توضیحات

‌پایان نامه جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی

دانلود پایان نامه و پروژه پایانی با موضوع ‌ ‌ ‌پایان نامه جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی
پس دیدن متن و فهرست پایان نامه ‌ ب میتوانید

نسبت به خرید آنلاین و دانلود فایل مورد نظر اقدام فرمایید میتوانید تغییراتی در متن پایان نامه ایجاد نمایید و یا از بعضی از فصل های پایان نامه مثل روش تحقیق پیشینه تحقیق بیان مسئله و یا منابع پایان نامه ادبیات فارسی استفاده فرمایید با آرزوی موفیقت برای دانشجویان عزیز

پژوهش حاضر تلاش کرده است منزلت و جایگاه صبر وسکوت در آثار سعدی شیرازی را طرح و بررسی کند. صبر و سکوت به عنوان دو فضیلت انسانی که از آگاهی و دانایی سرچشمه می‌گیرد و کردار و گفتار آدمیان را در جامعه آبیاری می‌کند. در آثار سعدی جایگاهی والا و

ارجمند دارد. مفاهیم صبر و سکوت در آثار سعدی به شدّت تحت تأثیر معارف اسلامی مانند قرآن کریم و روایات و احادیث است. سعدی با طرح داستانک‌ها و اشعار نغز و به جا اهمیّت

صبر و سکوت در مواضع مختلف را هنرمندانه طرح می کند آن گونه شنونده و خواننده را از نظر تربیتی تحت تأثیر قرار می‌دهد. این مفاهیم در جای جای آثار سعدی دارای رویکردهای

‌پایان نامه جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی

مختلف و متفاوت است. صبر از موضوعات محوری در آثار سعدی به شمار می‌آید. این مفهوم همراه با هم معناها و متضادهایش که از نظر قیاسی (خواه صوری، خواه معنایی) با صبر

مربوطند، خمیرمایه خلق مضامین آموزنده‌ای در اشعار و آثار اوست. صبر در غزل‌ها هفتاد و سه بار،

صبر کردن بیست و هفت بار، صبور دوازده بار، صبوری بیست و یک بار، تحمل هفده بار، تحمل کردن بیست و دو بار، طاقت سی و نه بار، شکیب سیزده بار، شکیبایی شانزده بار، شکیبیدن چهار بار، و مقوﻟﮥ صبر جمعاً دویست و چهل و هفت بار در غزل‌ها به کار رفته است.

سکوت در آثار این شاعر نیز با توجه به مقام و موقع آن دارای مفاهیم و رویکردهای گوناگون است. خموشی، خاموشی، زبان بریده، زبان درکشیدن، دم فروبستن، دم درکشیدن، تأمل کردن، صُمٌّ وَبُکْمٌ، در پیوند با سکوت و خاموشی به همین قرینه در آثار او جایگاهی در خوردارد که بسیار آموزنده و به جا از آن‌ها استفاده شده است.

واژگان کلیدی:
سعدی، صبر، سکوت، خاموشی، آموزه‌های دینی،

‌ بررسی جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی

۱۲۰صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع  دارد 

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل

‌ بررسی جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی

را دانلود کنید

فهرست مطالب

عنوان صفحه
چکیده . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱
فصل اول: کلیات

۱-۱- مقدمه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۲
۱-۲- هدف . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۵
۱-۳- پیشینه تحقیق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۵
۱-۴- روش کار و تحقیق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۷

فصل دوم: نگاهی به زندگی و آثار سعدی

‌پایان نامه جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی

۲-۱- زندگی‌نامه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸
۲-۲- آثار سعدی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۱

فصل سوم: جایگاه صبر و سکوت در آیات و روایات اسلامی

۳-۱- معانی و مفاهیم صبر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۳
۳-۲- صبر در قرآن کریم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۴
۳-۳- زمینه‌های صبر در قرآن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۵
۳-۳-۱- صبر، ابزار تکامل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۶
۳-۳-۲- سرمشق گیری از قهرمانان صبر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۶

۳-۳-۳- صبر در مقام توکل به لطف خداوند . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۷
۳-۳-۴- صبر در مقام فرمانبرداری خداوند . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۷
۳-۳-۵- صبر و ایمان به مشیت خداوند . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۹
۳-۴- جایگاه صبر و صابران در قرآن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۹

۳-۵-۱- حضرت ایوب (ع) اسطوره صبر در برابر سختی‌ها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۲۰
۳-۵-۲- حضرت یعقوب، اسطوره صبر و گذشت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۲۱
۳-۵-۳- حضرت یوسف قهرمان صبر و شکیبایی در برابر گناه . . . . . . . . . . . . . . . . . ۲۱
۳-۳-۶- حضرت اسماعیل اسوه صبر در فرمانبرداری از خداوند . . . . . . . . . . . . . . . . ۲۲
عنوان صفحه

