توضیحات

پایان نامه  مثنوی مولانا

دانلود پایان نامه و پروژه پایانی با موضوع
پس دیدن متن و فهرست پایان نامه بررسی و مقایسه ی شرح مثنوی مولانا با تکیه بر ابیات دفتر اول میتوانید نسبت

به خرید آنلاین و دانلود فایل مورد نظر اقدام فرمایید میتوانید تغییراتی در متن پایان نامه ایجاد نمایید و یا از بعضی از فصل های پایان نامه مثل روش

تحقیق پیشینه تحقیق بیان مسئله و یا منابع پایان نامه ادبیات فارسی استفاده فرمایید با آرزوی موفیقت برای دانشجویان عزیز

مولانا جلال الدین محمد بلخی معروف به ملّای روم و مولوی رومی، در ششم ربیع الاوّل سال۶۰۴ هجری قمری در بلخ به دنیا آمد و در سال ۶۷۲ ه.ق در

قونیه وفات یافت. مولوی یکی از بزرگان نام آور در عرصه ی تصوّف اسلامی قرون میانه است. کتاب نام آور وی،

مثنوی، از امّهات آثار عرفانی در ادبیات فارسی و بل ادبیات جهان است که از ابتدا توجّه بسیاری را به خود جلب کرد و شروح گونه گونی بر آن نگاشته

شد.

پایان نامه  مثنوی مولانا

در این پژوهش ، ابتدا مختصری از زندگی نامه ی مولانا و سپس بحثی کوتاه در مورد سیر شرح نویسی و شرح حال شارحان مذکور

به دست داده شده و سپس به بررسی ابیات مهم و بحث بر-انگیز دفتر اول مثنوی پرداخته شده است.

می توان گفت بهره گیری شارحان از مثنوی و دیگر آثار مولانا در شرح ابیات مثنوی،که معیار اصلی نگارنده در بررسی مثنوی

و شروح آن است،یکسان و در یک سطح نیست. این رساله می کوشد با تکیه بر ابیات مشابه مثنوی، برخی نکات مغفول در بررسی و شرح این کتاب بزرگ را متذکر شود. بررسی و مقایسه ی شرح مثنوی مولانا با تکیه بر ابیات دفتر اول

۱۶۰صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع  دارد 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل  را دانلود کنید

فهرست مطالب
عنوان صفحه
چکیده ۱

فصل اول: کلیات
۱-۱- مقدمه ۳
۱-۲- هدف تحقیق ۵
۱-۳- پیشینه ی تحقیق ۵
۱-۴- روش تحقیق ۶

فصل دوم: زندگی نامه ی مولانا
۲-۱- نام، تخلص ۸
۲-۲- ولادت و زادگاه مولانا ۸
۲-۳- قدیمی ترین منبع نام مولانا ۹
۲-۴- نسب و خاندان مولانا ۹
۲-۵- هجرت یا فرار از بلخ ۹
۲-۶-آثار مولانا ۱۰

۲-۷- وفات و مدفن مولانا ۱۱

فصل سوم: سیری اجمالی در شرح نویسی و شرح حال شارحان مثنوی
۳-۱- اولین شارحان مثنوی ۱۴
۳-۲- قدیمی ترین شارح مثنوی ۱۵
۳-۳- شروح مثنوی از آغاز ۱۶
۳-۳-۱- شرح های قرن نهم ۱۶

پایان نامه  مثنوی مولانا

۳-۳-۲- شرح های قرن دهم تا سیزدهم ۱۶
۳-۴- شرح حال شارحان ۱۷
۳-۴-۱- اسماعیل آنقروی ۱۷
۳-۴-۲- رینولد نیکلسون ۱۹

۳-۴-۲- ۱- آثار نیکلسون ۲۰
۳-۴-۲-۲- بررسی ویژگی ها و نقد و تحلیل شرح نیکلسون ۲۳
۳-۴-۳- بدیع الزمان فروزانفر ۲۴
۳-۴-۳-۱- بررسی شرح فروزانفر ۲۵

