیون شیوه های رهبری اثر بخش و علمی خود می دانند. درحالیکه کشورهای

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

در حال توسعه هنوز با اعمال شیوه های مدیریتی غیر علمی و غیر اثربخش نه تنها امکانات مادی ضعیف خود را به هدر می دهند بلکه باعث عدم استفاده صحیح از یکی از مهم ترین منابع، یعنی نیروی انسانی موجود می گردند.

دراین میان سازمان تامین اجتماعی به عنوان یکی از سازمان هایی که نقش مهمی را در تامین سلامت بهداشت و روان افراد بازی کرده و

خدمات مفیدی را به جامعه عرضه می دارد، مورد توجه قرار می گیرد. سازمان تامین اجتماعی در صورتی می تواند به اهداف خود نائل شود که سیستم مدیریتی صحیحی بر آن حکمفرما باشد تا در سایه این مدیریت

عملی و صحیح همه بخش های سازمان بتوانند به صورت سیستمی منظم در همکاری با یکدیگر کار کرده و موجب رضایت مشتریان را فراهم آورند.

 سبک رهبری رضایت شغلی

با مطالعه در ساختار مدیریتی تامین اجتماعی درمی یابیم که هم اکنون این سازمان با مشکلات مدیریتی عدیده ای از جمله تداخل وظایف بین مسئولین مختلف سازمان، عدم

وجود همکاری و هماهنگی لازم بین مدیران و روسا، نبود اختیارات لازم برای مدیران

سازمان، عدم استفاده از دانش آموختگان رشته مدیریت

در پست های مدیریتی سازمان، و

فقدان معیارهای ارزیابی و اثربخش مواجه هستند که نهایتا مجموعه ای از عوامل یاد شده

فوق موجبات عدم کارایی و اثربخشی سازمان تامین اجتماعی را فراهم ساخته است.

پس شناخت سبک های رهبری در سازمان تامین اجتماعی باعث خواهد شد که با توجه به

شرایط و فرهنگ حاکم بر جامعه و سازمان و خواست کارکنان، سبک های رهبری مناسب با

موقعیت حاکم شناسایی و از این طریق شاهد افزایش اثربخشی نیروی انسانی در آن باشیم.

بررسی

فصل اول

کلیات تحقیق

۱-۱- بیان مساله
نیروی انسانی یا عامل انسانی بی تردید شریف ترین، مهم ترین و ارزشمندترین عامل بین عوامل و منابع مختلف تولید است. عامل انسانی در سازمان، تمامی افراد و کارکنان شاغل در سازمان اعم از مدیران، متخصصین، کارشناسان، کارمندان و کارگران را در رده های

مختلف شغلی در برمی گیرد. (نشریه صنعت خودرو، شماره ۱۰۹)

رضایت شغلی

با توجه به اینکه هدف ها و منافع افراد لزوما بر یکدیگر انطباق نداشته، لذا چگونگی اتخاذ

سبک های رهبری از سوی مدیران در برخورد با موقعیت های متفاوت سازمانی به منظور حصول اثربخشی یکی از مهم ترین مباحث اساسی علوم رفتاری در حوزه ی رهبری است.

در این راستا کارکنان هر سازمان مهمترین جزء سازمان محسوب می شوند که بی توجهی به خواست و تامین نیازهای مورد

نظر آن ها غیرقابل اجتناب است. با عامل انسانی باید در نهایت عزت و احترام برخورد کرد، زیرا سال ها وقت و سرمایه گزاف صرف تربیت و پرورش

انسان های متخصص، فهیم و متعهد شده تا پس از سال ها برنامه ریزی به اوج بازدهی برسند. ( مجله تدبیر، شماره ۲۲،۱۳۹۷)

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

همواره سبک رهبری به عنوان یکی از عوامل موثر در رضایت شغلی و گاهی به عنوان مهم

ترین عامل به حساب آمده است

و در دانش مدیریت رهبری سازمانی در کنار برنامه ریزی، سازماندهی و کنترل یکی از وظایف ضروری مدیر تلقی می شود و نقش پراهمیتی در افزایش اثربخشی سازمان دارد.

در سازمان تامین اجتماعی نیز به نظر می رسد رفتار تعدادی از مدیران موجب عدم رضایت کارکنان از شغل، خستگی و بی دقتی درکار،

تاخیر کاری، افزایش میزان غیبت و… می شود که همگی این عوامل در بلند مدت بر نتیجه کار کارکنان تاثیر منفی گذاشته و سازمان

را در رسیدن به اهداف خود دچار مشکل خواهد کرد لذا موضوع پژوهش در این زمینه ضروری به نظر می رسد

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

هدف نهایی تحقیق، تعیین سبک رهبری مناسب و افزایش اثربخشی است.یکی از شیوه های افزایش اثربخشی کارکنان این است که مدیران سبکی از رهبری را انتخاب کنند که به

سبک رهبری مورد انتظار زیردستان نزدیکتر باشد و بتواند انتظارات آن ها را برآورده سازد تا

بدین وسیله با افزایش رضایت کارکنان

در نتیجه، اثر بخشی آن ها افزایش یافته و زمینه تحقق اهداف سازمانی فراهم شود.

 سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر  رضایت شغلی

۲-۱- اهمیت و ضرورت پژوهش
سرنوشت هر سازمانی را مدیریت و سازماندهی مناسب تشکیلات آن رقم می زند. در این میان مدیران در رأس هر سازمانی می توانند نقشی سازنده،

موثر و هماهنگ کننده در جنبه های مختلف سازمان داشته باشند. آنان می توانند با اعمال سبک های مدیریت

متناسب، در افزایش یا کاهش رضایت شغلی کارکنان خود نقشی اساسی داشته باشند. موفقیت سازمان های بزرگ امروزی مرهون هدایت و مدیریت شایسته ی آن است.(پرهیزگار،۳۳۱،۱۳۹۹)

رضایت شغلی

بنابراین برای آن که یک سازمان موفق باقی بماند وجود رهبری واجب و ضروری است زیرا حتی بهترین کارکنان نیز نیاز دارند که بدانند چگونه می توانند در راه رسیدن به اهداف

سازمانی مشارکت داشته باشند. آن ها به دنبال رهبری هستند تا براساس انگیزش برونی، بتواند محرکی را برای ایجاد هماهنگی و سازگاری بین اهداف آنان و اهداف سازمانی پدید آورد.(حقیقی و دیگران ،۱۳۹۹،۱۲۳)

بررسی سبک رهبری مدیران

۳-۱- اهداف تحقیق
این تحقیق دارای دو هدف زیر است :
۱- تعیین سبک های رهبری اعمال شده توسط مدیران سازمان تامین اجتماعی استان تهران.
۲- تعیین سبک مناسب رهبری که برعدم رضایت شغلی نیروی انسانی سازمان تامین اجتماعی استان تهران تاثیر دارد.

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

۴-۱- سوالات تحقیق
۱- آیا سبک رهبری اعمال شده توسط مدیران سازمان تامین اجتماعی استان تهران بر عدم رضایت شغلی نیروی انسانی این سازمان اثر قابل ملاحظه ای دارد؟

۲- آیا سبک رهبری استبدادی – استثماری بر عدم رضایت شغلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان تهران اثر قابل ملاحظه ای دارد؟

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

۳- آیا سبک رهبری استبدادی – خیرخواهانه برعدم رضایت شغلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان تهران اثر قابل ملاحظه ای دارد؟

۴- آیا سبک رهبری مشاوره ای بر عدم رضایت شغلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان تهران اثر قابل ملاحظه ای دارد؟

۵- آیا سبک رهبری مشارکتی بر عدم رضایت شغلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان تهران اثر قابل ملاحظه ای دارد؟

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

۵-۱- فرضیات تحقیق
این تحقیق از یک فرضیه اهم و چهار فرضیه فرعی به شرح زیر تشکیل یافته است:
فرضیه اهم (اصلی):
بین سبک رهبری اعمال شده توسط مدیران سازمان تامین اجتماعی استان تهران و عدم رضایت شغلی کارکنان ارتباط معنی داری وجود دارد.

فرضیه های فرعی (تابع):
۱- بین سبک رهبری استبدادی – استثماری با عدم رضایت شغلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان تهران ارتباط معنی داری وجود دارد.

۲- بین سبک رهبری استبدادی – خیرخواهانه با عدم رضایت شغلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان تهران ارتباط معنی داری وجود دارد.

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

۳- بین سبک رهبری مشاوره ای با عدم رضایت شغلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان تهران ارتباط معنی داری وجود دارد.

۴- بین سبک رهبری مشارکتی با عدم رضایت شغلی کارکنان سازمان تامین اجتماعی استان تهران ارتباط معنی داری وجود دارد.

۶-۱- قلمرو تحقیق
قلمرو موضوعی: موضوع این تحقیق پیرامون سبک رهبری و نیز رضایت شغلی است.

قلمرو مکانی: قلمرو مکانی تحقیق در بر گیرنده شعبه های ۱۹،۲۲ و۲۶ سازمان تامین اجتماعی استان تهران است.

محدوده زمانی این تحقیق: این تحقیق دربرگیرنده محدوده زمانی است که ابتدای آن آذرسال  و انتهای آن خرداد سال  می باشد.

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

۷-۱- روش تحقیق
روش مورد استفاده در این تحقیق از نوع توصیفی- پیمایشی می باشد. همچنین این تحقیق ازنظر هدف کاربردی است.