‌پایان نامه جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی

۳-۶- صبر و استقامت در سیره پیامبر اعظم (ص) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۲۳
۳-۶-۱- صلح حدیبیه جلوه صبر پیامبر (ص) . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۲۳
۳-۷- صبر در روایات اسلامی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۲۴
۳-۸- معانی و مفاهیم سکوت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۲۷
۳-۸-۱- سکوت در آیات قرآن مجید . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۲۸
۳-۸-۲- سکوت در روایات اسلامی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۳۰

۳-۸-۳- نقش سکوت و اصلاح زبان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۳۳
۳-۸-۴- اصول کلی برای دفع خطرات زبان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۳۶

۳-۸-۴-۱- توجه جدی به خطرات زبان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۳۷
۳-۸-۲- سکوت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۳۷
۳-۸-۴-۳- حفظ زبان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۳۸
۳-۸-۶-سکوت در سیره نظری و عملی فرزانگان تاریخ . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۳۹

فصل چهارم: جایگاه صبر و سکوت در ادبیات فارسی

۴-۱- منزلت و فواید صبر و سکوت در ادب فارسی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۴۲

فصل پنجم: جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی

۵-۱- منزلت صبر در آثار سعدی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۵۴
۵-۱-۱- نتیجه شیرین صبر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۵۸
۵-۱-۲- صبر برای استفاده از وقت مناسب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۵۹

۵-۱-۲- صبر برای حفظ عزت نفس . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۵۹
۵-۱-۴- ارتباط صبر و تحمل سختی‌ها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۶۰
۵-۱-۵- فضیلت صبر در محنت و نداری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۶۱
۵-۱-۶- صبر و کامیابی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۶۲

۵-۱-۷-۱ صبر در سخن گفتن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۶۳
۵-۱-۸- صبر و عدالت در قضاوت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۶۳
۵-۱-۹- صبر مایه عزت و بزرگی است . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۶۴

عنوان صفحه
۵-۱-۱۰- صبر و شیرینی به امید وصال . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۶۵
۵-۱-۱۱- پاداش صبر . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۶۶

‌پایان نامه جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی

۵-۱-۱۲- صبر سیرت صاحب دلان است . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۶۶
۵-۱-۱۳- صبر شرط وفاداری است . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۶۶
۵-۱-۱۴- ناسازگاری صبر و عشق . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۶۷
۵-۱-۱۵- صبر و فرح . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۷۱
۵-۱-۱۶- صبر نابجا . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۷۵
۵-۱-۱۷- صبر و قناعت . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۷۶
۵-۱-۱۸- صبر و نگهداری عهد و پیمان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۷۷
۵-۱-۱۹- صبر و از خودگذشتگی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۷۷

‌پایان نامه جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی

۵-۱-۲۰- صبر و زیبایی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۷۸
۵-۱-۲۱- صبر و مردانگی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۰
۵-۱-۲۲- صبر بر نامرادی‌های روزگار . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۱
۵-۱-۲۳- صبر و بردباری در برابر افراد نادان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۱
۵-۱-۲۴- رابطه صبر و صفای باطن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۲
۵-۱-۲۵- صبر در راه انجام وظیفه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۲
۵-۱-۲۶- صبر در تصمیم گیری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۳
۵-۲- منزلت و جایگاه سکوت و خاموشی در آثار سعدی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۳
۵-۲-۱- سکوت مصلحتی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۴
۵-۲-۲- سکوت در برابر افراد دانشمند . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۵

۵-۲-۳- سکوت برای جلوگیری از جنگ و دعوا . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۵
۵-۲-۴- سکوت برای پرهیز از عواقب سخن . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۵
۵-۲-۵- سکوت برای جلوگیری از زخم زبان مردم . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۶
۵-۲-۶- سکوت برای دوری از عیب جویی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۶
۵-۲-۷- سکوت و سلامتی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۷
۵-۲-۸- سکوت برای جلوگیری از آسیب‌های زبان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۷
۵-۲-۹- سکوت در برابر جاهلان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۸

عنوان صفحه
۵-۲-۱۰- سکوت برای دوری از یاوه گویی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۸۹
۵-۲-۱۱- سکوت برای اندیشیدن در کلام . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۹۰
۵-۲-۱۲- خاموشی برای پرده پوشی بر جهل . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۹۲
۵-۲-۱۳- سکوت برای رازداری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۹۴
۵-۲- سکوت برای پوشیدن عیب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۹۴
۵-۲-۱۵- سکوت برای جلوگیری از سوء استفاده دشمنان . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۹۶
۵-۲-۱۷- سکوت برای پرهیز از گناه . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۹۷