۳-۴-۴- عبدالباقی گولپینارلی ۲۶
۳-۴-۵- محمد استعلامی ۲۹
۳-۴-۶- کریم زمانی ۳۰

فصل چهارم: مقایسه ی شروح بر ابیات بحث بر انگیز
۱-بشنو این نی چون حکایت می کند ۳۳
۲- کز نیستان تا مرا ببریده اند ۳۷
۳- سینه خواهم شرحه شرحه از فراق ۳۹
۴- هر کسی کو دور ماند از اصل خویش ۴۱

۵- من به هر جمعیّتی نالان شدم ۴۳
۶- هر کسی از ظن خود شد یار من ۴۵
۷- سرّ من از ناله ی من دور نیست ۴۸
۸- تن زجان و جان زتن مستور نیست ۵۰
۹- آتش است این بانگ نای و نیست باد ۵۲

۱۰- آتش عشق است کاندر نی فتاد ۵۴
۱۱- نی، حریف هر که از یاری برید ۵۶
۱۲- همچو نی، زهری و تریاقی که دید؟ ۵۹
۱۳- نی، حدیث راه پرخون می کند ۶۰
۱۴- محرم این هوش جز بیهوش نیست ۶۲

پایان نامه  مثنوی مولانا

۱۵- در غم ما، روزها بیگاه شد ۶۴

۱۶- روزها گر رفت، گو: رو باک نیست ۶۶
۱۷- هر که جز ماهی ز آبش سیر شد ۶۸
۱۸- در نیابد حال پخته هیچ خام ۷۰
۱۹- ای دوای نخوت و ناموس ما ۷۱
۲۰- با لب دمساز خود گر جفتمی ۷۳
۲۱- من چگونه هوش دارم پیش وپس ۷۵
۲۲- آینه ات دانی چرا غماز نیست ۷۷
۲۳- اتفاقاً شاه روزی شد سوار ۷۹

۲۴- می رسید از دور مانند هلال ۸۰
۲۵- نیست وش باشد خیال اندر روان ۸۰
۲۶- آن خیالاتی که دام اولیاست ۸۳
۲۷- از خدا جوییم توفیق ادب ۸۵
۲۸- گرچه تفسیر زبان روشن گر است ۸۸
۲۹- از وی ار سایه نشانی می دهد ۹۰
۳۰- سایه خود آرد تو را همچون سمر ۹۰

۳۱- خود غریبی در جهان چون شمس نیست ۹۲
۳۲- این نفس جان در تنم بر تافته ست ۹۴
۳۳- عشق هایی کز پی رنگی بود ۹۵
۳۴- کاش کان هم ننگ بودی یکسری ۹۷

۳۵- وهم موسی با همه نور و هنر ۹۹
۳۶- آن گل سرخ است، تو خونش مخوان ۱۰۱
۳۷- حرف ظرف آمد درو معنی چو آب ۱۰۲
۳۸- بحر تلخ و بحر شیرین در جهان ۱۰۴
۳۹- گه چنین بنماید و گه ضد این ۱۰۷
۴۰- بس ستاره‌ی آتش از آهن جهید ۱۰۹
۴۱- رفته در صحرای بی چون، جانشان ۱۱۱
۴۲- کَیفَ مدَّ الظلُّ نقش اولیاست ۱۱۲
۴۳- بس دل چون کوه را انگیخت او ۱۱۴

پایان نامه  مثنوی مولانا

۴۴- از سبب سوزیش من سوداییم ۱۱۶
۴۵- ما عدم هاییم و هستی های ما ۱۱۸
۴۶- باد ما و بود ما از داد تست ۱۲۰
۴۷- لذت هستی نمودی نیست را ۱۲۲
۴۸- این نه جبر، این معنی جبّاری است ۱۲۳
۴۹- زاری ما شد دلیل اضطرار ۱۲۷
۵۰- ور توگویی غافل است از جبر او ۱۲۷
۵۱- هست این را خوش جواب ار بشنوی ۱۲۷
۵۲- آن زمان که می شوی بیمار تو ۱۲۷

