توضیحات

ولایت قهری در حقوق ایران و حقوق تطبیقی

ولایت ( به فتح وکسر واو ) در لغت به معنی حکومت کردن ، تسلط پیدا کردن ، دوست داشتن ، یاری دادن ، دست یافتن

و تصرف کردن آمده است. قهری در لغت به معنی جبری واضطراری است. در اصطلاح حقوق مدنی ، ولایت قدرت واختیاری

است که برابر قانون به یک شخص صلاحیتدار برای اداره امور محجور واگذار شده است . این ولایت دارای اقسامی است :

ممکن است به حکم مستقیم قانون به شخصی داده شده یا به موجب

وصایت واگذار گردیده و یا به حکم دادگاه برقرار شده باشد .

ولایتی که به حکم مستقیم قانون واگذار شده باشد اصطلاحاً ولایت قهری

نامیده می شود که قانون مدنی در مواد ۱۸۰ تا ۱۱۹۴ از آن سخن گفته است .

وظیفه و سمت وصیی که از جانب پدر یا جد پدری برای سرپرستی محجورتعیین

شده باشد ( ماده ۱۱۸۱ قانون مدنی ) نیز یک نوع ولایت است که غیر ازولایت قهری است

، هرچند که مشمول عنوان ولایت خاص می باشد .

چه اصطلاح ولی خاص ، برابرماده ۱۱۹۴ قانون مدنی ، شامل ولی قهری و وصی منصوب از جانب پدر یا

جد پدری است .هر گاه محجورولی خاص نداشته وولایت از طرف دادگاه به شخصی واگذار شده باشد

، این ولایت را قیومت گویند که دارای احکام ویژه ای است . گاهی نیز شخصی که بوسیله

دادگاه برای اداره محجور تعیین شده است امین نامیده می شود ( ماده ۱۱۸۷ قانون مدنی و ماده ۱۵ قانون جدید حمایت خانواده ) .

۳۷ صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

ولایت قهری در حقوق ایران و حقوق تطبیقی

بنابراین ، ولی قهری شخصی است که به حکم قانون تعیین می شود وسمت خود را مستقیماً ازقانون

می گیرد و ولایت او یک وظیفه خانوادگی واجتماعی وبه تعبیر دیگر ، اجباری است نه اختیاری و شاید

به همین جهت آنرا قهری نامیده اند . حتی بعضی از حقوقدانان ولایت قهری را به ولایت اجباری تعریف کرده اند .

در فقه امامیه ، تا آنجا که مابررسی کردیم ، اصطلاح ولایت قهری بکار نرفته و بنظر می رسد که

قانون مدنی نخستین بار آنرا استعمال کرده است . معهذا فقهاء از انواع ولایت از جمله ولایت

شخص یا اشخاصی که به صغیر نزدیک هستند وبه او دلبستگی ومهر فطری دارند برای

سرپرستی واداره امور صغیر به حکم مستقیم قانون تعیین شده اند ، چه طبیعت و فطرت آدمی

و مصلحت طفل وجامعه اقتضاء می کند که سرپرستی صغیر واداره امور او حتی الامکان به پدر و اشخاص دیگری که قرابت نزدیک با او دارند وبه سرنوشت و خوشبختی او علاقمند هستند واگذار گردد . پس نهاد ولایت قهری یک نهاد حقوقی است………………….

مقایسه کلی و نتیجه

از آنچه گفتیم آشکار شد در حقوق فرانسه ، برخلاف حقوق ایران و دیگر کشورهای اسلامی

، پدر ومادر از لحاظ ولایت قهری برابر هستند . این تحولی است که با قانون ۱۹۷۰ در فرانسه

ولایت قهری در حقوق ایران و حقوق تطبیقی

ایجاد شده است و قبلاً پدر در درجه اول قرار داشته و مقدم بر مادر بوده است . حتی امروز با اینکه اداره اموال صغیر که از آثار ولایت

بشمارمی آید اصولاً باید به عهده پدر ومادر باشد وآنان ، طبق اصل برابری ، باید متساویاً و مشترکاً در این زمینه اقدام کنند

، اداره قانونی اموال صغیر در درجه اول به عهده پدر است که با همکاری مادر آن را اعمال می کند وحتی در اعمال اداری صرف ، این همکاری لازم نیست و پدر می تواند مستقلاً اقدام کند .

بنابراین چیزی از نابرابری گذشته و تقدم پدر بر مادر دراداره امور صغیر هنوز در حقوق فرانسه دیده

می شود و این نابرابری را بعضی چنین توجیه کرده اند که در زمینه اداره اموال ، اشخاص

ثالث که با صغیر طرف معامله واقع می شوند ، در واقع می خواهند یک نفر مسئول

در برابر خودداشته باشند ومهم این است که طفل یک نماینده قانونی داشته باشد که مخصوصاً در صورت بروز اختلاف و دعوی از منافع او دفاع کند .

به هرحال ، اختلاف مهم و چشمگیری که حقوق فرانسه در مورد ولایت قهری یا حقوق ایران

و دیگر کشورهای اسلامی دارد همان برابری پدر و مادر در حقوق فرانسه و تقدم پدر بر مادر در حقوق کشورهای اسلامی است . این اختلاف بارز بین حقوق فرانسه و حقوق بعضی دیگر از کشورهای غربی که جزء خانواده

حقوق نوشته ( رومی و ژرمنی ) و دارای تمدن مشترک با فرانسه هستند نیز مشهود است : قانون مدنی سوئس اعلام می دارد که اقتدار (ولایت ) پدری Puissance paternelle مشترکاً به وسیله پدر و مادر اعمال می شود . لیکن در صورت بروز اختلاف بین آنان ، تصمیم پدر قاطع خواهد بود. قانون بلژیکی مصوب ۸ آوریل ۱۹۶۵ اختیا……………………