توضیحات

پایان نامه مطالعه تطبیقی اضطرار

اضطرار به معنای بیچارگی ،فقر و تنگدستی است.هرگاه انسان خود را در فشار و تنگنا بیابد که ناگزیر باشد برای حفظ حقوق یا اموال در معرض خطر

خود یا دیگری ناگزیر از ارتکاب جرم شود ،بدون اینکه دیگری او را مجبور به ارتکاب فعل حرام کند، مضطر محسوب میشود.البته عقل،او را به انجام این عمل حکم میکند و او با اراده ی کامل،اینکار را انجام میدهد و کسی او را مجبور نمیکند.

اضطرار با ضرورت که برگردان فرانسوی این کلمه است مترادف می باشد.اضطرار مفاهیم مشابهی نیز دارد که باید از آنها تفکیک شود.در این رساله

سعی شده به مطالعه ی تطبیقی تمام مسائل اضطرار (مفهوم،نقاط تفاوت و تشابه با سایر عناوین،شرایط و آثار) در حقوق کیفری ایران و فرانسه

پرداخته شود. اضطرار ریشه در قوانین بسیار قدیمی دارد و از زمانیکه بشر دارای قانون نوشته شده به اضطرار توجه شده است.در ادیان الهی و در قوانین قبل و بعد از انقلاب،موادی به آن اختصاص داده شده است.در قانون جزای جدید فرانسه نیز با نکیه بر مبانی نظریه ی اجبار معنوی،نظریه ی عدم

نفع مجازات و نظریه ی تعارض منافع،حالت ضرورت را پیش بینی کرده اند. شرایط اضطرار نیز در ماده ۵۵ قانون مجازات اسلامی آمده است و از این

شرایط در آراء قضایی دادگاههای فرانسه نیز استفاده می شود.همچنین اضطرار آثار کیفری و مدنی نیز دارد .فرد مضطر از مسئولیت کیفری مبراست ولی

مسئولیت مدنی فرد مضطر پابرجاست.

پایان نامه مطالعه تطبیقی اضطرار

در پایان این نتیجه گرفته شده است که داوری های عادلانه با دو معیار نوعی و شخصی در کنار هم می تواند معیار سنجش قرار گیرد.همچنین اینکه در

آراء قضایی فرانسه اضطرار همانند نظام ما از عوامل موجهه ی جرم محسوب می شود و فرد را از مسئولیت کیفری معاف می سازد اما به هر حال اضطرار، رافع مسئولیت مدنی نیست .
کلید واژه‌ها:
اضطرار ، عامل موجهه ی جرم ، عامل رافع مسئولیت کیفری، مسئولیت مدنی

 ۹۰صفحه فایل ورد (Word) فونت ۱۴ منابع  دارد

پس از پرداخت آنلاین میتوانید فایل کامل پایان نامه مطالعه تطبیقی اضطرار را دانلود کنید

فهرست مطالب

چکیده ۱
مقدمه ۲
الف ـ ضرورت تحقیق ۲
ب ـ سئوال اصلی تحقیق ۳
ج ـ فرضیات تحقیق ۳
د ـ اهداف تحقیق ۴
ه ـ روش تحقیق ۵
و ـ تقسیم‌بندی مطالب ۵
بخش اول: مفاهیم، مبانی و پیشینه‌ی اضطرار ۷
فصل اول: مفاهیم و پیشینه‌ی تاریخی ۷
مبحث اول: مفهوم اضطرار و تفکیک آن از عناوین مشابه ۷
گفتار اول: مفهوم اضطرار ۷
الف: مفهوم لغوی ۷
ب: مفهوم اصطلاحی ۹
ج: مفهوم فقهی ۱۱

گفتار دوم: تفکیک اضطرار از مفاهیم مشابه ۱۵

الف: تفاوت اضطرار با دفاع مشروع ۱۵
ب: تفاوت اضطرار با اجبار ۱۷
ج: تفاوت اضطرار با اکراه ۱۸
مبحث دوم: پیشینه‌ی تاریخی ۲۰
گفتار نخست: در ادیان الهی ۲۰
الف: در زرتشت ۲۰
ب: در یهودیت ۲۰
ج: در مسیحیت ۲۱
د: در اسلام ۲۲
گفتار دوم: در حقوق ایران ۲۳
الف: دوران قبل از انقلاب ۲۳
۱٫ قانون مجازات سال ۱۳۰۴ ۲۳
۲٫ قانون مجازات سال ۱۳۵۲ ۲۵
ب: دوران پس از انقلاب ۲۶
۱٫ قانون مجازات ۱۳۶۱ و ۱۳۶۲ ۲۶
۲٫ قانون مجازات سال ۱۳۷۰ و ۱۳۷۵ ۲۹
گفتار سوم :قانون مجازات مصوب ۱۳۹۰- ۱۳۹۱ ۳۰
گفتار چهارم: در حقوق فرانسه ۳۱
الف: قانون جزای قدیم ۱۸۱۰ ۳۱
ب: قانون جزای جدید (۱۹۹۴) ۳۳