پایان نامه  مثنوی مولانا

۵۳- می نماید بر تو زشتی گنه ۱۲۷
۵۴- انبیا در کار دنیا جبری اند ۱۳۱
۵۵- او نماید هم به دل ها خویش را ۱۳۲
۵۶- نیکوان را هست میراث از خوش آب ۱۳۳
۵۷- اختران اند از ورای اختران ۱۳۶
۵۸- دامهاشان مرغ گردونی گرفت ۱۳۸
۵۹- جان زپیدایی و نزدیکی است گم ۱۴۰
۶۰- از شراب قهر، چون مستی دهی ۱۴۲
۶۱- لفظ جبرم، عشق را بی صبر کرد ۱۴۴
۶۲- این، معیت با حق است و جبر نیست ۱۴۶
۶۳- ور به خواب آییم، مستان وییم ۱۴۸

۶۴- این چه بلبل؟ این نهنگ آتشی است ۱۵۰
۶۵-عاشق کلّ است و خود کلّ است او ۱۵۱
۶۶- فعل را در غیب، اثرها زادنی است ۱۵۴
۶۷- اولیا را هست قدرت از اله ۱۵۶
۶۸- بسته درهای موالید از سبب ۱۵۸
۶۹- آن دمی کز آدمش کردم نهان ۱۶۰

۷۰- آن دمی را که نگفتم با خلیل ۱۶۰
۷۱- آن دمی کز وی مسیحا دم نزد ۱۶۰

پایان نامه  مثنوی مولانا

۷۲- آنکه او شاه است، او بی کار نیست ۱۶۳
۷۳- چون به طوفی، خود به طوفی مرتدی ۱۶۵
۷۴- بهر این مؤمن همی گوید زبیم ۱۶۷
۷۵- گفت پیغمبر که: زن بر عاقلان ۱۶۹

۷۶- پرتو حقّ است آن، معشوق نیست ۱۷۱
۷۷- موسی و فرعون معنی را رهی ۱۷۳
۷۸- زان تعلق کرد با جسمی اله ۱۷۵
۷۹- تنگتر آمد خیالات از عدم ۱۷۶
۸۰- گفت المعنی هو اللّه شیخ دین ۱۷۸
۸۱- واگشایم هفت سوراخ نفاق ۱۸۰

۸۲- مدّتی معکوس باشد کارها ۱۸۲
۸۳- تا که بس سلطان و عالب همّتی ۱۸۲
۸۴- زاجنحه ی نور ثلاث أو رباع ۱۸۴
۸۵- این سخن پایان ندارد، زید کو؟ ۱۸۶
۸۶- زید را اکنون نیابی، کو گریخت ۱۸۶

پایان نامه  مثنوی مولانا

۸۷- حمله آرند از عدم، سوی وجود ۱۸۷
۸۸- سر چه می پیچی؟ کنی نادیده ای ۱۸۸

۸۹- در عدم، افشرده بودی پای خویش ۱۸۸
۹۰- خلق را دو دیده در خاک و ممات ۱۸۹
۹۱- جهد کن تا صد گمان گردد نود ۱۸۹
۹۲- در مروّت ابر موسی ای به تیه ۱۹۲
۹۳- سال ها گر ظن دود با پای خویش ۱۹۳
۹۴- چون جنین را نوبت تدبیر رو ۱۹۳

۹۵- سال‌ها گر ظن دود با پای خویش ۱۹۵
۹۶- باز باش ای باب رحمت تا ابد ۱۹۵
۹۷- مر جفا گر را چنین ها میدهم ۱۹۸
۹۸- مرگ بی مرگی بود ما را حلال ۲۰۰
۹۹-آن که او تن را بدین سان پی کند ۲۰۲
۱۰۰- ای دریغا لقمه یی دو خورده شد ۲۰۴

پایان نامه  مثنوی مولانا

فصل پنجم: نتیجه گیری و پیشنهادها
نتیجه‌گیری و پیشنهادها ۲۰۶
فهرست منابع ۲۰۹
چکیده ی انگلیسی ۲۱۲

