توضیحات

پایان نامه مصرف گاز ‌طبیعی خانگی و تجاری

چکیده
بیشترین سهم مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری کشور است. تقاضا برای گاز طبیعی در ماههای سرد بیشتر از ماههای گرم سال است؛ نوسانات اصلی تقاضای گاز به نیاز گرمایی این بخشها مربوط می‌شود.

علاوه بر تغییرات دما و شرایط جوّی که عامل اصلی نوسانات فصلی تقاضای انرژی محسوب می‌شوند، عوامل دیگری نظیر شوکهای فصلی غیر‌قابل مشاهده بر نوسانات فصلی تقاضای انرژی تأثیر می‌گذارند. همچنین غیر از عوامل اقتصادی قابل مشاهده مانند قیمت و درآمد،

عوامل غیر‌اقتصادی مثل تغییر سلیقه مصرف کنندگان و پیشرفت تکنولوژی و عوامل دیگری که

قابل مشاهده نیز نیستند، بر روند اصلی تقاضای انرژی اثر می‌گذارند. بکار‌گیری روش مدل ساختار سری زمانی ، این امکان را می‌دهد که بتوان هر دو مؤلفه روند تصادفی و فصلی تصادفی را در تقاضای انرژی به منظور برآورد صحیح کششهای درآمدی و قیمتی، وارد و

پایان نامه مصرف گاز ‌طبیعی خانگی و تجاری

مدلسازی کرد. سپس با استفاده از فیلتر کالمن با روش حداکثر راستنمایی برآوردهای نااریب پارامترهای تابع تقاضا محاسبه می‌شود.

در ایران برای اولین بار برآورد تابع تقاضای گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری کشور با روش انجام شده است. در تابع تقاضای برآورد شده مؤلفه روند مشاهده نمی‌شود. ماهیّت مؤلفه فصلی تصادفی بوده و کشش مصرف سرانه گاز طبیعی نسبت به دما ۲۶/۰- درصد برآورد

شده است. کششهای بلندمدت قیمتی و درآمدی نیز به ترتیب حدود ۱۳/۰- و ۱۷/۰ درصد محاسبه شده‌اند.

کلید واژه‌ها:
تقاضای گاز طبیعی، نوسانات فصلی، روند اصلی، مدل ساختار سری‌ زمانی و فیلتر کالمن

۹۰صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع دارد 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل را دانلود کنید

فهرست مطالب

عنوان صفحه
پیشگفتار ج
فصل ا- موضوع شناسی پژوهش ۱
۱-۱. عوامل مؤثر در تقاضای کوتاه‌مدت گاز طبیعی ۵
۲-۱٫ عوامل مؤثر در تقاضای بلندمدت گاز طبیعی ۵

۳-۱٫ سؤالات تحقیق، فرضیه‌ها و هدف‌های پروژه ۹

پایان نامه مصرف گاز ‌طبیعی خانگی و تجاری

۴-۱٫ سازمانهای بهره‌بردار از نتایج تحقیق ۹
فصل ۲- مرور اولیه ادبیات ۱۰
۲-۱٫ انگستد و بنتزن ۱۲
۲-۲٫ تیلور ۱۴

۲-۳٫ کلمنتس و مادلنر ۱۵
۲-۴٫ لستر-جاج-نیومیا ۱۷
۲-۵٫ هیلبرت، لیو و لین، ونجرندال و جیومرا ۱۹
۲-۶٫ لیو و کابودان ۱۹

۲-۷٫ سارک و ستمن ۲۱
۲-۸٫ نیل آرس و حیدر آرس ۲۲
۲-۹٫ اس‌‌جیل و جی‌‌دفراری ۲۴
۲-۱۰٫ جمع بندی فصل ۲۸
فصل ۳- روش تحلیل و ارائه اطلاعات ۳۰

۳-۱٫ تحلیل الگوی روند اصلی تقاضای انرژی ۳۱
الف- پیشرفت تکنولوژی ۳۱
ب- سلیقه مصرف کننده ۳۴
ج- ساختار اقتصادی ۳۴

۳-۲٫ تحلیل الگوی نوسانات فصلی تقاضای انرژی ۳۸

۳-۴٫ مدل مؤلفه‌های غیرقابل مشاهده ۳۹
الف- معرفی روش ۳۹
ب- تصریح نظری مدل ۴۲
۳-۵٫ داده‌ها و روش گردآوری ۴۳