فصل دوم: مبانی و ماهیت حقوقی اضطرار و منافع مورد حمایت ۳۴

مبحث نخست: مبانی ۳۴
گفتار نخست: مبانی حقوقی ۳۵
الف: نظریه‌ی اجبار معنوی ۳۵
ب: نظریه‌ی عدم نفع مجازات ۴۰
ج: نظریه‌ی تعارض منافع ۴۱
گفتار دوم: مبنای شرعی ۴۲
الف: آیات و روایات ۴۲
۱٫ در آیات قرآن ۴۲
۲٫ در روایات ۴۵
ب: در اجماعات فقهی و استلزامات عقلیه ۴۸
۱٫ اجماع ۴۸
۲٫ استلزامات عقلی ۴۹

پایان نامه مطالعه تطبیقی اضطرار

مبحث دوم: ماهیت حقوقی اضطرار ۵۰
گفتار اول : دلایل عامل موجهه بودن اضطرار ۵۰
گفتار دوم : دلایل عامل رافع بودن اضطرار ۵۲
مبحث سوم: منافع مورد حمایت ۵۴
گفتار اول: حمایت از تمامیت جسمانی ۵۴
گفتار دوم: مال خود یا دیگری ۵۴
بخش دوم: شرایط، آثار و مصادیق قانونی اضطرار ۵۷
فصل نخست: شرایط اضطرار و مصادیق قانونی آن ۵۷
مبحث نخست: شرایط اضطرار ۵۷
گفتار نخست: بروز خطر شدید قریب‌الوقوع ۵۸
گفتار دوم: ضرورت ارتکاب جرم ۶۱

گفتار سوم: تناسب جرم ارتکابی با خطر ایجاد شده ۶۳

گفتار چهارم: عدم تعهد در ایجاد خطر ۶۵
مبحث دوم: مصادیق قانونی اضطرار ۶۸
گفتار اول: در حقوق ایران ۶۸
الف: در بزه رشاء ۶۸
ب: در بزه شرب خمر ۶۸
ج: در بزه سرقت حدّی ۶۹
د: در بزه تخریب ۶۹
ه‍: در بزه سقط جنین ۶۹
و: در بزه زنا ۷۰
گفتار دوم: در حقوق فرانسه ۷۰
فصل دوم: آثار اضطرار ۷۱
مبحث اول: آثار کیفری ۷۱
گفتار اول: عدم مجازات مرتکب ۷۱

گفتار دوم: عدم مجازات همکاران مرتکب ۷۱

مبحث دوم: آثار حقوقی (مدنی) ۷۲
گفتار اول: وجود ضمان مالی ۷۲
گفتار دوم: مبنای ضمان مالی ۷۴
نتیجه‌گیری ۷۵
پیشنهادات ۷۷
منابع و مآخذ ۷۸
الف ـ کتب فارسی ۷۸
ب ـ کتب عربی ۸۱
ج ـ پایان نامه ها و مقالات ۸۲
د- منابع فرانسوی ۸۲

پایان نامه مطالعه تطبیقی اضطرار

مقدمه
الف ـ ضرورت تحقیق

موضوع اضطرار و تاثیر آن در مسئولیت کیفری از جمله موضوعاتی است که در نظام حقوقی اکثر کشورهای جهان مورد بحث و بررسی قرار گرفته و کم و بیش جایگاه خود را باز یافته است . اما در کشورما آن طور که شایسته است مورد توجه قرار نگرفته و علی رغم آنکه در نظام حقوقی اسلام به روشنی قاعده اضطرار پذیرفته شده است ، مع ذلک حتی پس از انقلاب ۲۲ بهمن ۱۳۵۷ و تنظیم قوانین بر مبنای دستورات دین مبین اسلام نیز موضوع اضطرار و احکام آن در قوانین مصوب به اجمال برگزار شده است .

در بعضی از نظام‌های حقوقی اضطرار را جزء علل موجهه جرم می‌دانند. لذا عمل را فاقد هر نوع اثر قانونی بر می‌شمارند و آن را در زمره‌ی دفاع مشروع و مانند آن می‌دانند.
عده‌ای از حقوقدانان اضطرار و ناچاری را به عنوان یکی از مصادیق توجیه کننده‌ی جرم معرفی کرده‌اند. ماده‌ی ۵۵ قانون مجازات اسلامی عامل ضرورت را به عنوان سالب مسئولیت کیفری بیان کرده است.

با وجود آنکه ضرورت و اضطرار از نظر معنا متفاوتند ولی در یک معنا به کار برده شده‌اند. این دو واژه مترادف می‌باشند زیرا مصادیق هر دو نیز یکی است. هر دو به معنای ناگزیری و اهمیت ارتکاب جرم حین شرایط خاصی که بر فرد عارض می‌شود. بنابراین در نظام حقوقی ایران و فرانسه مفاهیم واحدی را دارا می‌باشند.

