توضیحات

پایان نامه نقاشی و شمایل نگاری

پایان نامه فوق العاده کامل و جامع نقاشی و شمایل نگاری

وقتی که کتابهای تاریخ هنر و نقاشان بزرگ غربی را ورق می زنیم ، با

تصاویر بی شماری از هنرمندان بزرگ روبرو می شویم ؛ تصاویری زیبا ، متنوع و با

ترکیبهای گوناگون و سبکهای متفاوت ؛ برخی از این نقاشیها که تحت عنوان

شمایلنگاری معرفی شده اند ، زندگی حضرت مریم و فرزندش مسیح را

تشکیل میدهد که در دروه های مختلف به تصویر درآمده اند . این شمایلها

علیرغم سادگی فرم و تکنیک ، با زیبائیهای چشم گیر ، انسان را ساعتها به

خود مشغول می کنند ؛ بارها و بارها این صفحات را ورق می زنی و ساعتها

به نظاره می نشینی و هر بار چیز تازه تری درآنها می یابی.

هنرمندان قرون وسطی بیش از هر موضوع دیگری شمایلهای حضرت مریم

و عیسی (ع) را استادانه در صحنه های متفاوت ، همچون عبادت و نیایش ،

معراج ، غسل تعمید و زندگی روزمره و . . . به تصویر کشیده اند.

زیبائی ، سادگی و معنویتی که توأمان در هماهنگی صورت ومحتوای

این شمایلها وجود دارد باعث علاقمندی من به این موضوع گشت . این شد که

تصمیم گرفتم علی رغم کمی منبع در حد توان خود به تحقیق و

گردآوری نمونه هائی در مورد شمایلنگاری قرون وسطی و معرفی برخی از هنرمندان آن

بپردازم ؛ لیکن به علت تجانس و نزدیکی شمایلنگاری قرون وسطی

با هنر دوره بیزانس از لحاظ بصری و محتوایی ، در اکثر قسمتهای

این جزوه ، هنر این دو دوره در کنار هم مورد بررسی و تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

پایان نامه فوق العاده کامل و جامع نقاشی و شمایل نگاری

در فصل دوم اشاراتی به شکلهای نشانه ای و نمادین شده است ،

اما چون بحث اصلی ، بررسی شمایلنگاری است و با این عقیده که جهان هستی در

چهره انسان جلوه می کند و آنچه در سیمای افراد دیده می شود ، در واقع

جلوه ای است از درون آنها و سیرت قدیسان در سیما و صورت ایشان نمایان

است ، لذا در ارائه نمونه ها و مصادیق تصویری حاضر در بخش فوق ، قطع نظر

از بررسی جنبه های فنی و موضوعی ، شخصیتهای روحانی نیز در برخی موارد تحلیل و نقد شده است .

در فصل سوم به بررسی ویژگیهای بیانی و بصری تعدادی از آثار شمایلنگاری قرون

وسطی و بیزانس و مقایسه آن با نقاشی دوره گوتیک پرداخته شده

است . علت انتخاب دوره گوتیک برای مقایسه با شمایلهای قرون وسطی و بیزانس ،

وجود آثار فراوان با موضوعات مشابه و نزدیکی نقاشی این دوره ها با

پایان نامه فوق العاده کامل و جامع نقاشی و شمایل نگاری

یکدیگر است . لذا به خاطر طولانی نشدن بحث ، همینطور اهمیتی که برخی

از شخصیتهای روحانی و قدیس مانند حضرت مریم و مسیح (ع) در آثار

هنرمندان این دوران داشته اند ، جهت بررسی بهتر موضوعات ، شمایلهای با

موضوع حضرت مریم به عنوان یک نمونه بارز مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته است.

گرچه بررسی موضوع فوق با وجود کمی منبع ، برای اینجانب کاری بسیار سنگین

و دشوار مینمود ، لیکن سعی کرده ام قدمی هر چند کوتاه و

ناچیز در این راه پرفراز و نشیب بگذارم و نگاهی به این وادی دور دست و فراموش

شده بیندازم تا رموز بیانی و جذابیت بصری این کارها را بهتر و بیشتر درک نمایم .

۱۲۵صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع و پاورقی و  عکس دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل این پروژه را دانلود کنید

این پروژه دارای عکس ها ، توضیحات عکس ها و پاورقی های جامع و کامل و همینطور فهرست منابع در آخرین صفحه میباشد و در قالب فایل ورد و بصورت بسیار زیبا طراحی و نگارش شده است

هنر بیزانسی و بالاخص شمایلنگاری اساساً به موضوعات ماوراء بشری می پرداخت . از همین رو در برابر طبیعت گرائی هنر یونانی ـ رومی ، به تخلیص در

فرم رو می آورد و بدین سان معیار های هنر خاور زمین را برتر از معیار های کلاسیک باستان دانست . شیوه موزائیک ، عرصه مناسبی برای هنرمندان بیزانسی بود تا جهانی بی زمان ومکان ودر عین حال پر شکوه بیافریند .

هنر بیزانسی به هنر اروپای شرقی قرون وسطی بسیار اثر گذاشت و این تأثیر

به خصوص در آثار نقاشان سده سیزدهم و چهاردهم ایتالیا نمایان است ، اما از جمله تفاوتهای هنر بیزانسی با هنر اروپائی باختری در قرون وسطی این

بود که وجه دینی در آن اهمیت بیشتری از وجه تزئینی داشت .

شمایل و ویژگیهای آن

شمایل در لغت به معنای تصویر ، تمثال ، چهره و صورت است.