۸-۱- روش جمع آوری اطلاعات
در این تحقیق، روش اصلی جمع آوری اطلاعات از طریق پرسشنامه می باشد. همچنین از مطالعه کتابخانه ای نیز جهت نگارش مبانی نظری تحقیق، استفاده شده است.

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

۹-۱- جامعه آماری
جامعه آماری این تحقیق شامل مدیران و کارمندان سازمان تامین اجتماعی استان تهران در سه شعبه ۱۹،۲۲،۲۶ می باشد. تعداد مدیران در سه شعبه فوق در مجموع ۳۲ نفر و تعداد کارمندان آن ۲۷۵ نفر می باشد.

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

۱۰-۱- نمونه تحقیق و روش نمونه گیری
از جامعه آماری فوق تعداد ۲۸ نفر از مدیران و۱۱۵ نفر از کارکنان به روش نمونه گیری تصادفی ساده، به عنوان نمونه تحقیق انتخاب شدند.

۱۱-۱- روش ساخت چهار چوب نظری تحقیق

این مدل شامل دو بخش می باشد. بخش اول آن مربوط به سبک های چهارگانه رهبری لیکرت می باشند که هر سبک ویژگی های خاص خود را داراست:

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

۱- سبک رهبری استبدادی – استثماری: این نوع مدیریت به زیردستان هیچ اطمینان و اعتمادی ندارد،همه تصمیمات و هدف گذاری سازمان در راس انجام میگیرد و از طریق زنجیر فرمان به پایین منتقل می شود. فراگرد کنترل شدیدا در سطح مدیریت عالی متمرکز است.

۲- سبک رهبری استبدادی – خیرخواهانه: این نوع مدیریت اعتماد و اطمینان توام با مدارائی به زیردستان دارد، بعضی تصمیمات در چهارچوب تجویز شده ای در سطوح پایین تر اتخاذ می شود، پاداش ها و برخی تنبیهات عملی یا بالقوه برای انگیزش کارکنان به کار برده می شود.

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

۳- سبک رهبری مشاوره ای : این مدیریت اعتماد قابل توجه ولی نه کامل، به زیردستان دارد. در حالیکه خط مشی های کلی و تصمیمات مهم در سطح عالی اتخاذ می گردد، به زیردستان نیز اجازه داده می شود که در سطوح پایین تر در موارد بسیار تخصصی به تصمیم

گیری بپردازند. پاداش ها و تنبیهات اتفاقی، و تا اندازه ای مشارکت در کار برای انگیزش کارکنان مورد استفاده قرار می گیرند.

۴- سبک رهبری مشارکتی: سطح اعتماد بسیار بالاست، انگیزش کارکنان بر اثر مشارکت مستقیم آنان در تعیین پاداش های اقتصادی، هدف ها، بهبود روش ها و ارزش یابی پیشرفت در جهت هدف ها به وجود می آید. سازمان رسمی و غیر رسمی غالبا یک

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

ی است.(هرسی و بلانچارد،۱۳۹۹،۶۷-۶۶)
برای ساختن بخش دوم مدل بر مبنای تحقیقات انجام شده و توصیه اساتید از مدل کتاب دکتر محمد مقیمی استفاده گردید که درآن عدم رضایت شغلی نیروی انسانی و نتایج آن

بررسی شده است.
براساس این مدل، عدم رضایت شغلی نیروی انسانی باعث ایجاد تشویش، غیبت، تاخیر کاری، ترک خدمت، انجام فعالیت اتحادیه ای و بازنشستگی زودرس در کارکنان می شود.
مدل این تحقیق را می توان از طریق نمودار ۱-۱ نشان داد:

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

نمودار ۱-۱، ارتباط بین سبک های رهبری و عدم رضایت شغلی نیروی انسانی

۱۲-۱- متغیرهای مستقل و وابسته
در این تحقیق سبک رهبری، متغیر مستقل و عدم رضایت شغلی نیروی انسانی متغیر وابسته می باشد.

۱۳-۱- تعریف عملیاتی واژه ها و متغیرهای تحقیق

– مدیریت : عبارت است از کارکردن با افراد به وسیله افراد و گروه ها برای تحقق اهداف سازمانی.(هرسی و بلانچارد،۱۳،۱۳۹۹)

– مدیر : مدیر کسی است که بر روی رسیدن به مقاصد سازمان تاکید دارد.(حقیقی و دیگران،۱۲۴،۱۳۹۹)

در این تحقیق، منظوراز مدیرتمامی مدیران سطوح ارشد، اجرایی و عملیاتی می باشد.

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی

– سبک رهبری : عبارتست از الگوهای رفتاری دایمی و مستمر که افراد در هنگام کار با و بوسیله دیگران ازآن استفاده می نمایند و به وسیله افراد درک می شود.

(مقیمی،۲۷۶،۱۳۹۹)
منظور از سبک رهبری در این تحقیق، سبک رهبری لیکرت می باشد.

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی

– سبک رهبری استبدادی – استثماری : سبک مدیریت بسیار آمرانه و سازمان یافته است، مدیر اعتماد و اطمینانی به زیردستان ندارد، بیشتر تصمیمات

و تعیین اهداف در رده ی بالای سازمان اتخاذ شده و بر اساس سلسله مراتب ابلاغ می گردد. زیردستان مجبور به کار می

شوند، تعامل جزئی و همراه با ترس و

عدم اعتماد است، کنترل بطور متمرکز از سطوح بالا انجام می گیرد و به طور کل سبک مدیریت بسیار آمرانه و سازمان یافته است.

– سبک رهبری استبدادی – خیرخواهانه :

مدیریت اعتماد نسبتا زیادی به زیردستان دارد، تصمیمات بسیاری در چهارچوب های از پیش تعیین شده در سطوح پایین اتخاذ می گردد و

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

از پاداش و تنبیه واقعی یا بالقوه برای ایجاد انگیزه در کارکنان استفاده می شود، ارتباط میان

مافوق با مادون همراه با ترحم و دلسوزی و از جانب مادون همراه با ترس و احتیاط است.
– سبک رهبری مشاوره ای :

مدیر اعتماد و اطمینان قابل توجهی به زیردستان دارد، برای ایجاد انگیزه در زیردستان از پاداش و تنبیه استفاده می شود. ارتباطات در سازمان نسبتا

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

متقابل است که با اعتماد خوبی برقرار می باشد، بخش بزرگی از فرایند کنترل به سطوح پایین تفویض می شود، ممکن است سازمان غیررسمی شکل بگیرد ولی یا از اهداف سازمان رسمی حمایت خواهد کرد و یا مقاومت جزئی در مقابل آن می نماید.

– سبک رهبری مشارکتی : در این سیستم مدیر، اعتماد و اطمینان کامل به زیردستان دارد،

تصمیم گیری به طور گسترده در سراسر سازمان پخش است، ارتباطات به صورت عمودی، افقی، مورب در میان سلسله مراتب جریان دارد،

سازمان رسمی و غیررسمی غالبا یکی است.سبک مدیریت مبتنی بر روابط انسانی، کارگروهی و اعتماد و اطمینان دوطرفه است.(رضاییان،۱۳۹۹،۲۰۵-۲۰۴)

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

– رضایت شغلی : عبارتست از حدی از احساسات و نگرش های مثبت که افراد به شغل خود دارند. رضایت شغلی باعث می شود بهره وری فرد

افزایش یابد، فرد نسبت به سازمان متعهد شود، سلامت فیزیکی و ذهنی فرد تضمین شود، روحیه فرد افزایش یابد، مهارتهای جدید شغلی را به سرعت آموزش ببیند و از زندگی راضی باشد.(مقیمی،۳۸۲،۱۳۹۹)

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

– عدم رضایت شغلی: زمانی که فرد احساس خوبی نسبت به شغل خود نداشته باشد، به عدم رضایت شغلی تعبیر می شود عدم رضایت شغلی باعث کاهش روحیه کارکنان می شود که روحیه پایین در کار بسیار نامطلوب است، بعضی از نتایج عدم رضایت شغلی عبارتند از:

۱- تشویش : یک شرایط کلی است که ناخشنودی فرد از شغل را نشان می دهد و می تواند به صورت خواب آلودگی در محیط کار، شکایت از شرایط کاری، فراموشکاری و بی دقتی در محیط کار ظاهر شود.

بررسی سبک رهبری مدیران  تامین اجتماعی و تاثیر آن بر رضایت شغلی

۲- غیبت : گاهی افراد به دلیل ارادی از حضور خود در سازمان اجتناب می کنند که ناشی از عدم رضایت شغلی فرد است.
۳- تاخیر درکار : ممکن است کارکنان عدم رضایت شغلی خود را به صورت اتلاف وقت و یا پرداختن به کارهای شخصی در محل سازمان ظاهر کنند.

۴- ترک خدمت : یکی دیگر از نتایج عدم رضایت شغلی، ترک خدمت کارکنان می باشد در سازمان هایی که میزان رضایت شغلی افراد آن از حد متوسط پایین تر است، نرخ ترک خدمت کارکنان آنان بالاتر خواهد بود.

۵- فعالیت اتحادیه ای : کارکنانی که رضایت شغلی آن ها در سطح پایینی است تمایل بیشتری به تشکیل اتحادیه دارند. اتحادیه گرایی در سطح ضعیف آن به صورت شکایت و در شکل قوی تر آن به صورت اعتصاب کارکنان ……………….
……………………………………………………….