پایان نامه مطالعه تطبیقی اضطرار

البته بعضی حقوقدانان نیز بین ضرورت و اضطرار قائل به تفکیک شده‌اند و ضرورت را یک عامل بیرونی و خارجی دانسته‌اند و آن را از علل موجهه جرم و اضطرار را یک وضع درونی و آن را جزء علل رافع مسئولیت کیفری دانسته‌اند.

اهمیت پژوهش در این است که با فرض قرار دادن این امر که تحقق اضطرار در تمام جرائم ممکن است و با اجتماع شرایط آن، معتبر می‌باشد و مسئولیت را مرتفع می‌سازد. به مقایسه دو نظام حقوقی پرداخته شده، حقوق فرانسه که نیز یکی از نظام‌های حقوقی بسیار مهم در جهان می‌باشد واجد اهمیت در خور تأمل است.
ابهاماتی در این موضوع وجود دارد که سعی شده در این رساله آنها را بررسی و پاسخ جامعی ارائه داد.

پایان نامه مطالعه تطبیقی اضطرار

ـ معیار نوعی در احراز مسئولیت کیفری و معیار شخصی جهت تعیین حدود مجازات دو عاملی هستند که باید مورد بررسی قرار گیرند.
ـ اضطرار در لغت به معنای ناچاری، لاعلاجی، ناگزیر شدن، درماندگی و … .
و در اصطلاح عبارت است از: حالت ناچاری یا ناعلاجی برای کسی است که ناگزیر از اختیار میان دو امر است که یکی از آن دو ارتکاب جرم می‌باشد. بنابراین او فاقد اراده و اختیار نیست. چنانچه بخواهد زیانی را تحمل نکند ناگزیر از ارتکاب جرم می‌باشد و جامعه شخص مضطر را مجازات نمی‌کند ولی مسئولیت مدنی او باقی است.

امید است که این تحقیق در جهت برآوردن اهداف و نمونه‌های اصلی در این موضوع مفید فایده و راهگشا باشد.
ب ـ سئوال اصلی تحقیق
۱٫ بهترین معیار جهت احراز اضطرار با تکیه بر جه معیاری حاصل می شود؟
۲٫ مبنای پذیرش قاعده اضطرار در حقوق کیفری ایران و فرانسه چه تفاوتی با یکدیگر دارند ؟
ج ـ فرضیات تحقیق
۱٫ معیار ارزیابی و سنجش حالت اضطرار تلفیقی از ضابطه‌ی نوعی و شخصی است و جمع هر دو معیار مفید به عدالت و حاکمیت حقوق می‌باشد.
۲٫ در حقوق فرانسه مبانی اضطرار را می توان بر مبنای نظریات بی فایده بودن مجازات مرتکب عمل اضطراری ، اجبار معنوی مرتکب و بالاخره ، بر مبنای نظریه تعارض منافع استوار دانست .و در حقوق ایران علاوه بر این مبانی عرفی ، از نظر منابع شرعی نیز براساس ادله ی اربعه (کتاب ، سنت ، عقل و اجماع ) ، مبانی محکمی برای پذیرش قاعده اضطرار وجود دارد .

د ـ اهداف تحقیق

ایجاد یک ذهنیت انسانی و اجتماعی نسبت به پدیده جرم است. یعنی دانسته شود که جرم به صورت مجرد نباید تحلیل و ارزیابی شود و ضروری است تا وضعیت شخصی و اوصاف فردی در کنار معیار متعارف در تبیین مسائل جزایی لحاظ شود. به عبارت دیگر نگاهی اجتماعی و واقع‌بینانه به جرم و داشتن بینش موسّع و دخالت دادن سایر عوامل در ارزیابی این پدیده مهم اجتماعی از اهداف اساسی این، پژوهش است و در نهایت یافتن و تبیین معیار صحیح از این مسئله به عدالت کمک بیشتری خواهد کرد.

نکته دیگری که در اینجا باید به آن اشاره کرد مفروض و زمینه تحقیق است. در پژوهش کنونی تلاش در جهت اثبات این امر بوده که اضطرار و ضرورت دو نهادی مشابه هم می‌باشند و تفاوت اساسی با هم ندارند و باید آن دو را جزء عوامل رافع مسئولیت کیفری دانست. زیرا مصادیق و موضوعات هر دو نوعاً واحد هستند و از طرفی از نظر مفهومی شباهت بسیار دارند.

اضطرار در حقیقت حالتی است که ارتکاب جرم در آن ضرورت دارد و حالت ضرورت وضعیتی است که فرد ناگزیر به ارتکاب جرم است.
در حقوق ایران نیز این دو مفهوم به صورت مشابه به کار رفته……………………