قدیمی ترین و رایج ترین معنای شمایل با تاریخ هنر دینی مسیحی مرتبط است و به تمثال و تصاویر مذهبی که مورد احترام و تکریم قرار میگرفتند ( غالباً

تصویر حضرت مریم و مسیح ) اشاره دارد و مصادیق خاص آن را در هنر قرون وسطی ، بیزانس ، گوتیک و حتی در روسیه می توان یافت . ( تصویر ۱-۱ )

شمایل همچنین به نقاشیهای مذهبی اجرا شده بر روی پانلهای چوبی مربوط به دوره بیزانس و قرون وسطی نیز گفته میشود .

شمایل روسی از نقاشان بیزانسی مشتق شد و قواعد مشخصی را در ترکیب بندی و نمایش حالت و چهره مقدسین حفظ کرد . آثار هنرمندانی چون

روبلف نمونه های این نقاشی سنتی محسوب می‌شود .

تصویر (۱-۱) مادر خدا – شمایلی از مریم عذرا و مسیح کودک – روسیه – حدود ۱۱۵۰ میلادی

شمایلنگاری :

شمایلنگاری به آثاری اطلاق میگردد که به مطالعه و بررسی نمایش فیگورهای موضوعات مذهبی که در آن شخصیتهای مشهور ، مذهبی ، اسطوره ای و

مقدس با روشی خاص نمایش میابند می پردازد . مثلا نمایش فیگورهای موجود در تصاویر یک کتاب با شخصیتهای مقدس و اسطوره ای . بطور مثال

میتوان به شخصیتهای مذهبی چون حضرت عیسی(ع) ، حضرت مریم(س) و یا شخصیتهای اسطوره ای چون ژاندارک اشاره نمود.

در نقاشیهائی که در قرون وسطی به تصویر کشیده شده اند ارتباط تنگاتنگی میان تصورات و ایده های هنرمند و اثرش وجود دارد. نقاش اغلب ، ایده

واندیشه های دینی را به وسیله سمبل و نماد در آثارش نمایش می دهد و از پرداختن به اصل مطلب بصورت واضح و عیان پرهیز می کند در بسیاری از آثار

شمایل نگاری در قرون وسطی مشاهده می شود که به طور مثال مسیح ( ع ) به چهره و حالتهای متفاوت و گاه با یک نماد و رمز که درآن زمان مفهومی

خاص را در برداشته نشان داده می شود .
بطور کلی می توان این گونه بیان کرد که شمایلنگاری ، هنری است آمیخته با رمز ، احساس ، مفهو………………………….

پایان نامه نقاشی و شمایل نگاری

پایان نامه فوق العاده کامل و جامع نقاشی و شمایل نگاری

موضوعات خاص
در شمایلنگاری قرون وسطی و بیزانس با موضوعات خاص و منحصر به فردی مواجه هستیم که همواره موضوع آثار شمایلنگاران بوده است . سرآمد این

موضوعات بدون شک حضرت مسیح(ع) و حضرت مریم(س) هستند که به علت قداست و احترامی که در نزد مردم دارا بودند همیشه مورد توجه هنرمندان قرار داشتند.
مادر حضرت عیسی (ع) در تمام ادوار یکی از مهمترین موضوع های هنر مسیحی بوده است . تمثالهای حضرت مریم بسیار متنوع است و در شمایلنگاری قرون وسطی و بیزانس و حتی دوره های بعدی به وفور دیده میشود .

به همین دلیل در بخش موضوعات خاص به بررسی و تجزیه و تحلیل شمایلهای

حضرت مریم در آثار برخی هنرمندان قرون وسطی ، بیزانس و گوتیک و مقایسه آنها با یکدیگر می پردازیم . علت انتخاب این دوره ها برای مقایسه ، وجود آثار بیشمار با موضوعات مشابه و نزدیکی نقاشی این دوره ها از لحاظ شیوه ، موضوع ، تکنیک و . . . با یکدیگر است.
بررسی شمایلهای حضرت مریم در نقاشی قرون وسطی و بیزانس

ویژگیهای بصری

پیکره :
در آثار این دوره آناتومی در خدمت آرمانگرایی و زیباشناسی خاصی قرار دارد ؛ هنرمندان قرون وسطی

معمولا تمثال و پیکره حضرت مریم را طوری به تصویر میکشند که هرچه زیباتر و باشکوهتر جلوه کند و از پرداختن به مظاهر دنیوی و مادی در این آثار پرهیز

میکنند ؛ زیرا تمام تلاش آنان ایجاد تمثالی است که به یک بشر عادی شباهت نداشته باشد و شخصیت ماورایی در آن حفظ شود . ( تصویر ۱-۴ )

پیکره و چهره حضرت مریم از لحاظ آناتومی در میان این هنرمندان به نوعی سلیقه ای کار شده است و هر کدام از شمایلنگاران این دوره با روش و دیدگاه

خاص خود به ترسیم شمایل حضرت مریم ، مسیح و یا دیگر قدیسان پرداخته اند . به همین دلیل است که ما در شمایلهایی که در این دوره تصویر شده اند تنوع زیادی را شاهد هستیم .

………………..

پایان نامه فوق العاده کامل و جامع نقاشی و شمایل نگاری

منابع و مأخذ
ـ اسدی زاده پرویز ـ فرهنگ دانش وهنر (شامل: اطلاعات عمومی)
سازمان چاپ پویا ـ سازمان انتشارات اشرفی ـ چاپ هفتم ۱۳۵۵ ـ تهران
ـ اکو اومبرتو ۱۹۳۲ ( Umberto Eco ) ـ هنر و زیبائی در قرون وسطی
عنوان اصلی( ایتالیائی) : Medievale Sviluppo dell’estetic ـ ترجمه : فریده مهدوی دامغانی ـ مؤسسه نشر تیر ۱۳۸۱ ـ تهران
ـ پاکباز روئین ـ فره…………..