‌پایان نامه جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی

۵-۲-۱۸- سکوت برای رعایت ادب . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۹۹
۵-۲-۱۹- سکوت برای رازداری و امانت داری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۰۲
۵-۲-۲۰- پرهیز از سکوت نابجا . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۰۴
۵-۲-۲۱- جذبه خاموشی در سیر و سلوک روحی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۰۵
۵-۲-۲۲- خاموشی برای دوری از ریاکاری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۰۵
۵-۲-۲۳- ارتباط خاموشی و بلوغ فکری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۰۵

فصل ششم: نتیجه‌گیری یافته‌های طرح

۶-۱- نتیجه‌گیری . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۰۶
۶-۲- پیشنهادها . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۰۷
فهرست منابع . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۱۱
چکیده انگلیسی . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . ۱۱۴

‌پایان نامه جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی

– کلیات

۱-۱- مقدّمه

هدف از گردآوری رساله، پژوهش و تحقیق در مبحث شعر دفاع مقدس در فرهنگ دینی و عام مردم ایران، سکوت، صبر و بردباری جایگاهی ارجمند در رفتار، گفتار، کردار و کنش و واکنش‌های روز مره دارد. یکى از ویژگی‌هایى که در طول تاریخ زندگى انسان، در همه صحنه‌ها و عرصه‌ها، خوشی‌ها و سختى‌ها مصیبت‌ها و مرارت‌ها، موجب سعادت

وخوشبختى انسان‌ها بوده و هست صبر و ‌استقامت و سکوت اندیشمندانه است. در قرآن کریم و روایات اهل بیت (علیهم السلام) و همین طور ادبیات و آموزه‌های اخلاقی ایرانیان، این دو ویژگی به فراوانی مورد تکریم و تمجید واقع شده است.

زندگى بشر در دنیا گره خورده در مشکلات و رخدادهای گوناگونی است که تنها به سرپنجه خرد ورزی و درایّت قابل حل است. بدین معنی که انسان چه هنگام باید لب به سخن بگشاید و در چه موقعی سکوت و خاموشی پیشه ساخته و شکیبایی برگزیند. اگر انسان صبر و استقامت را که رمز غلبه او بر این مشکلات است نداشته باشد بدون تردید با شکست مواجه شده و راه تعالى و تکامل بر او بسته خواهد شد.

‌پایان نامه جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی

زمانى که انسان تاریخ انبیا و اولیاى الهى را بررسى مى‌کند، در می‌یابد که تمام زندگی این بزرگواران سرشار از سختى‌ها و مشکلاتی است که به سوى آنها روى آورده و آنان توانسته‌اند به یاری همین فضایل بر این مشکلات فایق آیند.

صبر یکی از واژه‌های کلیدی قرآن است که به صورت‌های مختلف در آن بکار رفته است. این واژه بر یکی از اصول مهم اخلاقی و صفات برجسته و ضروری انسانی دلالت دارد که زمینه ساز آراستگی آدمی به فضیلت‌های بسیاری می‌شود. با توجه به اهمیت صبر که رمز پیروزى و غلبه بر مشکلات در زندگى انسان است، امیرالمؤمنین علیه‌السلام هم در حکمت ۴۲۴

می‌فرماید: « اَلحِلمُ غِطاءٌ ساتِرٌ وَالعَقلُ حِسامٌ قاطِعٌ، فَاسْتُرْ خَلَلَ خَلْقِکَ بِحِلْمِکَ وَقاتِلْ هَواکَ بِعَقْلِکَ» بردباری پرده‌ای است پوشاننده و عقل شمشیریست برّان، پس عیوب اخلاقی خود را با بردباریت بپوشان و هوایت را با عقلت بکش.» (نهج‌البلاغه، ۷)

سکوت و خاموشی مدبرّانه و از سرتعقل از دیگر فضایل انسانی است که در کنار صبر به عنوای یکی از صفات مثبت انسانی و اخلاقی به شدّت در متون دینی و ادبی مورد توجه قرار گرفته و بسیار ممدوح است.

‌پایان نامه جایگاه صبر و سکوت در آثار سعدی

موسوی اصفهانی می‌نویسد: « در زبان فارسی صمت به فتح صاد و سکون میم را برخی به سکوت معنا کرده‌اند ولی میان این دو واژه، تفاوت‌های مهم و اساسی وجود دارد. حضرت امیر مؤمنان(ع) درعبارتی کوتاه، با اشاره به این دو اصطلاح برای آن‌ها کاربردها و آثار خاص بیان می‌کند و می‌فرماید: « الصّمتُ حُکمٌ، والسُّکوتُ سَلامَهٌ، و الکِتمانُ طرَفٌ مِن السَّعادَهَ؛ صمت و خاموشی، حکمت و فرزانگی است و سکوت، سلامت از گرفتاری و کتمان و راز داری، بخشی از سعادت است.» (موسوی اصفهانی، )