فصل سوم:
سیری اجمالی در شرح نویسی و شرح حال شارحان مثنوی

ل

۳- سیری اجمالی در شرح نویسی و شرح حال شارحان مثنوی

در عالم شعر و عرفان جهان نه بلکه‌ایران، کسی همچون جلال الدین محمد مولوی، این چنین نام‌دار نبوده و بر سرزمین عرفان کس همانند وی ندرخشیده است، مولوی خورشیدی است که هر سال و هر سده که می‌گذرد، پرتوهای موضوعات شعری‌اش بیشتر و بیشتر می‌شود و غروبی برای این خورشید درخشان دیده نشده است.

پایان نامه  مثنوی مولانا

تا به حال تألیف بیش از صد شرح و ترجمه از مثنوی به زبان‌های گوناگون فارسی، ترکی، سندی، سوئدی، آلمانی، عربی و… خود نمایانگر عظمت این عارف و شاعر بزرگ ایرانی و کتاب به جا مانده‌اش مثنوی می‌باشد.

۳-۱- اولین شارحان مثنوی:
بنابر توضیحاتی که در دیگر کتاب‌های مولانا در پاسخ به بعضی ابیات مثنوی آمده است می‌توان گفت:«اولین شارحان مثنوی خود مولاناست.آثار دیگر مولانا مانند فیه ما فیه، غزلیات شمس و… نیز می‌تواند تا حدی در فهم و شرح ابیات مثنوی کمک کنند. مثلا درباره‌ی بیت زیر:

اندرین ایام می‌آرد سبق
گفت پیغمبر که نفحتهای حق

(مولانا،۱۳۸۷:۱۸۳/۱۹۶۱)
مولانا در یکی از نامه‌های خود نفحت‌های حق را چنین توضیح می‌دهد:
«نزد محققان، این نفحات انفاس برادران دینی است که سبق یافته‌اند بر برادران دیگر،

انفاس ایشان و نظر‌های ایشان و آمیزگاری با ایشان، نفحات و مواهب و عطایا و خلقت حق است…» (شجری،به نقل از فروزانفر، ۱۳۸۶:۲۶).
یا درباره‌ی بیت زیر:
صورت ما ‌اندرین بحرعذاب
می‌دود چون کاسه‌ها بر روی آب

(استعلامی، ۱۳۹۷:۱۴۵/۱۱۱۸)

هر چه صورت می‌وسیلت سازدش
زان وسیلت بحر دور‌اندازدش

(مولوی،۱۳۸۷: ۱۴۵/۱۱۲۱)

خود مولوی در کتاب فیه ما فیه می‌گوید: «ما همچون کاسه‌ایم بر سر آب،رفتن کاسه برسر آب به حکم کاسه نیست، به حکم آب است…..
لاشک همه کاسه‌ها برسر آب قدرت ومشیت است.» ( مولوی،۱۳۹۹: ۱۴۳)
یا دربیت زیر:

می‌نخسبم با صنم با پیرهن
پرده بردار و برهنه گو که من

(مولوی، ۱۳۹۷: ۱۰۱/۱۳۸)
دربیت فوق پیرهن با صورت کنایی و رمز به کار رفته است و در دیوان غزلیاتش از زبان خود او می‌خوانیم:

تا که کنار لطف تو جان مرا قبا بود
با تو برهنه خوشترم جامه‌ی تن برون کنم

(مولوی،۱۳۸۳:۱۱۴ )
۳-۲- قدیمی‌ترین شارح مثنوی:

پس از مولانا وسلطان ولد که درشرح مثنوی، آثار و تقریراتی ازخویش به یادگار نهاده‌اند، قدیمی‌ترین شرح درباره‌ی مثنوی«کتابی که نامش را بدست

نیاورده‌ام از شخصی به نام احمد رومی‌از مریدان سلطان ولد وفرزندش عارف چلبی است….این کتاب که در سال ۷۲۰ هجری تألیف شده است،