فصل ۴- حالت-فضا و فیلتر کالمن ۴۴

پایان نامه مصرف گاز ‌طبیعی خانگی و تجاری

۴-۱٫ ارائه یک سیستم پویا بصورت حالت-فضا ۴۵
۴-۲٫ فروض بکار رفته در فیلتر کالمن ۴۷
۴-۳٫ چند مثال از ارائه یک سیستم پویا بصورت حالت-فضا ۴۷
۴-۵٫ استخراج فیلتر کالمن ۴۹

۴-۶٫ برآورد پارامترها به روش حداکثرراستنمایی ۵۲
فصل ۵- تخمین مدل و نتیجه‌گیری ۵۴
۵-۱٫ تخمین مدل ۵۵

۵-۲٫ تفسیر ضرایب ۶۲
۵-۳٫ تفسیر نتایج ۶۵
۵-۴٫ پیش‌بینی ۶۵
۵-۵٫ خلاصه و نتیجه‌گیری ۶۸
فهرست منابع ۷۰
پیوست ۷۳

فهرست جداول
عنوان صفحه
۲-۱٫ برخی از مطالعات انجام شده در تقاضای انرژی که روش هم انباشتگی را بکار گرفته‌اند ۱۵

۲-۲٫ تعریف متغیرهای وارد شده در سیستم معادلات همزمان ۲۰
۳-۱٫ طبقه‌بندی عوامل مؤثر در روند اصلی تقاضای انرژی

پایان نامه مصرف گاز ‌طبیعی خانگی و تجاری

۳۴
۳-۲٫ طبقه‌بندی حالتهای ممکن الگوی روند تصادفی ۴۱
۵-۱٫ خلاصه تخمین تابع تقاضای مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری ایران ۵۹
۵-۲٫ نتایج تخمین تقاضا در بعضی از حالتهای مختلف مؤلفه روند ۶۱

فهرست نمودارها
عنوان صفحه
۱-۱٫ سهم حاملهای مختلف انرژی در تأمین انرژی بخش خانگی و تجاری سال ۸۳ ۳
۱-۲٫ سهم مصرف کنندگان نهایی از کل مصرف گاز طبیعی سال ۸۳ ۳

۱-۳٫ سهم حامل انرژی گاز طبیعی در تأمین انرژی بخش خانگی و تجاری ۳
۱-۴٫ سهم بخش خانگی و تجاری از مصرف گاز طبیعی ۳
۱-۵٫ کل مصرف انرژی بخش خانگی و تجاری ۴

۲-۱٫ مصرف ماهیانه گاز طبیعی در مقابل مقدار درجه گرمایش روز در شهر اسکی شیر ترکیه ۲۴
نمودارهای تخمین‌های اریب‌دار کشش قیمتی تقاضای انرژی ۳۵
۳-۱٫ افزایش در قیمت و با شیب نزولی (منفی)
۳۵

۳-۲٫ افزایش در قیمت و با شیب صعودی (مثبت)
۳۵

۳-۳٫ کاهش در قیمت و با شیب نزولی (منفی)
۳۶
۳-۴٫ کاهش در قیمت و با شیب صعودی (مثبت)

۳۶
نمودارهای تخمین‌های اریب‌دار کشش درآمدی تقاضای انرژی ۳۶

پایان نامه مصرف گاز ‌طبیعی خانگی و تجاری

۳-۵٫ افزایش در درآمد و با شیب نزولی (منفی)
۳۶

۳-۶٫ افزایش در درآمد و با شیب صعودی (مثبت)
۳۶
۳-۷٫ کاهش در درآمد و با شیب نزولی (منفی)
۳۷
۳-۸٫ کاهش در درآمد و با شیب صعودی (مثبت)
۳۷
۵-۱٫ مصرف سرانه گاز طبیعی ۵۶
۵-۲٫ لگاریتم طبیعی مصرف کل گاز طبیعی ۵۶

۵-۳٫ نسبت قیمت اسمی گاز بر برق ۵۷
۵-۴٫ متوسط دمای هوای تهران (فرودگاه مهرآباد) ۶۳

۵-۵٫ نمودار همبستگی نگار پسماند‌های تقاضا ۶۴
۵-۶٫ پیش‌بینی لگاریتم طبیعی مصرف سرانه گاز طبیعی بخش خانگی و تجاری ایران ۶۷

پیشگفتار

ایران با در اختیار داشتن ۲۶۷۴۰ میلیارد مترمکعب گاز و مالکیت ۱۵% از ذخایر گاز طبیعی جهان دومین رتبه پس از روسیه را به خود اختصاص می‌دهد. عمر ذخایر گاز ایران با توجه به سطح فعلی تولید آن حدود ۱۷۹ سال برآورد شده است این در حالی است که نسبت ذخایر

به تولید یا عمر ذخایر گازی دنیا به طور متوسط ۶۵ سال است. بر پایه این برآوردها، ایران می

پایان نامه مصرف گاز ‌طبیعی خانگی و تجاری

تواند به راحتی اقتصاد خود را بر مبنای گاز سامان دهد. این ویژگی سبب می‌شود که گاز به عنوان یک منبع انرژی استراتژیک مورد توجه قرار گیرد.

مصرف گاز طبیعی در ایران هر ساله با رشد فزاینده‌ای روبرو است که این امر از ویژگیهای

منحصر به فرد این حامل انرژی ناشی می‌شود. فراوانی نسبی و ذخایر گسترده این حامل انرژی در کشور و قیمت پایین آن نسبت به سایر حاملهای انرژی انگیزه لازم را برای جایگزین آن با سایر سوختها فراهم می‌سازد.

بخش خانگی و تجاری کشور بیشترین سهم مصرف گاز طبیعی در اختیار دارد. بنابراین مطالعه تقاضای این حامل انرژی در بخشهای مذکور جایگاه ویژه‌ای دارد. برآورد صحیح تابع تقاضای

مصرف گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری کشور سیاستگزاران را در تصمیم‌گیری بهتر و برنامه‌ریزی دقیق‌تر برای واردات، صادرات، ذخیره سازی و تولید گاز طبیعی و نیز در برقراری

توازن بین عرضه و تقاضای گاز طبیعی برای پرهیز از زیانهای اقتصادی یاری می‌کند. به همین دلیل تابع تقاضای گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری ایران را با روش مدل ساختار سری زمانی برآورد کرده‌ایم. با بکارگیری این روش در تخمین تقاضا، روی دو واقعیّت موجود در

تقاضای انرژی یعنی روند اصلی و ماهیّت نوسانات فصلی متمرکز شده و برآوردهای نااریبی از پارامترهای تقاضا بدست می‌آید. ساختار این تحقیق به این صورت است:

در فصل اول مختصری در مورد بیان مسئله، اهمیت و اهداف تحقیق بحث و به عوامل تأثیر گذار در تقاضای بلندمدت و کوتاه‌‌مدت گاز طبیعی پرداخته می‌شود. فصل دوم به مطالعات

پایان نامه مصرف گاز ‌طبیعی خانگی و تجاری

انجام شده در تقاضای انرژی با تأکید بر تقاضای حامل انرژی گاز طبیعی در بخش خانگی و تجاری بصورت خلاصه می‌‌پردازد. در فصل سوم در مورد دو واقعیّت موجود در تقاضای انرژی

یعنی روند اصلی و نوسانات فصلی تقاضای انرژی بحث و الگوی تحلیلی تحقیق ومعرفی

روش مدل ساختار سری زمانی همراه با تعریف متغیرهای استفاد شده در تخمین تقاضا ارائه می‌شود. فصل چهارم صرف توضیح مختصر حالت-فضا و استفاده از ابزار فیلتر کالمن در برآورد

پارامترهای تقاضا به روش حداکثرراستنمایی می‌گردد.

در فصل پنجم جداول نتایج تخمین را ارائه کرده و به تفسیر ضرایب و نتایج تخمین اشاره نموده و تقاضای مصرف گاز را برای دو دوره آتی پیش‌بینی می‌کنیم. در پایان فصل پنجم نیز خلاصه و نتیجه‌گیری تحقیق ارائه می‌شود.

فصل ۱- موضوع شناسی پژوهش

تنگنای نفتی سالهای ۱۹۷۰ که بر اقتصاد دنیا شوک وارد کرد، موجب تسریع گریز بخشهای خانگی، صنعتی، حمل و نقل و نیروگاههای تولید برق از نفت گردید. بنابراین بعد از بحران نفت در کشورهای تولید کننده گاز طبیعی مثل روسیه، آمریکا و کشورهای منطقه خاورمیانه، از گاز

طبیعی در مقیاس بیشتری استفاده می‌شود. در دیگر کشورها نیز استفاده از گاز طبیعی به عنوان سوخت جایگزین به علّت تمیزی، راحتی سوخت، ارزش گرمازایی بالا و در دسترس

بودن، افزایش یافته است. انتظار می‌رود نقش گاز طبیعی در عرضه انرژی کشورها در نتیجه افزایش تقاضای انرژی، افزایش یابد.

پایان نامه مصرف گاز ‌طبیعی خانگی و تجاری

وزارت نیرو، تولید انرژی اولیه و مصرف نهایی آن را در سال ۱۳۸۳ بترتیب به میزان ۹/۲۱۲۰ و۲/۷۷۶ میلیون بشکه معادل نفت خام می‌داند. در آن سال میزان تولید و مصرف گاز طبیعی بترتیب ۲/۵۷۸ و ۸/۳۳۱ میلیون بشکه معادل نفت خام بوده است که بترتیب معادل ۲/۲۷ درصد

تخمین تابع تقاضای گاز ‌طبیعی (مصرف خانگی و تجاری) در ایران

تولید انرژی اولیه و ۷/۴۲ درصد مصرف نهایی انرژی است. بخش تجاری و خانگی با مصرف ۳۳۹۸۹ میلیون مترمکعب در حدود ۵/۶۴ درصد از کل مصرف نهایی این حامل انرژی را به خود اختصاص داده است. میزان مصرف گاز طبیعی در این بخشها نسبت به سال گذشته……………………….

…………

۲-۱٫ عوامل مؤثر در تقاضای کوتاه‌مدت گاز طبیعی

الف- آب و هوا؛ تقاضای گاز به تغییرات جوّی بستگی دارد بطوریکه در فصل سرما اوج و در تابستان حضیض دارد.

ب- جایگزینی سوخت؛ سوختهای جایگزین در تقاضای گاز طبیعی مؤثرند. درقیمتهای بالا بخشهای صنعت و مولد برق ممکن است از سایر سوختهای ارزان مثل زغال سنگ بجای گاز

استفاده کنند. البته اکثر خانوارها و بخشهای تجاری سوخت جایگزین برای گاز پیدا نمی‌کنند.

ج- وضعیت اقتصاد؛ مثلاً بخشهای صنعتی در دوره رونق اقتصادی به مصرف گاز بیشتری نیاز پیدا می‌کنند که موجب افزایش تقاضای آنها می‌شود.

تخمین تابع تقاضای گاز ‌طبیعی (مصرف خانگی و تجاری) در ایران

۲-۲٫ عوامل مؤثر در تقاضای بلند‌مدت گاز طبیعی
یک راه مفید بررسی عواملی که در تقاضای بلند‌مدت گاز مؤثرند، این است که تقاضای بخشها را جداگانه بررسی کنیم. البته پیش‌بینی این که همه این عوامل با هم روی تقاضا چه اثری دارند کمی ‌مشکل است.

• تقاضای بخش خانگی و تجاری: در آمریکا ۲۲% کل مصرف انرژی بخش خانگی بصورت حامل انرژی گاز طبیعی است و انتظار می‌رود در بین سالهای۲۰۰۲ تا ۲۰۲۵ تقاضای گازخانگی ۲۵% افزایش یابد. به احتمال زیاد افزایش کاربرد گرمسازی بخش خانگی در آینده عامل تعیین کننده

تقاضای بلند‌مدت این بخش باشد. در سالهای آینده ایجاد ساختمانهای جدید تقاضای گاز را

پایان نامه مصرف گاز ‌طبیعی خانگی و تجاری

افزایش می‌دهد. ۴/۱۸% انرژی مصرفی بخش تجاری را در حال حاضر گاز طبیعی تشکیل می‌دهد. تا سال ۲۰۲۵ انتظار افزایش سالیانه ۷/۱% در تقاضای بخش تجاری دارد که از این میزان ۵/۱% بخاطر ایجاد واحدهای تجاری جدید است و بقیه بخاطر افزایش تقاضای واحدهای

تجاری است. از آنجا که استفاده‌های بخش تجاری مشابه استفاده بخش خانگی از گاز طبیعی است، عاملهای مؤثر بر تقاضای گاز در بخش تجاری نیز مشابه عاملهای مؤثر بر تقاضای گازخانگی، به شرح ذیل است: